Commentarii de rebus in scientia naturali et medicina gestis

81쪽

bus puellam bene conformatam enixa suerati proprium habebat ostentum illud funem umbilicalem; globosum erat, cuticulaque undique tectum. Eminebat prope umbilicum pilosa quaedam pars occiput amentiens, sub qua ossa latebant. Dissectione in

lituta, vasa numerosa per omnem huius corporis molem distributa reperiebantur. Aderat etiam ossea capsula cerebrum spinalemque medullam continenS. Thoracis autem abdominisque viscera plane deerant, locumque illorum adeps deformis occupabat XXIIL sui L. wRIGH T. De puella in utero terno variolis infecta. Mulier aethiops ultimo graviditatis tempore variolis laborabat, decimo quarto morbi die puellam enitebatur manifesta morbi eiusdem vestigia in toto corpore gerentem. Variolarum in hac infante eadem propemodum erat facies, qualem , si benignus morbus est, oh lauo vel

nono die deprehendimus. Tertio post partuna die

puella moriebarur, matre superstite. XXIV. 1 AC. KERR Descriptio Cocti Lactae. Caputp, 374 sub thorace latens. Corpus rufum, OUatum, compressum, annulis Ia interstinctum. Dorsum carinatum, abdomen planum. Antennae corpore dimidio minores, filisormes, truncatae, divergentes, binis ternisue pilis praelongis munitae. Caudabifurcata, corporis magnitudine. Pedes seX. --

Magnitudo pediculi parui. - Feminae huius insecti mensibus Novembre et Decembre arborum ramusculis sese agglutinant, iisdem per trimestr fere spatium sine ullo motu adhaerent. Circa illas extudatione quadam humor spissus sensim cobligitur, quem induratum Gummi Laccae appellare Consuevimus. Cellulae pro singulis insectis eae

humore isto resinoso efformantur. Mense Martio perfecta seu matura esse solet cellularum materies; ist, quae restat, ius ecti matrix, corpus exanimet est

82쪽

est, ouatum, laeve, rubrum, sacculo simile, es liquore intense rubro plenum. Mensibus Octobro et Nouembre in singulis matricibus viceni aut tri: ceni vermiculi reperiuntur, qui, absumto paullatim illo, in quo natarat, liquore, uterum maternum perforant, egressique suas relinquunt exuuias, quas albidae membranulae specie passim in Laccae stustis deprehendimus. Quatuor arborum species hoc insecti genus alant; Ficus religiosa, Ficus indica tinn. Plasse arbor I fort. Malabar. en Rhamnus Iu- iuba. Ficus religiosa et indica, cortice vulnerato, la-εfeum humorem fundunt, qui exsiccatione in materiam Gummi Laccae similem indurescit. Pari modo arboris Plaso lacrumae rubro colore Laccam imitantur. In Rhamno Iutuba rarius nidulantur Cocci lacciferi, et, qui in hac arbore reperiuntur, vilissimam gummi speciem praebent. Ad utramque Gangetis ripam in montosis desertisque locis, tantus est Gummi ex insessis dacciferis prouentus, vis vili pretio in loco natali constet. Ad finem huius dissertationis adie la est descriptio artificiorum, quibus Indi, in essiciendis ex hoc gummi, ornamentis muliebribus, coloribus , vernicibus et c.

utuntur.

Tanta obtinebat illo anno siccitas. visontes etiam rivulique omni aqua carerenti Mense Nouembre immen ita innatabat mari piscium mortuorum multitudo, passimque illi in littus a fluctibus proiiciebantur. Suspicatur ait Star, piscibus quibusdam mari- nis aqua dulci, quae maris sal sed inern temperet, ad vitam protrahendam opus esse, eaque deficiente pisces periisse. XXU1. PAΤRICII Wi 1 so N Experimenta frigoris naturam illasrantia. Determinatur his experi

83쪽

mentis niuis pruinaeque temperatura, et sub dio contingens evaporatio. Nihil ex aere ad niuem accedere constitit. Spiritus vini rectificatissimus nivem, cui affunditur, soluit, ideoque frigus haud

parum aliget.

