Commentarii de rebus in scientia naturali et medicina gestis

301쪽

stico conflatam, cum omnibus pigmentorum generibus commisceri, et egregias iam ea factas fuisse pii furas. Clar. SCHERLE multas alias, praeter rha p. I3- barbarum, radices, calcem saccharatam continere narrat. Peritissimus KΝORRE SAGii furnum doci p. S Iq. masticum tuto argenti explorationi adhiberi posse dubitat, et veterum in hoc labore praescriptas leges longa et probata experientia nixus contra novatorem defendit: argentum nunquam tam exacte ab auro separari posse, ut eius ne micula quidem remaneat. Dona. AMELIING suiS etiam periculis P. SI 8 gypsi in emendando solo vim comprobat. Eq. HAin K1Ns lapidem ponderosum, Germa, p. 339.nis sub nornipe inesse ning pen venientem, hah e-nus in Cornubia non esse inuentum memorat, sed duas spumae lupi varietates. Clar. ΜΕYAn longa p: Sa Q. experimentorum serie didicit, non dari propriam fluoris mineralis terram, et de euentu experimentorum, quibus terra silicea in aluminarem conuersa esse probatur, dubitandum adhuc esse.

i. e.

Dr. LAUR. CRELLII tabularium publicum clientiacum. Vol. l. et sidum.

Est aCl' Editore constitutum ex anterioribus Acade. naiarum et Societatum litterariarum scriptis ea hete lectoribus suis quasi in nuce porrigere, quae ad rem chemicam spectant: Incipit hie p. I--II . Cum scriptis Societatis regiae Londinensis, inde ab anno

302쪽

166s ad ann. 1699 pergit p. II7- 176. ad scripta Academiae Regiae Parisinae, ab anno i 666 1693. et p. 3 -I7 ad Acta Academiae Caesareae

Naturae Curiosorum ab anno I 67o- I69 . Alterum volumen complectitur scripta chemica Ρ. 3 - I36- eiuSdem Academiae Caesareae ab anno r69s -IT ZI: P. 1 39- I96. scripta societatis Londinensis ab anno I7oO- I72S. et P. I993 8. scripta Academiae Regiae Parisinae ab anno I 699 - I7o7. in nucem redacta.

Continuatur idem utilissimum institutum sub titulo: XII. LOR. CRELL neves chem ches Archis. Eryler Band.

i. e.

LAUR. CRELL. Tabularium publicum chemicum nouum. Vol. I. II. cum icon. III. cum icon. et indic. prior. voluminum. IV. cum icone. Ρrimum Volumen pergit p. I - 266. in Actis academiae Parisinae ab anno 17o7 - ITIS. trans it p. 2o9 - a o ad Acta Academiae Berotinensis, annOS ITOO- 1727. perlustrans, et ad Acta Societatis Regiae Upsaliensis p. 243 - 28 a. ab anno 172o- 17 34; adduntur tandem p. 28S Syz. scripta Academiae Caesareae ab anno I 721 - IIS 2 edita, quot eorum liue quadrant

Volumen secundum fere totum ad pag. 226. usque) est in scriptis academiae regiae Parisinae ab uno ΙΤΙ9 - 17zS i additur P. zzy - 2 a. parti cula

303쪽

cula scriptorum Academiae imperialis Petropolitanae annis 17 26 - I73I editorum, p. 23S -- 26 a. scriptorum ab Academia siue tum temporis adhuc Societate) Regia Bero linensi annis I 727 17 34, p. 27ἱ - 296. scriptorum Academiae Caeli reae anniS IT 33 - 1739, p. 299 - 338. scriptorum Societatis regiae Upsaliensis annis I73s 1739, et tandem p. 34I 3S9. scriptorum Societatis regiae Londinensis annis 17 26

1732. euulgatorum.

Tertium volumen p. 3 - 86. in enucleandis seriptis Societatis Regiae Londinensis ab anno 3733 I7 S. p. 89-2I8. Academiae Parisinaes ab anno Ι726-I732, p. a a I - 232 Societatis Vpsaliensis anni 17 2, p. 23S - 274. Azademiae Caesareae ab anno I73S- 17SO, p. a 77 - 32 O. Academiae Berotinensis ab anno 173S - I7 a. porgit. Quartum volumen p. I - 82. initium Deiescriptorum Academiae Regiae Holiniensis annii 39 et 174o; et pergit in redigundis in epitomen scriptis, quantum quidem ad chemiam spectant, p. 8y - aTo. Academiae P risinae, ab anno i 733 17 2, p Z73 SS6- ACademiae Berotinensis ab anno 17 S IPSO. Vnusquisque, qui ingentem illum egregiarum in scriptis his academicis latentium obseruationum

inemicarum thesaurum nouit, et artis inuentorumque illum, ad quem nun zPerudi Urunt, gradum

perspicere cupit, grates habebit assiduo huius epi

tomes editori.

