장음표시 사용
31쪽
proborum sic ista senilis stultitia quae deliratio appellari
solst sonum lovium Est, non omnium. 37. Quatuor bustos filios, quinque filias, tantum dominn, tantae clienislan Appiu rogobat Et caecus Misenex. Intentum enim unismum, tamquam arcum ha bat, n- langu cena succumbebat senectuti. Enebat non modo auctoritatem, sodetiam imp rium in suos motuebant ervi, verebantur
liberi, carum omnes habebant vimbat in illa domo mos patrius et disciplina. 38. Ita enim aeneetus honesta est, si so ipsa defendit, si jus suum innot si nemini mancipatuost, si usquo ad ultimum spiritum dominatur in suos. Utonim adolΘscentem, in quo sonito aliquid, aio senem, in quo si adolescinti aliquid, probo quod qui sequitur,co ore sBnct esses misin animo nunquam in Septimus mihi originum liber os in manibus omnia antiquitati monumsnta colligo causarum illustrium quascunquis desendi, nunc quam marina eonficio orationes; us augurum, Pontificum, civit tracto multum etiam Graecis litoriar utor, PythagoreorumquΘ, Θ, ΘΣ-Endae memoriae gratia, quid quoquo dis dixerim, audierim, gerim, commemoro vesperi. Hae sunt exorcitatiuncta ingenii, haec eum ricula montis in his desudans atque elaborans, corporis vires non magnopor desidero. Adsum amicis: vonio in senatum frequens, ultroqu afforo res multum et diu cogi- istas, e questueor animi, non corporis viribus. Quae si exsoqui nequirem, tumon me lectulus Oblectaret meus, Euipsa cogitantom, quae jam agere non possΘ- sed ut po sim, facit acta vita. Sempor nim in his studiis laboribusquo viventi non intelligitur, quando obrepat Bonoctus. Ita sensim sine Ensu mina senescit; nec subito frangitur,
sed diutumitate Θxstinguitur. XII. 39. SEquitur tertia vitupinatio enectutis, quod eam carere dicunt voluptatibus praeclarum munus
32쪽
aetatis, si quidem id ausor nobis, quod os in adoloseontia
vitiosissimum Accipit enim optimi adoles-nt , --- rem orationem Archyta Tarentini, magni in primis ot praeclari viri, quae mihi tradita est, cum Basem adola eona Tarent eum Q. Μaximo. ullam capitaliorem ratem, quam corporis voluptatem, hominibus dicebat a natura datam cujus voluptatis avidae libidines tomere odiost nato ad potiundum incitarentur. 40. Hinc patriae proditiones, hinc rerumpublicarum eversiones, hinc cum hostibus clandestina colloquia nasci; nullum doniquo scelus, nullum malum acinus esse, ad quod suscipiendum non libido voluptatis impelleret; stupra Vero, et adultoria, et omne
tales flagitium, nullis Excitari aliis illocobras, nisi voluptatis. Cumquo homini siv natura, sive quis deus nihil monto praestabiIius dodisset huic divino muneri ac dono nihil
eas tam inimicum, quam voluptatem. 41. Νε enim libidine dominante temperantiae locum esse nequct omnino in voluptatis regno virtutem possis consistere. Quod quo
magis intelligi posset, finger animo jubebat tanta incit tum aliquem voluptato corporis, quanta percipi posscti maxima nemini censebat soro dubium, quin tamdiu, dum Ita gauderet, nihil agitare mente, nihil ratione, nihil cogitation consequi posset. Quocirca nihil essis tam dolost bile, tamque pestiferum, quam voluptatem si quidem ea, eum major esset atque longior, omn animi lumen exstingueret. Haec cum C. Pontio μ'mnite, Patro ri , a quo, Caudino proelio, Sp. Postumius T. Veturius, consules, s p rati suntllocutum Archytam,tΝ archus arentitius, hospes noster, qui in amicitia populi Romani permanserat, . se a majoribus natu accepisse dicebat, cum quido ei sermoni intersuisset lato Atheniensis quem Tarentum venisse, L. Camillo, Appio Claudio, consulibus, reperio. 42. Quorsus haec Ut intolligatis, si voluptatem aspornari ration et sapientia non possomus, magnam habendam
