장음표시 사용
161쪽
riae prodiderunt, nostrum cometam non agnoscat Verumtamen si pro declaranda identitate cometae apparens forma
sussceret, in eam spem adduceremur , aliquid jam de eius
periodo statutum esse , eumdemque post annos Circiter ueo reversurum. At quoniam trajectiones invicem comparare oportet, easque ad solem referre tamquam focum orbitae a planeta descriptae, tantum discrimen in elementis deprehendemus, quibus utraque theoria continetur, ut nihil de identitate cometae , nihil de ejus periodo proferre liceat. Utique inclinatio orbitae fere est eadem in utroque cometa at si conferantur tum nodi, tum perihelii loca, longitudines differre percipiemus plus quam grad. o , si de nodo sermo sit; at si de perihelio plus quam grad. Iro. Neque
minus dissident theoriae elementa , si comparatio instituatur Cum unoquoque Cometa e his, quorum semitae ab astronomis diligenter descriptae fuerunt quam ob rem fateamur Oportet, Observationes nostras valere utique ad augendum catalogum, non ad confirmandum, perficiendumque universum cometarum systema.
Post diem a cauda obscurior is contractior visa est capitis lumen non item , quod quamvis nudo oculo inspicientibus minus clarum appareret, telescopium tamen nihil dum imminutum esse ostendebat. Apparens semita in sphaera universi circuli magi mi ductum proXime sequitur. Prima nocte, qua Observatione inivimus , cometes effulsit, ut ab initio diXimus , in constellatione Tauri eo deinceps loco abscedens proprio motu , qui ad gr. 3. 33. in longitudinem productus est, ad Orionem pervenit , post gradiendo per Monocerotem ad Hydram contendebat, ubi motus ejus nonnihil remittebatur, at in ea caeli parte , Uxinter onocerotem ac Hydram sta est, nostris oculis se subduXit . Et revera nocte sequente diem 1 3 fortasse ob vapores passim dispersos nullum eius vestigium apparuit. Se quentibus noctibus ingruente matutino crepusculo nihil de Cometa visum quare ultima ejus phasis incidit in diem 14 Septembris Diariu n observationum hic adjungam , adnotando in dies singulos, qua hora quibus 1 ellis observatio peraca iit, quaeque diiserentia intercelserit inter cometam,
162쪽
OpusCULA.stellam tum in ascensione recta , tum in declinatione . Telescopio utebamur se pedes longo, cui micrometrum apta tum erat e quatuor filis , quae in centro octo angulos semirecto Comprehendunt. Ope hujus micrometri, ut cuique notum est , eruitur differentia ascensionis rectae, I declinationis inter duo sidera , quae prope eumdem aequatori parallelum versentur . Quod si alterius sideris ascensio recta, decli natio data sit, de alterius positu nihil ambigendum erit. Comparatis ascensionibus rectis, decti nationibus O- metae longitudines, ac latitudines calculo subdugimus posita Obliquitate clipticae gr. 23. 28. ac demum ad ejus theoriam investigandam nos convertimus Opem ferente Francisco Sacchetto optimae spei adolescente . Quaecumque methodus adhibeatur, quoniam nulla adhuc certa directa supputandi ratio ab astronomis X cogitata est , qua a Uala litatibus cognitis ad incognitas deveniamus , longo ac Omlestos calculos requirit. Ut ut se res habeat, nobis commodecessit eam supputandi rationem sequi, quam inde ab anno 17 a maxime ad rem esse experiundo Cognovi , quemadmodum fusius e X plicavi tom. III. Commentariorum nostrae Academiae . Supervacaneum foret supputationum ordinem hic Tecenseres, quo ad elementa theoru deventum est positis
enim elementis poterit quisque , ut libuerit , pro quolibet tempore cometae longitudines, ac latitudines supputando assequi. Praeter distantias cometae a sole in tabula hic apposita conscripsimus etiam distantias a tellure, ut iis praesertim satisfaceremus , qui cum parum solliciti sint de trajectionibus cometarum circa solem, ac de motus legibus , atque omnia ad tellurem referentes, curiosius interpellare solebant de distantia cometae a tellure, ac de ejus magnitudine. Mirabantur tantam caudae longitudinem. Quod si longitudo
apparens tanta est, quisque facile intelligit illud necessario consequi debere, ut per immensum spatium diffundatur. Itaque calculum inivi possit apparenti caudae longitudine gr. I , ut erat die a Septembris. Eadem die prodit e theoria distantia cometae a tellure 33i earum partium, quarum mediocris distantia solis a tellure ponitur Io ooo. Supposui praeterea caudam soli ad amussim aversam , cui suppositioni omnes adhuc observationes suffragari videntur. Tandem
163쪽
3226, quam si malumus exprimere diametris terrestribus, inveniemus ea die caudam eo usque protensam fuisse ut aequare terrestres diametros I IOSI. Longitudo Nodi Descendentis -- et soLongitudo Perihelii -- et ueo Inclinatio Orbitae A IO
Tempus verum , quo Cometa perihelium praetergressus est , Octobri I hor. II. O.
