장음표시 사용
221쪽
plures partes, interim una succedit: ac . proinde, pro ipsa partium enumeratio- ne aut tripartita, aut quadripartita, aut quinquepartita dicitur. Ostendimus in nostris commentariis, totam Ciceronis
orationem, pro lege Manilia in perpe-
tuas ratiocinationes esse coniectam. Habes splendidissima exempla in oratione. Ciceronis pro Milone. Omnis insidiator iure occiditur. Clodius est insidiator. Iure igitur occisus. a. Huic non admodum dissimilis est ea cσgem argumentatio quam rhetores collectio nem vocant: nisi qubd collectio id ipsum,quod proponitur,inferat:ratiocina- tio ex propositione M assumptione certamo eliciat conclusionem. Extat illius exemplum apud Ciceronem in rheta
Enthymema imperfectus est syllogis
mus constat enim ex maiore, vel mino- re, & conclusione. Pars prior, antece- , dens: posterior consequens appellatur
id est, ipsa complexio quae cogiς raci- x M pinpositionem elici. Ex maiore α cunclusione est eiusmodi: Qui libe
222쪽
i DE RATIO. ELO N DI tatem regni assectatione lxodit eum, occidi fas est. Igitur Spurius Melius iu re est interfectus. Hic deest minor , SpMelius regni affectatione libertaten prodidit. Ex minore & conclusione, SpMelius populari frumenti largitione re gnum assectauit Iure igitur occisus fuit. Hic deest maior. Rhetores enthymema Vocare maluerunt quod ex repugnant bus conficeretur, & proinde fortiorem haberet probationem. Tale est, irae obtemperare dementis est. Nihil enim magno & praeclaro viro dignius placabilitate atquς clementia. Et quem alienum fidum inuentes,si tuis fueris hostis Z Pro Sestio, Eius igitur vitam quisnam spoliandam ornamentis esse , dicet cuius
ti mortem ornando monimento sempi- :
terno putaretis Cui si acuta quaedam in- uentio' exaggerandi vel amplificandi criminis causa adderetur, re
cte vocati existimabant Mihi illud elo- s
o uenfli notius ratione . cinam a roram 'riae
quendi potius ratione , quam argumentandi forma connecti videtur. Quintilianus optimum enthymema indicat, cuproposito contrario, rano subiungitur. Erit autem maioris arsis atque consilij obseruare,quando antecedens , quando iconsequens sit vel co cedendum. vel ne- '
223쪽
AC DISSERENDI. 9 Iganda. Male cocesseris hoc antecedes, Me ici
Medicina perniciem naturali valetudini quando adferti Recte igitur ante sexcentesimu prim i conditae urbis annum non sunt admissi admisit. medici. Nec hic consequent probar possisaureconsultorum vulgus eloque- tiam spernit: explodenda igitur scholis .
eloquentia. Vocant autem rhetores ενθυ- ρ '
tionem siue cogitationem, quoties sen- 'tentia, siue propositio cum ratione subiecta,ad causae probationem adfertur,ut
Quando ego non timui grauiora pericula veitio
Saepe in causis eiu simodi ενξο μαξα incidunt multumque grati. , ponderis. ac virium simplici orationis cultui aspersa ob idipsium adferunt, quod non acri ac vehementi sensu auditorem exuscitant, sed grauis alicuius sententiae admonent.
Inductio. quam graeci επιγωγ ' o' iussumo eant,inuersus est syllogismussae ratio- 4inatio,quae ex multis singularibus, par itibus.xel formis unam aliquam Vniver
224쪽
DE RATIO. E LOVENDI salem colligit pro positionem, Miram haec adfert rebus obscuris lucem, & co- i sensionem facillime meretur,quoties si-
ne ullo dissimili exemplo colligitur. Na& naturae quendam ordinem tensuum-
que iudicia sequitur, & rei ipsius veluti imaginem sub aspectum proponit. Ex
sortem fratrem Rer Imi, Getam Antoninus Pompeiu Caetari:Antonium A
- gustus ferre non potuit. Nullus igitur regni consortem perferre potest. Ex formis est illa, Vsu grammatica , usu rhetorica, usu dialectica,vsu musica, usu Qithmetica discitur. Omnes igitur artes liberales exercitatione atque usu perdis- euntur. A partibus ad totum simillima est collectio.
