장음표시 사용
261쪽
arquitate coniuncta esse,aduersarij inte- 'tionern cum scripto pugnare, iudicis ligionem & sacramentum ideo adhiberi contendet, ut sectandum scriptum sententia feratur. Legi parendum , non adsciscendam nouam esse interpretatione, minimeque mutanda, quq certam inter bl. mini-pretationem semper habuerint.b Qui me d. δε scriptum voluntate nixus oppugnat, di ' leni.rem cet seruari id non posse quod scriptum no noua sit aut exemplis probabit, scripto stare C aut b. semper non oportete : aut legi natoris de iud. S.
voluntate a scripto eme aliena, ut in hac ois.cE.6.cotrouersia. Noctu cum ferro deprehcsus vinciatur. Cu annulo ferreo interce-
ptu magistrat' alligauit.Volutate igitur poli' qua scriptu in omni cotrouersia siue testanacti, siue legati, siue pignoris, si- ue contractus sequeda esse perdocebit, quod ipsi iuris interpretes adnotat in l. insulam .ff. de pr scriptis verbis l. 3. C. de lib. tqter. l. obligationii. E. de actio. Mobli. Proba lum deniq; locis communibus, Verboru aucupiis sententi et ςquitatε pr serri oportere. l. placuit C. de iud. l.
Labeo de sup .leg. facit ca .2.requiris, eX- rra de appellatio. Legis itε sententia atque mentem esse perfectiorem l . ratum.
E. de sol. l. quo enim tui. f. Iulian'.T rc
262쪽
ratam hab. Ac proinde ius definiri, aeti te in aequi & boni d. I.ff. de iustit. & iure Vt aequitatem otius quam verba spectemus. I in ambigua.ff. de leg. cap. vlt de transact. l. sin autem. . sed &his. Po- stremo facit E in toto tute scripto apparere legis sententiam scripto esse ant serendam. Proprie tamen huius status loci sunt causatu & effectuum, & quaecunque definitionem iuuant. Refertur autem vel ad qualitatem , vel ad coniecturam. Exemplum pulcherrimum habes apud M. T. Ciceronem in oratione pro A. Cecinna, in L nonnunquam T. ad . Senatuscon.Trebellia toto illo tit. V. de rebus dubiis.
Cum lex legi obstat, status nascitur ' αναί ira Neque enim lex legi coni 'iu'M ria esse potest. quod ipse Imperator in
prima constitutione C. M. quibus, attestatur,& probat. l. omnis. E. de eXcept. Sed casu leges colliduntur atque euetu: t, tyrannicidae imago in theatro po-M tur , mulieris imago in gymnasio ne . pQ Datur, Tyrannum mulier occidit. Plu-
263쪽
AC DISSERENDI. III iureconssilios est Bartolus, & indicat e- . ius generis insignia aliquot exempla in adnot. in pandectas Budaeus, Est autem ius omne de quo quaeritur, dubium aut confessiim. In iure confesso quaerismus, Vtra lex antiquior, potentior,aequo ac bono similior: quorum omnium ratio,nisi proposita materia, tractari non potest. Quare hic status vel coniecturae vel qualitatis erit. Sed imprimis danda opera, ut quae contrariae videntur leges, ad unam certam aliquam & consentietem aequitatis rationem reserantur potius, quam corrigantur l. unica de ino Dficio do. l. praecipimus C. de appel. cap. dilectus, extra de consuetudine. cap. in- iter dilectos. extra de fide instrumentorum. l. de quibus. T. de legi. l. nam de posteriores . ff. e. Pulchram in hac re ope- ram nauauit magnus ille iuris interpres Bartolus, & illum nuper secutus Stephanus de Phedericis,cuius hodie do tissimi de iuris interpret tione circun- feruntur commentarij.
Magnam cum finitione syllogismus Sygogise ihabet cognationem. Nam in illa, id m- mμs.
