장음표시 사용
151쪽
AC DISSEREN DI. . in testimonio diccdo religio , qua qui se que animi fiducia litis testimonium dicat. quod cum diligentissime praecipiat. M T. Cicero & Qx intilianus, tum pulcherrimum in eam sententiam extat re
scriptum diui Adriani. r. ad Valerium rhy A
Vatrum in haec verba: Ouae argumenta μ' e . ad quem modum prooandae cuiusque in lite ge
reii afficiant nullo cςrto modo fatis di finiri potest. Sicut non semper , ita sarpet sine publicis monumentis cuiusque rei veritas deprehenditur. alias numerus te-
stium, alias dignitas & auctoritas, alias veluti consentiens fama confirmat rei, de qua quaeritu fidem. Hoc ergo solum rescribere pollum summatim: non uti g que ad unam probationis speciem co- ' .. nitionem statim alligari debere: sed ex Τsententia animi tui te aestimare oporte- ' meri: te,quid aut cui credas,aut parum proba- ,
xestes produci possint a multis quaeri με rem
scio. Et constat diuturnam patriae con- tW ας te suetudinem,quae fere pro lege obserua- se tu , non leuem habere auctoritate. Re- t At . . oc' iliis tamen est duos in qualibet causi ' sis vi
suisicere testes s in facto praeserti alieno. s 'R
t Se Maoc quoque causa mutat. . Nam in V '
lutione debiti scripto comprehensi, in .
152쪽
DE RATIO. ELOQUENDa, in aut confessione solutionis , in mortis causa F. Eeb- facta donatione , in codicillis , in testacet αἰ.L merito rustici, & omni ultima voluntatc. isti iri quinque exiguntur testes v. In testamex l. Hae to caeci, octo: in caeterorum testamenti eo ut . septem frequentius adducuntur testes x s.cc. 4e quos ut suam fidem interponant rogare test. Oportet. Nonnunquam trium testium o vir. c. firmissima est fides , sicut in casu uno si certet. quindecim requiruntur.η Vnius certo te-χ uni. stis asseveratio praeter suspicionem, non cuique C. magnam facit fidem .a Omnes autem te- de proxi. stes produci post litem contestatam de fae. feri. bent nisi hunc ordinem casus inuertat b a Ium. Sc antequam litis testimonium' dicant, c. let ' iurisiurandi teligione obstringi Gqua ta-ι In ausi men episcopus eximitur. ιι Potest &de . quia Voluntate ac consensu partium iusiuran- vero.eo . dii remitti: aut si controuersia sit de ven-e t. turis. tre inspiciendo.e Non aute temet E quod c. e. quisque audierit m probationem erit assed audi. sed sumendum: nisi in contractibus & obluiu ex c. gation,bus,quod quisque audierit vide de epise. 1itue, id cora iudice a te animaduersum et clerico. esse testetur. f Postremo illud in omni el.i.de causa obseruandum erit, si testes utrinq;
153쪽
Aetint habedam dignitatis rationem se g ob carquendaque ea esse , quae verisimiliora e- men. , si sunt ' Si omnia ad fama: dignitatisque testes. . praedicationem sint paria, sequendum eo maiorem testium numerum. 6 Si quis copiosiores huius argumenti commen--3rarios expetat, habet Bartholia , quo ne' eisdem. mo diligentius hanc rem tractauit. e. t. .