Exhil Exemplum ex ethymemate nascitur, quemadmodum & similitudo cognata est enthymemati: numeraturque inter argumentorum locos, & argumentandi. formas,Vt Apelles ob solam studij simi- litudinem Protogeno pictorem collapsam dignationem restituit. mutua igi-
i , tur animorum consensio α voluntas in-
225쪽
AC DIssERENDI.eter eos constare debet, quos studiorum similitudo coniunxit.
Complexio, Gr ci διλκμματον Vocant, Sest cum rem unam in duo opposita diui- Cinplidimus,&utrumque deinde vel assirma- ων. mus, Vel negamus, ut uxor ducenda, vellulchra . vel deformis. Pulchra ad pro- creandam sobolem. Deformis ad exer- , ' - cendam mariti continentiam.Quivit que negare velit, dicet. Pulchram nobiscum caeteris communem, deformem fa- stidio λre. Vsus ea in hunc modum Ci-
cero in oratione pro sylla: Hic tibi ego .de testimoniis meis hoc respondeo. Si falsum dixerim, te in eos dixisse: sin ve- rum, non esse hoc regnare : cum verum iuratos dicas probare.Teretius in PEON mione : Ego nullo possum remedio me euoluere ex his turbis, quin si hoc celetur in metu,si patefit in probro sem. Ouidius in epistola Acontij ad Cidippen: . Promittes votum scit te promitterpnis3. Iurabis3 scit te sallere posse deos. sVsum huius ereberrimum esse in rela
226쪽
, : tindis testimoniis, indicat praeter alim. illa Ciceronis oratio pro L. Valeri ' Flacco. Extat& talis apud Paulum in I. ri
Iulianus. F. de condict. indeb. e
Enumeratio est , in qua pluribus ex-
positis, caeteris deinde remotis , reliqua necessario coufirmantur, ut est illa Ci- Iceronis pro C. Rabirio : Atqui videmus
haec in rerum natura tria fuisse, ut aut
cum Saturnio esset, aut cum bonis , aut lateret.latere mortis erat instar turpissi- . maz: cum Saturnio esse, latoris & scele- ris: virtus & honestas,& pudor cum co-sulibus:esse cogebat. Hoc tu igitur in crime vocas,quod cum iis fuerit C. Ra- .
birius, quos amentissimus fuisset si oppugnasset: turpissimus si reliquissetὶ TV hiis est & apud Aristotelem ad hunc ferἡ
modum: Cognoscens aut mens est, aut νdianoea,aut opinio, aut phantasia. Sed
neque mens est, neque opinio, nequς
phantasia : restat igitur ut sit dian Oea. Quintilianus libro quinto, vocat argu' pmentorum genus eX remotione , hoc tr
exemplo usus: Hic seruus quem tibi νε-
dicas,aut verna tuus est,aut emptus,
227쪽
donatus,aut testamento relictus, aut ex hoste captus,aut alienus. Deinde remotis prioribus, supererit alienus. Huius enumerationis vis ea est, ut collatis omnibus partibus aduersarij actionem cum verecundia premat: & contra , si unum quodlibet fuerit omissum , rem uniuer fani coen risu dissoluat.Accedunt autem
vel fidei,vel exornationis causa singulis partibus suae probationes: qualis est illa Ciceronis omnibus circunstantii mirabiliter amplificata in oratione pro L. Valerio Pacco, qua Graecorum destruit criminationes in oratioe item pro sext- Roscio Amerino.