OB SERVATIONUM DIARIUM.AUgusti die et cometa stellam do praeibat ad septenin
itionem Vergens Differentia ascensionis rectae in .enta ei gr. . . o differentia autem declinationis min. 9. 5. Die et initituta comparatione cum eadem stella differentia ascen reciae prodiit gr. 5. 39. differentia decli.
Die o directo teles copio ad stellam paucis post
minutis cometa in conspectum se dedit. Peracta Observatione inventa est differentia ascen rectae gr. 3. 19 3 disse rentia decli min. o. 1 boream versus . EX tremum Caudae pertingere videbatur ad stellas , ex quo apparet cauda longitudinem fuisse gr. 1 circiter. Die 1 cometa australior stellam praeibat, quae in constellatione Orionis a Flamstedio inscribituris usint et in xu- viis leoninis. Cum observatio bis peracta fuerit, primum prodiit diis ascen rectae gr. 1. 3. 2, de Clin. min. O. O secundo autem diis ascen gr. a. r. 2 declin. min. II. q. Septembris diem cometa praecedens a stellam Orionis distabat in ascen recta gr. 3. 49. 23, in declin autem min. 3O. I austrum versus. Die a stella Orionis, quae a Flamstedio inscribitur praecedens sexta in exutiis leoninis in cauda translucebat Observatio bis peracta est. Fuit primum diis ascen rectae gr. q.
164쪽
eLae gr. q. I. I decli min. 28. 23. In utraque comparatione cometa orientalior erat stella , ore alior. Quamvis cometae lumen valde dilutum appareret, cauda tamen longius protendi videbaturi tunc enim per totum illud spatium diffundebatur, quod intererat inter nucleum, stellam Ceti, idest per gr. circiter T. Die 3 quoniam cometa parum aberat a stella γ Orionis, pluries observationem Xequi licuit Primo diis ascen .
