장음표시 사용
141쪽
rum collatio fidem sine testibus facit, propterea qubd scriptura aetatis, Valetudinis , calami, dc atramenti vitio mutata non eandem ubique retinet similiti dinem p. ac proinde tabellionis & quo- p S rum attestatione tabuliς co signatae sunt, i confessione atque iudicio standum est, aut illis mortuis vel absentibus faciun- da i itera tu collatio. P R I V AT A autem instrumenta , quae chirographa As co. Pardiano dicuntur, quod in iis, quae gesta simi priuatim scribi soleant: aut a- testatio, seu annotatio, si nullis aliis ad- miniculis iuuetur, fidem probationem- . que sola non faciunt ii, pr sumptionem I xamen aliquam gignunt r. quare ut lite- 'm:' rarum fiat collatio, proferti debet trium μ ς 'ς
testium consignatio : aut lis dirimi duo- -
rum vel trium testium iureiurando. qua . . psententiam Aeto. & Bartho. approbant. 's
E A DE M sese est ratio instrumentorum forensium, quae in iudicio fiunt,
dracta appellamur : eQIum item , quae . trinque proseruntur , Ut sunt acce-prilationes , Graeci αποχην Gre o rvraro νην , nonnulli etiam .cv Μαφον appellant , & quae ex publico archivo promuntur quorum omnium tractain Nilo in libxo C.quaILO eZtat.
142쪽
ν ζ1 . . . DE RATIO. ELO M ENDI s Quoties igitur eiusmodi instris mcta& testium fide , & literatum collatione probantur , plenissi inam merentur sidet. Si vero per testes tantum , aut sola literarum collatione confirmentur , semiplenam faciunt fidem P. Si nec testius de, nec literarum collatione probentur , nihil praeter praesumptionem adse-iunt. idque ideo, quod falsi poena & infamia, collationisque animaduersio, ne falsa instrumenta producatur Optimum quenque deterrere posse videntur. Et quoniam priuata scriptura, referente Bart. x. aut apocha est, aut epistola, aderationarius libellus, adhibenda haec co- si ij ratio , ut quod in rationario libello contra scribentem contignatum sit, plenaria apud nos fidem mereaturI. Quod pro scribente facit, si illud ex mera illius voluntate dependeat, fidem quoque Ea beatet. Contra ver , fidem non faciat: quoniam exemplo, ut ait ille , perniciosum est, ut ei scipturae credatur, qua uousquisque sibi annotatione propria debitorem costituit. Incidunt etiam loci communes dc signatorum aut scelere aut ignorantia.
143쪽
Iurisiurandi religio expediendam li' iuratu. d. tium maximum est remedium, quoties bl. Actori ex litigatorum pactione, vel iudicis au c οἱ fctoritate controuersiae deciduntur a.de- e i. onia lato enim actori vel relato iureiurando L stasimul atque iusiurandum,susceptum vel L. malo. relatum sit, actio in factum datur b. nec s. Ite si aliud quaeritur quam an iurauerit c. Et quis. Ii quando certa quaedam sunt finiedarum stit. La- litium remedia res iudicata, sentetia ar- cilis.
bitri d, transactio, litis renunciatio, co- dlide re . stitutum finiendae litis tempus e. & ius- iudicata iurandum, cuius etiam maior quam rei m cps iudicari est auctoritas f propterea quod reiud minor aetate non restituitur contra ius tam e. s. iurandum prςstitum ted contra rem iu- e l. H dicatam facilὰ liquet quantus huius nandi si xsus. Est autem triplex iusiurandum: post a. ' 'oluntarium, iudiciale , necessarium, b. c. Δρο- quae tria veritatis dicuntur iuramenta, ictu L pranec remittuntur vel parentibus, vel pa pera metronis i. Ae proinde cui res,propter qua c. de tu hiuratur, non liquet,petere potest ad rem is c. γνg iij intr. cerni Tq. n es Def. rem iugis. temp.
