Commentarii de rebus in scientia naturali et medicina gestis

21쪽

glaucis punctis viridibus notatis. Flores ex alis foliorum. Calyx pentaphyllus , stamina quinque, fructus columnae modo erectus in cuius fundo semen lenticulare sedet, tubae ex apice fructus exeunt tres aut plureS saepe, purpureae et spongiosae. Tubarum ergo numerus et frucesus figura plantam separat a chenopodio aliisque apetalis. Leristium foliis obtusir vocari posse ab Auctore, qui semina misit, noster monet. Aliud quoque chcnopodium, ex P. 224 persico semine natum, eodemque fibris chara diere insignitum commemorat, et tenobiam foliis planis acu-mtinatis dicit. O grse nouam speciem, ex americano semine natam, nomine Onagrae folio leui flore corneo breuiter describit, et floris colore ad distin- guendas species uti quandoque posse assii mei Se p. zas

tis , petiolis uuitris; tandem Oporicini pulchrum πRAGI, ut satis nondum definitum, accuratius hic

distinguit. De mercurii in barometris diuersis eodem temp*r , War

eodemque in Deo diuersa siti tu iur HOLLMANNvSegit. Tabulas exhibet altitudinum as barometrorum diuersae amplitudinis, quarum vix a eaedem sunt, differentiae vero ad 78 dentesimas digiti londinensis excurrunt. Ostendit vero , non posse has differentias a mercurii grauitate specifica, vel a calore aut frigore repeti. Virri vero diuersitati mullium tribuit, praeter ea amplitudini tubi et inaequalitati superficiei. In tubis vero, quorum lumina duas circiter lineas ampla erant, modo her omnis exclusus esset, diu ersitatem nullam obseruauit, unde peram plos tubos eligi debere censer.

stimuis nato. ' Cordis motum, adeo dissicilem ex-

22쪽

plicatu, maximam partem a sanguine venoso red mire derivari et stimulum, contractionem producentem, exercere, alibi iam ab Ill. Auctore demonstratum est. NQuis hancce confirmat sententiam experimentis , in id potissimum intentus, ut a corde anteriori seu dextro, in quem venosi cauarum vena rum sanguinis confluxus ost, hunc ipsum sanguinem auerteret, et hoc facto, num cor illud amplius moueatur, cognosceret, in primis, cum huius cordis motus illum sinistri cordis , quoad durationem, multum superet. Ligauit itaque venaS cauas, cum hac ratione cordis motum compesci posse BARTHOL DNVS, RES GERVS , HARVE usque scriberent, sed experimentum non respondit expectationi, cum sanguis in calido animali in aurem dextram receptuS, eam aurem stimulare pergeret. Quapropter Venam cauam utramque incidit, sanguineque ex illis , nee non ex auricula Ventriculoque dextro, sollicite expresso, m0x quiescere dextram aurem Obseruauit. Eo

plus roboris adderetur sententiae, quodsi quiescen te, ob sanguinis defectum, dextro corde, praestari possit, ut cor sinistrinas, sanguinis affluxum adhuc

percipiens, mortuo iam dextro, pergat moueri. Resectis ergo venis cauis, apertaque arteria pulmonari, plene euacuabatur cor dextrΠm, et ligata arteria a tria plenum sanguine relinquebatur sinistrum, quod a perpetuo stimulo alterne contrahebatur, penitus quiescente opposito, vel leuem tantum, a fibrarum muscularium continuatione ostendente motum. Motus causam stimulum esse tandem etiam

ducti it flatus, in quiescens cor immisius, quippς

quo restituebatur in illo contrailio. Notandum autem est, experimentum, quo cor sinistrum superuiuit dextrum, novies a Cl. Auc fore institutum suisse, in fetibus, haedisque, canes autem ob resistentiam

et agitationes nimias ipsi videri ineptos, interim et

23쪽

hic denuo vidit, internam cordis superficiena externa esse irritabiliorem.

