Commentarii de rebus in scientia naturali et medicina gestis

41쪽

que in dubium vocarunt, certior ad huc fieret, alia iterum ratione rem pertractauit. Ferreo namque cuneo ita eundem diffregit, ut secundum longitudinem per medium radiorum oppositorum quorum' cunque ac per axin esset bipartitus; nuneque apparuit quaevis dimidiata pars coni instar ramosae arboris, a basi ad apicem, eo modo, Ut axis trilla cum rectum, minima quasi cauitate donatum, repraesentarer, cui trunco ita appositae et aceretae erant lamellae regulinae, ut radios Vel ramulos arboreos, VersuSapicem coni parum reflex0s parumque descendentes accurate res e ent. Si vero hanc antimonii arborescentiam obseruare quis velit, sequentia non negligat: 1 parandus est regulus mole maiore, ad aliquot unciarum pondus; a) eo respiciendum est, ut regulus cum scoriis quam maxime serueat priuSquam in conum fusorium effundatur; 3 obseruandum, ut sessio coni regulini accurate transeat per medium cuiusdam radii stellae et per axin ac centrum. Hanc autem stellam non e scoriis vel nitro, tanquam imprimentibus, deducendam essecl. Auctor existimat, tune enim modo superficialis esset, sed potius a puritatiS gradu ipsius reguli, eiusque partium positu ad se inuicem, sulphurea parte nitro

consumta atque mixta. Regulus enim antimonii stellatus nunquam cum nitro Ulteri is detonare solet,

quia sulphurea portione destituitur; si vero ille diuturniori igni eommittitur, stellam amittit; huic si iterum parum antimonii crudi additur, denuo stella restituitur, crassiori sulphure, ex parte antimonii

addita, mediante nitro denuo absumto. IOHA N N S S pDE GORTER de vario fustentaculorum ustis egit. Partibus solidis iisdemque. mobilibus inest contractio

automatica, estque in iis vitalis a Chio ad chirrans, alterne agens et se dimittens. Hae fibras reddunt breuioreS, adiuuanturque externa aeris sustentatione. Interno autem humorum impetu distenduntur,

42쪽

ut inter causas adducentes et extendentes habeatur aequilibrium. Quae itaque auxilia hanc nimiam distensionem cohibent, vel factam adducunt, sustentacula ab Auctore dicuntur, quamdiu non omnino impediunt dilatationem per causam internam saetendam , nee suffocant vitalem motum. Tam valida enim sustentatio potius ad cnmpressionem est referenda. Su Pentantia ergo adiuuant effectuS, qui exfibrarum contractilitate autonvarica motuque vitali proueniunt, nimiamque distentionem, a causa interna induitam, cohibent. Quae autem partes distendente elastica virtute donatae sunt, ut nerui, cartilagines,

pulmo, a sustentantibus in sua actione impediuntur. Patet hinc sustentationem non omnibuS in partibus eundem praebere usum, quod plurimis exemplis probat Cl. Auctor. Ita cellulosa tela saepissime ob sit stentaculi defectum vel reditum humoris impeditum ultra modum distenditur, humoresque in se colligit, quod egregie aequabili et modica eaetern sustentatione proecauetur. In capitis morbi S non multum iuuant sustentantia, si autem cranii portio sublata est, omittenda non est sustentatio, ne excrescentia fungi sat. Sanitati magis conducit, liberum relinquere pei us eiusque automaticam dilatationem nunquam impedire, damnosis thoracibus. Abdominis autem sustentatio ut in uniuersum, ita in primis in infantibus utilissima habetur, ut et in grauidis, p, 33J, puerperis e. s. p. Naturalem kra alitast historiam

M ANNUS in commercio Noribergensi an. ΙT I. p. ISo. dedit figuram et descriptionem non maneam modo, sed omnino falsam esse existimans, aliam huius Zaphyti cartilaginoso - coriacet, plani, in octo extremitares resoluti, iconem exhibuit Auctor, ex qua etiam Optime ipsa eius serma atque habitus intelligitur. In addita vero nota monet BUCHNERVs,

krahatitari, primam esse et secundam polyporum speciem,

43쪽

ciem, qUaS RON DELETIVS exhibuit. E. F. BL A P. 3IO.

