De vita et moribus Julii Agricolae et De Germania: Agricola and Germania;

111쪽

AGRICOLA. 31

adsid0re alsetudini, fovere defieientem, satiari vidit comple Xuque non Contigit. XeepiSSemus eorte mandata VOCeSque, qua penitu animo figeremus. Nostor hie dolor, OStrum Vulnus, nobis tam longae absentiae eoim dioione ante quadriennium amissus est. Omnia Sine dubio optime parentum, adsidente amantissima Xore Superfuere honori tuo: paucioribus tamen laurimis om-

ploratus es et novissima in lude desideravere aliquid oculi tui. 46 Si quis piorum manibus oeus, si, ut sapientibus 10

plaeet, non cum corpore Xtinguuntur magnae animae,

placide quiescas, nosque et domum tuani ab infirmo ste- siderio et muliebribus lamentis ad contemplationem Virtutum tuarum Oees, quas neque lugeri neque plangi fas est Admiratione potius et inmortalibus laudibus et, si 15 natura suppeditet, similitudine te colamus verus honos, en oniunctissimi cuiusque pietas Id filia quoque XOrique praeeeperim, Sic patris, Si mariti memoriam venerari, ut inini facta Hietaque eius mecum revolvant, formamque ac figuram animi magis quam 20 corpori complestiantur, non quia intereesten um putem imaginibus quae marmore aut nere finguntur Sed, ut vultus hominum, ita simulaera vultu iniboeilla a mortalia Sunt, forma mentis aeterna, quam tenere et Xprimere non Per alienam materiam et artem sed tuis ipse 25

moribus possis Quidquid ex Agrieola amavimus, quidquid mirati sumus, manet mansurumque est in animis hominum. in aeternitates temporum. in fama aerum. Nam multos votorum se it inglorios et ignobilis oblivio obruit Agricola posteritati narratus et traditus Super M

112쪽

Ρ. CORNELII TACITIDE GERMANIA

LIBER .

Boundaries of Germauy.

1. sinnania Omnis a Gallis Raetisque se Pannoniis Rheno i Danuvio fluminibus, a Sarmatis Dauisque mutuo metu aut montibus Separatur: eter Oeeanus ambit, latos sinus it insularum inmenSa Spatia compleeten S, nuper Ognitis quibusdam gentibu ne regibuS, quos bellum aperuit. Illienus, Raeticarum Alpium inaedesso a praeeipiti vertie ortus, modio flexu in euidentem Versus septentrionali Oeeano miseetur. Danuvius molli et elementer edito montis Abnobae iugo effusus pluris 10 populos adit, done in Pontidum mare Sex mentibus erumpat Septimum os paludibus hauritur.

2. Ipsos Germanos indigonas crediderim minimeque aliarum gentium adventibus et hospitiis miXtos, quia Deo terra olim, sed elasSibus advehebantur qui uitare sedes 15 quaerebant, et inmensus ultra utque Si dixerim adversus Oceanus rari ab Orbe nostro ΛVibia aditur. Quis porro, pra0ter periculium horridi se ignoti maris, Asia aut Africa aut Italia relicta Germaniam peteret, informem terris, 32

117쪽

GERMANIA. 33

asperam Caelo, triStem cultu adspectuque, nisi si patria

sit 8

Celebrant carminibus antiquis, quod unum apud illos memoriae et annalium genus est, Tuistonem deum terraeditum et filium Mannum Originem gentis conditoreSque. Manno tris filios adsignant, e quorum nominibus proXimi Oceano Ingaevones, medii Herminones, ceteri Istaevones vocentur Quinam, ut in liuentia vetustatis, pluris deo ortOS, lurisque gentis adpellationes, MarSos Gambrivios Suebos VandIllos adfirmant, inque Vera antiqua 10 nomina. Ceterum Germaniae voeabulum recen et nuper auditum, quoniam qui primi Rhenum transgressi Gallos eXpulerint a nunc Tungri , tune Germani vocati sint:

ita nationis nomen, non gentis evaluisse nutatim, ut Omne primum a vietore Ob metum, O etiam a se ipsis 15 invento nomine, Germani Oearentur.3. Fuisse apud eos et Herculem memorant, primumque omnium virorum 6rtium ituri in proelia canunt. Sunt illis hae quoque carmina, quorum relatU, Uem barditum oeant, aedendunt animos futuraeque pugnae 20 fortunam ipso eantu augurantur terrent enim trepidantVe, prout Onuit aetes, nec tam Vocis ille quam virtutis conuentus Videtur. A feetatur praeeipue RSperitas soni et fractum murmur, obiectis ad os Seuti S, quo plenior et gravior o repereuSsu intumeseat. Ceterum 250 Ulixen quidam opinantur longo illo et fabuloso errore in hune eeanum selatum adisse Germaniae terras, Asciburgiumque, quod in ripa Rh0ni situm hodieque

indolitur, ab illo oonstitutum nominatumque nram quin etiam Ulixi consseeratam, adiecto Laertae patri noniine 30 eostem loe Olim opertam monumenta quo et tumulos quosdam Graedis litteris inseriptos in eonfinio Germaniae

118쪽

34 CORNELII TACITI

Raetiaeque adhuc sextare. Quae neque ConfirmΛre argim mentis neque refellere in animo est ex ingenio Suo quiS-

quo domat vel addat fidem.