De DVrii superficierum fluidarum disputat 3 E G N E- P. 3OI.

RV sexaininatque, quaS figuras habere debent utrae plano insidentes vel non graues Vel graueS, eae

praecipue, quarum sectiones basi parallelae circuli sunt. De his vero figuris nee dici potest, nisi describendo calculos, quibus ad illas definiendas peruenit, nec omnino disquisitio ea, nisi tota legatur, intelligi, ut hic uberius recensere illam non valea

II. Iconum anatomicarum, quibus aliqVae partes corporis humani delineatae continensUr, Fasciculus V. Arteriae pedis . A Uctore A LBERTO V. HALLER. Gottingae apud viduam Abrami Uandenti Oeckii, Ι7 2. sol. mai. Pl. 13.

tab. aen. 6. Mui iam ante hos nouem , et quod eXCUrrit, annos anatomicas dare coepit leones lil. Auctor, accuratioribus explicationibus illusa alai, ab eo tempore in iis conficiendis sTe nue perrexit, ratUS tamen, non nisi exquisita, si utilia esse debeant, pro- ponenda esse, aliquando tardi US eam, 'illam conee-perat, spem explere potuit. In iiS Vero proponendis in id praecipue enitebatur, Ut, quantum fieri posset, vasorum historiae eam persectiorem redderet partem, quae arterias complectitur. Postquam igitur arteriae aortae, superiora Versu S procedentis r/mos, nec non illius, ad abdomen descendenti S, ramificationes persecutus est omnes, in describenda fuersatur arteria iliaca externa, ipsusque ramis cati Ones maiores aeque ac minores adeo subtiliter exp

24쪽

nit, ut et nomina ipsis tribuat distincta, & varietates p. s. earum semper subiungat. Inter illos ramos primus est arteria via trica, quam non solum aliquando ob iuratricem dedisse obseruauit, sed etiam eius ae

mammariae internae anastomoses perpetuas esse scribit, nec n0n ad hepar cum vena umbilicati ramum eiusdem proces e vidit, qui cum hepaticis et vesicae felleae arteriolis fuerit iunctus. Alterum et ex

ternum ramum, quem iliacam circumflexam arteri- Olim nominauerar, abdomiualem Vocat, ne ex

illius nominis, diuersis ramis impositi, iterata repetitione confusio enascatur. Post haec ex abdomine Ρr0gredientem truncum, quem femoralem, alii crur

lem, nuncupat, ad femur comitatur, cuisu os m-

uos, eorumque musculares et pudendos explicans ramOS, profvuiam Irmoris arteriam porro adducens, quae WiNSLowIO ' medius ramus dieitur, ex qua

arteriae circumfrxae, internae et externae, p mori.

rcs variae, nec non nutri iaς osur femoris, in ipsam eius penetrantes substantiam, originem habent. P. 23. Continuatus hicce truncus poplitea arteria fit, quae et inresculares et articuiares genu, alias superiores et medias, alias inferiores suppeditat, hasque vel externas Vel internas dicendas. Ulterius descendens in tibialem anticam et posticam diuiditur, quarum Plures ramuli sunt, aretiose nimirum ramus quidam ad genu partim adstendit, partim alii in tibiales anticos musculos et digitorum extensores absumuntur, P. F. Partim ad externum malleolum descendunt. Ex maioribus sunt postmodum notandi tarsea et plerum- P, ὀ - que praesens metatusca arteriae. Quarum prior interosseas, posterior inter alios, plantam pedis p DV utes, ramos edit. Ipse tibialis truncus, ad do

sum pollicis ablegatis ramis, ad plantam demergitur, ibique arcus plantarer et plantatram pollicarem de se demittit. Tibialis vero postica, variis, sollicite descripti S,

