장음표시 사용
231쪽
Bononiensis Instituti Academiae a Secretis.
CVm olim a te , Canterga ne praestantissime, accepe
rim , illus rem nostram Instituti Academiam inter bociorum dissertationes sane doctissimas lucubratiunculam meam de Urate ebrifugo notissimo edendam censuisse , valde miratus sum , quippe qui nec multi nominis eisem , ne scientiarum dives, neque opusculum hoc tanti ei marem , ut in eo esse laonore. Ac de miranti mihi id sponte sua venit in mentem , Utam nempe erga me studium , fmgularemque humanitatem necisse , ut nobilissima isthaec Societas opusculum meum Academiae actis inserendum decerneret quamobrem ob id laonoris mihi delatum maximas tibi gratias agam , labeamque Oportet. .eterum quod serio attendas vel imo opusculum de nolo se ri-fugo non inscribendum putavi ; quandoquidem , quibus iocmedicamen paratur , vegetabilia jamdudum medicis nota sunt, ad febres depellendas usitata . Si quid ergo tantillae novitatis redolere ipsum digerim , id in delectu , unione , ac iusidem usu consistere dictum volo ; Ulus usus vim vi corticis per uviani saepissime potiorem mihi videor etiam atque etiana comperilse. Qua de re qui certior fieri voluerit, periculum ut ego feci S in tentamine descripsi is ipse faciat. Vales, an terga ne humani illi me ut sole S, amare perge. HuIus cogitati occasio I. Diu res ab hinc annos curandis omnigenis febricitanti- ius animo nimis anXi sollicito fui, vel quia pe- Tom. I. M u-
232쪽
ruvianus cortex , ebrifugum caeteroqui certum, praestanistissimum, licet juXta quas Vis artis regulas hacteirus inventas adhibitus, non nudas tamen febres X tinguere satis non sem
per fuit si , vel quia peculiaribus aegrotorum habitudinibus incommodi quippiam , aut damni dedit et , vel tandem quia internarum quandoque inflammationum suspicio aut abscessivum metus cum a Xime febrem fugare , ejus vepra cipitena, ac periculosum cursum praesentisin no remedio
, o Decessere denique mihi t absque eo quod historias per extensim resertam nil proficiente usu cortiris etiam tempestive admininrat , duo relig o viri ex Carnielitari in familia, quorum unus septuagenarius, det ilis, Qvaletudinarius eratri obiitque correptus tertiana duplici perniciosa, exitiali facta obse tontinuitatem is acutiem , irrito cortice, progredientem. Alter ver juvenisse erat, qui a febre primum acuta , continua proportionata , o ab interia mittente in quam recidit, fuerat sanatus , quidem semper sine cortice . Recidit ille tertio , febriculas iterum intermittentes longiusculas passus, cortice se leviter per modum alterantis assumpto, denuo senatus est. Recidit quarta vice is, quia febres videntur ad acutiem vergere cum tendentia ad soporem , praemi iasis ex arte in tali casu praemittendis, offertur iterum cortex validiuscule in soris mam piata . sed inrasstim se Sunt hi fideliter casus omnes aegrotantium tradi annorum XL destinctorum, quorum sim memor eorum videlicet, quibus Orte incassum a me propinatus, suerit in febribus perniciosis antea descriptis, quas caeteroqui idem corte ea- se dem methodo , sed opportuniori tempore, Win circumstantiis ag s propitiis, administratus curare potuisset. Nonnullos equidem alioS, praeter hos, paucosque, casus, in quibus irrito pariter successu blutum est remedium it ud , reseram lib. U. Tortus Therap. Specta I. I. III. cap. s. Vide quoque . XV. et , Et Syden hamius alvum non moderate .intum solvi post quinquinam ia, firmat; sed persape accidere , t ab ejus su , tanquam a brtiori cathartico as,, sumpto, ager Tiolenter vi rgetum; quam in rem Libertinus adiecit numerosam civium nostratium an illiam , qui vel nullatenus, vel dissiculae admodum ferunt, usu in quinquinae ob nimiam , quae inde in ipsis sequitur, alvi solutionem imismo eorundem alique in sumere illim loco similitaris, ac bene respondentis sol , tivi, opus Acad. In l. Bonon to n. . . O , se O7. Haec enim aliquorum aegrotantium adversi quinquinae dispositio prohibet se me, quominus prudens medicus eam in intermittentibus perniciosis, ac in aliis malignae naturae febribus curandis adhibeat, in tertiarque aegrotus ebrili veneno necatur. Si coEtra corticem peruvianum , tanquam alexi pharmacum illisis veneni,