CHO T lingulare monstrum sive cosso et spina dorsi natum , descripsit atque delineare curauit. Praeter alia chiriosa plura notamus modo, in dextra thoracis cauitate cor cum peri cardio diaphragmati incubuisse, inclinato eius apice versus mediastinum, ac ventriculo dextro costas, sinistro autem pulmonem attingente; pulmonem Omnem, qui dextram cauitatem

replebat, sub maxilla inferiori statim incepisse, i

cyngem per asperam arteriam cum tubulis bronchi Dlibus ita coniunctam fuisse, ut quinque eius cartilagines immediate cum pulmonum substantia cohaere..rent; unum modo adfuisse pulmonis lobum , inque sinistra thoracis parte ea contenta fuisse Viscera, quorum sedem natura abdomen alias esse voluit. Et ventriculo quidem ac intestinis tenuibus, lieni atque hepati per diaphragmatis singularem apertUram crimabdomine fuisse communicationem, inque hoc cauo stupendam hepatis molem ac crassa intestina habitasse. Occipitis os, sine omni intercedente verrebra, firmiter, nulla articulatione praesente, cum sacro osse con Creuisse, sacrum vero os suam naturalem habuisse figuram, nisi quod eam magnitudine multum superaret, ae ex utroque latere duodecim costae prο-dirent. MATERNUS DECI LANo cor homic risi ' p. 3s7.gin Mn Vidit, cuius externa lamina carnea erat, subiecta lutei coloris vere cartilaginea, tertia iterum casenea, cum qua concreuit quarta cartilaginea , quinta, internam cordis superficiem inuestiens, tenuis erat atque carnea. Duas frustas et scutas in infante inue, P. 383. nil IO M. I A C. HVsERus. Hepatis sulcus pro recipiendis vesiculis simplex erat, latior tamen, quam naturaliter esse solet. In eo magna primum conspiciebatur vesicula, communi membrana obtecta, eum

duplici fundo , seiunctim propendente, dum media i

pars atque collum simplicia adhuc adparebant. Rescissa externa tunica non nisi telae cellulosae ope con-

44쪽

nefiebantur hinae; separando vero deinde omne cellulosum in conspectum prodibant duae distinctae ae integrae vesiculae. Cysticorum duc suum quiuis ad aliquot lineas seiunitus incedebat, mox vero ad angulum confluebant aeutissimum, et ira demum cy- isticus ductus communis iter suuris absoluere pergebat, hepaticoque ductui insertus, cholsilochum producere adiuvabat, ut a communi illo duictu cyifico

vel recipi bilis hepatica et ad vesiculas vehi, vel effusa e duplici conditorio cystica, duodeno infundi possit. De ligamento hepatis sere Prusestrio, Ponaqur Vmbilicati notauit Cl. Auctor, hancce cum peritonaei e Parisione incedere, secundum lineae albae diret fionem et rectissima vere via ascendere, vix que in iunioribus, maxime in fetubus, dextrorsum Ver re, nee musculis abdominalibus eam arile applicatam esse, prout in adultis, sed quam primum illa umbilicum fetuS penetrauerit, recedere cum productione perit0naei a pariete abdominis, et recedendo ab Umbilico magis magisque penetrare interiorem abdomini Si cauitatem, Usque dum vena peruenerit ad sit erim, in hepate exsculptum, dum inter ea peritonaei productio et cum vena umbilicati incedat, et lineae albae et diaphragmati et conueaeae hepatis parti et sis urae eius acerescat, ligainenti suspensorii nomine. Hoe ligamentum non modo ad hepar terminaturi sed ad umbilicum usque se protendit in rumoribus, dum ibi, aliquot linearum latum, prodiens, latescendo, et cum vena incedendo ad hepar accedit, sicque fere

triangulum acutum format. Per aetatem vero haec Omnia mUtantur, Ut accurate Cl. Auitor descripsit.

