Commentarii de rebus in scientia naturali et medicina gestis

발행: 1752년

분량: 779페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

311쪽

nausea, vomitus materiae biliosae, anxietas praecordiorum et tussis sicca. Mox tamen subsequitur dolor capitis, vertigo, leniores motus conuulsiui, respiratio dissicilis, anima et sudor foetent, Opuli rubent, facies pallet, nec raro haemorrhagiae narium oriuntur. Interea sitis qUoque vehementer intenditur, lingua flava fit et in margine rubet, appetitusque et somnus plane percunt Maxime vero iis ternus Calor aegrum excruciat, qui multo maior est, quam febris violentia, quae tamen semper versus vesperam exacerbatur. Eruptio cuian ea carbunculorum vel pete chiarum semper morbum leuat.

In nonnullis febris vehementia insignis est et delibri accedunt, alii somnolenti sunt et stupilii Ex his ii, qui stupidi iacent, diutius morbo resistunt, sed dissicilius sanantur, quam qui delirant, quippe

qui haud raro, si exanthemata accesserint, euadii lat. Orientales populi ex vana aliqua superstitione putant , pestis violentiam per aestiuum calorem mi niti, quod salsum esse CL Auctor experientia et rationibus probat. Iure quoque improbat medendi methodum in his regionibus in peste usitatam. Uerlaesectionem enim Omni modo reformidant, Cuius tamen in principio morbi omnino aliquis usus esse post et, atque theriacam potius et aquam calidam adlissient. Corticis peruuiani et ab initio quoquo ipecaeuantiae vim aliquam contra pestem esse, CLAuctorem experientia docuit. Ignis ope corpora a

contagio praecaueri posse, falsa quoque est opinio, cum eo qui magis, quam alii pestis vi expositi esto

soleant.

312쪽

varii coloris, unum sueci cum pollicem latis, instituta, sub conditionibus a Cl. Auctore descriptis, extra dinbium ponunt negativam et positivam electricitatem,

ac docent: si fricatum ligamentum et fricans eiusdem suerit telae, adeoque textura, color, supericles Ceteraque fuerint similia, ac fricatio instituatur transuersa, fricans positivam, fricatum negativam contrahere electricitatem: in fricatione secundum longitudinem fricans fieri negativum, et Dicatum positiuum: si fricans alius sit coloris, eundem esse euentum: nigra vero id habere praecipui, ut semper fiant negativa, excepto unico casu, quo nimbrum fricans quoque nigrum fuerit. In fine epistolae notatur Cl. w1LCκ1vM inuenisse instrumentum, quo in campo absque linea meridiana acus magneticae declinatio, quae praeterlapsa aestate in '. so occidentem versus Holmiae obseruata est, facile imueniri possit. 1 Relatio de Laculatore, pisce, ex India orientasiollato, ex litteris Cl. I. A. sc ALOS SER ad Cl. P.

Co 1Nso N ). Est hic piscis Gaetodon rosra- tum L INNAEr, pinna dorsali posice maculata fusa, cuius sigura et descriptio in Musaeo Adolpho-Fri-dericiano tab. XXXIII. exstat. Noua autem planeos obserustilo rationis, qua piscis ille, qui in littore habitat, victum sibi parare solet. Quodsi enim in

plantis, quae ad littora crescunt, risuscam vel aliud infectum conspicit, tunc ad distantiam quatuor vel sex pedum ex ore suo rostriformi guttulam unam aquae elicit, ea lite insectum, foliis plantae insidens, in

313쪽

1n mare deiicit, ubi statim illud dsuorat. Huius

rei veritas ulterius confirmatur experimentis, quae Cl. MOMMEL Batavii cum eiusmodi piscibus captis et in domo sua seriuatis instituit. 1 s) Relatio de Cocco Polonico ex litteris CL p. s

Coccum polonicum sistere ova insecti, nondum satis descripti, quod radicibus variarum plantarum ut Scie-ranthi perennis calycibus fra Mus clausi s LINN. G- colis, variarumque specierum Frogariae, Quinque' filii ete. adhaeret , atque versus finem tulit ab euulsis radicibus colligitur. Augusto demum mense otium suum relinquit et in planta tarde decurrit illud infectum, cuius formam CL Auctor exacte describit et addita figura explicat. Cocculi autem COllelli in ollam immittuntur et supra ignem torrentur. Ad tingendam vero lanam Poloni coccum in alieno cupreo cum liquore acido Xwas dicto coquunt pinguemque spumam sollicite auferunt, usque dum ea non amplitis appareat. Lanam vero puram in alio ulieno cum eodem liquore et alumine coquunt, et exsiccatum liquori sanguineo immittunt et in eo per aliquot minuta coquunt, ubi in momento Omnis color lanae adhaeret ac liquorem limpidum relinquit. Narratum quoque est Nostro, rubrum colorem, quo Turci lanam inficiunt, parari ex baccis, quae ad radicem plantae cuiusdam Armeniacae, quam R0mam appellant, crescunt, quam CL Auctor sorte eandem esse cum Potentilla alba, et pulchritudinem coloris ab artificio tini foris pendere, nutumat. Ulteriora tentamina, quae CL Auctor cum eius p. 9smodi insectis, in domum suam deportatis, instituit, eum docuerunt, prorepere illa ex coccis ab initio V mem

