장음표시 사용
491쪽
probe potuit. Ad reliquas cELs1 conditiones quod
attinet vitamque, non admodum vero simile est eum ad nobili ssimam Corneliam Romanam gentem pertinuisse, ingenuum vero et liberali genere natum
probari aliquo modo potest, partim quia nomen triplex gerit, insolitum libertis, partim quia honestatis, pudoris, tam copiosa documenta in libris
suis occurrunt, ut liberalem educationem habuisse facile pateat. Romam incoluit, incertum , virum donatus Romana bivitate, aut Romanus ciuis. Confecit scientiarurn complurium epitomen, qUam artium titulo insignivit, adsignato artium cuique peculiari libro. Inde etiam codices vetustissimi optimique titulum habent Artium A. CoΗΝ. CELSI liber VI. medicinae vero primuS. De agrorum Cultura quintus liber fuit. Rusticas etiam res et pecuariam prius traffasse ex opere ipso patet. Rhetoricam etiam, notante IuvENALIs scholiaste, septem libris complexus est. De historia, legibus et remilitari libros edidisse QU1ΝCΤILaAN Us refert Num CELSUS medicus reuera exstiterit, aut p. Skriptor tantum, qui notas sibi res ad medicinam sacientes in epitomen redegerit, auctores dubitanti Callui sse medicinam certum est, incertum Vero, imo dubium, num mercedis gratia medicinam exercuerit. Princeps ratio in eo sita est, quod epito men complurium artium scripserit, nec credibile
admodum sit, illum has artes omnes, de quibus scripsit, exercuisse. Finem doctissimo operi corbiecturae quaedam de Viuendi genere, quo CELSUM usust est, aliaeque imponunt. Sequitur ipse textus, typis nitidisssime impressus
expressuSque, ex LEONH. TARGAE recensione.
Textui eiusdem TARGAE notae doctissimati subditae sunt, quibus non quidem obscuri'ra loca explicantur, quod tamen optabile magis fuisset, sed Potius recepta in textumi lectio vindicatur, aliaeuo
492쪽
seruntur, quae minorem auctoritatem sdemque habent. In quibus notis non quidem est quod admodum taxemus, nisi quod interpres auct6ri suo interpret)ndo et illustrando operam tam parcam dederit, supersilia tamen, nec accommodata satis di fusaque nimis sunt, quae ex LINDENIO alii Sque notae haud optimae interpretibus adseruntur ad lectionis varietatem pertinentia; de ONDEN 11 enim lectionibus in textum temere receptis Certum est,
eas codicum fidei aliisque regulis firmioribus in recipiendis testionibus aliis obseruandis parum niti. Hinc imminuta paululum libri moles soret, ut de taedio, quod lectoribus iure mouet lectionum copia
textui parum aut nullo modo inseruiens, non loquamur, si, omissis iis, quae LINDE NIVA temere teX- tui de suis insperserat, in minuendis ΤARGAE notis doctus vir, cui editores curam libri demandauerant, insudasset. Textum epistolae aliquot in CORNELIVΜ CEL- sv Μ excipiunt, notissimae scilicet epistolae immor
ris minutioribus, nec tamen oculum laedentibus, impressae. Literas copiosas ipse ae A GA ad doctos Italos scripserat, quibus eorum, si obscurior ipsi quidam C Et si locus esset, consilium petiit. Haeliterae Omnes cum responsoriis, epistolas MoR AGN11 excipiunt, scilicet a TARGA ad C A1ΕΤΑ-