Porro etiam de situ vesiculae fel rar, et quoad fundi eminentiam extra hepatis lobum, et quoad fundi

altitudinem ratione ceruicis plura ex cadaUerum com paratione adduxit, eamque rem pro diuersa aetate

P. 388. diuerto modo se habere, ostendit. Musiculos gastrocvrmios, sol cum atΨue plantarem, alb0s, nullo ru edinis

45쪽

nis vestigio praesente DRLIus vidit. Idem Cl. Au- p. 39o.

ctor mutae aut completae, in febre quartana Iino sec-

ctione curatae histortiam tradidit. Iniectionem decocti nidotianae saturati cum oleo ouorum et myrrhae per deliquium mixti adhibuit, ano interim linteo obturato, ita, ut liquor iniectus diutius in fistulae sinubus remanere potuerit; tu rundula etiam claudebatur illa, imposito simul emplastro saponato cam- Phoroto, quod BARO ET TE inuenit. Huic liquori iunxit dein agrimoniae et veronicae decoctum, nee non myrrhae et succini essentiam, atque balsamum de copatua. Idem DELIus de lapidum g mmgrum' p. 389.

que phosphorescentia disseruit. Lapides pretiosos, in

Saxonia Bohemiaque erutos, ut sinaragdum, hyacinthum e. s. p. experimentis adhibuit, hos que inuicem adfrictos dissicillime lucis speciem spargere ani- 'maduertit. Amricuit autem eos dein in hypocausto tenebricoso fornaci ferreae et calidae, atque tune perpulchre apparuit phosphorescentia. Egregie Ve-xo lucem sparsit smaragdus, vel potius fluor smaragdinus, qui etiam quaret um viridescens appellatur,fristione litteras pinxit, quae in calida fornace per aliquot horae minuta constanter phosphorescebant, indicio, ut Auctor putat, lucis huius causam in actione acidi salis communis et phlogisti tenuioris, sulphuris speciem constituentis, latitare; sorte etiam ipsius electxici ignis veram causam in eo quaerendam esse existimans. Petrefacta agri ducatur ObG Scusis p. O r

In appendice continetur i) Historis podagra m. p. r.

DE HAH N. Recusa modo ea hic est, primo enim

' Vid. comment. nostr. Vol. I. Par S. II. P. aQ3.

46쪽

2 VALENTINI ERNESTI E V G E N II COH Α -s E N meditatioues de noxa timiditatis in curatione hae-

mvt; eos. Non nullos Auctor adducit casus, ubi remedia, quae validiorem adstringendi virtutem habent, in pulmonum haemorrhagia adhibita, noxas attulere. In pulmonalibus enim vesiculis sanguinis relinquuntur grumuli, qui, in corruptionem abeuntes, phthisin hecticamque faeillime inserunt. Hi ne concludit, pessune agere in haemoplyseos curatione medicum nimis timidum, si purpuream animam mox simul prodituram suspicatur, eamque adstringentibus incarcerare stypticisque ligare incautus tentat. PeCeat porro timore nimbo medicuS, quando ex copiosius reiecto sanguine, vasa admodum depleta et vires plane deiectas sore existimat, ideoque venaesessionem instituere non audet. Sane si post haemο-ptysin , a quacunque fere causa ortam , pedissequa phthisis praecaueri debet et potest, nulla aptiori medicina id impetratur, quam prudenti, ea tamen non timide administrata, frequenti phlebotomia. In hac etiam sola quaerenda Cl. Auctori videtur prophylaxis eorum , qui iure haereditario a natiuitate ad

phthisi ii sunt dispositi.

de sarcomate ' erit, subiuncta disquisitione, qua Pra flautia forcipis Gambσrta ignor tu pari gomphosi capitis foetus tu par re confirmatur, et quid de recentissimis I rvreti ferramentis atque forcipe BD iana sentiendimi

