Commentarii de rebus in scientia naturali et medicina gestis

51쪽

eius nomina diuersa praemisit, quibus dein inuentionis historiam addidit. Subiunxit hisce Sen. H. totius planrae omniumqtie partium fusiorem descriptionem. Seiae III. non nullas singulares obseruariones recensuit. Triangulari S cerei, cuiuS florem nullus hactenus leone expressit, hi istoriam Sei f. IV. tradidit, et Seth. V. de cerei charactere in genere dif- seruit. Omnis haec, uti et prior B REYNII tractatio nitidis iconibus illustratur. Vitae eruditorum atque huius academiae sociorum in hoe volumine continentur quinque ; sunt il

atqUe IOHANNIS ADAΜI KvLMa. Indice copiosep δ TS nonum hoc finitur volumen. P. 29 SVI. Plantae selectae, quarum imagines ad exemplaria naturalia, Londini in horris curiosorum

nutrita, manu artilaciosa pinXit GEORG. DIONYS. THRET, C Ollegit, nominibus notisque illustrauit C II R I S T. I A C. T R E IV, in ae S incidit et vivis coloribu S repraesentauit Io. I A C. 1I A1 D. Decuria III. IJS2. sol. reg. te t. pl. i.

I o spici didi illius, quod superius indicauimus, lau

dauimusque, herbarii Eliresiani decuria tertia sequentcS continemur eodem nitore delineatae plantae. Tab. XXs-XX l. Musa csudice maculato, diu recto rotundo breuiore odoroto SLOAN. Cut. pl. Igmai c. et in priore quidem tabula tota planta in minuta, in reliquis vero spadix florifex fructiferque in D ' naturali

52쪽

naturali magnitudine exhibetur. Tab. XXIV. I e uni foliis linearibus fore fructugur minore, et Isscium foliis linearibus floro frucitisque nisi, r. Vtramque plantam, magnitudine floris atque fructus diuersam,

modo varietateS esse, BoERHAAVIo tarn monente,

ipse Cl. Auctor perhibet. Tab. XXV. Ebretia foliis alternis oblongis acumiuatis, spica forum spars , petalis reflexis albis. Catabae nomine inscripto plantam

hane accepit TRS IVS; Verum character eius adpictus, et cum illo calabae, a P LVMIERIO exposito, collatus, nominis errorem docuit. Fei e Omnes

enim, Ut VA ILLANT Ius, qui halophyllodendri nomine idem genus descripsit, et sv MANNVS qui inop trum dixit; nec non L IN NA E PS , qui caἷPD rum appellauit, atque . LVDWIGIVS , qui calabar nomen reuocauit, huic generi adscribunt calicem quadrifidum, petata quatuor, stamina plurima, fructumque carnosum, unicum ossiculum cum simplici nucleo, includentem. Aliam itaque hanc esse stir-Ρem, atque ab omnibus huc usque notis specie

bus disterre, v AN ROYEN et M ACHENDOR FFIUS

iam obseruarunt, utpote qui, licet colopbili speciem, LINNAEI Horr. Cli T. indicauerint , nihilominus calabam citri folio splendente Pi v Min Rii sigillatim

recensent. Cum ergo huius plantae chara es er cum nullo alio conueniat, et cum clarissimus E HRE Tusnon solum eius esigiem, verum etiam characterem

primus in publicum produxerit, atque praeter ea singulari sua industria botanicis se diu commendauerit, ab eius nomine huius generis denominationem derivare non dubitauit Cl. ΥRExvius. Ehretia ita, que est plantae genus, cui calix regulari S monophyllus semis exfidus persistens; corolla regulariS hexape- tala, peralis oblongo lanceolatis reflexis ; stamina sexpetalorum longitudine ; ouarium globosum, stylus simplex persistens; s igma bifidum; bacca globosa carnosa, tetrapyrena. Tab. XXVI. Patmifolia semia