304쪽

XIII. Costi iugione delle malaitie regnate nella Cittae Provincia di Mantova i anno CIDII CCLXXXI; Memoria epistolare scritia dat Sig. Dolt. FELiCE Asa I, Fi sico Collegiato, R. Protofisco Mantovano e Socio di piu Acca

Medico Florentino, Corri spondente delia Societa Reate di Medicina di Parigi, cet. In Firenge, netia nilova Stam p. della Ro- vere da S. M. Maggiore, CIIIo CCLXXXII. plagg- ἔ, in I amo.

i. ea

Dissertatio epistolaris ad IoH. LUDOR TARGIONI, Medicum Florentinum, qua morbi, qui anno CIDI DCCLXXXI Mantuae et in territorio huius urbis grassati sunt, describuntur, Auctore FELICE ASTI, Medicinae Doctore et Protophysico Mantuano cet. ΕΗi breues sunt, quas hic Au r in laudato libello de morbis, iisque potissimum epidemicis, et eorum sanandorum ratione varia dedit relationes, dignas tamen eas iudicamus, quae nostris Iectoribus innotescant, quum Auctorem in eo studiose allaborasse deprehenderimus, ut non solum aegritudines ipsas, earumque symptomata recen seret, verum etiam in varias sarum causas inquireret, simulque medendi ipsis methodum, qua cum summo fructu usus est, cognitam redderet. Qua de re iuniores potissimum medicos haud parum viblitatis ex hoc libro capere posse persuasum habemus. Ceterum ut sententiam quam diximus, quibus-

305쪽

ibim argumentis probabilem reddamus, nonnullas Auctoris obseruationes breuiter Commoria Oromus. : Verno anni octogesimi primi tempore, praQtur p. o. benignas variolas, etiam angina spuria, purpura et festi latinas febres grassatara sunt, a quibus tamen non minus, quam a vari olis, sollemni alius medendi methodo, aptaque diaeta aegroti facile liberati

fuerunt. At vero euenit nonnuliquam, rivi, dum

purpura aut scarlatina ad finem vergeret, abscessus graues in facie, aliaue capitis parte orirentur, mombique denuo augerentur, Vt quidam infantes, qui ψbus lana integra sartatas fere reddita eii et, de salute, visaquei magis, quam antea, periclitari viderentur. Ac inflammationis potissimum tempore huiusmodi in tantum satius anceps admodum erat atque ambi- guus; etenim de vehementibus doloribus, aliisquo grauibus symiplomatibus querebantur, quibus leniendis varia medicamina parum sussiciebant. Sed elapso illo temo Ore, circa undecimuna diem, insignis puriformis materiei quantitas ex bscessibus prope aures, aut in vicinia nasi ortis profluebat, et hie eiu uxus, cum aegrotorum levamine, per aliquot hebdomadas continuabat, etsi omnis febris iam euanuerat; tandem vero aptissimae diaetae, eiusquasere solius, auxilio integra sanitas restituta est. Intermittentes febres, quibus hoc ipso tempore p. I 3. populares Nostri laborarunt, graues admodum fuerunt et diuturnae, neque tamen adeo pertinaceS, vi aptis mediis tolli non potui sient: etenim si modo refla vivendi, medendique methodus aegrotis commendaretur, omnes e inorbo euasisse Auctor expertus est. Ac poti stimum peruuianus Cortex miros praestitit in huiusmodi morbis essestiis, opus tamen quandoque fuit, ut maxima in copia haec medicina adhiberetur , si aegros prorsus restituere