Artificialis probationis partes sunt: signatargumenta, & eaeempla. Signorum hian, alia sunt necessaria , quae graeci vocant basis τεκρινηια: ex quibus euidentissimae de- s se monstrationes atque sillogismi Aristo -
tele authore deducutur. Tales sunt mor- μ tuum esse,qui non spiret: aegrotare eum qui sebricitet. Referuntur enim veluti perticularia ad uniuersalia. Alia autem sunt non necessaria, quae Graeci σημεια ici εικοτα, Latini vestigia, consentanea , α verisimilia vocant. Huius generis sunt, caedem ab eo factam, cuius vestis sit cruenta:&qVia pauper sumptuosse vivat, furto eum & rapinis obstringi. Haec pe- inde fidem faciunt,atque cxternis adiu-
154쪽
uantur auxiliis. Nam ut sola dubitationem non tollunt,ita caeteris adiuncta argumentis, efficiunt, ut quae suspecta eracerta videantur. Sed quemadmodulsingula ad probandum infirma sunt, it coniuncta grauem mouet suspicionemdam quae non prosunt singula, ut ait Ouidius, multa iuuant. a. Hinc signa affectati regni, popularis illa frumenti largitio Spurij Melij: innocentiet atque pii dicitiae, nocturnae lucubrationes Lucretiae apud Liuium : Antiphilae apud Te rentium. Ex signis collegit Pyrrhus Epirotarum rex Inuictam populi Roma. esse fortitudinem, quod praelio collisi, grauit, isque belli offensionibus afflicti A profliggii, omnia vulnera aduerso petiore accepi dent : quὁd hostibus suis plerique immortui , quod omnium in
manibus cruenti enses, & relictae in vultibus minae,& veluti exardescens in ipsa morte ira atque ferocitas conspicerentur Rodolphus Agricola signa ad locum adiunctorum, siue contingentium reser Quintilianus signa ab agumentis sep γω, quod signa illa πικμουρνα, quae perpe tuo sunt certa, nequeant esse argumenta, quorum usus solum sit in rebus controuersis: aut si incerta sint, veluti ἰiκοτοι ar- gu mentis
155쪽
Magnam sane existimandi materiam υν signa praebent, non solum in ciuilibus m actionibus,sed etiam in medicina,atque matbematicis disciplinis: precipue tame in physiogomia. Nam sicut frons patua V m pDUmodestiae, magna desidiae, rotunda iracundiae lata leuitatis est index itfi rietilie ' sy ucundiae, lata leuitatis est index: ita oculis Eumanae mentis imago tanquam tacitus
ue in fuma iis animi sensus exprimitur: eoque contra Oiores, morum integritatem, oblogi vi- ' 'I tae insolentiam , mobiles inconstantiam arguunt. Habent& sua supercilia ae nata prς bsus indicia : quae animaduertisse videtur Cicero in oratione in Pisonem. Signis ' tra quoque adulterij suspicio augetur a. o m ' quorum complexum amplius explicant Hostiensis b: & Angelus e. Bariolus d. 'φη- , ' quoque & Bal.e. eorum usum, & quam p μζint fidem probationemque in forensibus a-
chionibus faciant, longa disputatione ps' '
Argumentorum loci alij ad personas, μι μυοῦ. alij ad res siue negotia pertinent. Horu in t cari rursus alij sunt interni,alij externi. Nos '' Iς naturae ordinem secuti, prisonarum lo- :
156쪽
Argume cos prius recensebimus. nam eos a Di pa alia re lecticis serὸ praeteritos videas : partini et alias qubd ciuilibus in causis frequentius trasnarsi. ctentu veluti oratorum proprij: partia Malea etiam qu bd nullam certam demonstri duile fcu tionibus fidem probati Emque faci at folia- In utrisque sane magna est utilitas veru argu- ad animi iudicium, vel rerum cognitio meta ne 'nem paradam. Cum enim ciuiles actiones in rebus atque personis versentur fIDN. V. & in propositionibus,quibus argumen' omnii de ta accommodantur, personae ponantur,u t
actio. non potest non utilissima in omni geri igi. idem nere dicendi, nedum forensibus action,
157쪽
Magnam ad honestὸ turpitErque vivendum occasionem marer iam que praebet genus, propterea quod eorum fere, quorum induimus naturam,mores referimus. Sicut enim in iumentis virtutis commendationem adfert parentum Vel b f . pro- magnitudo vel laterum firmitas, perni' pterea iucit atque,vel corporis pulchritudo ita e- aut heu.ntiam in bominibus, parentum nobilitas de refremagnam laudis nobilitatem liberis pa- L sacro. rit. Frugi enim esse filium, qui probo pass.col. parente sit prognatus iureconsul zi prae- Σ.in can. sumum t.b . . si quis cre. . . militibus
. Gentium singularum proprij sunt mo siges.d res de laudis, & reprehensioni opportu- stine. ni. Argumenta apud Ciceronem sunt Natio. Gallorum in oratione pro M. Fonteio: i qu.d Graecorum, A siaticorumque pro L. Val. si nolit . Flac.& pro L. Murena, Asia luxuriae sus- qui man-picionem praebuit. offert enim argu- ripia. dementum virtutis vel viiij natio. i In delib aedic ec. betationibus & actionib' publicis, quid Sexur.. expetendum , quid fugiendum sit, hinc ducta argumenta indic/nti n u
158쪽
Sextas animorum aTectionem argu Credibilius itaque in formina venetici latrocinium in viro. In exhortationibuadmirabilior est in foeminis, quam viri virtus : ut in Chloesia, Lucretia , Leaena: h l. 'mi Tullia Cleopatra. In ciuilibus quoque nae de re negotiis sexus dis imen facit. h.
