장음표시 사용
81쪽
1. Clarorum Virorum faeta moresque Osteri tradere, antiquitus usitatum, ne nostri quidem temporibus quamquam indurioS suorum ueta OmiSit, quotiens magna
aliqua a nobilis virtus violi a supergressa est vitium parvis magnisque civitatibus conmune ignorantiam recti et invi iam. Sed apud priores, ut agere digna memoratu pronum magisque in aperto erat, ita Celeberrimus quisqueingonio ad prodendam Virtuti memoriam, sine gratia aut ambitione, bonae tantum Onseientiae pretio ducebatur. A pleriquo suam ipsi Vitam narrare dueiam potius 10 morum quam adrogantium arbitrati sunt, ne ii Rutilio et Scauro ettra fid0m aut obtreetationi fuit adeo virtutes isdem temporibus optime aestimantur quibus facillime gignuntur. At nunc arratur mihi vitam d0futiet hominis venia opus fuit, quam non petis Sem ineuSaturus 15 tam saeva et infesta Virtutibus tempora. 2. Legimus, eum Aruleno Rustie Paetus Thrasea Herennio Senestioni riseus Helvidius laudati essent, capitale fuisse, neque in ipsos modo auetores, sed in libros quoque eorum Saevitum, delegato triumViris ministerio 20 ut monumenta clarissimorum ingeniorum in comitio ac 1
82쪽
2 CORNELII TACITI foro urerentur. Sollidet illo igne vocent opuli RoDuciliet libertatoni senatus et consolentiam generis humani aboleri arbitrabantur, expulsis insuper Sapientiae profeS-soribus atque omni bona arte in X ilium aeta, ne quid 5 usquam honeStum Oeeurreret. Dedimus roseoto grande
patientia documentum et sicut vetus aetas vidit, quid ultimum in libertate esset, ita nos, quid in Servitute, adempto per inquisitiones etiam loqu0ndi audiendique
conmercio. Memoriam quoque ipsam eum Oee perdidis- 10 semus, Si tam in nostra potestate esset oblivisei quam
3. Nun domum redit animus et quamquam Primo statini beatissimi saeculi ortu Nerva Caesar res olim dissociabilis miscuerit, prinoipatum a libertatem, auge- 15 atque cotidie felicitatem temporum Nerva Traia 11US, neu Spem modo a Votum Securitus Publica, sed ipsius voti fidueiam a robur adsumpserit, natura tamen infirmitatis
humanae tardiora sunt remedia quam inla et Ut Or-ΡΟra nostra lente augeseunt, cito extinguuntur, Sio ingenia 20 Studiaque Oppresseris fauilius quam revoeavoris subit
quippe etiam ipsius inertia dulcedo et invisa primo
desidia postremo amatur. Quid si per quindeuim un-nOS, grande mortali aevi spatium, multi fortuitis asibus, promptiSSimus quisque saevitia prin0ipis interdiderunt, 2 pauci, ut ita dixerina, non modo aliorum Sed etiam nostri Superstites sumus, exemptis e media vita tot annis, quibus iuvenes ad senectutem, senes rope ad ipsos Xaetae aetatis terminos per silentium onimus Non tamen pig0bit se ineondita a rudi Oee memoriam priori Ser Vi-30 tutis ac testimonium praesentium bonorum OmPOSUiSSe. Hi intorim libor honori Agricolae oeseri mei destinatus, professione pietatis aut hιudatus erit aut X usatuS.
83쪽
4. Gnaeus Iulius Agrieola vetero et inlustri Foroiuliensium colonia ortuS, utrumque Vum Pro lurniorem
Caesarum habuit, quae equestris nobilitas est. Datur illi Iulius Graecinus, senatorii ordinis, studio loquentiae Sapientiaeque notus eisque ipsis virtutibus iram Gai 5
Caesaris meritus namque M. Silanum n ousare iussus et, quia abnuerat, interfoetus est. Mater Iulia Prodilla fuit, rarae astitatis. In huius sinu in ulgentiaque edu- atu Per omnem honestarum artium ultrim pueritiam adul0Seentiamque transegit Arcebat eum ab inl000bris 10 peeeantium praeter ipsius bonam integramque naturam, quod statim parvulus sedem au magistram studiorum Massiliam habuit, lodum Gra0ea comitate et provinoia liparsimonia mixtum a bene compositum Memoria teneo solitum ipsum narrare se prima in iuventa studium 15 philosophiae norius, ultraque quam OneeSSum Romano a senatori , hausisse ni prudentia matris inuensum ae flagrantem animum cooreuisset. Suilleo sublime et erectum ingonium pulehritudinem ne speciem magnae XCelsaeque gloriae Vehementius quum aut adpetebat Mox 20
mitigavit ratio et aetas, retinuitque, quod si difficillimum, e Sapientia modum. Militar Train inst.
