Commentarii de rebus in scientia naturali et medicina gestis

91쪽

modo discrimine, ut speciebus numeros sere continuos praefigeret His, quae ex editoris praefatione excerpsimus, nil fere addendum habemus: etenim exempla no- Varum plantarum hic proferre, irritus e siet labor, quum cuilibet botanico ipsius libri ustis sit necessa Titis, atque mutationum, quae subinde factae sunt, rationes non aliter nisi ex collationρ cum prioribus editionibus perspici possint, quae hic separatim propositae lectori potius taedium moueant, quam utilitatem creendi Manet certe hic liber index manuarius, quo nemo blitanicorum carere potest. Supprimimus vota, quae ad perfectum systema plantarum , in quo omnia botanicorum fide dignorum inuenta comprehensa es enti spetiant. Tale enim illustris editor noluit dare, sed, quod semper respiciendum est, 1 1NNE1 systema iterum euulgal

dum erat

XVIII. I. ANDREAE MURR AV opuscula, in quibus Com-

mentationeS Varias tam medicas, quam ad rem naturalem spectantes, retractauit emendauit auxit.. Cum figuris aeneis. Volumen

primum. Gottingae apud Io. Christ. Dieterich. i 78s. 8, pagg. 39 a. sine praefat. deat haec opuscula quilibet, cui volupe est, et

L A eleganter conscriptas et erudite compositas commentationes legere, neC minorem fructum, quam voluptatem, ex ipsarum lectione capiet. Nos autem modo earum mentionem iniiciemus, quae nouae sunt, vel necdum in alio c0mmentariorum no-

92쪽

strorum volumine recensitae. Continentur autem hocce primo volumine commentationes decem: P. I. De Arbuto uua visi ' .P. XOS. Natura foliorum de arboribus eadentium ' . P. 1 3, De puris absque praegressa in minatione oris glae '' .P-IS'. De cognatione inter Arthritidem et calculum. Ambo mala hereditaria sunt, ex simili fonto oriuntur et prosiliunt, ex vino, venere, Otio et crapula.

Qui uno horum morborum laborat, procliuis in alterum est, uno eodemque tempore hominem in- P aQ3. vadunt, alter morbus in alterum transit. Crebrius ex arthritide calculus progignitur, quam illa ex P, ZO8. hoc. Maior nexus est inter articulos et rene quam inter reliquas c. h. partes intercedit. Porro de primordiis utriusque morbi exponit, deniqua de analysi chemica et de eadem omnino medela.. P. zIS Vtrumque concrementum superficie, figura, coloro

pari modo differt, sapore et odore inter se convenit.

p. 339. De obseruationibus et experimentis spuit bruta cutis caute ad corpus humanum opplicandir. Est oratio docta, erudita, atque eleganter conscripta, lectu

dignissima. p De Polypis bronchiorum '' .p δ77. De Phths pituit n. Variis animaduersionibus praestantissima saec commentatio aucta est. Annititur Cel. Auctor inprimis morbi di agnosin constituere ipsumque a quocunque simili distinguere, P 89 hincque morbi decursum accurate adumbrat. Cum DAR 1NI experimenta dubia et sallacia iudicet, a

93쪽

mucoso sputo purulentum eo distinguit, quod

huic non ea tenacitas, quae alteri generi, Contingit, sed maior fluiditas, figura non globosa, sed multiplicis ambitus sit. Dissiculter hic morbus discernitur ab hydrope pulmonum et asthmate humido. De praedictione, quaeque remedia vel comp- 293. veniant nec ne. Ad calcem historia morbi amantissimi fratris enarrata legitur. De te ore cortieem peruuianum in tu conuus p. 3Q7flua exhibendi. Aliorum sententiis prolatis, animadvertit, soluentibus et emeticis adhibitis prius ad corticem confugere opus suisse, quam paroxysmus absque vomitu spontaneo desineret. Primum decoctum corticis cum liquore terrae foliatae tartari, vel si tussis nimis saeuiret, cum pauxillo castorei exhibuit usumque corticis con pilo malo continuauit.