dem viri responsoriis, in quibus omnibus , doctissimis quippe, ad illustranda explicandaque dissiciliacEL si loca plurima notatu dignissima continentur. Lectio-
493쪽
Lectionum varietas ex codice manu scripto saec. XV. haud antiquiore et ex Poggii, Secretarii Apostol iei libro descripto, quem 1 AD GA intercedentctIos Esuo Libero Barone ab As Aco a Serenissimo quondam Bauariae electore ΜAN1ΜILIANO IOSEPH o impetrauerat, epistolas consequitur. Accepit hunc codicem, quum ipsa editio multum processisset, hinc, quae textui subiicienda fuissent, hie adnexa sunt Variorum auctorum, quae nunc sequuntur, no
AIo, et ex editione cEL si ab Illustri viro CARO LOCHRISTIANO KR A v SE, quae Lipsiae, anno
MDCCLXV l. prodiit, desumtae copiosissimum interpretationis apparatum, at variae utilitatis, con
tinent. CONSTANTINI, SCALIGERI, CAESARIT,
CASAVBONI, ALΜELOVE ENII ita hic persecte loguntur, uti KRAvs E, Uir Ill. eas dederat, ipsae ve-TO KRAVA II notae in epitomen quandam redactae, quaedam etiam ex iis penitus omissae sunt. 1 ui 1 LEDI criticae in C Rr sv Μ Obseruationes penitus desiderantur, quae tamen obscurioribus CELAI quibusdam locis haud parum lucis affundunt. Notas varietates codicis membranacei admodum copiosae sequuntUr. Singulare autem ornamentum huic editioni ac,
cessis adiecto copiosissimo in cRLsvΜ indice a GEORGIO MATTHi AE studio summo conseilo,cui proprium potissimum hoc est, ut voces CALso usitatae omnes alphabeti serie recenseantur, locaque omnia adiiciantur citenturque, in quibus eadem vox, phrasi simul adiecta, In opere ipso occurrit. Quod laborum genus quum studium copiosum et continuam lucubrationem requirat, nec in ullo auctore paene
alio simile studium insumtum sit , laudandum vehe-
494쪽
menter studium librariorum et commendandum est, quod hos doctissimi quondam et in cEL si lectione versatissimi viri labores tineis et blattis sorto suturum pabulum redemerint et CELs 1 editioni, quam adornarunt, splendidissimae, subiunxerint.
Non autem solum vocibus in CELSO QCcurrentibus euoluendis et harum usu discendo hoc le1icon inseruit: rerum etiam diligenti stimus vir studiosam rationem habuit, adeo ut, si vocem quandam euoluas in hoc indice, omnia inuenias, quae in cELso occurrunt, siue significationem, siue res ipsas spectes, ut adeo hic in cKL sv Μ index vero lexici realis nomine veniat, neque quicquam sit, quod in eo facile desideretur. Sed in molem index increuit ipsum librum longe superantem, partim quoniam auctor omnes usitatissimasque latinis viris voces locaque collegerat, in quibus hae Voces occurrunt, eaque loca ad verbum in indicem suum transscripserat, partim quoniam, quod admodum laudabile est, et ad cΕL-suhi illustrandum inprimis conseri, Obscuras vocesonines, eas inprimis, in quibUS HIPPOCRATEM egi sus latine explicuit, citatis HIPPOCRAΥEIs Vocibus locisque, quae CELSUS latine diaeerat, gra eo sonte allegato et explicito diligenter illustrauit. Quae ut lectores exactius intelligant, loca quamdam indicis, non vero admodum prolixa, exempla tamen eorum praebentia, quae de indice ipso retulimus, in commentarios nostros transseriberct lubet. . I Praef. 3. Ioa. 2, 8, 34. II 4.- loca alia copiosissime adiecta sunt) in dircustione i praef. 9 a. Ios. I, 2, I 4. 2, 3. 9. II. citatis locis compluribus albis) i. item etiam 7, 24, 3I. Praetcrea ashaec I. praes S 3. 3, 8, 6, 4, 4, S r. i. et quidem 2, 7, 3 a. ac etiam, interPytis voce. II, I 4. ae nequo