5. Prima castrorum rudimenta in Britannia Suptonio Paulino, diligenti ne moderato uel adprobavit, electus quem contuberni aestimaret Nee Agriuola licenter 25mor iuvonum qui militiam in laseiviam Vertunt, neque segniter ad Obiptates et onmeatus titulum tribunatus et insuitiam rettulit Sed noseere provinciam, OSei Xercitui, diseere a peritis, equi Optimos nihil adpetero in
84쪽
4 CORNELII TACITI iactationem, nihil ob formidinem recusare, Simulque et anxius et intentus agere. Non sane alia excitatior magisque in ambiguo ritannia fuit trucidati veterani, incensae moloniae. interoepti exeruitus; tum do salute,
mox de Vietoria certavere. Quae cuneta isi Onsiliis duetuque alterius agebantur, ne summa rerum et reciperatae provineta gloria in dueem cessit, artem et Sumo stimulos addidere iuveni, intravitque animum militaris gloriae cupido, ingrata temporibus quibus Sinistra erga
1 eminentis interpretatio ne minii perieulum e magna
6. Hinc ad ea possendos magistratus in lirbem digres sus Domitiam Deoistianam, splendidis natalibus ortam, sibi iunxit idque matrimonium ad maiora nitenti deuiis
15 ac robur fuit. ViXeruntque mira Oneordia, Per mutuam caritatem et in ieem se anteponendo, nisi quod in bona uxore tanto maior laus, quanto in mala plus ulpae St. Sor quΛeSturne provinetam Siam, roeonsulem Salviuin Titianum dedit quorum neutro conrui tu e St, quum quam
20 et provinoia dives a parata poeuantibus et prouonsul in omnem aviditatem pronus quantalibet fauilitate sedempturus esset mutuam di Ssimulationsem mali. uotus si ibi filia, in subsistium simul se sol notum; nam filium ante sublatum brevi amisit Mox inter quaesturam a tri-25 bunatum plebis atque ipsum etiam tribunatus annum quieto et otio transiit, gnarus sub Nerone temporum, quibus inertia pro sapienta fuit. Idem praeturae ' oortior et silentiuin neu nim iurisdietio obvenerat Ludos et inania honoris medio moderationi atquin abundantiae
30 duxit, uti longe a luxuria. ita famae propior Tum
85쪽
AGRICOLA. 50loetus a Galba ad dona templorum recognoscenda diligentissima conquisitione euit, ne Cuius alterius Sacrilegium res publiea quam Veroni SensiSset. 7. Sequens annu gravi Vulnere animum domumque
eius adflixit am lassis Othoniana licenter vaga dum Intimilium Liguria pars est hostiliter populatur m troin Agriuolae in praediis suis interfecit, praediaque ipsa se magnam patrimonii partem diripuit, quae ausa caedis fuerat. Igitur ad sollemnia pietatis profectus Agricola, nuntio adfectati a Vespasiano imperii deprehensus in 10 statim in partis transgressus est Initia prinoipatus ac
statum urbis Mucianus regebat, iuvene admodum Domitiano se ex paterna fortuna tantum licentiam usurpante. Is missum ad dileetus agendo Agricolam integreque ac strenue versatun vidensimae legioni tarde ad Sacramen-15 tum transgressae praeposuit, ubi deeeSSO seditiose agere uarrabatur quippe legatis quoque consularibus nimia ac forni idolosa erat, nec legatus praetorius ad cohibendum potens, neertum suo an militum ingenio. Ita successor simul et ultor eleetus rarissima moderatione maluit videri 20 invenisse bonos quam feeiSSe.
8 Praeerat tune Britanniae Vettius Bolanus placidiusquam feroci provincia dignum est. Temperavit gricola vim suam ardoremque Ompe Seuit, ne inereSeeret,
peritus obsoqui eruditusque utilia honesti Diiseere. 25Brevi deinde Britannia consularem etilium Cerialemaeeepit. Habuerunt Virtute Spatium Xemplorum, Sed primo Cerialis laboro modo et discrimina, mox et
gloriam conmunicabat Saepe parti Xeroitus in Xperimentum, aliquando maioribu copii eX Ventu praefecit. 30 Neu Agrieola umquam in suan famam gestis XSultavit: ad auetorem a ducem ut minister fortunam referebat.