264쪽
dum sit, quςritur. Inciditque in syllogissenium infiima definitio. Ergo hunc itatum incidentes controuersiae atque ca-
sus nullis certis comprehensi legibus - constituunt, quoties id quod incestum est ad si milia ὀc cognata referimus: ex-σιq cutimusque qualitate, quamobrem ii ctique δε que leges, neque senatusconsalia om- 'Uc p. nes catus comprehendunt.' constituum in tiitque ex iis quae ἔπι το πλωων non qu si si quae εκπα&λογου accidunt. Neque cre-s q.1'. e bro hoc statu utuntur iurisconsulti : re-tsi u fertur enim ad qualitatem. Vt , An que' ι'. ' madmodum nullum de sua domo in Pb' pw.nst educere liceat. bita nec extra ta rna- ροζt Lq. culum λ& quia aratrum pignori accipe' b c plura re leges vetant,an & vomeremi An per-2pe ide inde habendum sit occideritne quis, arx v is vo causam mortis praebuerit Z e Totus hic. sis. ne locus a dialectico petitur. Pendet enim mst de st cauta, effectis,genere, toto , & locis re ius iam munibus: a quibus similia, quorum hic in ximus est usus', trahuntur&li dicantur Quare inprimis intuendum, fr Wi ne similitudine decepti, unam ac inepta I ari ' . ςonsequentiam contexam'.
is ad hunc locum pertinent, amplius scribit Stephanus de Phedeiicis in libro
265쪽
DEAM B I G V o. Ambigui stadiis ex vocabuli ambi guitate& disseusione olitur,explicatur- Srat que definitionis & diuisionis locis. Omnis enim contentio in hoc consistit, vitet sermo secundu naturam magis sit, uter quior , uter voluntati legis script qaptior. Nam iure consulti prς ciptur, in ambiguis rebus humaniorem sequendam esse sententiam l. Intelligentia. E. de Verbo. signi f. cap. Pr terea. e t. l. 3. C. de libe Iis prςter. l. Scire leges s f. de legibus. Sutenim Verba , quoad eius fieri possit, ad Iegis sensum ac voluntatem referenda l. Labeo ff. de suppel. leg. l. Nepos Proculo. ff. de verborum significatio. Non tamen temere, & sine ulla controuersi iu- ris disceptatione a propria verborum significatione declinandum erit. l. Non aliter. E. de leg. 3. l. I. f. Si is qui. de exercito. leg. In obscuris. E. de regulis auris.
glossa in leg. Cum de nouo. in fine. Cod: de legibus. l. quod Seruius leg. Q Uisquis. E. de verbor . signis c. Sed tum demum in rebus dubiis humaniorem sententiam nos sequi oporter, cum
legitimis pn simptionibus alia, quam
266쪽
DE RATI o. ELOQFENDI verba reddunt, legis sententia atq; mescolligi potest d. l. In obscuris. l. Semper. V. de regu l. iuris. l. Si diuo. Edere iudici Extant liarum rerum cum passim prceptiones, tum toto illo titulo. Ede rebus dubiis : unde & exempla peti possunt. Sunt autem multae αμ picολιας formae. Nam controuersiam facit' ων te, ut taurus : aut dictionis vel diuisio, vel eoniunctio, ut ingenua: aut casus in coniunctis facit ambiguitatem. Vnde
illa controuersia apud Fabium Quintilianum:Testamento quidam iusi r poni statuam auream hastam tenentem.quς- ritur , statua hastam tenens aurea eme debeat, an hasta. Talis & haec esse potest : Rogat testator haeredem,ut matri suae alimenta praestet. Prodest igitur in eiusmodi controuersiis φρασεις π ματα diligenter excutere. Refertur autehic status ad coniecturam. Eloeutio
mu Vm Omnium paritim ut pulcherrima, itat Viμm quoque utilissima est elocutio, quae di- δ' ς lucida,perspicua,Ornata, & apta Oratio ne res exelicat atque exornati Na R ea Prosa
267쪽
AC DISSERENDI. III profusam illam & immensam rerum omnium inuentionem, tum varietatem in lucem admitationemque adducit: dc suam rebus ieiunis plenitudinem, horridis nitorem , peruulgatis nouitatem admirationbmq; addit: Sc rerum omnia naturam atque proprietatem certis vocabulis,ceu reru notis signat &explicat. Perirent nimirum caetera Omnia optimarum artium studia in perpetuam obliuionem adducta: omnia vit , religionis, rerumque gestarum exempla, Omnia philosophi et conciderent documen- Elocutiota,nisi elocutionis splendore illustrarc--ωutur. Nulla ciuilium rerum procuratio maximis sustineti nulla Reipublicae dignitas co- seruari, nulla patriae fortunarsimq; pr pussatio suscipi sine elocutione potest. Quare ad eam perdistendam conuertenda mens nostra , animique sensus. omnes, ne eius fructu pulcherrimo de
Elocutio igitur, quae φραπις Graecis dicitui de sententia Crassi apud Cic. li. ε& I bij. Quintiliani lib.institutionum
268쪽
Θratoriarum octauo,aut simplex Est, aut coniuncta. Eucutio Sermone latino &
Coniuncta laudatur si emendata, si figurata , si collocata sit. κ .
