Commentarii de rebus in scientia naturali et medicina gestis

61쪽

olei empyreumatici grana XIX prodierunti Cor

pus mortuum maSimam partem empyreumaticum drachmas tres et grana quinquaginta, Carbo autem duas drachmas et triginta tria grana pondere aequa

vit. Residua parte dimidia calcinata, ad sex grana et mox ad ἱ gr. ipsam evaporauit. Sic et aliorum Calculorum calcinationes commemorat, quarum Ope varia accepit residua, quia mox plures, mox pau ciores particulae avolabant. Alia experimenta cum p. ao.

calculum soluentibus instituit. Sic ex Iao granis in aqua destillata duo grana calculi per quatuor dies soluta vidit, per aquam autem ebullientem ex IIS granis soluta sunt grana quinque. Porro acido nitri ex drachmis duabus calculi pulueri sati aeris fixi tantum, quantum requirebatur ad implendum spatium sexaginta trium pollicum cubicorum Parisiensium, obtinuit. Habet propterea quoque acidump. VI nitrosum pro fortissimo menstruo. Alcalina caussica non adeo valido, sicuti acida, calculos soluunt. Inter cystotomiae impedimenta enumerat atquep- snominat vesicae inflammationem, abscessum, vleus, calculum praegrandem, vesicae carnositatem,

calculum in appendice haerentem, calculi adhaesionem, prostatam abscessu excavatam, vesicam membrana intermedia diuisam, vesicae herniam, prolapsum et sciri hum. In octaua sectione de variis calculum secandi p. 64 viis, et in nona de methodo LE CATII in specie sermo est. Lithotomiam, quae duobus diuersis p. IO3. temporibus instituitur, potius improbat, quam commendat, inprimis si sectio secundum LE CAT instituta fuerit, quoniam secundum hanc methodum non satis magna incisio relinquitur. Ad calcem libelli leguntur obseruationes quin-P. Ioque sectionum calculi a Cel. s1Euo Do institutarum, quae accurate atque sedulo enarratae sunt

Adin

62쪽

Adiectae tabulae calculos varios, instrumenta, mtum aegroti, chirurgi et sodalium, et partes, per quas sectio fit, exprimunt. XII.

IANI BLEULAND, Medicinae Doctoris, Obseruationes anatomico- medicae de fana et mo bosa oeiphagi structura. c. f. Lugduni Batauorum apud Abrahamum et Ianum HomkO . I78S. q. pagg. Iao

Ρfrhibet Cl. huius tractatus auctor, qui ipsum iam sub forma disputationis inauguralis ediderat, quique aliarum partium fabricam et morbos simit i modo inuestigare promittit, dysphagiae mombum nostris temporibus frequentius obuenire, seque ipsum saepius et plus una vice huncce morbum obseruasse. P. II. Primum autem caput oesophagi descriptionem anatomicam et membranarum variarum ipsus exa- P. I a. men exhibet. Credit, si tum oesophagi in vivo et erecto homine eum esse, qui respondeat illi parti asperae arteriae, quae mollis est, ut cedat facile, quotiescunque bolus per oesophagum transit, ideoque oesophagum pone asperam arteriam posi- p. II. tum esse. Caret interna oesophagi membrana a teriolis et neruis, duaeque sunt arteriae oesoDh geae, alia superior, quae ex superiore arteriarum intercostalium oritur, atque alia ex diaphragmatica

exsurgenS.

p. 3I In secundo capite generalis dysphagiae descriptio legitur et tertium caput de causis habet. Favet nimirum glandularis structura prae caeteris huius morbi origini, et gignuntur in his partibus im