314쪽

mensis iunii usque ad medium augusti. Eadem Omnibus figura est, sed magnitudine inter se disserunt, cum nonnulla ter illam, qua reliqua gaudent, superent. Sexum in illis CL Auctor non dignoscere potuit, neque eos coire aut cibum capere vidit. Post aliquot septimanas cylindricum foramen in arena iaciunt, cuius landum lana aliqua sericea, quae ex uniuerse eorum corpore propullulat, tegunt, ibidemque oua sua ponunt et moriuntur. Alia ex filis illis sericeis inuolucrum rotundum parant atque in illo oua sua condunt. Ipsa vexo ouula pellucida sunt, quae vero intra septimanam ex illis pxorepunt iuniora insecta, ea parentibus similia sunt seque paullo post in terra abscondunt. Muscam, quae Pro mare haberi posset, Cl. Auctor non vidit, licet enim aliquam muscam inter trecenta alia insecta obseruauerit, tamen eius forma a coccis adeo differt, ut ad eandem illarum classem referri nequeant. m ys. 16ὶ Obseruationes super nummis duobus Etruscis, nunquam antea explicatiis, ex litteris Reu. 1oH.

p. Io I. II Observatio ecti sis fusis d. I. Apr. I7M.

p. Ios. 18) Husae resipyla obseruatis ex litteris Cl. et oma Evas ad Cl. IOS. SALVADOR.

ex litteris Cl. I AC. PER GusON ad Reu. TH.

315쪽

cen', ex litteris Cl- IOH. HOWARD ad Cl. CANTO N, die 22. Nou. I 763. paulo ante solis ortum thermometrum Farenheltianum I or indicauit.

et et ) Adnotationes nonnullae in primam partem p. I I9 Commentarii Cl. BARΥΗELEMY de litteris Punicis. Ex litteris Reu. SWINTON ad Reu. BIRCH. 23ὶ Catalogus soplantarum horti Cheseani, S9- p.rietati Regine exhibitarum a Societate Pharmacopoem

et ) Obseruatio tali is d. I. Apr. ἔ76 . Genm p. I I. uici infituta, ex litteris Cl. B L i s s ad illustr. Comit.

27 in Tabula locorum Comine l. 3. Lanuarii circa P. ISI. octauam horam vespertinam in Dracone in Obseruatorio Collegii Parisini excolendae arti nauticast desinati, a Cl. C A R O L O M E S S I. E R delecti et obseruati. 28 Supplementum ad Commentarium Cl. PI P. IS 2. GRE de parallaxi solis, ex litteris Eius D. ad Sociintatem Regiam. zy) Re Milo se transitu Veneris, Schmezin re ob p. I 6 I. seriuato, ex litteris Reu. CHRIs T. MEYER ad Cl.

316쪽

p. 171. 3I Obseruatio eclipyla d. I. Apr. I 764. Chathami a Cl. Munn Au facta, ex litteris Cl. gavis ad

p. 1723 r) Obseruationes et experimenta cum diuersis ese tractis cicutae fa Auctore Cl. MICHAEL MOMn Is '). Cum extractum cicutae, Coimbrae in L. sitania paratum, ad drachmam unam, vel seiqui alteram sine omni noxa et cum egregio effectu, quem Londinenses Medici ab usu Viennensis vel Londinensis extracti frustra exspectarant, exhibitum fuerit.: Cl. Auctor cum Coimbrensi illo extracto varia experimenta chemica instituit, illudque cum extracto Vlyssipponensi, Viennensi et Londinensi compar uit. Ex his autem omnibus apparet, Coimbrense extractum longe maiorem copiam continere salis oleos et resinae, quam reliqua imodo diffla extracta, cum in eo scilicet sit - pars in spiritu vini solubilis, cuius φ sal oleosum essentiale, - vero resinosae partes constituunt. Cum autem forte ex hae maiore ratione partium salino-oleosarum et resinosarum egregii huius Coimbrensis extracti effectus explicandi sint, die lae vero hae partes constitutivae ope spiritus vini solui possint: Cl. Aunor medicis commendat, ut tentamina instituant, quibus cognosci possit, utrum medicamentosae vires in omni extracto, an in saponacea tantum eius parte, spiritu vini solubili, lateant Z quo in casu loco extracti adeo nauseosi tincturam potius cicutae spirituosam adlibhere suadet.