Alia aetas alios habet mores & ane eius. Cic. pro Roscio parrici dij crimen. i. ab aetate refellit. Spectatur ea in tutelis, in curationibuς, in integrum restitutione, ac reliquis contractibus, etiam in
Educatio,disciplina; & victus non leam. v ad uia sunt morum experim Eta Cum enim t. Aqμil. omnis ratio atque institutio vitae com-
. quod ira munem hominum societatem desideret, fans. de inon leuem innocentiae opinionem po ini' pulo adferunt,quorum qias arque studi
b iis sunt informata, in quibus animi
159쪽
A C DISSEREND I. 9 . magnitudo & excelsitas, virtutisque splector illucescit. Ab educatione Cic. probat M. Coelu adolescentiam caste integreq;
conseruatam esse: Catonem, natura mitem atque admirabilem , Stoica tamen disciplina factum duriorem. Idem facta a Verre iniuriam Reipu. dicit,qubd liberos ille suos ad scedistimas voluptates, potius quam ad maiorum instituta, atq; marPL ciuitatis disciplinam informauerit. Ni- qμι hil autem ad effingendos mores effica- 4. bipu-cius prima illa educatione. m. til. eru-
Habitus & animi & corporis est : nec ro. de α-rninus in ciuilibus controuersiis atque dii. ei
naturalibus tractatur disiceptationibus. d. iv Ab eo insidiarum argumentum: ducit se l. re Cicero pro A. Milone. Extant pulcherri, mi GAloni libri de temperamentis. coc . '
In fortuna, lives an pauper: in condi- por. .aQ. 'tione,liber an seruus sit, videm'. Conti- ct f - , . netque hic locus personarum qualita-pςσρ'
tem pin qua magnae saepe & graues con- e trouersi et vertuntur, cu ciuilibus in cau- 'Bart. G
sis tum etia criminalibus actionse . In L '
160쪽
Animorum affectiones,Veluti ira,amo paradidi bitio , misericordia , & huiusmodi aliae, h. ni frequenter suspicionem aut augent, aut ne histo. minuunt eoque iis Cicero pro A. Milo- dura ne aciuersus Clodium vehementissimὀω. Ost usus. Affectus siquidem cuius oue in- gζntu arsuunt: nec alia res perinae ho-
minis existimationem commendat, a que moderatae animi cupiditates ac mo- res benigni. p. In testibus Modestinus monet q. fidem , dignitatem , & mores spectare oportere, quemadmodum & in tutelis. r. Extat insigne exemplum Tul- lij Cloelij in oratione pro Sex. Roscio . . A melino. Et apud Valerium Maxi-
o in L m condictione quoque indebili, ut Pau de indebitus reserto, qualitas personae discrimen i
paragri Personarum,adeoque diuersesum no- mihi δε minum studia nemo rectius Comicis tuto eo poetis ostendit. His si quis volet, addat