63쪽

tumescentiae, indurationes, tubercula ' s. p. quam facillime. Ad causas proegumenas refert cacochy p. 46. mias quoque, veluti strophulosam, rachiticam, Veneream et cancrosam, et ad procatarcticas causas potum et cibum acriorem, aromaticum, glacialem, nimis serui de deglutilia, potum austerum, nimiam . tabaci sumationem, suppressas euacuationes, oesophagi inflammationem, abscessus, ructuS austeros, vicina prementia, vitia partium vicinarum, pulmonum , glandularum oesophagi, aneurysmata

aortae, spinae distorsiones. Caput quartum dysphagiae symptomata et p. 9- diagnosin dilucidat, nominatque inter symptomata aphthas. Lethalis est morbi euentus, si malum progeni-P 77'tum suerit ab oesophagi partiumue adiacentium scirrhosa induratione, ab excrescentiis fungo sis et carcinomatosis, a spina dorsi nimis incuruata, ab

an eurySmate magnae arteriae, a callosa ventriculi

induratione. Morbus autem sanabilis est, si ori p. 8o. tur ab inflammatione, a spastica oesophagi, cardiae, diaphragmatis constrictione, a sanabili glandularum intumescentia e. s. p. In sexto capite curatio breuiter quidem, at egre- p. 82gi t distincte proposita est. Si a glandulis induratis oesophagi dysphagia oritur et progignitur, externas mercuriales frictiones suadet. Denique enarratae leguntur in ultimo siue septi-p- 94.mo capite obseruationes dysphagiae quatuor, et tabulae adiectae partim fabricam oesophagi, eius tunicas , glandulas e. s. p. partim statum etiam mombosum et praeter naturam mutatum ex variis cad

veribus demonstranti

64쪽

XIII Dissertatio inauguralis medica de musculosa

uteri structura, quam praes IUSTO CHRIST. LoDEst pro gradu Doctoris medicinae rite obtinendo publice defendet CHRlST. AUG.

MDCCLXXXII. q. Pagg- 16.

Ρrimum Cl. Auctor in eorum argumentis, qui

uteri contractionem a solis vasis pendere contendunt, refutandis versatur. Et opponunt illi se-xe haec: primum non conspici fibras musculares in utero Virgineo, qui tamen in summo contraitionis satu sit, in quo alii quicunque musculi optime appareant; dein fibras musc. ob maximam, quam patiuntur, extensionem aut disrumpi, aut saltem vim suam contrastilem eo tempore, quo maxime seret. necessaria, amittere debere; porro fibras musculares certum punctum fixum non habere; denique vasa sanguifera, imminente partu maxime repleta, pressione sua vim fibr. musc. contractilem omnino delere. Ad quae Auctor ita reponit: primum in utero non grauido fibras musculares ob tenuitatem suam .intricationem cellulosam vix posse dignosci, sub graia i ditate extensas sanguine assuente rubicundiores redditas demum conspici: dein fibras vi extendenti, cum sensim tantum ipsa agat, absque ruptura cedere; ipsas musc. fibr. sibi inuicem antagonistarum loco esse; longitudine fibrarum punctum fixum fingi posse in ceruice; esse praeterea et alios c. h. musculos puncto fixo destitutos, non minus contractiles; denique non unice his, sed et vasis se contrahentibus nonnihil omnino esse tribuendum, ipsam vasorum Pressionem, cum amplius fibrae musculares cedere

65쪽

nequeant, contractionem earum promouere. Auctorum praeterea in definiendo fibrarum musc. progrestulissensum varietati disquisitorum a variis Corporum tribuit. In ipsa vero musculosa uteri stru p. II.ctura demonstranda. in primis ut analogiam consulamus. suadet. In hominibus vero fibras niusculares in Vtero grauido aqua nitroia mace ato inter tunicam externam et internam, propius tamen internae. alias longitudinales maxime in laterali fundi et corporis parte; alias orbiculares aut transuersales, in primis tum in corpore, tum quoque versus ceruicem rite

inueniri. Quod quidem utrumque fibrarum genus non continuo tramite, sed interruptum decurrit. -- Obliquas vero Roedereri fibras Auctor potius ad transuersas refert Musculus orbicularis videtur illi potius orbis rugosus ab inaequali contractione

ortus esse. Musculum, secundum nonnullos ligamentum teres cremasteris ad instar ambeuntem nec resti tare nec assirmare audet. Tandem ipsam theoriam suam his confirmare nititur rationibus: vasa uteri tan p Stos non praebere laterales ramos, ut eorum Ope

parietes uteri propius sibi inuicem accedant, si solis vasis uterus contraheretur, nulla sane contractio absque sanguinis iactura contingeret, qui tame prius non fuit, quam placenta soluta. Gaudet uterus, scut alii c. h. musculi, irritabilitate stimulo

allato excitanda. Cum omnes c h. motus muscu p liS peragantur, cur unicus uterus aliis viribus contrahatur 7 Adiectae sunt ad demonstrandam sa-bricam muscularem quatuor icones , qu rum duae ex utero humano, duae ex vaccino sunt depromtae.