Auctor vellet; suerunt enim inter illos, qui, nisi P. I

306쪽

integram unciam, vel sesquiunciam, immo duasvncias huius febrifugi assumsissent, et generosam eiusmodi dos in repetiissent, vix sui sient sani evasuri. i Neque vero tantum exquisitas, quas dicere solent, intermittentes febres haec medicina sustulit, sed iis etiam aegrotis, qui lethargica et apoplectica,

aut cholerica et subcontinua febre, eaque in continuam aut ardentem veluti vergente, laborarunt, optimo fuit aut illo, effecitque, ut alia medicamina, quibus lethargo, reliquisque grauibus symptomatibus obuiam erat eundum, vii tutes exsererent saluberrimas. Ceterum multis febricitantibus, iis poti stimum, quorum aluus neque adstriccta, neque laxa nimis erat, solo peruulano cortice secunda valitudo reddita est, aliis, qui solutam habebant aluum, cum aliquo styptico iunctus, et iis, qui de

obstructo ventre querebantur, cum magnesia aut alio leni euacuante remedio mixtus is cortex

exhibitus suit. p 2 . Neque Vero cunctis aegrotis intermittensibus aut remittentibus febribus laborantibus Noster stati m peruuianum febri fugiam praescripsi, sed sana

toS etiam plurimos esse refert, quibus arcani duplicati, salis ammoniaci, et similium mediorum salium cum aquosis aut vino sis gentiana 2 rubrae, Corticis aurantiorum, vel corticis fraxini, hippocastant, cascarillae, cedi decoctis usus fuisset commendatus. Admodum essicaeem Auitor etiam aquam, quam

amaram dicit, reperit, qua quippe multi a labrili in sultu vel prorsus liberati, vel saltem ad radicalem, ut ita dicamus. curam peruulano cortice pera

gendam egregie praeparati suerint. Est autem haec aqua nihil nisi salina solutio, quae ex uncia salis Ebs hamensis, scrupulo spiritus salis ammoniaci et spiritus sulphuris per campanam, ac quatuor vn

307쪽

ciis aquae destillatae composita, aegris pro una dosi haurienda data est, ita tamen, ut, pro subiectorum ratione, haec dosis vel augeretur, vel minueretur, et, si pertinacius malum esset, aliquoties

repeteretur.

Veris etiam atque aestatis tempore inulti, liquo potissimum infantes, vehementissimae cuidam tu si infesti suerunt, quae et diu durabat, et cum graui-biis quibusdam symptomatibus erat coniurasti. Excernebant ii, quos hic morbus incesserat, parum vel omnino nihil sputi, vomitu autem viscidam lympham reiiciebant, erantque simul spasticis concussionibus expositi; reperiebantur etiam, qui expectore et naso non minus, quam ex ventriculo per superiora et inferiora purum sanguinem ea in copia excernerent, ut nonnulli, qui multum eiusdem perdidissent, vel animo linquerentur, vel ipsius haemorrhagiae tempore morirentur. Causa huius profluuii in vehementi tussi, impeditaque respiratione erat quaerenda; etenim tum, cum insultus praeterierat, respiratio libera inueniebatur, neque sanguinis aliquid profluebat. Tussis haec, quam clangosam dicendam esse Noster autumat, medi

dato , eruca scilicet hortensi ossicinali, sanata fuit;

eius enim puluis vel decoctiam saccharo mixtum aegrotis, quibus antea rhabarbarum, vel aliam euacua tem medicinam ex mercurio dulci aut alio mercii riat, medicamento, aut ipso mercurio vivo cum rhabarbaro aut dacrydio sulphurato mixto, exhibuerat, admodum proficuum repertum est. Ceterum in hoc ipso morbo curando se non neglexi sis oleosa, mellita et peooralia medicamenta, sialagoga tamen eccoprotica egregium praesidium tulisse re

fert Auctor, additque simul, tanquam prophylacti-

308쪽

cum, ut et sub mali declinatione tulepum de terebinthina fuisse admodum fructuosum. Morbi, quibus aues iri mali tempore populares Nostri grauiter oppressi iacuere, tertianae febres

fuerunt, eaeque continuae vel duplicatae, porro quartanae, quintanae, Celi quas aliae saepe aegri tudines, Vel ut catari hales aifectus, 0bstructiones in infimo ventre: regius morbus, cachegia et, insequiori sexu, chlorosis, pedum oedenistia, ipsiusque hydropis initia comitata su nti Neque tamen huiusmodi aegrotorum status periculorum admodum plenus esto videbatur, quippe omnes Reruuiani corticis et rhabarbari cum salibus quibusdam mediis ci iuncti virtutibus a febre liberati fuerunt, qua domata mineralis cuiusdam aquae sacqua det