144쪽
DE RATIO. ELOQUENDI inquirendam, dilationem,& ut iusiurans: L IU- dum interea, tum certior fiat,sibi remit- iurau. ω tatur h. Est & iusiurandum in litem, Hri quod aὀ quadam affectionem pertinet,. α a solo iudice defertur : nam si alius it Mu. dςxulς xx, nulla erit religio l.Aliud quo
- .. - que iusiurandum est calumniae , quod
i Gisiti Π0ΠΠ0nquam Omnibus , temper vero . parenti & patrono remittitur m. Iusiu-
L 1. ' litizatorum voluntate extra iudicium I -- ςl susscipitur , Vel refertur, vel recusaeuia I iis xyir , ς tractatur autem nunquam n IV-
. D IC I A L E iusiurandum ante sententiam definitivam , in iudicio a liti , AGM g torib' dζsertur atque refertur o. quod ..J ὰ ςxiam recusari ob causam potest p. Siti l Lissiis x Mon is iusiurandum detrectet, cui rerum. .d 'δ Vm , condemnari eum oportet, oe I Ad t nquam nulla de causa & veluti con--, ὸ,ῶ sςλςnxi mPtu ac religione perterritum, in si ἡ dφxxς i Distin , aut sua voluntate remita tentem. At si is eui desertur, iurare no-o l. latis dςbux de iudicis sententia definiti- ρο- ra dari Vel absolui, idque praeei-
145쪽
AC DISSERENDI. sagione dependeat: aut interponi senten- q. Bar. latia linterlocutoria debet, si litis causar- lgenera que pars solum aliqua producatur. Da - bt η f. tur tamen damnato prouocatio, & pro- fed iura- uocationis cognitor iudex, cui reus de- mento c. trectati iurisiurandi causam iustam co- e. fed di gitur probare q. Hoc certe ad animi iu- uersum dicium referendum esse monent Bart. scritat P.& Accurs. r. eum scilicet, secundum que in
in prima causa lis data est , si post pro- infum
ii 'cationem iisdem usus probationibus rin s. d. causa cadat, acprimae sententiae iniquitas appareat, cogi tanquam temerarium s Io. an . & improbum litigatorem damnum & ine. iuru. impensas litis inferre aduersario : nisi ignoratiaci tamen nouis usus dicatur probationi- dere ζψ bus, quo modo suum quisque sumptum ivr.lib. c. facit i. Qui iudicio sisti ob aetatis affe- Bari in ctae valetudinem , aut aliud naturae ne- Prope'gotiorumque iustum impedimentum rand c. non possunt, ad eos mitti debet, ut so- de iussitalenni actorum contestatione iusiuran- M. genes du, vel suscipiat,vel remittat,seruata ea- raliterpa
ndem qua diximus appellationis lege et bu. Paul' rescripsit v. ad personas egregias, pr senti' eosque qui valetudine impediuntur, lo- bμε er
muni mitti oportere iusiurandum. Non Γ m. c.
146쪽
tamen referri semper potest, ut in rerux amotarum, furti, caetensque famosis a-O AD ctionibus x, nisi id certis in criminibuscus. in I. pζrmittatur a. Sed iusiurandum, quod delata c. aduersario detulimus, probationis fidue. cia reuocare, antequam iuratum sit possa. Hart. sumus: repetere , cui semel renunciaue- in I. e rimus, non possumus x. Retractari non Com. c. nisi uno in casu legibus permittitur. a. bae lime Necessarium iusiurandum sicut au-do in urn ctoritate iudicis defertur, ita retractari; .is a. . nisi uno in casu, non potest. b. Huius
ac si quis magnus est usus in bonae fidei & stricti c. eo . iuriscontiactibus,in delictis & quasi dea l. Ouiis lictis,& quandocuque probationu inora c. e.l pia , per iudicem causa cognita,contro- dehisco uersias dirimi oportet e. In criminali iu- c. detra. dicio capitasque discrimine, n5 perinde factio. atque in pecuniariis popularibusq; cau, b I. a imo sis it siurandum desertur L quod & su
vendi. eo- pra notauimus : nisi criminales actiones dem. v ciuiliter intendantur aut eiusmodi iusseel. i bonae iurandum ad confirmandam rei nobC. eod. centiam deferatur e . Deferre iusiurandu
d L qui non potest pupillus,furiosus, prodigus
147쪽
AC DISSERENDI. procurator Rei p. sine sipeciali madato Uufiin X. lurare tamen Omnes, quibus iusiuran- pvit'. dum defertur, possunt citra discrimen l. uoor. f. vel cietatis, vel sexus, vel flatus, & sine proicui. vlla pertur ij vel suspicione vel anina ad- e. l. uersione: propterea quod is qui des it, g l. Fro' contentus eo fuissu videtur. Ex tam in curator hanc sententiam insignes,commentarit Z procum Antonii de Petrutia, cuius gloriae atque iurisprudentiae professioni nuper, publico omnium bono , successit L V D O.
in viro magis quaedam & mirifica laudis excellentia est, dignitas illustris , ac
multiplex ingenuarum artium cognitio: c.
sed nulla eius laus illustrior fingi po- test, quam quod otium pro laborate logum studio deuoueat suum.