, iudicatur. Quatuor filiorum mater in quarto puerperio an. IT t. incipientem in dextro latere, et per interualla redeuntem, fixum dolorem, cum successitio abdominis augmento pondereque sentiebat, post ea quam imperita obstetrix violentam placentae, praeter naturaliter ipsius latcro adhaerentiS, extractionem frustatim peregerit. Lochiorum fluxus eo tempore ex parte defecit, inde factum, ut aliquotannis

47쪽

annis propter mensium obstructionern, impeditasque alias naturqles excretiones, spasmis inferiorum partium agitata et ophthalmia vera excidata fuerit, quaesul tusioni an sum praebuit. l pse nunc Cl. Auctor accei itur, sua medendi methodo obtinuit, ut fluitasimenstruus rediret, et discusia oculorum inflammatione incipiens suffusio sensim imminueretur. Sterilis huc usque mulier an . IT 46. rursiis concepit, et appropinquante partu, qui unico saltem nisu, ruptura membranarum s arim contingebat, obstetrix, salta exploratione , caput foetus intra ossa pubis iam illapsum sentiens, partum mox subsequuturum promittebat. Uerum permansit caput se tus hoc in positu ultra diem nominue, nullis amplius ad exclusionem fetus succedentibus conatibu S. Vocatu S randem Cl. Auctor, vidit abdomen ita propendulum, ut umbilicus parturientis dextraria attingeret patellam, foerumque iam mortuum esse, ex signis collegit, capitisque paragornphos in deprehendit. Tentauit pluribus remediis motus uteri abiectos reuocare, sed sine omni efreclia. Inter ea a muliere inrellexit, eam per quinque annos successivum incrementum, et in hypogastrica dextra regione corpus pondero mim atque mobile percepissh, indeque coactam fuisse, tempore in primis grauiditatis propendulum aς inaequalem ventrem fascia suspensum tenere. Huius itaque

excedenti S expansionis occultam causam in latero adhuc laritare suspicatus es: Cl. Auctor. Interim frustra adhibitis remediis, frustraque tentaris enchei- risibus , quibus caput foetus immobile e loco mouere conatus fuit , ob increscentem virium prostrationem, omne praesidium in serramentis collocauit, extractionem capitis iuscepit, applicatisque duabus fenestratis forcipis lamellis illud feliciter peregit. Praeternaturalis vero remanebat abdominis expansio, eiusque nodosa durities vel alium adhuc in utero fetum, Vel corpus quoddam molare subesse, indi-

48쪽

indicabat. Dextram itaque in uterum immisit, quaci rea limbum orificii uterini dextrorsum corpus carnosum, tactui resistens, superiori latissima parte

fundum uteri attingens, detexit. Hanc autem excrescentiam intactam reliquit , et modo situm corporis quietum c0mmendfluit, lataque fascia abdomen leuiter comprimore iussit. Loco fluxus vero lochialis serum sanguinolentum, putridumque essiuxit, inflammatoria accessit febris, pustulaeque albicantes miliares quarto die erupuerunt; tandemque superueniens diarrhoea foetida, Vires penituS exhauriens, medicamentisque Obedire nescia, atque maculis retrocessis, sequebantur die nono deliria et motus conuulsiui, ipsaque puerperae mors. Instituto post mortem scrutinio, uterus nimiS adhuc extensus, hinc inde nigricans, foetensque, et in loco, cui sarcoma incumbebat gangraenosus visuS fuit. Sarcoma erat caro compacta, octo circiter librarum ponderis ciuilis dextrorsum prope uteri ostium ex eius substantia enatum, firmaque membrana cum uteri membrana

continua, tectum. Huic historiae epicrisin subiunxit Cl. Auctor, in qua ea perpendit, quae tam ad laborem operosum, quam genesin sarcomatis et lethalem euentum spectant. Sermonem dein de forcipe anglicana, in nunc notata paragomphosi adhibita, instituit, qua ratione LEURETVS eam emendare voluerit, describit, et quo praerogatiuas instrumenti leuretiani examinare posset, Vitiosas prius recensuit, quas gallicis anglicisque forcipibus adscripsit LEVRvaeus conditiones, hasque Obieitiones doluit et ita optimas eas esse asserit. His praemissis tandem ex ipso compositionis modo instrumenti leuretiani vitia demonstrare annititur, dum facillime et vesicae

et perinaei laesio ab ipso inferri possit, simulque probare studet, LEVRETu Mad commodam firmamque inclusionem tantum respexisse, haud habito respectu ad imminutionem capiti. VoluminiS, quae tamen ex