Habet nonnullam cum enumeratio: Aceruaῖο ne similitudinem, ac cognationem ea DPoxis quam σωριιτην Graeci. Cicero acerualem mus So-
vocat syllogismum Est enim quidam rites. Ocum aceruus ad formam κλιμακος fi- gurae,quo aliquid gradatim aut additur, aut demitur. Ei' author fertur Chrysip- D, - pus Stoicus, Cice. eo usius ad hunc ferdmodum est in oratione pro P. Valeriori . .
Flacco: Si pecunia Flacco perscripta sit, dedit eam praetor.Praetor si dedit a quae-
228쪽
re numerauit: quaestor a meta aut ex vectigali aut ex tributo. Hς nisi explicentur,co sentaneu erit pecuniFlacco non esse numeratam. Ex causi
& effectibus sic contexitur iiij t
tia est neces Iaria ad Reipub. administrationem. Reipub.administratio ciuilis vitae retinet communitatem. Vitae communitas officiorum tuetur religionem. Ossiciorum religio in concordia ciuita-
tem retinet, ergo iuri tranquillitatem conservat. Commendatur in iis praecipuE Sorites, quae neces- cohaerent. Natura enim argumen
tatIonum non patitur , 't quae: η ' sint Inter se connectantur
iiij plenissimus iudicij fructus est, qua
ratio pὸν res Omnes inter se habeant cognations 'subii Bο- nimo pervidere. Paratur enim hinc cara
studiorum,quibus immensus alioqui labor v ix erat suffecturus, mira scelicitas: tum constans quaedam ac certa rerum
229쪽
mus argumentationem & ratiocinationem siue syllogismum sola conclusionis forma disterre: inductionem nihil aliud nisi inuersum , enthymema vero imperfectiam esse syllogismum. Enthymemati cognatum. exemplum inam complexio Proprium quiddam habere videtur . Hie Enum admonenda iuuentus magnam este na- ratioquid tum similitudinem enumerationi cum M Db-- subiectione : nisi quod illa ex omnibus liqueris suis partibus collectam ecessariam efiicit j . conclusionem: haec autem ipsa interrogatione ea solum , quae ad rem peribnent , remouet, nullam certam conclusionis vim inferens. Vtitur ea frequen
tius Cicero in aduersariolum hypopli ris diluendis , ut pro Publ. Sylla: Cur di xisti testimonium in alios quia coact Cur damnati sunt 3 quia creditum est. α pro M.Fonteio: Quid ut secuti esse videamini λ voluntatEmne hominum3 grauior igitur vobis erit hostium voluntas , quam ciuium . an dignitatem testium Z potestis igitur ignotos i notis, iniquos aequis is alienigenas domesticis , cupidos moderatis , mercenarios
gratuitis , impios religiosis & caei. anteferre Z Talis quoque est & in oratione pro sexto Roscio Amerino. EM
230쪽
haeredare & caetera. In .Pisonem : Date populo, corninitte ludis, sibilum metuis Z bi sunt vestrae scholae &c.
molatio Argumentatio per violationem,Gr est argu- ci το βιαQν dicitur,qua aduersatij ratio inentatio nem diuersa plane sententia destruim'. inqua ex Vt si dicas: Leges non sunt perdiscendo aduersa- quod eloquentiam corrumpant, inimorior. O- ob id maximὰ sunt perdiscendae, quod isne non ex ubere illa ac profluenti legum cogni id quos tione eloquentia confirmetur. Vsus ea ipsiνHB, Cicero ad refutandam Quinti Catuli ises aucd sententiam in oratione pro lege Mani- inobis ν6- Iia. Habes praeclarum exemplum apud tris est fe- Aulum Gellium lib. ndecimo, cap. de- it qui demo ei Moquauo. Et pro Publio Sylla, Re- astramin. gum est dicere in quem velis , ac defen- sdere quem velis : imo seruitus est, non i dicere in quem velis , ac non defendere pquem elis, Extanti pulcherrima Crate- si iis Cynici Metrodorii epigrammata si de humanae,ua commodis, &:malis in ὀ hanc violationem coniecta, quae ascri- ibere huc nolui , quod apud Erasmum trq Qque in prouerbio, optimum no nase si