Expos anat. Tr. des arteres f. 26ο

25쪽

scriptis, in musculos vicinos insertis, ramis instructa, nutritiam tibiae exhibet, et tunc demum in popliteam abit. De qua, praeter musculares Pariter ramos, et nutritiam mulae , nonatur, eam saepe in truneum an reri0rem posteri oremque dispesci, qui et variis in locis, conspicuas facile, anastomos es alunt et mut i tiam calcis porrigunt. Cum vero nemo dubiter, studiosissime et subtiliores, inde deductos, ramulos hic,

prout moris est Cl. Auctori, declarari, tantum monemus , ultimo loco pissutares interuas et ex cruas ex

illa dispergi, haxumque tum inter se variam este cQmmunicationem , tum ad digitos superiori inferiorique in loco distributionem copiosiorem, plantarem

autem externam pro tibialis posticae arteriae csnti, lauatione esse assumendam. Sed praeuidemus haud obscure, fore non nullos , quae peruersa et con' temnenda est alias celebrium etiam virorum hallucinatio, qui nimis subtiliter pertractatas has partes, praeter illam, quam disquirentis in mente excitant, Voluptatem, nullam habere utilitatem autumaur. Sciant vero illi, Ill. Auctorem ex curatius proposita arteriarum genu et patellae percontatione, earumque

cum tibialibus anastomo si prudenter demonstrasse, arteriam p0pliteam, vel vulneratam, vel aneurismate affeCham, ob has ipsas, nunc detectaS causas, cum spe restitutionis circuli sanguinis ligari poste, ampum rationemque , alias necessariam, praecaueri, eodem subsecuturo euentu, quem in brachiali arteria ligat obseruationes docuere. Idem sere de periculoso ti p. 28. bialis anticae vulnere tenendum est, nee non de ri' p. 39. bialis posticae et peroneae inosculationibus Valet, quippe quae satis magnae sunt, easque ligari destrui que sine gangraenae metu posse, haud improbabilem

faciunt fiduciam. Iconus additae nitidae et elegantes Omnes ramulos referunt et in lineari, quam Vocanx descriptione, tabulae sextae addita, arteriolarum

26쪽

praesentant. Efflagitamus ab Ill. Auctore, ut quas benevole promisit, extremitatum superiorum arterius S, quantocyUS edat, quibus totius corporis humani, tum anteriori S, tum posterioris superficiei, Va- se ostendentes, tabulas se additurum esse spondet.

III. Tabulae anatomicae quatuor uteri duplicis obseruationem rariorem sistentes ex decreto facultatis medicae argentoratensis in lucem editae a GEO R G. HEN R. EIS EX MANNO, Phil.

et Med. Doces Anat. et Chirurg. Fros. Publ. Ord. Argentorati, ex ossie. lib. Amandi ΚΟ nigii, i7sa. sol, pl. 6. rab. aen. q. ui partium corporis humani structuram diligen-

Πι tius disquirunt anatomici, non tantum noua Varia a praecedentibus dissectoribus praetervisa, sed et curiosas partium varietates et monstrosas saepius conformationeS deprehendunt, quarum accurata descriptio, cum et in theoria et praxi medica varia inde illustrari possint phaenomena, usu suo non destituitur. Et praesens anatomiae curiosioris specimen, quod uterum duplicem nobis sistit, ita quidem comparatum est, ut non nouitate tantum, sed et utilitate sese commendet , et nostram ideo exigat attentionem. Anno 17sΙ circa finem ianuarii virginis nouendecim annorum, in nosocomio maiori ciuitatis argentoratensis deiunitae, cadauer in theatrum anatomicum deserebatur, in quo prosector Cl. 1 Ac o si duo orificia vaginae Uteri, quorum utrumque hymene semilunari praetenso instructum erat, deprehendit, licet reliquae partes in exterioribus pudendis conspiciendae simplices tantum inuenirentur. Excitauit hoc phaenomenon dissec oris attentionem, accurato igitur examine