66쪽

XIV. De structura Heri non musculosa, sed celluloso - vasculosa, praeside GEORGIO RUDoLPHO BOEHMERO pro gradu Doctoris disputat

p. 4. He externa forma atque partibus uteri, de vasisILI eius lymphaticis, de vasorum sanguiserorum in ipso differentiis, frequentissimis anas omosibus, conuolutionibus et anfractibus, atque usu postquam Auctor exposuit, textum uteri cellulosum et fibras intersitas musculares sub censum vo- P. I 8. cat. Quarum ut absentiam demonstret, utitur solennibus illis, quae uberius explicat, argumentis, in dissertatione Hauens chil diana iam recensitis, et decipi asserit structurae musculosae patronos tenuissimis uteri vasculis rubris telaeque cellulosae fibris inuicem copulatis egregie musculares fibras men- p. 27. tientibus. Multo contra melius ipsam uteri contraelionem explicari posse monet per telae cellulosae et musculosarum arteriarum elasticitatem, quae ingenti copia variaque complicatione uteri substantiam ubique perreptantes, cum nullam amplius extensionem admittant, sortiter se contrahant et sietotum uteri cauum imininuendo partum excutianti p. 3ς. Ρotestne vero, sic opponunt, ab arteriis ad summum repletis contractio in uniuersum repetiy Vtique, respondet Audior; docet id satis inleelio ceracea, partium laxarum constri ictionem vere praestans. Tantane a vasis potest exspectari contractio 3- Quidni 3 Et post mortem arteriae valide socontrahunt, quanto magi S in villo corpore, maxime cum numerossima illarum copia, quam ramo

67쪽

rum lateralium tenuitati, ab HAUENS HILDIO prolatae , Opponit, Coniuncti in in utero contrahendo laboret. Num uteri contra illo a stiriaulo' prouocata ab arteriis a stimulo dilatari potius solitis potest peragi 3 - Sic est: quod si enim uterus fibrarum earnearum Op2 contraheretur, a foetu intus stimulante ad perpetuas sollicitaretur contractiones. Nonne arteriae ipsa repletione debilitantur atque torpescunt Z Faleri id quidem potest in arteriis liberis nec ulla alia parte inclusis, neutiquam in tectis satisque cellulosa munitis. Affert hic exemplum hepatis neo nati absque musculosa opera detumescentis. -- In sine nonnulla de morbis uteri breuiter Commemorat. Qui demum, fibras musculares et ipsas vaso-p. 33rum in modum excavatas esse, contendunt, Cum

iis, de re dubia disputantibus minime sibi agendum

esse putat. XU.

Exercitationes physico - medicae de admiranda naturae simplicitate et de utili quidem, sed admodum limitanda medicina populari. Au

acad. Lingensi prosectore medicinae et physicae ordinario -- Rintelli, literis Boesen-dahl. 178S in SV. a JO P3gg-

Ex cathedra academiae Lingensis hae exercitatio. nes dictae sunt, ultima anno IT 8 O. Oblata auctori medica atque physica profes rosi Θ sparta,

prima dum anno I 78 a magistratu academico abiret. Impulit autem Nostrum ad has exercita. tiones conscribendas constans ab Ipso iacta obser

68쪽

vatio, virium naturalium in hominibus ruri deget

tibus summarum, et effectuum medicamentorum domesticorum subinde admodum vilium et abiectorum, subinde et aliis nocivor lita, quae, quuna maliis summum aes una excitent morbumque grauiorem reddant, in his salutarem sudorem, aut salutarem aliam euacuatiotiem excitarunt. Hinc con

stanter obseruauit Cl. vir, his hominibus, qui malicuiusdam medicinam ex libris quaesiuerunt, peius rem cessisse, quam rusticae genti in paruo medicamentorum domesticorum apparatu acquiescenti

atque suo sideri fidenti.