Tectae comperta est gr. I. s. 35 decli min. . O. Secundo autem diis ascen recitae gr. I. 4. II is decli min. 8. 35. Tertio demum diis ascen . r. I. a. as is decli min. 8. 3. In
singulis comparationibus cometa occidentalior erat stella, itemque ore alior. Die in cometam ad A Orionis retulimus. Diis ascen. Tectae prodiit gr. 1. 33. 6 deci autem min. 23. I 8. Iterata observatione diis ascen inventa est gr. I. O. 2 , de Cli. min. 23. I. In singulis comparationibus cometa orientalior erat stella, australi Or. Die ue caelum erat nitidissimum, cometae Cauda X- tendebatur ad gr. 4 , ut in praecedenti sermone declaravimus . Stella, quae a Flamstedio in conitellatione Orionis ponitur numero 1 observationi inservivit e X ea prodiit diff. ascen rectae gr. 2. 2. 2 ad occasum diis decli min. x5. I ad boream Die 5 cum nulla stella ex iis, tuae in catalogis descriptae e X tant, in propinquo cometae iser, Orionis nos Convertimus, quae etsi multum a cometa distaret in ascensione recta, eumque longe praecederet, tamen ab ejus parallelo parum aberrabat. Diis ascen rectae comperta 1 gr. 8. 9. diis decli min. i. 5 ad austrum Di cometam retulimus ad stellam , quae a Flamstedio ponitur in constellatione Orionis numero se Ex obiervatione resultat diis ascen rectae gr. 3. 35. 39 , declin autem min. s. I. Cometa stellam praeibat ad austrum vergens. Die 8 quoniam cometa a circumpositis stellis notae positionis longius aberat quam ut micrometro comparati institui posset, ad quadrantem nos convertimUS , eoque reten to in eodem circulo verticali tum cometam tum stellam se
Orionis observavimus notando utriusque transitum per filum
165쪽
Op UsCULA. 27 verticale distantiam a vertice . Ex his ascenso recta ,
declinatio cometae elicitur, quemadmodum numeri sequentis tabellae X hibent. Die V cometa adeo proXimus erat stellae Orionis numero o a Flamstedio inscriptae, ut eodem tempore intra telescopium commode conspici possent. Caelum densa nebula obductum erat ; at ne determinatio incerta relinqueretur, Observationem iteravimus. Primum prodiit dissi ascen rectae gr. O. I. O , declin. Ver min. 9. II secundo diis ascen. rectae gr. o. a. O diis declin. min. . . Cometa orientalior erat stella, australior. Die 1 caelo sereno cometae cauda distincte cernebatur. Longitudinem ejus definivimus gr. 3 , quod prope stellam Eridani terminare videbatur. Stella Canis minoris , quae a Flamstedio numero I in dicitur, parum a CO- metae parallelo aberat. Diff. ascen rectae prodiit r. 6. 33. et ad occasum diff. declin. min. q. et ad austrum D1 II observationem exegimus cometam referentes ad stellam Canis minoris, cui a Flamstedio praefigitur Lumerus
I . Primum inventa est differ ascen gr. O. 35. 34, declin. min. 18. 5 secundo dissi ascen rectae gr. O. r. I , declin. min. 18. 23. Cometa stellam praegrediebatur ad boream Die 1 antequam observationem aggrederem Ur Caudae
Iongitudinem, quae praeter modum X crevisse videbatur , diligente metiti sumus , eamque comperimus aequare r. q; e X currebat enim per medium Orionis , tum per ὁ . Eridani , atque ultra ejusdem constellationis se protendens ibi tandem evanescebat. Nudam praeter Amydrae stellam Comperimus, quae ad cometam referri posset. X ea prodiit diis ascen rectae gr. I. I. I ad occasum, declin autem
Die 13 cometa ad stellam 1 Hydrae. Diff. ascen rectae gr. 9. 32. 2 ad occasum , declin. min. r. I ad boream. Die 1 cometa parum aberat a stella , quae in constellatione Hydrae notatur numero II , eamque sequebatur ad boream vergens. Observatio bis peracta est. EX altera observatione eruitur dissi ascen rectae gr. I. I. 9, declin. autem in II. porro ex altera prodit diff. ascen rectae gr. 1. 6. declin. min. 6. .
Ex hac Ephemeride numeros subduximus, quos sequens
166쪽
OpUSCULA tabella complectitur ceteros, qui e theoria pendent, in alteram tabellam conjecimus , ubi differentia inter loca
theoriae, loca observata duabus postremis columnis descriptae sunt. Quoniam vero discrimina nusquam aequant minuta duo , theoriam recte conititutam et Te X illimabimus; quod si quis majorem adhuc consensum ess deret, animadvertat velim , cometas per ellipses, non autem per parabolas circumferri atque illud imprimis notare oportet, errores ex iis esse , quos inter observandum nequaquam effugero
possumus, praesertim vero si sidus, quod intuemur, tenuissima luce praeditum sit.