senectuti gratiam, quae effecerit, ut id non liberet, quod
33쪽
I M. T. CICERONIS CATO MAIOR, inon opori et Impedit Enim consilium voluptas rationi inimica est ac mentis ut ita dicam praestringit oculos, voca ullum cum virtute commercium. Invitus seci, ut sortissimi viri T. Flaminini fratrem, L. Flamini um, e sonatu ejicerem, Septem annis postquam consul fuissEt: sed notandam putavi libidinEm. In enim cum EasEt consul in Gallia, Exoratus in convivio a scorto est, ut securis Hro aliquem eorum, qui in vinculis Θason damnaticisi capitalis. Hic Tito fratro suo, censoro qui Proximus ante me fuerat , elapsus est mihi vero et Flacco Eutiquam probari potuit tam flagitiosa et tam perdita libido, quae cum probro privato conjungeres imporii dedocus. XIII. a. Saepe audivi a majoribus natu, qui se porro pueros a senibus audisso dicebant; mirari solitum C. Fabricium, quod, cum apud regem Pyrrhum legatus facti, audisso a Thosaalo Cinea esse quendam Athenis, qui sessapientΘm profiteretur eumque dicere, omnia, quae sacct remus, ad Voluptatem esse reserenda. Quod Ex eo audientε Μ'. Curium et T. Coruncanium optare solitos, ut id Samnitibus, ipsique Pyrrho persuaderetur, quo facilius vinci possent, cum se voluptatibus dediment. Vixerat Μ'. Curius cum P. Decio, qui, quinquennio ante eum consulem se pro republica quarto consulatu devoverat. orat eundem Fabricius, norat Coruncanius qui cum x sua Vita, tum ex ejus, quem dica, P. Decii facto judicabant, osse profecto aliquid natura pulchrum atque praeclarum, quod sua sponte peteretur, quodque spreta Et contemta 'oluptate, optimus quisque sequeretur. 44. Quorsum igitur tam multa de voluptate quia non modo vituperatio nulla, sed etiam summa laus senectutis est, quod ea voluptates nullas magnopere desiderat.-At caret epulis, e structisque monsis, et Dequontibus poculis Caret ergo etiam vinolentia, et cruditate, et insomniis. Sod si ali
34쪽
BIVE DE SENECTUTE.-cΑP. IIII XIV. 17saeilo obsistimus divin enim Plato emam malorum 'pellat voluptatem, quod a videlicet homines capiantur, ut hamo piscΘs), quamquam immoderatis pulis caretaonectus, modicis tamEn conviviis potoat delEctari. C. Duilium, . filium, qui Poeno clam primus devicerat,
redeuntem a coenu Enem sep Videbam puer de octabatur crebro unali, et tibicinct, quae sibi nullo exEmplo Privatus sumsErat tantum licentiae dabat gloria 46. Sed quid ego alios ad meipsum jam revBriar. Primum habui
semper sodales Sodalitates autom mct quaestore constitutae
sunt, sacria Idaeis Μagnae atris accopiis. Epulabar igitur
cum odalibus omnino modice, sod orat quidam servor aetatis qua progredimict, omnia En in diΘs mitiora. Νeque enim ipsorum conviviorum delectationem Voluptatibus corporis magis, quam coetu amicorum et sermonibus metiebar. Ben enim majores nostri accubitionem epularem amicorum, quia vitae conjunctionem haberet, convivium nominarunt melius, quam Graeci, qui hoc idem tum compotationem, tum concinnationem vocant ut, quod in eo genere minimum est, id maxim Probare Videantur. XIV. 46. Ego v ro propter sermonis desectationem tempestivi quoquo conviviis delector, nec cum aequalibus solum qui pauci admodum restant, sed cum Vestra Qtiam aetato, atquct vobiscum habctoque sonectuti magnam gratiam, quae mihi sermonis aviditatΘm auxit, potionis et cibi sustulit. Quod si quom tiam ista dfloctant no omnino bellum indixisse videar voluptati, cujus est etiam fortasso quidam naturalia motus), non intelligo, no in istis quidem