53쪽

ur. Raxissimam hane et nouam forte plantam nec descriptam, neque depictam, reperire licuit, ab vov-sTON o modo palmar folio planta acaulas, fru tu clauata polnstrano dicta fuit. Mas et semina separatam constituunt plantam, quae utraque culta et ad fructificationem perducta est Londini in horto liberi Baronis PETRI. Sed, hic cum post obitum perillustris

viri triste neglectae culturae fatum expertus fuerit, planta haecce quoque periit; quare plura characteris generici momenta, quam quae harum figurarum ope E HRETVS communicauit, expiscari haud potuitae RE IUS. Habemus vero in tabula spicam disse- Elam , ubi insertio partium feminearum conspicitur, et in eius modi separata parte apparet pedunculuS tectus capitulo oblongo quadrato, utrinque grano sediminifero foeto, interiori eius superficiei adnato. Porro etiam spica maris adest, ubi capitulo fungoso pyramidali inuerso utrinque cohaerent plures squamulae, sorte masculino polline refertae. Tab. XXVII. Pancratium foliis ensiformibus , spatha multinora, floribus magnis candidis fragrantibus. Tab. XXVIII. Pancratium foliis amplis ouatis acutis petiolatis, spatha multinora, floribus minoribus candidis fragrantibus. Tab. XXIX. Podophyllum iobis foliorum

truncatis et laciniatis, flore expanso polypetalo. CATESBY plantam hancce nomine suopodophyta canadensis exhibuit. Tab. XXX. Cercur rereS multangularis spinosisssimus articulatus ramosuS, serpenS, flore purpurascente diu noctuque aperto, fructu exiguo rubente. Huius , quem nosmet ipsi nuper in horto Lud igiano florentem vidimus, eleganti Splantae delineatio, ut et reliquae omnes, illiS certe, quas in prioribus decuriis accepimus, nullo modo cedunt, ideoque etiam ipsius operis continuationem

ex merito expectamus.

54쪽

Dissertations fur la Chaleur aveo deS observa

i. e.

Dissertationes de calore, cum nouis, de constrUendiS thermometris, eorumque facienda inter se comparatione, obseruationibus &c. Prodiit an. I 4O. Londini liber usays medicaI and

pHlosophicat inscriptus, auctore GEORGE MARTIN E. In hoc cum eruditae. non minus, quam uIiles dissertationes propositae legantur, laudem certe merentur ii, qui in his ad communem magis eruditorum utilitatem accommodandis operam si iam collocant. Hoc autem effecisse videntur illi, qui has commentationes ex anglico in gallicum sermonem conuersas ediderunt. Atque alio iam tempore istarum dissertationum duae, quarum una de crisibuS, altera de purgantibus medicamentis agit, tran Statae, ac tentaminum et Obseruationum medicarum Edin- burgensium gallicae versionis ultimo volumini, appendicis loco, adnexae fuerunt; nunc vero et reliquae MARTINII distertationes, gallice redditae, hie exhibentur. Sunt eae numero quatuor, quarum prima de conficiendis, altera de comparandis inter se diuersis thermometris, agit, tertia incalescentiae et refrigerii corporum rationes, quarta denique naturalem ac experimentalem diuersorum caloris in corporibus graduum historiam exponit. Placuit porro Cl. editori his MARTINII commentationibus alias adnectere, ex anglico sermone verso, quarum argu-

55쪽

menta cum illis proxime conueniunt. Harum prima est Ron ERTI Do vGLASs de generatione caloris in animalibus; secunda CROM WEL MORTI-Με R de calore naturali animalium ex Trans philocn. 476. desumta, tertia ex italico IOSEPHI BIANCHINI scripto, quod de morte comitissae CORNκ-LIAE TANGARI et EANDI is composuit, et in quo simul de morte Io. HII CHEL L er GRACE PETH agitur, quorum corpora combusta et in carbones ci- Neresque conuersa, reperta fuerunt, excerpta fuit a Dia. ROLLI, et eidem numero Transact. Angi. inserta. Hae autem dissertationes omneS, cum nouae non

sint, sed iam ante aliquot annos conscriptae ae editae, et sorte iam suo tempore in diariis literariis recensitae, nolumus quidem nunc in iis enarrandis prolixi esse, sussiciat modo nobis in gratiam eorum, qui linguae anglicae gnari haud sunt, eas indicasse, quae gallicae consuetudini traditae nunc denuo in lucem editae fuerunt.

VIII.