XXVIII. AUGus . BRousso NET Descriptio p. 436 Ophidii barbati Linn. Expositis variorum auctorum de hoc pisce sententiis, suam addit auctor definitionem, cuius potiora tantum momenta describimus. Caput compressum, subacutum, nudum, Cute com-miani laxe leavin. Mandibula superior duplicata, inferiore paullo longior. Cirri duo ad apicem maxillae inferioris, bipartiti, lacinia altera longiore. - Corpus compressum versus caudam attenuatum. Linea lateralis suprema laeuis, dorso parallela, vitta argentea subtuS ornata, squamae Obotiatae, tectae, umbonatae, separatae. Color capitis et Corporis carneo-argenteus. Lc: A:: 8s:

3s. Lc: DI:: 8S: 27. Lc: DF CFAF:: 8S. 87.Lc: PI: : Ss : is Lc: PF:: 8s : aa. Lc: AI::8S . 37. - R, Sq P. D. 3. 4. S. 6. A. 3. 4. s. 6. Methodus ista, qua tum in huius tum in aliorum piscium mensuris inuestigandis auctor usus est , adiecta explicatione illustratur, quam, cum ex

alio Commentariorum nostrorum Volumine, quo CF suo Usso NκΥ Irhthyolagiam recensuimus '), cognitam lectores habeant, hoc quidem loco iure nostro praetermittimus. Sequitur Ophidii anatome. Quarta vertebra binas habet in utroque latere apophyses, quarum intercapedinem occupat cartilago vel osticulum reniforme, versatile, vesicae natatoriae. imminens, musculisque propriis instructum. Laxandae arstandaeque motu suo vesicae, et natationi regendae videtur esse destinatuna.

XXIX.

Tom. XXVIII Pars L. F

84쪽

XXIX. ΠΟΗ. ΜARs Η ΑΜ de incremento arborvia lauatione caudisum promouendo. Nouis experimentis stabilitur Auctoris de huius lauationis utilitate

opinio q).. XXXL ADAIR CRAWFovo de facultate animasium frigor ra. Animalia viva sui caloris temperamentum in aere multis gradibus calidiore perti

naciter asseruare, nuperrimiS FORDYCII, D OBSONT, DLAGDEM 1 etc. laboribus constitit. Variae sunt

de hac re philosophorum sententiae, quas passim

in commentariis nostris recensui naus. Cl. CRAWFORD, ingeniosis experimentis circa caloris naturam institutis clarus, hunc etiam locum intacturn relinquere noluit. Igitur experimenta in animalibus vivis et mortuis, in ranis potissimum canibusque, Cepit, constanterque vidit, animalia vitia aegrius tardiusque, mortua facilius citiusque ultra A miliarem ipsis calorem incalescere, si utraque ebdem caloris atmosphaerici gradui subiicerentur. Pacultatem autem istam, qua magnis caloribus viva animalia resistunt, non auitae perspirationi vaporumque refrigerio tribuendam esse, eo constitit, quod par esset experimentorum euentus, siue animalia in sicco calidoque aere detinerentur, siue in aquam calidam immergerentur. Cani in aquam grad. II . Falirenti. calentem ita denaerso, ut animam ducere tamen posset, sanguis, incisa vena, de trahebatur, qui caloris vehementia tantopere mutatus erat, ut colore florido sanguinem arterio sum imitaretur. Cum vero sanguinis rubor a resorpto

calore amissoque perspirationis vel respirationis ope phlogisto pendeat, experimentis illis, quae mo-

85쪽

do reeensuimus, essicitur, sanguinem venosuimanimalis vivi magno calori expositi non tantam phlogisti ζopiam attrahere, quantam alias recipere

solebat. Hinc etiam idem ille sanguis, ob phlogisti

inopiam, non tantam caloris vim absorbere poterit,

quantam, si phlogisto ditior esset, huius dimissiono

facta, ex vasis capillaribus mutuo accepturus, esset. Igitur imminuta ob phlogisti desectum caloris attractio hoc essicere videtur, quod animalia, magnos aestus subeuntia, sese ipsa refrigerent, seu potius