86쪽
6 CORNELII TACITI Ita virtutes in obse iliendo, veredundi praedicando extra invidiam nou Xtra gloriam erat. 9 Revertentem ab legatione legionis Divus Vespasianui inter intriuios adscivit aes deinde provinciae Aquitaniae praeposuit, plenitida imprimis dignitatis administratione a spe conSulatus, oui uestinarat Credunt pleriquo militaribus ingeniis subtilitatem deesso, quia astrensis iurisdietio Secura et Obtusior a plura nitanu agens inlliditatem fori non exerceat. Agriuolai naturali prudentia quamvis inter togatos, fauile iustequo
agebat. Iam vero tempora Curarum remis Sionumque
divisa tibi eonventus a iustiola posuerent, gra Vis intentus SeveruS, et Saepius miserieors ubi moto satis faetum, nulla ultra potestatis persona tristitiam et adrogan-15 iam et avaritiam Xuerat. Ne illi, quod est rarissimum, aut facilitas a uetoritatem aut Severitas amorem deininuit. Integritatem atque abstinentiam in tanto viro referre iniuria virtutum fuerit. Ne famam quident, cui saepe tiam boni indulgent, ostentanda virtute aut per 2 artem quaesivit proeli ab aemulation adversus OonlegaS, Procul a contentione adversus pro uratore et inuere inglorium et adteri sordidum arbitrabatur. Minus triennium in ea legatione detentus a Statim ad Spem CODSulatus revOentus est, comitante opinione Britanniam ies provinoiam dari, nullis in hoo suis sermonibus, sed quia par videbatur. Haud semper errat fuma; liquando et elestit.
Consul gregia tum spei filiam iuvoni mihi i spondita post Onsulatum Onloeavit, et Statim Britanniae prae-s positu est, adiecto ontifieatus aeor Otio.
87쪽
10 Britanniae situli populosque multis seriptoribus1memorato non in comparationem Curae ingeniive referam, sed quia tum primum perdomita est: ita quase priore nondum comperta eloquenti pereoluere, rerum fide tradentur Britannia, insularum quas Romana notitia 5 compleotitur maXima, spatio ad caelo in Orientem ermaniae, in eoidentem Hispania Olbienuitur, Gallis in mori-dien setiam inspieitur septontrionalia eius, nullis Ontra terriS VRSt atque aperto mari pulsantur. Formam totius Britannia Livius veterum, Fabius Rustieus reuentium coloquentissimi uetores oblonga solitulae vel bipennia simulavore. Et os ea faeie eitra Caledoniam, unde et in universum fama. Sed transgressis et inmensum et
enorme patium proelii rentium Xtrem iam litore terrarum velut in Cuneum tenuatur. ano Oram novissimi 15 maris uno primum Romana lassis ireumVeota insulam
esse Britanniam adfirmavit a simul inoognitas ad id tempus insulas, quas readas Oeant, invenit domuitque. Dispeeta est se Thule, quia aetenus iussum et hiems adpetebat. Sed mare pigrum et grave remigantibus 20 perhib0nt ne ventis quidem perinde adtolli, credo quo
rariore terrae monte Sque, CRUS ne materia tempeStatum,
et profunda moles ontinui maris tardius impellitur. Naturam Oceani atque aestus neque quaerere huius operi Sest, ne multi rettulero unum addiderim, nusquam latius 25 dominari mare, multum fluminum hue atque illue ferre ne litore tenus astureseere aut resorberi sed influere penitus atque ambire, et iugis etiam ad montibus inseri vobis in Suo. 11. Ceterum Brita initum qui mortales initio Oluerint, o
88쪽
instigona an dueeti, ut inter barbaros, arum ompentum. Habitus Orporum Varii atque e eo Argumenta. Namque rutilae Caledoniam inbitantium omne, magni artus Germani am Originem ad Severunt Silurum colo rati vultus, torti plerumque crines et Osita contra Hispania Hiberos vetere traieciSSe ea Sque Sede OeelisnSSelidum adiunt proXimi Gallis et Simile Sunt, Seu durante Originis Su, Seu proeurrentibus in diversa terris positio caeli corporibus habitum sedit In universum tamen 1 aestimanti Gallos vi 'inam insulam eoupasse redibile
Siones; sermo haud multum diversus, in cloposuendis periculis eadem audaei et, ubi advenere, in uetrectandis fastum formido Plia. tamen ferodia tritanni pra015 ferunt, ut quos nondum longa a emolliorit. Nam Gallos quoquo in bellis floruisse aue opimus; OX Segnitia eum otio intraVit, amissa Virtute pariter a libertate. Quod Britannorum olim vietis evenit: eteri manent, quales Galli fuerunt.