495쪽
1 Prael I I 2, I, I, I- I, 2, 2, 2, I, 48 2, 4, 17 ac ne quidem. I, 2, 14. 2, 3, 7. - ac prim in MIS 82. 7, T, IS 2- RQ primum dein S, 28. Sa. ac protinus quidem, sed. 3, 6, 2 O. a I. az quidem, iuti cupitione, sequente vero Uel autem 3, 3, 6 7- 3, ψ,
quin ad 9 6, I , IO. ac postea quoque 4, 13, Ι 8. 3z tum quoque S, 26, 6z- 7, 26, 66- RQ saepe S, S,Iq. ψ, IJ, Iy. ac si pro sic si 3 y. o. 7, 29, 3. 3, IS, IO 6, S, 23. a tum S, I S, T. assium quoque, tum 7, 26. 66. ac ante votalem: acin- super l, IO, 7. Re inter 8, TI az, et 7, i 8, 39. Loca omnia, Copiosissime allegata, consulto non transcripsimus. Resido, sedi, sidere, penu timet breui sedem ea pio : periti medici est, non protinus, ut venit, apprehendere manu brachium, sed primum residero hilari vultu percunctari quo, Cael. 3, 6. IS. medicus neque in tenebris neque a capite aegri debet residere, sed illust ri loco, aduersus eum. 3, 6. 2 s. in tepidario residere I, 3, 9, ipsum medicum) posteriore parte residentem 8, 13, 6. i. erentum sedere: ubi residere vult decumbens aeger in ipso acuti morbi impetu a, 4, 1. quae biliosa in stomacho residerunt. , Ia, 8. i. c0liscita sunt. i. in arctius patium contra, hor: aspera arteria in gutture assurgit caeterisquapartibus residit 4, r,9. οπ. ubi resedit inflatio 4,s,9. intus tunicae oculi residant. 6, 6, 92. i. c9Ea
Vnicum adhuc exemplum adiicere liceat, ut infelligant lectores, quomodo doctissimus indicis
auctor medicamenta a COR N. CELSO memorata Per tractauerit.
Lases, eris, fuccus silphii radicis et eausium coneretur: de quo Tlaeophrast. hist. plant. 3, a. Dioscorid. 3, 94. Plin. hist. nati I S. xt aa, ab . alibi
496쪽
que. Solin. cap. 29. Pallad. de re rustic. 3. titi 29, 4. tit. Io. Salmas. ad Solin. p. 2, 4, 9. seqq. Rhod. ad
pag. 279 seq. Spanhem. de Nyse et prae stant. num mat. diff. 6. p. 293. seqq, L serpitium, quod Graeci silphion vocant, cuius succum vocat laser min. h. n. 19, 3. adi Colum. de re rustic. 6, et Ia, 37. optimum laser Cyrenaicum, sed idem rurispinum: minoris virtutis Syriacum, qu0d Plinii aetate maxime in usu fuit: ad4μc minoris prae suntiae Parthicum: vltimae n0tae Medicum auditores perhibent. Laser nominat 4, 3, 8- q, 4, 6ι- S, 27, 6O, 78, 83- actas 3, 16, 7. ψ, 12, LI. 6, I q, 9. Oportet laser quam optimum ad piperis magnitudinem deuorare. 4, 12, II. laseris quam optimi paululum devorare opus est. 4, q, S9. laser terere 6, I q, 9. lasere linguam ipsam linere soportet) 4, 2, 39. ex eadem autem aqua gargarietandum quoque est vel cum lasere vel sine eo. 6, 14, II. IX. SCRIBONII LARGI compositiones medicamento rum denuo ad editionem RHODI A NAΜ editaea IOANNE MICHAELE BERNHOLD, phil. er med.