Maximam probationis vim & hodie necessariam in criminalibus precunia, riisque causis a testium religione sumi constat h. S V N T A V T E M testi- P.
luntur. Producturus testes voluntarios
148쪽
DE RATIO. E L O QE ENDI diligenti eos ac varia domi perconta
tione ad omnem animi magnitudinem.
informabit, ne qua simultatis ne qui iambitionis, ne qua animi Vindictatippi lentis subsit suspicio. Docendi etiam tu dices, nullam esse firmiorem probatio nem, qua quae hominum sit conscientia
confirmata. Detracturus contra testibus fidem,a personarum conditione, spe,Voluntate, patria, natione,causis inimicitiatum testimoniu elevabit,coniecta graui inuidia, veluti in testes fortuna egentes, vita turpes,existimatione damnato S,au datia furentes,non auctoritate,non Vita religione, sed largitione,fagina,ac nocedi cupiditate productos. Permisit hoc fi-b i in propugnatione L. Valerij Flacci
Cicero, ut eo tum perfidiam, leuitatem,
di mores perditissimos in dandis mutuo testimoniis damnaret. Pro M. Fonteio omne ser E fidem auctoritateque Gallis derogat exemplo etiam M. AEmiiij, M Aquilii,Lucit Cottae, ite Catonis & Scipionis in oratione pro Murena osten des, ob cupiditatis atque irae suspicionε non esse testibus omnibus fidem,adhibendam . Calistratus quoque i econ'sultus testium fidem, conditionc 'vitam . 'meactam,fortuna,existimatione atquς
149쪽
dignitatem diligenter exquiredam esse a L 3 de Praecipit a, Neque enim omnibus testia te b. d. moiiij dictio est, propterea quod alij iu bc 3. S. dicis udiritate, alij legib' in reum te- lege e. it. stimonium dicere prohibentur b. & ipsa et quoui-
personarum dignitas atque veneratio, am c.delubrica item consilii ratio , vitetque tur- b eret.
pitudo & infamia a testimonij dictione 4 quaesi
quosdam arcet,eoque testes infames o. tum eo. mnes pra ter haereticos e. existimatione ει
damnati ni si in causa forte pecuniariae Inte- cum tormetis exaudianturὸὶ gratia, aut it m e. s. largithone corrupti, impuberes & mino . iiij. q. . res et o annis G pater in causa filij, & hu- ij. Qi. ius in causa patris misi in peculio castre-fι θη- facto a filio ante missionem testam d. stamen μi to, cuius pater restis esse potest f. serui S . . 4e te . homines I mulier in testamento, exe- . . t. cutorcs negotiorum ac praesides in cau- V rentersa, cui patrocinium praestiterint h. testes c. e . domestici & capitali odio nobiscum dis Isidetes,ignoti & obscuri homines h nul- sim V ''daim testimo iiij habent dictionem , nisi c. est.' in maiestatis crimine, in quo omnes V omnino ad testimonium prouocantur; 4nt t/ α sit res exegerit , torquentur l. In usa propria praeter legatarium:& si ι etiam deicommissarium testis idoneus nullus ς dem c de
150쪽
ni I Nul esse po est tu. Mattis & auiae professio inius. l. e.c cautia liberorum,cum de aetate quaeritur s. c. de recipi potest; non tamen testes haben fideicom. tur v. Porro Paulus rect E annotato. lege ail. Etia. Iulia & Papia iudiciorum publicorum
bat. stimonium litis dicat aduersus socerum, Q ἰ.la, generum, vitricii, priuignum, sobrinum e. sobrina, sobrino, iobrinaue natum ebs ue qui propriore gradu sunt. Item nec liberto ipsius liberorumve eius, paten tum viri, uxori sue - Item patroni & patronae aduersus libertos , neque libςrti aduersus patronos cogantur testimoni-. um dicere. Scaeuola quoque tradit p..in ρ Inμi- uitos testimonium dicere non cogi si theod.4. nes, valetudinarios, milites, & quiculi que cum magistratu Reipubli. causa absunt,uel quibus venire non licet. Quo - rum autem semel ad causiam nostram confirmandam usi sumus testimonio eorum eleuare auctoritatem, nisi praues inimicitiae post litis contestationem
ortae , aut largitio facta evidentissimis
io argum ζnxis probetur nulla ratione qt possemus. q. Ante omnia igitur so-