calorem externum, inferno suo maiorem, aegre admittant, donec Ompe sanguinis arteriosi venosique discrimen caloris ea terni nimia vehementia vel duratione sublatum fuerit. - Frigore externo phlogisti ad sanguinem accessio iuuatur, simulque reci pro za principiorum permutatione essicitur, ut sanguis, maiorem phlogisti copiam ex penu suo dimi tendo, calorem Copiosiorem ex aere absorbeat. Hinc sit, ut animalia viva, frigori vehementi exposita, culorem proprium pertinaciter seruent, nec nisi cum vita amittant. XXXIV. T1A. CAVAL I. o Experimenta tum ister p. sta nometro insituta. Aetheris vitriolici evaporatione frigus insigne produci notum est. A qua etiam, dum in vapores resoluitur, restigerium escit, sed longo minus illo, quod aetheris ope producitur. Inter aquam et aetherem, medium quasi locum tenet spiritus vini virtus refrigerans; in uniuersum autem eo maior est variorum fluidorum in frigore crea do efficacia, quo celerius illa in vapores dissipantur. Acida mineralia, eodem, quo in reliquis auctor utebatur, modo the ometri bulbo adsper sa calorem augebant, et liquorem thermometro imetu sum sursum urgebant; cuius quidem rei ratio in humore aqueo posita est, quem acida illa ex aero

86쪽

dorum evaporatio, indeque etiam frigus, quod

producunt, nonnihil augetur - Describitur instrumentorum apparatus ab Aues ore inventus, cuius ope cum minori aetheris vitrio lici expendio, thernio metri liquor ad insignem profunditatem deprimi, et aqua breuissimo tempore in glaciem converti potest Thermo metro, in aquam istam aetheris evaporatione congelatam immerso, apparuit, tempore aestiuo maiorem, quam per hiemem, frigoris gradum ad aquae congelationem requiri. Sequuntur experimenta, ad mercurii expansionem

spectantia, tandemque, descriptio baro metri the

Dis ertationum mathematicarum aliarumque a nobis non indicatarum tituli:

WI ARD de longi Ludine oppidi Cantabrigiensis tu Noua Anglia.

87쪽

XVII. CAROLI A LINNE , Equitis, Systema vegetabilium focundum Classes, Ordines, Genera, Species cum characteribus et differentiis: editio decima quarta, praecedente longe

auctior et Correctior, curante IO. ANDREA

Iustum aequumque aestimamus in omni de quocunque libro ferendo iudicio rationes, quas sibi proposuit Auctor, ponderare, quas si rei conueniente ς elegerit et recte exsecutus fuerit, tunc Auctor ossicio suo fecisse satis, atque in re dissicili et arduae laudes mereri nobis videtur Has igitur etiam tribuendas censemus editori illustri nouissimae huius Linneant systematis editionis. Etenim etsi aliis in eo forsan ab ossicio suo des exisse visus est, quoἀpauciores nouiter detectas plantas huic indici pla tarum systematico inseruerit, aliis vero, quod Lin-neanae in defendendis et semandis opinionibus pertinaciae nimis adhaeserit: tamen ideo minus recte

reprehenditur, quum L INNEI systema, non vero suum , ederet, ideoque recte LysΝκ1 legem Observaret, qua nullam plantam systemati inserendam putabat, nisi quam vel ipse viderit, vel auctor ex schola sua profectus descripserit; Laudandus est Auctor ideo, quod certissima saltem plantarum augmenta in opus hoc susciperet, quum tacilius sit addere repetitis obseruationibus certiores redditas stirpes, quam dubias vel salse assumtas species a F effr-

88쪽

oertis plantis distinguere atque ex earum numero

Oxpungere.

Substitit igitur in iis auctariis et emendation, bus, quae usi LINNEos ipsos aut fores habent, vel viroS ex CINNEI patris schola prosectos, vel et alios, qui, licet ab illustris viri ore non pependerint, ad eius tamen praecepta I OUOS prouentu S in

moriae prodiderunt, fidemque diligenti atque ac curata descriptione et iconum delineatione sibi conciliarunt. Habuit itaque supplementi plantarum a1 1NNgo filio editi rationem, utpote quod iuncta patris filiique opera concinnatum fuit; asserit tamen ii l. editor, non parum in transferendis supplementi stirpibus laboris fuisse: esse enim inter has

noua genera haud pauca, quorum, quamuis classis ordoque significentur, loca tamen commodissima in serie generum secundum cognationem non nisi comparation o mutua facta constiterint: opus fuisse, characterem horum essentialem saepe contrahere et reliquis adaptare, idemque necessum fuisso in speciebus collocandis, quas cum prioribus Conso-xendae, et aliorum botanteorum scripta cons denda erant, subinde tamen so coactum fuisse, praulabo descriptionum recenti orum, praesertim in ditioribus numero specierum generibus, easdem ad finem generum iunt tim subnei tere. Ceterum ali quando etiam in differentia specifica conformi tatis. causa vel Voculas quasdam praecidit, Vel alias addidit; nonnunquam etiam nouae species detectati

characterem vetustiorum mutari iusserunt. Nomnulla genera ob specios nouiter acgedentos in novas familias ab editore diuisa sunt. Atque in his omnibus tam ex horto bolanico, cui praefectus estili. editor, quam ex collectione stirpium siccarum,

illustrationem quaesiuit.