Causiam Cl. vir partim aegris tribuit, negligenter libros prat ficos versantibus, partim a uictoribus morbos non susscienter et ad captum vulgi describentibus, partim ipsis morbis, qui ruricolas longe alio modo inuadunt, decursuirique in iis longe alium obseruant, quam in molliori isto hominum genere, quod urbes incolit, sedentariam vitam agit, caedi Hinc constare ipsi videtur, inter me.

dicos nondum satis esse euictum atque constitutum, de quibusnam rebus medicis cum populo sit

agendum. Prima exercitatione effectus plurimi naturae a causia apparenter simplici pendentes, et caussae simplices effectus admodum compositos, miros edentes, sine ordine rerum dicendarum plurimo enarrantur, altera autem, praemissis plurimis de

medicina populari generatim, auctoribusque, qui ad populum medicinas perscripsere, recensitis, de his agitur, quae ad populum potissimum dicenda sint. Agendum autetia potissimum cum poplito putat auctor de morbis regioni, cui liber scribitur, endemiis, de morbis nonnullorum artificum , qui in his terris potissimum vivunt, de morbis insan

tum tenellorum, nec non de grassantibus epidemiis

69쪽

is et de casibus subitan Ois. Via tamen modus. que haec omnia cum populo communicandi non traditur, optandum tantaen esse putat Cl. vir, Vt multos mundus videat Gustavos, qui scholarum rectores in rebus medicis instrui iubeant, ut lex Hasitae Darin stadiensis ubique exsequatur, qua C liuis pastoralem dignitatem ambienti collegium medicum ad et 1s soli ductum praecipitur, ut diaetae praecepta in scholarum publicarum libris pertractentur, ut variolarum insitio populo commendetur, errO- res circa diaboli potentiam ex vulgi capitibus eracutiantur, ut denique omnes libri heroicorum facinorum fabulosis narrationibus reserti ad SALχΜANNi exemplar librum potissimum Carolum de Carisberg, s. de miseriis humanis laudat, quem vero tanta iam de dignum non putamus) componantur. Caeterum liber mendis typographicis admο- dum refertus et oratione nec pura satis, nec dicem dis rebus admodum accommodata, conscriptus est. XVI. ' , i

Philosophical Transactions of the Royal Society of London Vol. LXXI. Part. I. ΙΙ. for

i. e.

Acta Societatis Regiae Londinensis. Vol. LXXI.

Caiuris vocatur, in omni meridionali Asricae parte satis frequens, cato siluestri tum corporis statura, E a tum

70쪽

ium naturae ingenio simile. In montibus et silui habitat, leporesque, cuniculos et antilo paS venatur. Systematica descriptio his verbis comprehenditur: Felis ea pensis, cauda subelongata annulata corpore futuo, supra maculis virgatis, infra orbiculatis, auriculis nigris, macula lunata alba.

tioner, quesbus nonnullarum salium pondera propria Uiresque ni tructiuae determinantur ' . Principia, quibus experimenta ista nituntur, haec fere sunt. I Pondera corporum propria s. specifca, sunt in ratione ponderis eorum absoluti, pondere absoluto paris voluminis aquae destillatae diuisi. a) Pondera corporum propria aequalia sunt ponderi absoluto, per numerum, ponderis jacturam in aqua indicantem, diuiso. 3 Fluidorum pondera propria inueniuntur, comparatis ii iter se sum illa, quam indefinito quodam fluido, tum ea, quam in aqua Corpus solidum passum est, ponderis apparentis diminutione. Praestat haec pondus proprium fluido rum inuestigandi methodus, illa, quae araeum etrum adhibet. Dato corporis cuiusdam opondere proprio , aquae, Volum zia aequale occupantis, pondus absolutum facili negotio reperitur, pondere pro prio in absolutum subduicto. - Igitur datis partium corpus aliquod constituentium ponderibus absoluti s et propriis, ipsius corporis mixti pondus proprium, medium quasi locum inter partium illud

Cf. Dissertationis istius g manica versio: Versucheund Beobathlun en uber die Deci che Schwere und die