voluptatibus ipsis, carer aena senectutem. B ero tmagistoria delectant a majoribus instituta Θ is Sermo, qui more majorum a summo adhibetur in poculis; et pocula, sicut in symposio Xonophontia si minuta atquctrorantia; o restigmatio aestat , Et vicissim aut sol, ut
35쪽
18 M. T. CICERONI CATO MAIOR, soleo, convinumque Vicinorum quotidio compleo; quod ad multam noctem, quam maxim Possumus, Vario Θ mono producimus.-47. At non eis voluptatum tanta quasi
titillatio in senibus.-Crodor od, desid ratio quidem. Νihil autem molestum, quod non desiderea Bono So- phocles cum ex eo quidam jam affecto aetato quaereret, ut Etum re a venorsim: Dii mestori inquit libemgemve o istinc, moue a domino agresti ac furioso prefugi. Cupidis iam rorum talium, odiosum fortasso et oleatumeat carore satiatis vero, o expletis, jucundius est carem,
quam frui. Quamquam non carct is, qui non d sidorat: ego non desiderare dico emo jucundius. 48. Quod si istis ipsis voluptatibus bona aetas fruitur libentius, primum parvulis fruitur rebus, ut diximus deinde iis, quibus
-uectus, si non abunde Potitur, non omnino caret. Ut Turpion Ambivio magis dolectatur, qui in prima mea spectat, dolectatur amo otiam, qui in ultima sic adorlescentia; voluptates propter intuens, magis fortasse et tur; sed dei ctatur etiam seuoctus, procul eas spectans tantum, quantum sat est. 49. At illa quanti sunt, animum tamquam emeritis stipendiis libidinis, ambitionis, contentionis, inimicitiarum, cupiditatum omnium, secum esse
seςumquo ut dicitur vivoro Si vero habet aliquod tamquam pabulum studii atque doctrinae, nihil est otiosa senectuto jucundius. ori paene videbamus in studio dimetiendi coeli atque torem C. Gallum, samiliarem patria tui, Scipio Quotio illum lux noctu aliquid describo
ingressum, quoties nox oppressit, cum mane coepissetiquam delociabat eum defeetion a solis et lunae multo nobis
aut praedicoro 60. Quid in lorioribus studiis, sed tamen acutis quam gaudebat bello suo Punico Naevius quam Truculento Plautus quam Pa udolo Vidi etiam senem
Livium qui, cum sex annis ante quam ego natu sum
sabulam docuisset, Centono Tuditanoque consulibus, usque ad adolEscontiam,sam proeomit astato. Quid de P. Li-
36쪽
cinii Crassi, pontifici ot eiviri juris studio loquar aut de hujus P. Scipioins, qui his paucis diebus pontiis maximus factus at 3 Atqui eos omnea, quos comm.morari,
his studiis flagranis sonos vidimus. . oro ethogum, quem recte Madoe medullam dixit Ennius, quanto studio exerceri in dicondo videbamus, etiam sΘnem Quae uni igitur epularum, aut ludorum, aut scortorum voluptat cum his voluptatibus comparandae 3 Atque haec quidem studia doctrinae quae quidem prudontibus et bono inalbintia Pariter cum aetat crescunt ut honestum illud Sol ni sit, quod ait Vorsiculo quodam, ut anto dixi, ---mae multa in dies addisconism- qua voluptato animi nulla
XV. 1. Vonio nunc ad voluptato agricolarum, quibus reo incredibiliter delocior quae ncto ulla imp iuntur non eruis, o mihi ad sapientia vitam proximo viasntur
aco dere. Ha n enim rationΘm cum Erra, quae nunquam recusat imperium no unquam in usura reddit,
quod accopit; sed alias minoro, pictrumquB major cum senore. Quamquam, quidem non fructus modo, sed etiam ipsius terra vis ac natura dolociat. Quae, cum gremio mollito ac subacto sparsum semen excepit, primum id occaecatum cohibet; ex quo occatio, quae hoc officit,ncuninata si deinde tepEsactum Vapor et eompressu suo dissindit, odiolicit herboseontem ex eo viriditatem quas nixa fibris stirpium, sonsim adolescit, culmoqu erecta geniculato vaginis jam quasi pu scena includitur; o quibus eum emersit, fundit frugem spici ordine structam, et
contra avium minorum morsus munitur vallo aristarum.