20 12. In pedite robur quaedam nutione et Curru proeliantur. Honestior auriga, clientes propugnant olim regibus urebant, nunc per principes faetionibus et studiis distratiuntur. Neo aliud advorsus alistissimasgontis pro nobis utilius quam quod in conmune non On-25 sulunt. Rarus duabus tribu Sque eivitatibus ad propulsandum onmune periculum conventus ita Singuli pugnant, universi Vincuntur. Caelum crebris imbribus ae nebulis foedumo asperitas frigorum abest. Dierum spatia ultra DOStri Orbis mensuram nox clara et extrema Britanniae 30 arte brevis, ut finem atque initium lueis exiguo discrimine internoseas. Quo si nubes non metant, adspici per noctem Soli fulgorem, nec edidere et XSurgere, Sed
89쪽
AGRICOLA. 9 transire adfirmant. Suilio et Xtrema et lana terrarum lium ili umbra non erigunt tenebras, infraque enelum et sidera o cadit. Soliun praeter Oleam itemque et cetur ealidioribus terris oriri sueta frugum patienS, fecundum tarde miteseunt, it proveniunt eademque
utriusque rei Causa, multus umor terra ritu Caelique.
Fert Britannia aui uni se argentum et alia metalla, retium vietoria se . Gignit et eoanus margarita, Sed Subfuse a liventia. Qui larii artem abesse legentibus arbitrantur nati in Rubro Mari viva a spirantia saxi 10 avelli, in Britannia, prout Xpulsa sint, conligi: ego faeilius crediderim naturam margaritis deesse quam nobis avaritiam.
13. Ipsi Britanni stilpetum a tributa et iniuneta imperii munera impigro Obeunt, si iniuria absint has 15 aegre tolerant, iam domiti ut pareant, nondum ut Serviant. Igitur primus omnium omanorum Divus Iulius eun eXercitu Britanniam ingreSSus, quamquam roSpernpugna terruerit ineolas a litore potitus sit, )otest videri OStendisse posteris, non tradidisse. Mox bella ivilia et 20 in rem publieam versa prinoipum arma, a longa oblivio Britannia otiam in au oonsilium id Divus Augustus vocabat, Tiberius praeoeptum Agitasse Gaium Caesarem do intranda Britannia satis constat, ni Volo ingenio mobili a senissentia se ingentos adversus Germaniam 25 Conatus frustra fuissent. Divus Claudius auetor iterati operis, transvectis logionibus auxiliisque et adsumpto iupartem rerum Vespasiano, quod initium Venturae mox fortuna fuit domitae gentes, capti rege et monStratus fatis Vespasianus m
90쪽
10 CORNELII TACITI 14. Consularium primus Aulus lautius praepositus ac subinde Ostorius Scapula, uterque bello egregiuS: redactaque paulatim in formam provinciae proxima pars Britanniae, addita insuper veteranorum colonia. Qua05 dam civitates Cogidumno regi donatae is ad nostram usque memoriam fidissimus mansit), vetere ae iam pridem recepta populi Romani consuetudine, ut haberet instrumenta servitutis et reges. MOX Didius Gallus parta a prioribus continuit, paucis admodum castellis in ulteriora a promotis, per quae fama nitet Omei quaereretur. Didium Q. Veranius Xcepit, isque intra annum XtinetuS St. Suetonius hine aulinus biennio prosperas res habuit, subactis nationibus firmatisquo praesidiis quorum fiducia Monam insulam ut viris rebollibus ministrantem 15 adgressus terga coasioni patefecit. 15. Namque absentia legati remoto metu Britanni agitare inter se mala servitutis, conferre iniurias et interpretando accendere nihil profici patientia nisi ut gravioratamquam ex facili tolerantibus imperentur Singulos sibi 20 Olim reges fuisse, uno binos imponi, e quibus legatus in
sanguinem, proeurator in bona Saeviret. Aeque diseOrdiam praepositorum, neque Concordiam Subieeti exitiosam. Alterius manus enturiones, alteriit SerVOS Vim et Ontumelias mise0r0 Nihil iam cupiditati, nihil libidini n25 oeptum. In proelio fortiorem esse qui spoliet: nunc ab ignavis plerumque et imbollibus eripi domos, abstrahi liberos, iniungi dilectus, tamquam mori tantum pro patria nescientibus. Quantulum enim transisse militum, si Sese Britanni num0rent Sio Germanias exotississe iugum: a et flumine, non Oceano defendi. Sibi patriam coniuges
parentes, illis avaritiam et axuriam ausas belli esse. ReeeSSuros, ut Divus Iulius reeessisset, modo Virtutem