Quaestio medica: an tussi puerorum clangosae vulgo Coquelache, emesis 3 Praeside Lv-

Parisiis tria. q. mai. Pl. I. Morborum tot genera pueros prae reliquis adeo

discrutiant, ut quotidianis obseruationibus reiteratis compertum sit, numerum infantum fato cedentium longe maiorem esse adultorum numero. Inter tot aegritudines primas partes quoque sibi Vindicat tussis, quae cum ratione loci et causarum varia

sit, Cl. Auctori placuit tussim illam clangosam pueris adeo infestam, quam et stomachalem vocant, descri-

56쪽

bere, eiusque curationem tradere. Haeclusiis species antiquis antea prorsuS ignota, nec ab HIPPOCRATE

ipso obseruata, circa initium saeculi decimi quinti in

Gallia grassari coepit et, uti FR AN CISCVS VALERIO-L A annotauit, primum indiscriminatim cuiuslibet aetatis homines adgressa est. Nunc vero infantes puerosque tantum adoritur et vulgo colu luchr vocatur, quod, qui eo morbo tenebantur, Caput cucullione velabant, ne, ut arbitrabantur, fluxi I a cerebro

in pulmones irrumperer. Atrocis vero morbi symptomata haec sunt: aegros vexant initio grauis capitis dolor, respirandi angustia, Vocis raucitas, mox

horror, febris, tusiis adeo valida, ut in praefocationis metum plerique adducantur ; primis diebus haec tussis est sicca atque vehemens sine sereatu , post septimum aut decimum quartum diem, screatuS multus viscidus, lentus, nonnullis tenuis et spumosus, procedente vero sputo tussis et spirandi dissicultas aliquo modo remittunt, sed in omni morbi progressu lassitudo corporis, virium deiectio, inappetentia, inquietudo, vigilia ,non nullis alui fluor sub finem, aliis sudores superueniunt. Hisce praesuppositis, sedem huius morbi in ventriculo et primis viis ponit, et causam ex saburra humorum ibi nidulante repetit Cl.

Auctor. Haec autem colluuies ex parte Oritur,

quando a perspiratione, quod in pueris facillime euenit, suppressa humores ad interiora et potissimum ad

ventriculum et pectus pelluntur. Praeter ea pueri ipsi, licet ventriculo per naturam adhuc debiliore donati, tamen continuo sine fame , sine modo, sine fine, sine delectu comedunt et primas vias alimentis nimiis replent, quae crassam , acidam et Viseidam indolem post ea acquirunt. Hac saburra collecta p, pillae nerueae ventriculi vellicantur et diaphragma, quod arcte neruorum consensu cum orificio ventriculi sinistro connectitur, irritatur hincque tussis exsurgit et ob tenerum, mobile et sensile neruorumgςnus

57쪽

genus in infantibus, motus spastici et conuulsiui simul

excitantur. Eandem vero ex ventriculo oriri, signum

est in tussiendo sonitus et in profundo loco et praecordiis molestus senius. Haec ergo huius morbi cognita causa per vomitoria erit eliminanda eo facilius, qu0niam pueri ob seri abundantiam, et mollia et flexilia neruorum stamina emeticorum vim sustinent. Ea tamen seligenda sunt emetica, quae lenia sunt. Ex hii, kermes minerale, quod ex antimonii parte regulina, sale aleatino fixo et vero sulphure minerali constat, optimum iudicatur, cuius granum unum ad quatuod in cochlearibus vini et aquae duobus cum pauxillo sacchari miscentur et cochlear unum omni horae quadrante pro dosi exhibetur. Si mitiorestectus desideratur, dolis grani semis vel unius, tertia et sexta quavis hora, vel per se, vel cum oleo amygdalarum dulcium, vel conseruis propinanda erit. Pari cum essessii radix Ιpecaeuaritiae et tam-rus emetieus dari poterunt. Etsi quidem Auctor Cl. alia medicamenta diluentia, absorbentia, ano: dyna et laxantia non excludit, tamen vomitoriis in

causa huius tussis tollenda plurimum fidit et adser, Quaestio medica: An legitimae vulnerum suppurationi promouendae cortex peruuianus 'Praeside M. CAMi LLO PALCON ET M. D. proponebat auctor LUDO VICUS ANNA LA

Vςri puris, quo modo a natura sola praeparetur, breui historia praemisia, eiusque indole recte declarata, discrimine simul, quod inter ipsum et materiem putridam, ichorosam, este deprehenditur, ad n O-