De Redintegratione partium eochleis limatibusque p. 3I7.

praeei farrιm. Prolatis multis vis naturae reparatricis exemplis, experimentis et sententiis, de lima, cum redintegratione dubia mouet, quae contra haec experimenta sunt excitata. Duplici autem de fine sua instituit experimenta, tum ut explora εret, an vermium dictis generibus pars abscissa re, cresceret, tum, nisi hoc seret, an resecto adeo capite vitam continuarent. Experimenta vero Cepit in limace agresti L 1ΝΝ. et cincto MuLL. Limax capite truncatus per septem dies vivus permansit; alii mox periere., Protuberat nonnunquam Canae

lis, qui facile pro capite renascente haberi potest. In helice pomatia tentaculum renasci obseruauit, altera septimo die post encheiresin periit. Ex de eem speciminibus Helicis nemoralis, praegressa per folia Lactucae saginatione, quibusdam iisque adultis integrum caput cum utroque pari tentaculorum

sultro pra*cidit , liis partem modo anteriorem

94쪽

eum tentaculis duobus, aliis dimidium caput cum

aExis tentaculis, aliis rursus forfice amputauit tentacula modo vel duo vel singula quatuor. Prae taedio testam unius, cui totum caput praeciderat, hebdomades sex postea frangens antrorsum duo oblonga antice latiora corpuscula vidit instar rudimenti tentaculorum, sed insensilia. Alii gemmarum ope rem explicant, alii telae cellulosae pro 'ductioni, alii denique gelatinosae et mucosae horum animalium naturae ii no redintegrationem tribuunt.

p. 34s. Obseruntionum et anima uersisnum super variolarum ivisione Iistura. Commendat inprimis frigidum regimen cum puris fluidi administratione coniunctum, sicuti quoque potum diluentem refrigerantem. Si omnes pustulae haud maturae euaserint nec suppuraverint, dubium est, aegrum veris bene maturatis variolis laborauisse. Mox alia insitioni

p. 369. facta opprobria examinat. Alia causa sinistri post

insitionem euentus continetur diathesi putrida su- P. 37o bito emergente. Vermes, nominatim lumbrici, saepe omnem salutis spem frustrantur, sicuti idem de p. 373. colluvie biliosa quoque valet. Nova exanthemata, subinde pristinis copiosiora, et repetitis nonnunqUam vicibus per plures dies pullulant. Quod vero insitioni non opprobrio vertendum est, quia in naturalibus propemodum saepe idem obseruatur.

Diaeta minus nutriens, exercitatio fortior et neglectus purgantium ante morbum in culpa sunt. Aliud insitionis variolarum incommodum est, quod temporis interuallum, inter encheiresin insitionis et febrem subsequam praeterlabens, saepe insigniter variet ita, ut vel febris anticipet consuetissimum exordii sui terminum, vel solito serius ingruat. p. 38s. Non omnes ad contagium fuscipiendum aeque proeliues

95쪽

cliues sunt, vulnerumque artificialium sanatio tarde nimis nec sine dissicultate fit. XIX. ANDREAE PONN Mufomes et chirurgiae in i

L stri Mi blaetamenis Athenaeo Professoris

Tabulae ossium morbosorum praecipue the

Retulimus iam alio tempore de descriptione thesauri ossium morbosorum Hoviani v, atque eodem tempore spem lectoribus seelmus nostris, fore, ut Cl. BONN tabulas, quae hancce descriptionem illustrarent, ederet aeri incisas, cui promisso etiam diligens thesauri Hoviani interpres stetit. Cum vero partim iam alias ossium morbosorum descriptiones ex collectione Houiana petitas cum nostris lectoribus communicauerimus, partim etiam aliae non satis accurate Cognoscantur, nisi simul iconem inspexeris, modo earundem aliquas hic commemorabimus. Tab. I. fg. a. Os verticis dextrum ictu Dra- sum. Ora foraminis aspera, obducta callo inaequabili. Crassa membrana foramen occlusit.