27쪽

mine partium genitalium internarum instituto, duplicem etiam vaginam , duplex orificium uteri internum, duplieem tandem uterum inuenit, ita ut septa

inter utramque vaginam et inter utrumque uterum

deprehensa, ipsis non fuerint communia, sed singulis Propria eodem modo, quo mediastinum ex duplici

pleura exsurgit et formatur. Margo superior duplicis uteri coniuncti sinuatus et per angulum obtusum quasi diuisus inueniebatur, praeter ea vero quilibet Hierus non nisi unica tuba fallopiana, unico ouario et ligamento lato membranoso et altero vasculoso, quod rotunduin dicitur, et unico vasorum spermaticorum funiculo instructus conspiciebatur. Cl. Auctor omnia haec a pro sectore demonstrata accurate iterum examinauit, ad viuum exemplar delineare curauit, et praeter explicationeS tabularum annotationes quasdam et consectaria apposuit, quibus historia partium genitalium ed in primis uteri duplicis quodam modo illustratur. Tabulae primae figura prima leonem uteri bipartiti in theatro anatomico olim examinati exhibet, cuius descriptionem Cl. GRAvELexposuit, ' figura vero altera genitalia huius virginis externa labiis eorum diduc his conspicienda proponit, qua occasione variae obseruationes de partibus genitalibus externis duplicibus in utroque sexu ab auo oribuS citatae repetuntur, nec non aliae de figura et situ hymenis in theatro potissimum anatomico argentoratensi 'in variis subiectis notatae proponuntur. Tabula secunda genitalia externa, vaginaS Uterosque duplices reliquasque partes generationi inseruientes annexas, delineatas ostendit, in cuius explicatione praecipuae uterorum bipartitorum obseruationes adducuntur , et primo de uteris, septo quodam in binaeaua aut in bina corpora diuisis, paulo post vero de uteris bicornibus agitur. Tabula tertia vaginaS Uwr0Sque apertos, septo vaginarum sinistrorsum re-

' In differt. de superlaetatione Argent. I7ῖν.

28쪽

flexo, tabula quarta vero VaginaS uterosque apertos, septo vaginarum dextrorsum reclinato, sistit, ex quibus leonibus declaratur, internam etiam vaginarum et uteri faciem ita fuisse comparatam, ut aliis et sanis conueniat, et unam cauitatem alteri simillimam

inuentam fuisse. In his binis iconibus incisionem in uterum ad ceruicem usquin productam desideramus, quo ceruleis aliquo modo productioris visi interior structura considerari potuistet. In annotationibus ad has tabulas varia, quae indolem cauitatis uteri et

vaginarum declarant, ex veteribus aeque ac recentioribus scriptoribus desumta subnectuntur. Ex hactenus pertractatis itaque uteros bipartitos vel bicornes non adeo raros es e declaratur, licet vere duplices rarissime inueniantur. Reliqua consectaria sistunt coniecturas, quae statum foeminae a Cl. Auctore indicatae concernunt, si forte illa vel in uno utero vel in uixisque grauida facta fui siet, et hoc quidem vel eodem tempore vel diuersis temporis interuallis. Inde vero ad supersiaetationis considerationem deuenit; haec in veram seu exquisitam et in spuriam a Cl. Auctore distinguitur, in illa uterque foetuS in utero vero continetur et crescit, in hac alter foetuum uterum spurium, alter vero uterum verum occupat: Sic