liberaliori do si , seu quantitate, ut par est , exhibeat , eundem nimio alvi fluxu interimet. Hinc senioris erit conlilii ad ebrii fugum nostrum, dolibus scilicet largioribus confugere, utriusquis periculi vitandi ius , ebrisque , qua nitim humanitu fieri poterit, extinguendae. Nec tantum alvi fluκus immodicus , sed, nam dica ejusdem constrictio ab nimio per uviani corticis usu frequenter exorta est, vel altem secuta quin rheumatismus Syden hamio testes visus est supervenire. Egomet cum florenti essem aetate, a duplici tertiana maligna usu non mediocri quinquina ereptus , plures menses cardi algia post prandium fere quotidie laboravi, quae requenter vomitu exolvebatur: quem quidem cardialgiae morbum neque antea, neque postea quadraginta sere ann0rum spatio expertus sum.
233쪽
opus Ut A. rcohibere opus esset illius usum omnino prohibuit th.
Itaque ex quo medicinam facere coepi, pessimis his exploratis discriminibus permotus, aliquod febri rugum exoptavi quod vincendi, aut perdomandi febrem aeque ac chinachina virtute polleret, sanius tamen Omnium febrescentium temperamentis , ac circumstantiis aptaretur, ac tuto , funditusque morbum illum X tirparet, nunquam , vel rarissime recursurum, neque vi illa calorifica praeditum , qua nonnunqum febrilis calor corticis usu crescere , linguaeque siccitas conspicitur X oririci quamobrem quasi lex medica sancita est , nunquam eo utendum esse remedio , ubi haec inflammationis , aut abscessus interni signa apparuerint. II. Hoc autem desiderium quamma Xime adauxit quaedam , quae an inmum subiit animadversi, credibile nempe non esse, nos natura febribus ObnOXios natos non ab ipsam et natura iisdem extinguendis paratam habuisse necessariam certamque nostris in regionibus medicinam, quam Peruviae regio tam longe a nostris dis ita , nec nisi ultima hac aetate nobis nota tam large exhibuisset immo contra summa Dei bonitas , ac providentia credere mi , nasci nostris in agris vegetabilia quaedam , quae bene cognita , recteque adhibita effectus eosdem , quos quinqUina , producerent, cumque inter nos germinent, nostris essent temperamentis aptiora , sine ullo incommodo, aut damno quae ab aliis, atque a me in corticis per uviani usu animadve1 sum est provenire illi morbo medendo valerent. Haec Conlectura, quae satis mihi arridebat, visa etiam fuit inni Xa observationi t Ius, ac experimentis tot saeculorum , in quibus nostratium medica- M a mi-
1 o Atque d dissicilius adhuc adim ttimiis, si febres trii itismodi a princip o am, continentes, seu synochi, mox in coi; tinua proportionatas converta non so- litariae fierint sed et variolis, vel pleuritides vel alia nil immatione comita, tae. Ita nobiscum sentiunt Syden hamius, Nigri soluc. aliique . , continum etidemscis inquit Sydenhani hic debellan is non alios offritus ex ejus corticis usu
, expectare licet, quam eos, quos hodie in pleuritide , pempneumonii , angina . ac id, genu febribus insi ammatoriis videmus, itibus non tantum non prι desit, sed se pla-
obest. Nigri solus vero in schol ad Blegnium diverse sentientem: ab ejus quinquinae usu , inquit, in internis inflammationibus absinere melius sempersum arbitrattis nunquam in internis infla inmationibus illam propinare assus 1siu, qui parum felici exitu semper ab aliis exhibitam vult . Haec viri isti experii , licet non desint, qui eam in quibusvis indiscriminatim continuis ardentibus, malignis ebnibus etiam incipientibus, quin, signate in pleuritide ratione ipsus se quoque inflammationis usurpandam contendant; sed inexperti. Ortus Therap.