D. Serenissimo Marchioni, Brandenburgo- Onoldino - Culmbacensi a consiliis sulae, physico supremarum praefecturarum VTen-hemensi et Creglingensi, academiae Imperiali Naturae Scrutatoriam adscripto. Acc dunt praefatio et index. Argentorati apud A.
in 8vΟ. praefatio a pagg. textus cum indice
497쪽
ost tam praeclaros et numeris paene omnibus T absolutus labores, quos summus quondam vir,
sit, post editionem inquam Rho dianam amplissimam
doctrinae utilissimae ad illustrandos etiam complures veteres medico S alios copiam continentem, Iliada post
Homerum cecinisse Cl. HERN HOL DIVS Videtur, dum in sc Ra Bo Nio nouiter edendo elaborauit. Licet enim complures adeo et comparatu faciles scu i
Bosra editiones haud prostent, neque Rhodiana editio tam frequenter obuia sit , ut quavis alia carere possimus, non quidem reprehendendum est propositum Cl. viri operae suae partem edendo iterum Sc Rivo Nio impendentis, taxanda autem reprehen dendaque iure leuior opera est, qua SCRIBONIVM tractauit, taxandum id potissimum est, quod scR1BON1vM quidem nobis dederit, recuso RHODIT textu, sed neque ex RHonia notis lectu dignissimas et au clori illustrando inprimis utiles , eas inprimis, quibus antiqua scRIBONII medicamenta illustrantur, elegerit,iaeque, post praeclaros celeberrimorum virorum in eruendis antiquis medicamentis labores, vllam horum laborum mentionem fecerit. Notum denique perspectumque omnibus est, lexi con Scribonianum Io ANNIS RHODII studio summo elaboratum plurimum utilitatis adferre iis, qui in veterum medicorum studio versantur, plurimaque in hoc lexico contineri, illustrandis scriptoribus omnibus, qui in argentea Romanae linguae aetate vixerunt, admodum utilia. Hos autem labores se quibus tamen insigne ornamentum editioni suae accesssiet, et utilitas quaedam, quum RHODII amplissima edibtio non frequenter admodum in bibliothecis pro-set, lexiconque in veterum studio occupatis plus utilitatis adferat, quam amplissimae et nimia paene doctrina exornatae eiusdem do. litani vixi notae,
498쪽
consulto omisit, indice tamen, a WE INRICH, dOnoro medico, confecto addito, qui vero praeter
medicamentorum nomina a SCRIBONIO memorata,
quibus sine omni detrimento rerum sitarum lectores carere potuissent, nihil continet. Quae enim ad illustranda medicamenta quaedam adferuntur aBERN HOL DIO, aut obuia satis notaque omnibus, aut non apposita satis, neque ex omni parte vere dicta sunt. Notissima certe sunt indie. p. I 47. quae de aluminis generibus veteribus memoratis adseruntur, liquido scilicet atque concreto, quibu8s tamen non omnia aluminis genera comprehensa sunt, nec quid cadmia nostratibus vocetur scire Opus est, verum potius, cuinam corpori naturali veteres hoc nomen dederint. ἱρκαν βατανην verbenacam
APULEI 1 et aliorum essu BERΝHor Dius asserit, ipse SCRIBONI 'S vetonicam esse, dixerat, quam
sui temporis medici et prophetae praesertim. pariter δῖαν, ἱεραν, ob magicas virtutes et potentes, quas ipsi tribuere, appellarunt. Hinc non est quod
indie. pag. IS a. suminum virum RHODives Noster consulet, quum praesertim et ipse RHODivs φὶ sacrae herbae nomen verbenacae, cui id magis competit, tribuere maluerit. Sed haec de calce operis dicta sussiciant. Praefatio speciosis admodum titulis instructa est, quibus quippe noua se prolaturum, refutatis Contradicentium sententiis, Noster pollicetur. Operae autem pretium est, ut dispiciamus, quaenam haec noua sint, quibus titulus praelitiunculae temere ornatus est. Primum sCRIBONII copiosissime ex uniuersa Romana antiquitate excitantur ex RHODII notis