89쪽

Praeterea dissertationes r. iNNEI patris de genero aphyleiae et de hyperico, tum etiam Liussit filii disputationes de graminum familiis et lavendulae genere in consilium traxit; noluit tamen qiuidpiam ex nouationibus istis, quas 1.1NNEu, filius in differt. de muscis circa distributionem muscoruna molitus est, praeter speetes notias adiectas, in usum vertere. THUN BERGIT Opera edita multum, latente

ipso editore, ad perficiendum systema hoc contulerunt. Genera Garismae, Proteae, Oxalidis I xiae, Iridis, ex obseruationibus 11 UMBERGIT emendata et locuplesata, atque noua genera plan tarum multa addita sunt. Omnes species Iaponi- eae, quas in Flora descripsit ae HUNDR si Us, hic generibus suis insertae sunt. Mutationes tamen, quas THUN BERGIUS in ipso systemate fecit, non secutus est Noster. Neque igitur palmas in classes suas transmisit, sed in appendice reliquit, etsi ῬΗUΝΗER-Gio in ea re assentiatur, neque monoeciam, dioeciam, polygamiam, et gynandriam expunxit, sed Linneanum systema integrum dedit. Aliorum quo que Suecicorum botanicorum obseruationes notatu digniores in medium protulit, modo praegressum scrutinium id ferret. Suas ex commentationibus sotiet. stient. Gott. petitas obseruationes, quibus vel nouas plantas vel mance determinatas ab obliuione et ambiguitate vindicauit, his addidit. Insigniter etiam crevit stirpium numerus, numerosis illis, quas T ACQUINI Opera Continent, plantis, quas quidem merito propter elegantiam iconum et descriptionum praestantiam et fidem inter primaria rei herbariae monumenta refert. Dolendum modo est, adeo parum emolumenti ex egregiis his 1Acui31N1 libris in uniuersam plantarum cognitionem redundare, ideo, quod vel nimis pretios sint,

ut pauci iis botanici uti queant, vel per singulare

90쪽

auctoris superbi institutum quidam eorundem nullo pretio redimi queanti Historiam stirpium selectarum Americanarum coloribus vivis pictarum anno I 78 I in publicum datam, ex editione anni I 763gnatam, commemorat Ill. Editor. Iam quum exprima libri editione Liti regus plerasque illic dea natas plantas commemorauerit, nonnullaS atltem omiserit: Noster has posteriores, quasi renitente , ut Ipsi videtur, LiΝNEo, nunc tandem speciebus Linneanis subscribere noluit; accessiones

autem, post mortem LINAEI a IACQUINO enume ratas, laudauit.

Ex h is quidem, quae auctor in praefatione proposuit, quanto stirpium iam mer' auctum sit systema, colligere licet. Desunt tamen etiamnum

RATO, SPAR ΜΑΝo, aliisque detectae et passim descriptae plantae, quas, rationibus supra indicatis nisus, clarissimus editor omisit. Ceterum etiam operam dedit ili. Editor, ut stirpes iam cognitae certius et iacilius cognoscerentur. Quapropter animaduersiones numerosaS generibus et praecipue speciebus adspersit, atque syn-Οnvma iconesque haud paucas, ex Flora Danica et SCHRE AEui historia graminum indicauit. Se ta-

med in his breuitati et paucitati studuisse profitetur, suaque omnia ideo vel nomine, vel littera notauit, ut ne errores forsan sui L ΝNEo tribuantur, nec ii, quos L 1N NEU A non potuit euitare,

editorem feriant. Prolixitatem et copiam in noua editione generum et foeneriis plantarum exspectandam esse addit, et, ut pristinus nexus inter hocce Opus eaque, quae genera et species plantarum complectuntur , persisteret, seruauit numeros, qui ad utrumque librum respiciunt, ex editione I S., eo