58쪽

adnotato, in causam inquirit Cl. Auctor: cur non raro pus minime laudabile generetur eamque saepius in virium defectu, quo multi laborant aegri, qui aliquam corporis partem habent Vulneratam , er, quae necessarius eius esse solet effectus, in praua alimentorum digestione sanguinisque imperfecta praeparatione, se inuenis , existimat. Cum igitur inter alias vires ea in primis cortici peruulano sit propria,

ut laxis corporis partibus robur conciliet, indeque, dum functiones eius nunc laetius procedunt, Vires adaugeat, usum eius in omnibus vulneribus, quae

sequi debet suppuratio, si haec minus recte fiat, ut et post institutas illas sic dictas operationes chiruFgicas, quaS vehemenS excipere solet inflammatio, ad auertendam gangraenam , non commendat solum,

sed hanc suam quoque sententiam exemplis, a Variis auctoribus enarratis, confirmat, una que fatetur, quod contrarii quidem effectus ab hoc cortice expe-Ectari videantur, dum is scilicet in uno morborum genere nimiam solidorum tensionem minuere , et spasmos compescere, in altero autem corpori imbecillo atque cachectico robur reddere, eiusque sunctiones iuuare dicatur; qui tamen effectus, licet haud vero similes sint, certa tamen experientia eomprobati, ideo negari haud debeant, quod mechanis- mus , quo ille cortex, uti et plura alia remedia, agat, nobis adhuc nondum perspectus sit.

59쪽

Quaestio medica: An per suffitum felicior et tutior , quam per inunctionem mercurialem, morbi Venerei curatio P Praeside M. IOANNEDA MI ANO CII E VA LIER, M. D. propolae' bat LUDOVICVS PETRUS FELIX REN

pl. I. Postquam tuis venereae causam breuibus exposlut

Cl. Auctor, et, quo vel parteS corporis tumoribus atque ulceribus ea deturpare, vel functiones i lius laedere valeat, modum ostendit, natura huius morbi in singulari aliqua humorum visciditate posita, mercurium contra huius generis morbos quidem commendat, sed eius usum frictionis ope in leniori tantum malo applicandum esse, putat : m0ueritamen inde saliuarionem, aut catharsi hane deprimi, non vult: saliuae enim spurcitiem orisque foetorem ab ulceribus tantum, nec ab eliminato luis fo-

mire , prouenire, inde probat, quod illa nec purior ab homine sano, quam lue infecto, hac ratione eliciatur: aluo ducta, frangi praeter ea vires , in

utroque autem casu iusto citius mercurium ex codipore proscribi: ideoque eam methodum, qua parciore inunctione uti, curamque, quam diu fieri potest, extendere iubentur aegri, morbo per solam pexspirati0nem profligando, reliquis, licet inter plures medicos huc usque usitatioribus, viis praefert. Si Vero morbus grauior sit atque inueteratuΘ, V. C. ubi adsunt exostoles, anchyloses, scrophulae, ossium Ρ3lati, nasi, aliorumque ulcera, haec methoduS non susticere dicitur, sed alia, ut omnium tutissima atque felicissima, sustitio nempe, commendatur, cuiuS sa lubritatem, quam Cl. Auctor ipse saepissime exper-rus est, post multa in nossecomiis parisientibus facta D s experb

60쪽

experimenta, medicorum ordo declarauit. Cinnabaris artificiali S, Vel, qui conuenientior esse deprehensus fuit, aethiopis mineralis, ex hydrargyri una libra, florumque sulphuris unciis quattuor, consessi, tritura per undeviginti horas in vitreo mortario facta, drachma una carbonibus iniicitur; aeger autem, tentorio satis amplo tectus, Ora et oculiS clausis, tempore, quo lectum ingredi solet, mercurium hoc modo sub flammulae forma exhalantem naribuS excipere, et, copioso mox inde per totum corpus erupti ro sudore, in lectum se conferre, eumque per aliquot horas emanare, pati debet. Hae ratione mercurii moleculas omnium exilissimas atque mobilisi1-mas, quippe quar sussitionis ope cerebrum P r uer-

nor olfactorios a nἀtursi cauos irrorare, et in pulmones atque ventriculum descendere dicuntur, totum

corpus, eiusque remotissimos et subtilissimos canales, penetrare, asserit Cl. Auctor.

XI. Treste de la petite verole communiquee par Pinoculation; par Μ. B v TINI DOEleur en me- decine, de la Faculte de Μonipellier et AP grege a Geneve. a Paris, cheZ I. T. Heris fant. Ipsa. 8. pl. 6.

i. e.

De variolis per insitionem communicatis tracta-

Inter omnes nunc constat, quaenam sit huius operationis chirurgicae, quam variolarum inoculatiο-nem voeant auctores, ratio, et quisnam instituendi eam modus 8 Licet ea vero iam quidem pertringinta, et quod excurrit, annos in cultioris Europae prouinciis cognita, atque in primis in Anglia saepissime