234쪽
mitium ope freqtienter fuerunt a medicis febres persa natae. III. Hinc in occasionibus paulo ante recensitis periculum facere coepi iis vegetabilibus, quibus docti Bolanici, ac Medici virtutem febri fugam inesse di Xerunt: seorsim ea Ustirpavi, nec raro diversis unionibus conjunctim , semper tamen decocti forma , quae a Xime quidem congruit cumaque diaeta frequentissima utilissima apud nos in morbis medendis acutis . Post multa demum X perimenta 1 vecas , sive de industria reperi unionem, cujus ope frequenter, ac videnter utilissimos effectus vidi, aut videre saltem mihi visus sum . Cum igitur post diutinam inquisitionem in partes tutiores , atque efficaciores hujus unionis Lfendi illam, e X pertissimo pharmacopolae Dominico Guarino mihi, cum viveret, amicissimo, praescripsi, Ut e iis syrupum
pararet, qui promptior usui facilior potui, de coetis Dficacior esset. Atque hujuscemodi cogitati haec vera, brevisque historia est. Ho)os Iru' parandi ratio
IV. minantur ergo partes aequales succorum depuratorum, Scordii , ardui benedicti, Chamaemeli ac Centauri minoris, congruenti quantitate sacchari albissimi paretur u Xta artis praecepta syriapus. Hi succi seorsim exprimantur sua quisque tempestivitate , cum scilicet uagulae plantae maxime vigent, neque adhuc perfecte floruerint;
1eorsim quoque , ac depurati serventur
V. Quod si hi succi desint, paratus est aliquando sy-rupus vel illarum plantarum aquis destillatis, Vel earundem jam siccarum decoctis fortioribus. Verum effectus observati sunt debiti ores et si quantitas, seu ossis adaucta fuerit debilior enim fuit effectus syrupi aqua destillata parati illo, quem habuit e decoctis fortioribus confectus: quapropter si X perimenta iterare velis, Omnino succis sy-Iupus paretur Oportet. Cumque Chamae metum, Centaurium minus naturaliter multum succi non emittant, ubi
succulentiora ad tempus praesto non erint, supplex poterit earundent plantarum decoctis ex herbis non siccis, sed virescentibUS.
VI. At quoniam non omnes aegroti medica'nent potus in
235쪽
in modum haurire possunt, horum seu impotentiae, seu morossitati providebitur, si ex iisdem succis lentissimi ignis ope densus , ac durius dulum X tractum parabitur, quod pitulari forma praescribetur. Nunquam equidem pitulis usus sum; probabile tamen est, eas si misi ter atque syrupum profuturas. In hoc extracto Conficiendo diligenter Curandum , ne materies vel leviter comburatur, aliter ejusdem virtus necessario imminuetur. Hujus extracti quantitas, seu dolis,
ut ratio dictat, erit singulis vicibus a raciam una ad duas.
VII. Uando ad febres debellandas quinquinam praescribere necesse est , tunc pari profecto utilitate , aliquando majore , syrupus hic , vel praefatae pitulae poterunt adhiberi. Id quidem praestandum postquam remedia cuncta
generalia, quae praecipuas ac ne cellarias morbi indicationes, circumstantias respiciunt, fuerint usurpata, uti sunt eme tiCum catlaarticum , venae in Cissio, id genus alia . Cum
in hoc statu res λόrit, ad unciam unam adultis , ad minorem quantitatem junioribus, in aquae vel gelidae , vel egelidae cyatho syrupus hic propinabitur se aut septem horis ante novi paroXysmi accessionem, sive febris intermittens, si1ve remittens fuerit.