Latinita. eis Uitia barbarismus e
Latinus sermo & persipicuus ex gram' maticis discitur, qui vocabulorum fie-Fu ,ορθοπιφιαν, προσωδἰαν, ἰτν λογίαν vi σvνταθν explicantes, monent in priamis barbarismum & soloecismum fugibendum esse. quorum ille scripto x pronunciatione: hic etymologia & syntaximal E contexta committi solet. Deinde obseruandum in omni scripto & sermone quo animi sensa proferuntur, v dor tio nostra sit propria,significans , plen sonanS, non tamen ob lcoena & sordida, aut humilis infra rerum aut ordinis gignitatem. Eaque de causa certa quaedasrationis ab iis xitia, quae tamen a
269쪽
AT DISSERENDI. II qilioritate excusantur, enumerantur: Vt
ἰκυρολογἰκ, id est impropria dictionis positio: qualis est in ullo Vergilij, Tantum sperare dolorem. id est, deformis & obscoena pronunciatio : Vr arrige aures Pamphile & apud Salustium , ductare exercitus. τα πεινωσις, virium humilitatis, quo rei magnitudo extenuatur, ut a verrucam saxeam pro summo montis vertice dixeris. Cui vitium contrarium est , quoties rebus humilibus nomina damus splendida: trumque suam habet gratiam , cum de industria risus inde captatur. πλεονασ- ρος, abundans supra necessitatem adiectio . Cicero in Catilinam, Ut tum animis saluti vestrae prouideretis, cum oculis maleficium videretis . Quo in ex
Teψπλογία, eiu idem dictionis deformis iteratio . qualis est, pro Cluentior Non solum illud iudicium iudicii simile iudices non fuit . , sermo nis defectus: Haec ille , deest dixit. -- ρισυ γiα superuacua verborum adiectio & quaedam veluti vitiosa ι- ris, Ibat qua poterant,qua non potera ibi stabat. μοι λογία, longior aequo se:
270쪽
collocatum. Tale est. Versaque iuuenu intcum terga frangimus hasta, αμὶς λι- αἴ quam supra notauimus multa huius ge . aineris extant apud grammaticos:nos po- vitioribus vacabimus. Habent enim Lati- Hi nae linguae cognitio no facilem,& usum, stnecessarium, quem tamen puerilis quae ldam doctrina tradit,ratio literarum alit, ὀconsuetudo sermonis quotidiani con-; is
Ornat ud Ornatus dicendi oratori adsert itu in sad mirationem ,tum dignitatem, Sc qua dam popularem ingenajgratiani ac lau- idem : eiusque splendor; magnificeniaa, satque ni ror effcit ac praestat, ut audito- ires ex voluntaris nostrae affectu propen- identes, velut animis capti i, sententiam 'isuam acclamatione atque plausu prosi εἰ lCie 3 L x nxur, Nam N in genij admiratio' om i ioradi. nis , & eloquentiae splendor; & oratoris idignitas ornatu'continetur'. Neque e-a ni in oratorem quod latine, quod. per