62. Quid ego vitium ortus, satus, incrementa commΘmorem ' satiari delociation non possum, ut meae senectutis requietem oblectamoniumque noscatis omitto enim vim ipsam omnium, quae goneranturis terra; quae ex fici tantulo grano, aut BR acino vinacoo, aut ex oetorarum fiugum
37쪽
a stimium minutissimi aeminibus tanto truncos ramosis quo Procreat. alleoli, Plantae, armenta, Viviradices, Propaginea, nonnis ea emciunt, ut quemvis cum admiratione iactetonti Vitia quidEm quae natura caduca est, et, nisi stata ait ad terrum fertur eadem, ut so erigat, claviculis auis, quasi manibus, quidquid est nacta, complectitur quam, - ontem multiplici lapsu et erratico,
ferro amputana coercet ars a laesurum, ne silvescat Sa
mentis, et in omnes parte nimia undatur. 63. Itaquo ineunt vere in iis, quae relicta sunt, exsistit tamquam ad articulo sarmentorum ea quae gemma dicitur; a qua oriens uva ea Datendite quae et aucco terrae, et Calore solis augescens primo est peracerba gustatu, deindo maturata dulcescit, vestitaque pampinis, nec modico tepore
caret, Et nimio soli defendit ardores. Qua quid potest esse cum fructu laetius, tum adspectu pulchrius cujus quidem non utilitas ct solum, ut ant dixi, sed Etiam cultura, et ipsa natura de Eetat adminiculorum ordines, capitum jugatio, eligatio et propagati vitium, sarment Tumque ea, quam dixi, aliorum amputatio, aliorum immissio. Quid ogo infigationes, quid Ossiones agri, repaMunationesque proferam, quibus fit multo terra foecundiori
64. Quid de utilitato loquar stercorandia dixi in eo libro,
quem de rebus rusticis scripsi do qua doctus Hesiodus ne Verbum quidem socii, cum de cultura agri scriberet: at Homerus, qui multis, ut mihi vid tur, anto seculis fuit, Lactrtem lenientem desiderium, quod capiobat e filio,
lentem agrum, Et eum tercorantem facit. ec vero segetibus solum, et pratis, et vineis, et arbustis res rusticae
laetae sunt; sed etiam hortis ot pomariis tum pecudum Pastu, apium xaminibus, florum omnium varietate. eo consitiones modo delectant, sed etiam insitiones quibus nihil invenit agricultura aollertius. XVI. 56. Possum Maoqui multa oblectamonia rerum
38쪽
. sticarum; sed ea ina, quas dixi, fui maentio longiora.
Ignoscetis autem nam et aludio rerum uaticariam P-Vectus sum, et seniscina est natura loquacior ne ab omnibus eam vitiis id a vindicam. Ergo in hac vitam'. Curius, cum de Samnitibus, do Sabinia, de Pyrrho triumphasset, consumsit extremum te ut aetatis: Hua
quidem ego illam contemplans a at enim non long a me admirari nati non pomum vi hominia ipsiua contunentiam, e temporum disciplinam. Curio, ad Beum sedenti, magnum auri pondus Samnites cum attulissent, repudiati abis sunt. 66 Νon enim aurum habeo, Pra elarum sibi vidor dixit; sed ela, qui haberent nuriam,
imperare. Poteratne tantus animus non emcem jucundam senectutem ' Sed Enio ad agricolas ne a meipso me dam. In agri Brant tum senatorea, id Bat aenea atquidem aranti L. Quinctio Cincinnato nuntiatum eat, eum dictat rem eas factum cujus dictatoris j a magisis equitum C. Servilius Ahala Sp. mlium regnum appet.ntem occupatum interomit A villa in sonatum arcessebantur MCurius, Et ceteri senes ex quo, qui Bos arcessebant, vim torea nominati sunt. um igitur horum senectus miser
bilis suit, qui so agri cultion obloctabant i a quidem
sententia haud scio, an nulla beatior omit eam nequo solum ossicio, quod hominum generi univera cultura agrorum est salutaris; sed et delectationo, quam dixi, et saturitea copiaque rerum omnium, quae ad victum hominum, ad cultum etiam deorum pertinent ut, quoniam haec quidam desiderant, in gratiam jam cum voluptato redeamus. Semper enim boni assiduiquo domini reserta cella vinaria, olearia, etiam penaria est, villaque in ara cupies est abundat porco, haedo, agno, gallina, lacte, caseo, mollε. Jam hortum ipsi agricolae succidiam alto-ram appellant. Conditiora iacit hae supervacane etiam operis aucupium atque venatio. 67. Quid de pratorum viriditatε, aut arborum ordinibus, aut vinearum, olivet