V ΙΙΙ. Donec febris , ac suspicio recursus ejusdem non cessabunt, syriapus hic , vel pitulae minime sunt posthabendae: dosis vero , quando minor videbitur indigentia , poterit imminui sed ubi maXima fuerit, ut in perniciosis febribus frequenter usu venit, poterit duarum, triumve horarum intervallo duplicari, vel triplicari, vel ad duas uncias semel , is , ac etiam ter in diem X hiberi. Nunquam tanta dos indigui censeo tamen, in quartanis contuma Cibus tanta quandoque opus esse . Conditio ne celsiri in usu hujus medicamenti, ut magni effectus obtineantur, ii viscerum mundities, ac eorundem obstructionum, quoad fieri poterit, apeItio.
236쪽
opus ULA Effectus a me, atque ab aliquibus Academia Insiluti Bononiens si
Sociis hactenus obseretati. IX. TI I sane nonnullae febrium historiae forent describendae, quibus ostenderem quales, quantasque febres hujus syrupi auXilio viderim adhuc persa natas . At quanquam hic sit eorum mos, qui practica in nedicina argumenta pertractant, ingenue tamen fateor , hilsorias hasce me scribere negleXisse , sed generatim tantum annotasse mi-xos hujus syrupi effectus , quos hic sura pliciter recensebo. Verum huic meo defectui suppleverunt Instituti Academiae clariissimorum ociorum testimonia , qui saepe captis experimenti quae, quantaque sit hujus syrup virtus candide indi
X. Ego vero effectus hosce constanter , pluriesque vidi febres enim omnes periodicas , vel contriauaS, Vel termittentes, vel benignas, vel malignas aeque a china china persa navit Saepissime quoque curationes perfecit illarum quae soti to longior usu corticis peruviani minime potuerunt eX tingui. Nunquam ruborem , vel linguae ariditatem attulit, nec febrilem adauxit calorem ne symptoma lium, quod febrem prius comitabatur, revocavit; nec OV una aliquod produxit. Diandoque mihi videre visus sum, hoc febri Iugum levem ventris fluxum civisse, semper tamen cum aegrotantis euphoria is utilitate . Fere semper febres compescuit, quae ab internis inflammationibus , aut acutis abscessibus vel oriebantur, vel erant comitatae quae quidem febrium coercitio non raro ab aegrotante periculum propulsa. it. XI. In intermittentibus vero perniciosis, in quibus periculum in mora possitum est , cum in tertia , quartaVeam cessione soleant ejusmodi febres mortem aegrotis inferre, nun Quam adhuc vim hujus febri fugi expertus sum , sede rticen peruvianum largior1bus , ut par erat, Osibus adhibui. Id aut , ac tuto factum . Uerum quando hujusmodi febres symptomata illa praecesserint , quae corticis usum minimi patiuntur , ut internae inflammationes sunt, .abscesssus non a sanguinis , humorumque lentores, sed ab eorundem Orgasmo provenientes , tunc vero OCO Orticis,
qui vi sua calorifica obesset potius, quam prodesset, ad fe-
237쪽
bri iugum nostrum prudenter confugiendum Censeo. Quocirca si remedium hoc profecerit, eodem utemur tam iri perniciosis inflammatricibus , quam in minime inflammatri cibus , non sine magna aegrotantium Utilitate ac levamine; quandoquidem hi plerique omnes aegerrime ferun vigintiquatuor horarum spatio unciam unam saepe duas illius corticis vel pitulis , vel vehiculo ingratissimo haurire. Contra hic syrupus, etsi ad uncias quatuor, vel se eodem die hauriendus sit, longe tamen minus Ortice per uviano ingratus gustui erit, praesertim si multa diluatur aqua, quae ejusdem amaritiem qua dant enus imminuet. XII. Quamobrem omnibus medicis suasor auctorsum , ut hunc adhibeant syrupum, vel ubi hina china febrem X plodere non valuit, vel ubi ob inflammationes, aut internos abscessus non sine damno, aut periculo propinaretur, sed opus interim fuerit febrem deprimere , ne aegrO- tum ea interimat vel tandem ubi febribus intermittentibus perniciosis jungantur interna inflammationes, sive abscessus, aut aegrotantis temperamentum chinae chinae fuerit adversum . Cum enim in hoc statu res erit , melius est , ut et 1us edocuit, anceps remedium , quam nullum , X periri. XIII. Memoratos hujus febri fugi effectus pluries vidi sed aliquando vidi quoque febres