Tettuccio , aut salinae illius selutionis, quam supra descripsimus, ope pristitia sanitas ipsis omnino reddita est. Ad roborandum corpus, et ad resoluendam vi scidam materiem, quae sorte supererat, iis, quos febris reliquerat, medicatum vinum, digestione ex amaris et euacuantibus suibusdam medicamentis, martisque limatura paraturia, bibendum dedit Noster, aliis autern , quorum abdominalia viscera adeo obstructa erant, ut hac medicina dissolvi omnis pituita commode non posset, holorum quo indam ex gummate ammoniaco aceti scillitici ope depurato, sapone veneto, millepedibus, croco

et myrrha quidus cum quandoque etiam aliquid

mercurii dulcis aut hermes mineralis commixtum

p. 4s fuit, confectorum usum suasit. Ceterum inflammatori OS pectoris morbos, quibus hoc ipso tem pore naulti laborarunt, Noster etiam egregie vicit, iis potillimum medicamentis usus, quibus et assi uxus humorum ad inflammatam Dartem praepediri, et mimius sanguinis motus in Dingi. et ipsa inflammatio veluti resolui possit ; nam huic medendi metho-

309쪽

do, non item mandibulis lucti piscis, quos Auctor simul cum aliis medicamentis aegrotis pleuritide laborantibus quandoque praescripsit, saluberrimos effectus, qui insecuti sunt, gratos esse habendos, haud ullum profecto dubium est

Quae de aliis inflammatoriis, et rheumaticis, serophialosis, Cet; affectionibus, earumque medendi ratione Noster monuit, ea lectoribus uno saltem Verbo commendanda putamus; neque enim longi ο- res in recensendo hoc libello esse possumus, ut ne Omnia Asaeo obseruata transscribere volui sie, atque

nostri adeo instituti rationis oblitos prorsus fuisse

videamur.

i. eo

Noui Commentarii Academiae scientiarum et artium Diuionensis. Semestre primum. I, TIxperimenta quaedam ad varium Unitatis Dir, p. i.

Ilta tus vini aduersus nonnulla res assa corP0ragrorum determinandum myta. auctore TARTELm. /Resinae, quas vegetabilium regnum nobis largitur,

duplicis potistunum generis esse ridentur; aliae 'Hippe ab aethere, non item ab ardentibus spiritibus, soli untur, aliae vero in vini spiritu prorsus solubiles sunt; illae vel plane nullo, vel admodum debili gaudent odore, videnturque aliquod velutirenduum oleorum spissorum esse; hae volatili odo-U α rato

310쪽

rato principio pollent et essentialium oleorum sistunt

residuum. Prouti ergo haec ipsa olea magna gaudent aduersus vini spiritum affinitate, ita etiam resinae, quae ipsis ortum debent, lubenter ab eo recipiuntur. Neque tamen hoc menstruum eadem utitur erga quamcunque veram resinam assinitate; etenim repetita exuerientia confirmatum est, aliam resinam maiori , aliam minori in copia a vini spiritu, eoque rectificatissimo, dissolii

et vero etiam resinae cuiuSdam, v. C. myrrhae, fincturam, eamque limpidam et penitus saturatam turbari et puluerem quendam deponere, dum alia, eaque pariter saturata resincisa tolutio, v. c. aloistinctura, ipsi admiscetur. Atque hic quidem, quem

modo laudauimus, euentus inde videtur ae Aa ΤΕ -

1 1 No derivandus esse, quod alia sit menstrui aduersus aloen, alia aduersus myrrham assinitas; experimentis quippe multis,' de quibus in hac dia tribo exponis, de varia ratione, quae est inter vini spiritum et plerasque resinas, certus fuit redditus. Sol vit autem primum resinarum quamlibet, quarum in uniuersum viginti quinque ad tentamina adhibuit, in sussicienti spiritus vini quantitate, et deinde Cuiusuis saturatae solutionis duas uncias leni igne adsiccitatem in spissauit; ita expertus est, unciaria tincturas aloes I grana, similes portiones tincturae resinae guaiaci 8 , tincturae reis talapp. 7I, tinct.

xes scammon. S a, tinct. res. myrria. 48. tinct . res. ain moniac ψ2, tinct. res. galban. 39, tinct. res, sagapen. 37, tinct. succin. 3o, tinct. bitum. iudaiz. I 2 granaxesinae soluta tenuisse, menstruumque adeo non eadem vi in solusnda corpora egisse, Cet. Iarri vero, ut etiam praecipitatorum, quae ex Commixtione duarum huiusmodi tincturarum Oriuntur, naturam intelligeret Auctor, varias earum inter se miscuit, viditque, omnes eas resinas, quae eodem aduersus