49쪽

traRionem debet praecedere. Ultimo tandem disserit de surcipe, quam BINGIVS correxit, quamque descripsit ac aeri incidendam curauit l. IANCEIVS, ex cuius etiam epistola varia momenta examinat, quae de praestantia huius sorcipis adduxit. De his vero instrumentis eorumque praestantia agitatam litem nune fusius recensere ideo nolumus, quod CL LE-VREae ad hasce, a noΕHMEno hic factas obiemones, responsiones iam dederit. Vti enim ex praefatione, quam L EvREI vs alteri parti, a se editae obstetriciae artis, praemisit, cognouimUS , Cl. Bu-

T O misit , qui etiam sine mora suas animaduersiones contra CL BOEAM ERI Obiectiones calamo exarauit et dein typis mandauit. Hinc itaque fanum est, ut refutatio prius prodierit, quam ipsa BOEHMERΙ tractatio. Alio ergo tempore forsan omnem litem ad

recensebimus. CHRISTIANT ANDREAE COTHENII triga p. IOI. ob eruationum de lue bovina in circulo prinicensi an. I741. notata. Omnes, quotquot dissectae fuerunt, vaccae pec ris cauum aqua repletum, pulmones exulceratos pleuraeque adnatos, hepar etiam interdum durum, cum peritonaeo concretum, pluribusque abscessibus contaminatum ostendebant. Ex his aliisque phthisin pulmonalem ex febre catarrhali, a temperiei mutatione exortam seque epidemicam suis se concludit CI Aufior. Ad originem vero morbi

eruendam sequentia adducit. Boues Vaccaeque Vernali fortasse tempore una cum gramine recenti admodumque exiguo multum ab inundatione albis relinae limosae terrae, qua gramen obtestam fuit, de-Uorarunt. Haec vero non sola est atque unica causa, Verum et aeris temperies malo iunioque mense

calida exstitit, toto vero tutio frigus cum calore al

50쪽

ternauit. In his itaque animalibus brutis, diu noctuque aeris iniuriis ibi locorum expositis, eiusmodi tempestatis conditionem magnam quoque vim exseruisse, existimat COTHENIUS. Rudera terrae mutationum particularium testupo sibi ses, pro diluvii univcrsalis testibur nou habenda

esse, occaaeone iniussonis Limae et Cottio tu rimerica meridiuuati; docet HENRIcvs FRIDERICUS DELIUS. Neutiquam uniuersales relluris mutationes in dubium Vocat Cl. Auctor, neque terrae concultionem vel combustionem uniuersalem, ut alii exi stimarunt, prorsus negat, id modo in hac tractatione ostendere annitus tuit, possibilia esse rudera diluviorum, terrae motuum, ac incendiorum particularium, quorum causa in diluuio et terrae motu uniuersali plerumque

poni solet. 6) I. H. C. H. S. M. D. mercurii sophici, delamati Liber re.

am ricani maioris articula i , syrac maximo , noctiι se aperiente et pustu simum o Vr in spirante. Erat ille figurae ovalis, duas uncias longus et parum supraunes ana latus, odoris expers, colori S ex carneo fla uescentis. Superficies constabat ex tuberculis, in quintuplici spirali ordine positis; e. centro cuius libet tuberculi prodibat s sci cuius pilorum spinularumque; extremitaS su Perior umbilicata erat; secundum longitudinem d i flecto fructu apparebat cauitas oualis figurae, innumeris seminibus nigerrimis, in pulpa alba visco a nidulantibus repleta; semina ipsa oblonga erant Parumque compressa. Hane sequitur: 8 CHRISTOPHORI i AC Osi Υ n E w 1 1 historia et

descriptio fustyr corri secrZcutis ναὸν dicia. Vbi Sech. I.