illas X tirpatas , quae remittentes sine manifesta periodo vocantur; atque semel etiana Xtinctam vidi ebrem symptomaticam plurium mensium a sputo sanguinis in pulmonum suppuratione nascentem in Presbytero , qui nunc Archiepiscopus est , Vir sanctitate , doctrina insignis . Hic enim per quadraginta dies Unciam unam hujus syriapi quotidie hausit extincta est febris, sputum fere cessavit sed quia defecerat syrupus exsuccis, Opus ei fuit alium ebibere aquis illarum herbarum de si illatis paratum . Rediit sane febris , a sanguinis sputum non invaluit Uerum aliquot post hebdomadas perfecte sanatus est is adhuc incolumem vitam agit XIV. Atque haec sunt, quae hactenus super usu is Dficacia hujus syrupi observavi. At quoniam mihi soli annis elapsis fidere non audebam, deprecatus sum etiam atque
etiam doctissimos Academiae Instituti Socios, Ut mea X perimenta non abnuerent iterare , ac postea de illorum eventu , qua praediti sunt humanitate , me facerent certiorem.
238쪽
OpusCULA Liberaliter mecum egerunt l. Viri atque haec, quae sub-
se Quunt hir, sunt eorum testimonia ad me litteris perlata ut Idus Decembres Chr1stiana Epochae DCCLXVI. CL Dominici usinam Galeati Tesisnonium. XV. Estor ego infrascriptus, cum periculum fecissem, usus quatuor descriptorum succorum in quinque, aegrotis, qui febribus intermittentibus, vel periodicis labo- , rahant, quique chinae chinae usu minae quiverant X solvi, aut a iebribus iisdem , aut a recidivi. contigille mihi tan- dem eos nedum a febribus , sed Ma recidivis liberare . Sola, quaedam Monialis corporis habitu gracillima, .cachecticae, temperaturae , quae multis ab hinc annis lentae febri, fre- uentibus di arrhoeis , variisque aliis affeetae valetudinis in- commodis obnoXia est, quamvis praefatorum succorum usu, per plures dies continuato a febre , dum illos hauriebat , se liberaret, id quod quinquinae usu pluries non potueratis evenires ubi tamen illos vel minimum intermitteret, reci-
debat. Alius insuper e quinque praedictis , qui pluribus, annis pertinaci scabiei fuerat ObnOXius , e qua Ope aqua- rum, balneorum Villae Lucae liber evaserat, cum inde in se duplicem tertianam gravi cephalalgia comitatam incidisset se et si post corticis usum inutiliter adhibiti succorum ope On- valuisset , iis tamen intermissis paucos post dies in rec1di, vana offendit. Uerum enim vi eorundem usu repetito re- , valuit , ac etiamnum perbene Valet. In tertianis vero per, niciosis , illis videlicet, quae juXta Orti observationes quar- a quinta Ue CCestione mortem interre possunt , nondum se ausus sum solo succorum usu curationes aggredi , cum in se his observaverim , iam quina horis diebusque intermissionis, lasgi Ora bus Osibus propria ala ebriles periodos perdomatas se aegrotosque mortis periculum de Clindi Te Dominicus ut manu Galeatius P. P. Cl. Francisci ni)ti e mandates cl. Iosephi Argo uidi M. Mortis Voco mi Medicorum tesimonium
XVI. examen revocatus anti febrilis syrupus Moseae apud Nos conatum Mortis in febribus vere inter
239쪽
mittentibus aegrotorum cujuscunque temperamenti, aetatis, is ac regionis hos habuit exitus. XVII. o Cognita febris indoles, adhibitisque prius remediis aptis, ad paranda corpora accommodatis, proinis pinatus est serupus vel sero , vel jusculo diffolutus quo- tidie ad unciam . Cumque fuerit Constanter observatum. hanc quantitatem vel minuendo , vel retardando paro- , xismo nihil profecis se his in die quantitas eadem porre- fuit. Ex multis porro , quibus haec adhibita est cura- tio , se tantum post triduum , quatriduumve febre solutio sunt; quibus a recidiva servandis per aliud tantummodo is triduum idem syrupus propinatus est atque hac curandi, methodo nemo unus, quandiu in No comi quidem fuit, si recidit. Egroti his levissimis febribus si berati tempera- is mento potius sanguine, bilios praediti erant , ac viis cerum naturalium sensibilibus morbosis impressionibus, immunes. Febres in Urbe natae erant levissimo , ac cito se transeunte frigore , me vomitu parvo capitis doloreis invadebant.