4. Ipse morum mpinionibus rueoesto qui Germaniae populos nullis aliis aliarum nationum onubiis infoetos propriam et Sineeram et tantum sui Similem gentem Oxtitisse arbitrantur. Unde habitu quoque Orporum, quamquam in tanto tominum timoro, idem annibuS: trueos et caerulei euli, rutilae comae, magna Corpora et 10 tantum ad impetum valida laboris atque operum Onoadem patientia, minimeque Sitim aestumque tolerare, frigora atque inediam eael Soloque ad SueVerunt.

Thy and and iis Producis.

5. Terra etsi aliquant speei differt, in universum tamen aut silvis horrida aut palladibus foeda, umidior qua 15 Gallias, ventosior qua Norioum a Pannoniam adspicit; satis ferax, frugiferarum arborum in patienS pedorum

fecunda, sed plerumque improeera. Ne armentis quidem suus honor et gloria frontis numero nudent, eaeque sola et gratissimae ope sunt Argentum et aurum pro-20 pitiin an irati di nugavserint dubito. Nee tamen adfirm

verim nullam Gornianiae Venam argentum nurumve

gignere qui enim erutatus est 2 POSS0Ssione et usu haud perinil aufioiuntur. Est videre aput illos argentea Vasa, legatis et rineipibus eorum muneri data, non in 25 alia vilitat quam qua humo finguntur quamquam proXinii ob usum conmordiorum aurum et argentum in protio habent formasque quasdam nostrae pecuniae adgno-Seunt atque eligunt interiores simplicius se antiquius pormutatione meruium utuntur Peouniam probant vete-30 rem et diu notam, erratos ligatosque Argentumque

119쪽

GERMANIA. 351uagis quam nurum Sequuntur, nulla adfectione animi, Sed quia numerus argenteorum fastilior usui est promiscua ac vilia aereantibuS.

6. Ne ferrum quidem Superest, Stetit e genere telorum 'onligitur Rari gladiis aut maioribus lanceis utuntur: hastas vel ipsorum Oeabul framea gerunt angusto et brovi ferro, sed ita auri et ad usum habili, ut eodem telo, prout ratio OSeit, Vel eontinus Vel minus iugnent. Et eques quidem Qui frameaque eontentus est, edites et missilia spargunt, pluraque Singuli, atque in inmensum 10

vibrant, nudi aut sagulo leves Nulla cultus aetatio; scuta tantum lectissimis coloribus distinguunt faueis lorione, vix uni alterive cassis aut galea. Equi non forma,

non vel Juitate conspicui. Sed ne variare gyros in morem nostrum doeenturi in rectum aut uno fleXu deXtros agunt 15 ita coniunet Orbe, ut nemo posterior sit. In universum aestimanti his pones oditem roboris eoque mixti proeliantur, apta et congruente ast equeStrem Pugnam Veloeitate oditum quos ex omni iuventute delectos ante aciem loeant. D0finitur et numerus centeni ex singulis agi 20 sunt, idque ipsum inter suos Vocantur, et quod primo numerus fuit, iam nomen et honor est Acies per euneos componitur estere loeo, dummodo rurSu inSteS, Onsilii quam formidinis arbitrantur Corpora Suorum etiam in dubiis proseliis referunt Scutum reliquisse praeci rapuum flagitium, ne aut sacris adesse aut Onoilium inire ignominioso fas multique superstites bellorum infamiam laqueo finierunt. 7. Reges e nobilitate, duoes X virtute sumunt Neu regibus infinita aut libera potestas it duces eXemplo 30

120쪽

36 CORNELII TACITI potius quam imperio, Si prompti, si conspicui, Si ante

aciem agant, admiratione praeSunt. Ceterum neque ni-mni Vertere neque Vinoire, ne Verberare quidem nisi sacerdotibus permissum, non quasi in Oenam ne cluet iussu,

sud velut deo imperanto,' iem adesse bollantibus redunt. Effigiesque et signa quaedam detraeta lueis in proelium ferunt; quodque praecipuum fortitudinis inuitamentum

eSt, non ea Sus ne fortuita conglobati turniam aut cun0um fauit, sed familiae et propinquitates et in proX- 10 imo pignora, unde feminarum ululatus audiri, unde vagitus infantium. Hi ouiquo sanotissimi tostos, ii maximi laudatores ad matres, ad Coniuges vulnera ferunt; nec illae numerare aut exigere plagas pavent, ciboSque et hortamina pugnantibus geStant.1 8. Memoriae proditur quasdam notos inolinatas iam tiabantes a feminis restitutas constantia procum et obiectupeotorum et monstrata Ominus aptivitate, quam longe impatientius feminarum Suarum nomine timent, adeo ut ossida eius obligontur animi ivitatum quibus intor obsidos 20 puellae quoque nobiles imperantur. IneSSo quin etiam sanetiun aliquid et providum putant, ne aut consilia earum nilSpernantur aut rosponsa neglegunt. Vidimus sub

divo Vespasiano Velsedam diu apud plerosque numinis loo habitam; sed se olim Albrunam se eompluris alias

25 venerati sunt, non adulatione ne tamquam asserent deas.

9. Moorum maximo Mercurium olunt, euitertis diebus humanis quoquo hostiis litare fas habent. Herculum ac Martem monoessis animalibus laeant. Pars Sueborum o Isisti saerifient unde ausa et origo peregrino uero, 3 parum comperi, nisi quod Signum ipsum in modum libur-