39쪽
22 M. T. CICERONI CATO MAIOR, Tumve specie dicam Brevi praecidam agro benε culto nihil potest esse nec usu, rius, nec specie ornatius ad quΘm fruendum non modo non retardat, Verum etiam invitat atque alloeta a noctus. Ubi enim potest illa aetas, aut calescor vol aprication melius, via igni, aut vicissimumbris aquisv refrigerari salubrius 3 68. Sibi igitur habeant arma, sibi equos, sibi hastas, sibi clavam, sibi pilam, sibi natation iniquo eursus nobis senibus, lusi nibus multi talos olinquantista actras id ipsum utrum tu bit; quoniam sino his beata eas aenoetus Potest. XVII. 69. Μultas ad ros frutiles Xenophontis libri sunt, quos legito, quaeso, studiose, ut facitis. Quam copiosε ab so agricultura laudatur in eo libro qui est de tuΘnda rosemiliari, qui Monomicae inseribitur Atque, ut intelligatis, nihilii tam rogato videri, quam studium agri coisndi, Socrates tu so libro loquitur cum Critobulo, Cyrum minorem, regem Persarum, Praestantem ingenio atque imperii gloria, cum Lysander Lucaedemonius, vir summae Virtutis, venisso ad eum Sardis, Bique dona a sociis attulisset, et cetoria in rebus communem erga L andrum, atque humanum suisse, o ei quendam eonseptum agrum, diligonter consitum arundisse. Cum autem admiraretur Lysanderet proceritate arborum, et directos in quincuncem ordinΘs, Et humum subactam atquct purum, et sumitatem odorum, qui amarontur, floribus tum oum diximo, mirari a non modo diligontiam, sed etiam solertiam ejus, a quo essent illa dimensa atque descripta; et ei Cyrum respondissct: Atqui ego omnia ista aem dimensus mei ausu ordinea, mea descriptio ; multo etiam istarum arborum mea manu une intos. Tum Ffandrum, intuentem purpuram ejus, et nitorem corporis, ornatu u Persicum multo auro multisquo gommis, dixissm: Recte vero te, Cyre 3 tumferunt, oniam virtuti tuasfortuna conjuncta eri 60. Hac igitur sertuna frui licet aenibua nec aetas impedit, quo minus et
40쪽
BIVR DE BENE NUTE. AP. XVII. XVIII. 23
colorarum Exum, at in primia agri colondi studia teneamus usque ad ultimum iEmpus senectutis. . quidemValorium Corvum accΘPimus ad centesimum annum perduxisse, cumosae acta jam aetate in agris, eosque coleret cujus inter primum et Brium consulatum sex et quadraginta anni interfuerunt. Ita,quautum spatium aetatis majore nostri ad aenectutia uitium eas voluerunt, tantus illi cursus bonorum fuit atque rius extrema aetas hoc beatior, quam modia, quod auctoritatis habebat plus, laboris minus. Apex est autem senectutis auctoritas. 1. Quanta sui in L.
Caecilio Motollo quantaein Atilio Calatino in quom illud
elogium unicum Plurimc os mutua genteo populi primaritim uisae virum. Notum est totum carmen incisum in sopulcro. Iure igitur gravis, erius do laudibus omnium esset fama consontions Quem virum nuper P. Crassum,
Pontificom maximum quom postea M. Lepidum, eodem sacΘrdotio praeditum, vidimus Quid do Paulo, aut Astaeano loquar aut, ut jam ante de Maximo i quorum non
in ABntentia solum, sed etiam in nutu residebat auctorit . Habo senectus, honorata praesertim, tantam auctoritatem, ut ea pluris sit, quam omnes adessacentiae voluptates. XVIII. 62. Sod in omni oratione mementote, eam Baenoctutem laudare, quae undamentis adoleacEntiae constituta sit ox quo incitur id, quod ego magno quondam cum assona omnium dixi: Maeram eoae enectutem, quinae oratio-e deferideret. Non cani, non rugae repente mctoritatem arripere possunt sed hon te acta superior aetas fructus capit ouctoritatis extremos. 63. Haec enim ipsa sunt honorabilia, quae videntur levia atquct communia, Sislutari, appoti, decedi assurgi d duci, reduci, consuli quae et apud nos, et in aliis civitatibus, ut quaeque Optime Orata, ita diligentissimo obsorvantur Lysandrum Lacedaemonium, cujus modo mentionem feci, dicere aiunt solitum,