pag. 3. 't 4. quas tamen Noster studio non citat,
499쪽
et L ARGI quidem ex B ΗΜΑΝΝΙ praesertim in o V1-Di v Μ notis. Plura etiam de SCRIBOΝII nomino
adseruntur, in eo non vera, quod RHODivs testis adducatur, SCRIBONI VM a ΜARCELLO SIBVRIVM appellatum esse: haec enim ex I ANO CORNARIO desumta, non RHOD1vs ipse adsert. TIBERII CLAV-mique aeuo certe vixit, libri lipsius locis compluribus hoc probantibus. Licet autem, desciente documento qualicumque alio, liber ipse non prodat, dignitatem in medicina famamque peculiarem auctori
suo SCRIBONIO filisse, putat tamen Noster, quoniam ΜEA SALINAE propos fuit et cLAVDIvΜ in Britanniam sequutus est, eum apud CLAVDlv Meiusque coniugem a chiatri munere functum esso intimaeque admissionis suisse, quis autem tales tamque futiles coniecturas unquam veras putet 8 Nemo sane fuerit, qui conclusionem talem valere facile credat, inprimis quum archiatri Romani temporibus, quibus SCRIBON1vs vixit, longe recentiores sint, ΜE1BoΜio probante, Praeceptores habuit APULEIUM, CELSUM, VA LENTEΜ et TRYPHONEM, dogmaticorum sectas adnumerandus, aut potius eclecticorum, quod tamen etiam maiori et intensiori probatione indiget, inpximis quum de eclectica veterum hac medicorum secta omnia adhuc dubia ambiguaque sint, neque sectae singulari addictus dici is queat, qui do doctrinis cuiuscunque sectae optima quaeius sibi, ad
suos usus eligit. p. I a. summi viri, CONRINGIus et HALLERVS, male taxantur, quod empiricum sonaeuo Nivat fuisso retulerint : quae sequuntur, digna sunt, Vt transscribantur. Aliter iudicassent, credo, summi hi, Viri, In Cassiodori formulam comitis archiatrorum. c Halter bibli 0th. med. pza h. tom. I. g 27. P. I .
500쪽
viri, si legissent, quae protuli dolenda quippe me
rito horum virorum s Oxs est, quod temporibus vixerint, quibus insignia vastaque cari nostri viri imventa incognita suere.
Probatur postea, sed modo Nostro solito, M.
Bissimum medicum fuisse: SCRIBONIVM, nequa quicquam in opere eius paene repuriri, quod superstitionem ullam, aut non satis consummatum Vsuna redoleat. Fuisse potius medicum in arte sua admodum exercitatum, candidum, probum, honestum humanum. Nunc noua BERN HOLDII sequuntur in praesationis titulo memorata. Obiter scilicet 1 ANus con- NAnius dixerat credibile esse, quod SCRIBONIus librum suum de medicamentorum compositione
graece conscripserit. Eadem alii in transitu quasi, adductisque nullis plane rationibus, dixerant, quae
IOANNES RHODIVS in notarum suarum prooemio
docte iam, ut ipsi erat solitum, confutauerat. Haec vero omnia sicco pede transit, scilicet ut noua proferat, aut potius dicta iam alio sermonis genere
profert, auctore non citato. Si vero etiam Sc π1- BONI Μ graece scripsisse communis opinio esset, argumenta BERN HOLDii Nostri certe latinas operis origines non probarent. Latinae enim voceS, quas
x Assvs, ut maiorem dictis lucem adfunderet, in Graecam linguam conuertit, Vix probant, librum latine scriptum esse, probarent potius, eum, qui libro e graeco sermone in latinum vertendo Operam dedit, studio verba graeca simul adduxisse, novocum permutatione et alia iis significatione data, error legentibus subnasceretur. Eadem perfecte in alterum argumentum dici possent, quo Noster utitur, dicens, latinum compositionis medicamentorum librum ideo esse, quod Graeca in latinum versa contineat, scilicet librum AS-