Tab. II. Duo apos ceparnismi specimina. Tab. III. Fig. I. Os frontis in regione orbitali et temporali fractum. Tab. IV. Fig. 3. Fractura ossis frontis per oribitam ad os maxillare superius progrediens. Tah. U. Fracturae ossis maxillaris superioris,ugomatici et Orbitas.

96쪽

Υab. VI. Fractura processiis condyloidei maxil lae inferioriS. Tab. VII. Fig. 3 et 4. Maxilla inferior, cuius capitula fracta, mentalis vero regio quoque diseiuncta apparet, risc.II. Tab. VIII. Fig. 4. Tibia oblique fracta, post quinque hebdomadum vincturam nondum consolidata; fragmenta crescente denso flexibili callo cohaerent mobilia. Tab. IX. Humerus edentulae fractus per un- deeim menses frustra Curatus, ossa non confer

buerunt, neque ossi insidet os, sed sedibus suis mota sunt. Tab. X. Femur in decem vel plures partes confractum. Fragmenta suis sedibus emota firmo callo ita conserbuerunt, ut unum os stabile essiciant. Egregium naturae sanantis exemplum. Tab. XI. Fracturae cum duobus, adeo tribus canalibus medullaribus, intercedente callo una vel

duplici in sede.

Tab. XIII. Femur rachitide insignifer curuatum, iuxta genu fractum et iterum ferruminatum. Tab. XIV. Fractura colli femoris.

Explicatio tabularum in latina et belgica lingua eonscripta est. xx, xDUARDI SANDI FORT Medicinae, Gato me; et chirurgiae in Academia Batsua, quae Leia

dae est, Professoris, Descriptio Ossium ho

minis. Accedit oratio de ossicio medici perquam dissicili, a multis pessime neglecto. Lugduni Batauorum. apud S. et t. Luchγ

97쪽

di ostium edidit sAND 1 FORTUS Vir Cl. atque Vel Vestalianas vel Albinianas icones ad quamlibet ossis, quod describeret, partem semper indicauit. Plura de hocce compendio os eologico, in quo tamen nonnulla, sicuti diuerticulorum auditus, et firmum osseorum expositionem omnibus numeris absolutam, deside-xauimus, hic commemorare Vix refert, nec qUae Ora tio proponit enarrare interest, quippe cum et doctrina et eruditio auctoris, sicuti eiusdem scribendi ratio et sermonis praestantia, satiis ex multis paucos inter annos editis scriptis cognita sit.

XXI.

Dissertatio inauguralis anatomica de Lapillis vel prope vel intra glandulam pinealem sitis

basin conarii sub plexu choroideo vix non sena Per reperitur, perpetuo adesse. Semel totam pi' p. 8,nealem glandulam excavatam, nunquam autem deficientem in octoginta septem cadaueribus inuenit. Humana glandula maiorem vidit in bove, p. Io. asino, Oue, ceruo, dama, capreolo, camelo gibbere simplici; in quo quasi quadripartita est, licet tota encephali moles horum animalium humana multo minor sit Parua et exigua est in cane, vul- Est, mel φ, fele, Putoxio, porcello. In ingenti,

98쪽

turgida et caua pineali glandula damae lapillos hu-

p. I 3. manis simillimos conspexit. Mox habitu aceruuli descripto, quaestionem mouet, an in omnibus hominibus adsit aceruulus; eamque triginta sex propriis et multorum aliorum obseruationibus suffultus assii madip. 26. Porro conclutiones nonnullas ex praedictis colligit : adesse vel aceruulum extra conarium vel granula intra illud, in iuuenibus iam a decimo quarto vitae anno ; adesse in hominibus ad ultimum usque vitae halitum . mente sanis; in casibus, in quibus non inuenti fuerint conarii lapilli, nihilo secius revera adfuisse, sed vel incuria anatomicorum vel ob habitum cerebri saccidiorem non repertos fuisse; nullo alio loco hucusque in encephalo similes t

p. 3I. pillos inueniri. Lapilli conarii sub micros copiodisquisiti ab ossea fabrica differre atque discedere videntur, inque aquam immissi velociter landum

petunt.