XVIII. - Sed enim non satis periculi edebatur factum se hoc yrupo febribus descriptis adhibito eo etiam uti vo- luimus in iis recurrentibus intermittentibus, quae per, agros adoriebantur, in pituitosis temperamentis, in se febribus etiam primitus enascentibus majori frigore , si graviori cephalalgia . In hujuscemodi serupus nihil pro- is fuit. Itaque ad chinae chinae usum festinandum fuit. CL Alexandri Bontu P. M. P. Testimonium . XIX. , Um parari curaverim syriapum anti febrilem u-o xta celebratissimi Doctoris Oscae X positam me, thodum , verissime testor, me illum adhibuisse variis sim, plicibus febribus intermittentibus , atque ad easdem κ- is tirpandas emcacissimum comperisse, pro ut ab auctoreis quavis observantia digno accurate descriptum est . In cu- se jus rei fidem propria manu subscribo . ΙΙΙ. Kalend. De-
240쪽
Cones io XX. V hucusque dictis luculenter apparet, meum deia febri iugo nostrate cogitatum neque imaginarium esse, neque in fluctuosuries quandoquidenn X perimenta a me capta alia multa ab laudatis oetissimis Instituti Sociis iterata evidenter : endunt, hoc verunt febrifugum esse remedium nempe, quod aeque ac china china multas febres per sanat Oilendunt insuper hoc remedium chinae chinae quodammodo praecellere; nam ubi haec ad sanandas aliquas
febres satis non it, hoc earundem curationem non raro
perficit; ubi illa ob aliquorum aegrotantium peculiare temperamentum , aut morbos impedimenta adhiberi nequit, hoc febri gum sanandi spe substitui potest.
XXI. D. Galeati experimenta emcaciam febri fugi nostri prae cortice pertiviano confirmant, cum perficia Curationes earum febrium , quae a china china sanari non posse sunt. Quae vero D. Bongius cepit, quemcunque generatim certiorem faciunt, esse hoc medicamen essicacissmium simplicibus febribus intermittentibus persanandis . At Xperimenta a D. AZZoguido capta ostendunt, vim hujus febri fugi
non tanti faciendam , quidem intermittentes dumta Xat febriculae ejus ope visae sunt persa natae . Probabile fortassieerit, vehiculum seri, vel jusculi ab ipso adhibitum potuisse majorem medicamenti vim infringere. Verum UaCUΠ-que ratione de eo judicatur, febri fugum hoc semper verum febrifugum est, minime vero mi post Ura.
XXII Ad me quod attinet, pluries vidi effectus omnes a me descriptos, spe bona sum, ubi majori diligentia
alia atque alia X perimenta iterabuntur, fore ut nedum Diactus a me observati, sed alii multi videantur, quos adhuc non licuit observare Nova alicujus momenti in medicina cogitata solent initio in dissidentiam, contradictionem impingere sed iteratis postmodum X perimentis equissimo animo recipiuntur. Id ipsum cortici peruviano primitus etiam accidit. XXIII. Restat denique, ut iterum perpauca in Culcem
de hujusce syrupi usu in perniciosis intermittentibus . Neque D. Galeacius, nec egomet adhuc ausi sumus loco a