167쪽
De cli. Longitud. Latitud. MDies
168쪽
169쪽
Rrcepta est apud Pysicos opinio , quod serramenta , aut
si malleo contundantur, aut si fortiter ad invicem Confricentur, omnia, ususque generis ea fuerint, magnetica facultate imbuantur . Opinioni huic ante
Omnes fidem tribuit illustris Boyleus, qui X perimentis de industria captis, me clianicam quandoque esse magnetis mi
produc tionem constituit. Notat enim , ferrea instrumenta quae in artificum ossicinis X illunt, attritu non mediocriter incalescentia, Altissimas scobis ferre particulas ad se rape-I , non secus ac si magnes eadem ferramenta tetigisset im-m vero de quodam ferri frustulo meminit, quod affrictu incalescens manifestam , licet debilem, attrahendi vim acqui- Iebat, recedente postmodum calores, eamdem penitus dimittebat quem magnetismi X citandi modum Physici quamplures experimentis imposterum confirmarunt. Quamquam BOyleus non solo attritu, verum etiam calore magneticam virtutem in ferrum induci putat, observationes afferendo non paucas, quibus ferreas virgas ad Atrema ignitas ut candescerent, postea naturalem temperiem iterum adeptas Continuo magneticas evasisse comperit calore nempe laXari ferri poros , flexioresque ejus partes reddi ad effluvia magnetica celerius admittenda , docet. Ego vero , etsi negare non audeam, calorem attritum plurimum conferre ad magneticam vim augendam, quae in ferro mechanica hac ratione detegitur, veruntamen neque per Calorem, neque per attritum in eodem noviter generari Xistimo,
sed magneticam vim ferri adeo propriam esse cense, ut ferrum verus magnes habendus sic quod experimenta, quae deinde sequuntur, mihi apprime ostendiis visa sunt. EX perimentum Ι. Sumpsi ferreum filum, quod magnes non attigerat, cujus longitudo se pedes, crassities autem vix
170쪽
ga OpUSCULA. vix tertiam lineae partem aequabat. Illud sorcipis ope in viginti
duas partes aequales divis quo facto nonnulla observatione digna animadverti . Atque in primis filamentorum omnium extrema mobilissimam cum nauticam vel attrahebant, vel repellebant, quamquam alia ad quatuor, alia ad sei, amplius linearum distantiam . Suspicari de attritu coepi qui forcipis actione X citatus , magneti an virtutem lamentis attulisset ideo , singulis diligentior examini subjectis
horum decem in Veni , quae in uno sui X tremo nauticae acus polum attraherent , in altero repellerent; qua de re omnia directrice virtute gaudere judica vici sed cum decem alia ex iisdem filis acui appropinquarentur , Utraque X tre mitate australem seque a borealem polum attrahebant in his ergo vel nuda potaris vis aderat , vel ea tantum , qua acus quoquo modo traheretur , perinde ac si a uitralis Olus in utroque eorum X tremo insediisset. Tandem superdUO , quae remanserant, fila observationes prosequutus sum horum X tremitates polus acus australis omnino refugiebat.
E quo apparet, quod in hac fili divisione magnetica quaedam phaenomena Xorta sunt, quae ipse , non sine causa , admirarer . Nam, ut dixi , partes divisae aliae virtute polari instructae erant, aliae , quae amicitiam potius cum ambobus acus polis ostendebant , denique aliae, quae iisdem plane adversabantur. Itaque si attritus simple magnetis mi unica tantum causa fuisset, cum is semper eodem modo agere videatur, cur in aliquibus si lamentorum perfectam e licitatem inducere debuerit, in aliis aut repet 1 oc iii Imri aut attrahentem tantummodo excitaveriti ubi haec fecerunt, ut magneticae virtutis veluti germina in ferro abscondi vero similius arbitrarer, quae per se quidem inertia sint atque debilia, adeoque determinantis alicujus causae
actionem postulent. Nonne electricae materiae particulae, ignis elementa in corporibus latentia sola confricatione partium X tricantur, atque foras erumpunt Revera filamenta illa duo, de quibus os remo loco memini, quorum Xtremitatibus vis inerat repellens , in quatUor aequales partes rursus divisa, uXta divisionis consania, nacta sunt polos attrahentes, iterumque cum ea dividerem, ut ex quatuor evaderent octo, uagula attrahentem , repellentemque polum acquisiverunt. Quo factum it, ut multo