V. c. portio tubae fallopianae dilatata uterum spurium exhiberet. In casu uteri spurii superseetatio fieri potest, si ouulum unum cauum spurium occupat et paulo post: aliud in verum uterum inducitur ibidemque crescit, in quo casu tamen vel neuter foetus perficitur, vel ille, qui in utero spurio est, vitalis in lu-ςem pr0dire nequit. In utero simplici superseeta tionem non fieri posse, tribus argumentis euincit LIT TRIvS, I) quoniam orificium uteri post conceptionem accurate clauditur; a) quoniam extremitas colli uterini in grauidis magis versus intestinum rectum vertitur, ex quibus binis causis ingressum no

lai spermatis virilis in uterum fieri haud posse apparet

29쪽

ret; 3 quoniam si sperma etiam uterum ingrederetur, tamen utero iam impraegnato ad tubas fallopianas et ouaria derivari, et nouam itaque conceptionem absoluere haud posset Haec licet certa et inconcussa videantur, tamen Cl. Auctor, ut in Oeconomia animali et speciatim in generationis negotio effectus plane singulares et vix explicandi eueniunt, sic et circa coneeptionem foetus secundarii obseruatioribbus aliquid concedendum esse putat, Mod ratiociniis non assequimur, concedit tamen hoc in casu utrum.

que foetum vitalem excludi non posse, sed ad mini.

mum Unum tanquam abortum reiici debere. In casu tamen uteri bicornis vel per septum usque ad orificium diuisi, aut, uti ex tradita historia apparet, Utero et vagina duplici existςnte, super elatio omnino possibilis esse videtur. An vero , ut Cl. Auctor assu mit, felici puerperio duplex foetus vivus diuerso tempore excludi possit, dubium certe nobis videtur,

si molimina partus et abortuum causas accurate per

pendimus. Sub examen post modum vocatur Cl. PARSON opinio, quod foemina grauida concipere non possit, quoniam tuba in grauido utero figuram non intortam, sed rectam habet, cuius orificium ideo ouario applicari nequit: Sed praeter id, quod foemina grauida in congressu cum viro eandem voluptatem sentiat, qua incuruatio fieri possit, ad sectiones cad uerum grauidarum prouocat Cl. Auctor, in quibus tubae ouariis applicatae inuentae fuerunt. Tandem et curiosam superstoetationis historiam adducere liceat,

quam Dn. LERICHE no comit militaris argentor tensis chirurgus primarius Cl. Auctori communio tui. Foemina triginta septem annos nata die trige-smo aprilis anni 17 8. puerum Viventem maturum

adeo facili puerperio enixa est, ut post horam e lecto surgere et domicilium suum repetere Potuerita I Ochia, quae in praecedentibus puerperiis largiter fluxerant, nunc mox a partu subsistebant, mammae

nullo

30쪽

nullo lacte turgescebant, motum in utero adhue seri tiebat, ciborum fastidium et nausea ipsi molesta

erant, ira ut, viro in obstetritia arte versato uterum explorante, omnia signa impraegnationis apparerent. Et euentus eandem rem confirmauit, cum foemina

illa die decimo septimo septembris dicti anni, filiolam vivam omnino maturam iudicatam in lucem emitteret, quo facto et lochia fluebant et mammae lactis assiuxum ostendebant. Ex hac igitur supers elationis historia, cuius fidem dubiam reddere non possumus, apparet, foeminam hanc eo, quo puerum peperit, tempore medium gestationis filiolae tempus

egisse. IV. De partu gemellorum coalitorum. Dissi inaug.

renellis in utero inclusis corporibus ob innumeraseausas tristissima fata aecidere posse, Cl. Auctor, qui scientiae illi, quae manu parturientibus medetur, Argentorati operam dedit, singulari quodam casu

illustrat. Quo autem praeternaturales generationi Set partus mutationes rite cogn0sci et explicari queant, anat0micam et physiologicam partium, huic negotio in corpore foeminino naturaliter dicatarum, conside rationem praemittendam esse, putauit. Conceptionem deinde quod attinet, haec, si tantum unicum Ouum maturum in uterum defertur, unica fit, si vero duo aut plura oua uno eodemque coitu in uterum descendunt, gemellis, trigeminis pluribusque foetibus foecundabitur foemina; at, quando alio tempore et praesente grauiditate per nouum concursum noua fit impraegnatio, tunc superseetationem patitur, quod

quidem negotium in utero simplici vix perfici, sed