P. 32. Analysis chemica. CL Μor Iaeon docuit, dissicillimes solui lapillos in acido dilutiori vitrioli. nitri et salis. Acidum nitri reliquis velocius in illos agit, acidum salis autem lentissime; omne autem quod terreum inerat lapillis, reuera sollitum fuisse ab acidis hisce demonstrabatur praecipitatione per sal alcati, adeo ut praecipitatum rite eX siccatum pondere dimidiam lapillorum partem aequaret. Tum igni fusorio exponebantur lapilli; usque ad al- p. 3 . bedinem calcinati sunt. Denique sibi aliisque perquirendum relinquit, quomodo in embryonibus sese gerat ista glandula; cur h0c loco cerebri inprimis inueniatur, nec alibi, verbi causa, in ventriculis e. s. p. hicce aceruuluS.

99쪽

XXII. Obseritationes medicinales de febribus inter

mittentibus et qua ratione eisdem medendum sit. Opus, quod scientiarum artium atque literarum academia Diuionensis praemio coronauit die II. Augusti I 78 a. Auctore CAROLO STRACK M. D. et in Universitate Mo-guntina Praxeos medicae et collegii clinio. professore P. O. Eminens f. ac cessist. Princip. elector. Mo fili. conseisiar. ausi . elictor. utilium scient. acad. Ei fores caeL Socio

Voluerat academia Diulonensis, ut medici febrium

intermittentium indolem atque genium curatius, quam hactenus adsueuere, distinguant. explicent,

exponant, simul et certa signa indicent, per quae tuto nosse liceat, intra quod morbi stadium febri- fuga medicamenta recte adhiberi aegrisque tuto offerri possint. Cui acaderniae voluntati ut recto responderet CL Auesor, primo harum obseruationum libro quae ad naturam febrium intermittentium spectant, altero medendi iis methodum, tertio vero febres intermittentes, alia quam Consueuerunt, forma modoque incedentes pertractauit. Octanam febrem per tres menses perdurantem, inordinatam in initio, postea omni mercurii die certe redeuntem, CL Auctor in muliere 'O. annorum obseruauit. Miasma unicum tantum et peculiare febrium intermittentium statuitur, quod non re, sed diuersis accessionibus, distinguitur, prout alia atque alia in corpore, quod prehendit, osse dit, sic ut cum vno corporis vitio quotidian M

100쪽

cum alio tertianam, cum alio quartanam essiciat. Quod ad credendum Cl. Auctor inducitur, quoniam eadem febris intermittens non raro in uno GO-

demque aegro corpore aecessiones mutat, quoniam

febrium intermittentium omnium accessiones sibi similes sunt, similes exitus, similem crisin habent, uno eodemque remedio specifico, si recte adhibetur, excutiuntur, quoniam febris materia aliam corporis partem dimittit, aliam prehendit, recens a febriente martre nata proles febrim a matre, aut lactans a nutrice accipit, quoniam omnes febres intermittentes eadem

mala post se relinquunt, inerum, spleniS tumorem, hydropem, quoniam corticis Peruviani vis nullo alio modo explicari potest, quam quod non semitis, sed mi asinatis remedium sit, distincta omnimodo librilis materies ab impura materie deprehendatur, quoniam febres intermittentes per cri-ses, humore tenuiore excusso, terminantur, quod non accideret, si a glutinosa, aut biliosa, aut in lancholica materie inducerentur. Ex iis omnibus

conclusio est, e ste priuatum suum sebri intermi tenti mi asina, quod auso mite ad recipiendum et retinendum illud apto fouetur, simplex atque uniforme, diuersos typos admittens, prout variolarummiasma diuersas febres admittit. p. I 6. Febris intermittens sit, quando miasma febris intermittentis in corpus incidit, quod per sua propria vitia ad recipiendum fouendumque intasma febrile dispositum est. Ipsa autem febris intermittens ex chronico vitio et ex acuto mi asmate Composita est. Hinc febrim ipsam pellimus, dum aut disponentia vitia corporis delemus, aut intasma excutimus, quod saepe fit, purgato ab impura colluvie corpore , quae primam mist sinati sedem