317쪽

33) Tentamen de Gugangliorum in nervis. AU-p. I 77.

ctor primo Lancisianam hypothesin, qui musculosam ganglii fabricam assumens, eorum impulsu motum sui di neruei pro necessitate et lubitu dominantis animae accelerari, motumque in musculis voluntati subiems produci statuit. Nam neque ganglia musculosa sunt, neque illa in neruis, qui musculos, voluntati subiectos, adeunt, reperiuntur, sed potissimum in iis, qui ad partes tendunt, quarum motus

es: inuoluntarius. Cum vero ex omnibus neruis

ganglia frequentissima sint atque ex eo cor et intestina, quarum partium motus non a nostro arbitrio pendet, neruos suos accipiant; cum porro sanguibnis, bilis et ciborum stimulus non solae essicientes caussae motus harum partium esse possint; denique harum partium mechanismus a mechanismo reliquorum musculorum solis gangliis disserat: CL Auctor p. I 8 I. concludit, gangliorum ope motum inuoluntarium harum partium produci. Rationem vero, qua illa ipsa ganglia inuoluntarios hosce motus esiiciunt, explicare CL IOHNSΥON non audet. Confirmat autem hypothesin suam ex analogia, quae est motum cordis et intestinorum inter et motum vveae inuolunt xium, quae etiam ex ganglio lenticulari, ad sundum orbitae sito, neruos accipit. Omnes quoque nerui, qui immediate vel sensum perceptum cum anima communicant, vel ad eius arbitrium motum

in aliis partibus producunt, gangliis plane destituuntur, ut optici, acustici, olfactorii etc. Hinc Cl. Auctor quoque coniicit, ramum octaui paris, qui ad

ventriculum tendit, acuti sensus huius organi caussam esse phrenicumque essicere, ut motus di phragmatis etiam ex parte ab arbitrio animae pendea lecta d. 31. Maii Ι764. . I

318쪽

deas, cum, si motus ille inuoluntarius esse de isset, phrenico plane carere potuissemus. t 8s. 3 ) Voriorum in8teororum ignitorum in America

Borensi obseruatorum retensio, ex litteris Cl. I OH. WINTHOR P ad CL PRINGLE '). D. 3. Iunii IT 39. circa horam IO. vespertinam, cum Auctor Cantabrigiis per forum transiret, subito in exspe es ata lux oculos eius ter quaterque perstrinxit, quam primum ex fulgure ortam esse putabat, sed conue sis in coelum oculis , non sine terrore conspexist massam igneam, ex lustro versus hoream in ipso meridiano procedentem, ac scintillas vel potius globos lucentes propellentem. Cum eam primum obse uasset, non procul a Zenith aberat, inde progressa in altitudine 3o' evanuit, subsequente ingenti se gore, intra go. milliaria exaudito. Alterum phaenomenon erat globus ignitus die et . Nou. IT a. in australibus nouae Angliae regionibuS vistiS, ao cum tanto fragore dissolutus, ut intra et o O. milliaria non sine terrore perceptus fuerit. Tertium d. 4. April. 176 o. circa mediam troclem in noua Anglia apparuit, instar parui globuli ignei, sed prο-grediendo a borea austrum versus ac continuo propius ad terram accedendo, non soli im ille ingentem magnitudinem consecutus est, sed etiam tantam vim ignis eontinuo eiaculauit, ut calor aeris s*hlus videretur , tandem vero non sine ingenti fragore

dissolutus est. 93. 33) Nonnullae nouas sectionum tonicarum proprietates , detectae a Cl. EDR. WAM IN G et ad Cl. MORTON perfriptae.

Iecta d. 7. Iun. I in

319쪽

ectus fulguris Mut ealdiae in Elisexta p. I98.

obseruati, a Cl. w. HEBER DEN ). Cum I 8. Iunii I 764. circa meridiem turris, ibidem in altissimo loco exstructa, fulmine percussa esset, ex vestigiis in locis, per quos fulmen transiit, examinatis apparuit, materiam electricam per indicem tempestatum versatilem metallicum, qui in apice huius turris constitutus erat, collectam, per trabem ferream illaesam defluxisse, donec, cum coaceruata ob murum solidum, cui virga ferrea innitebatur, viter iuS expandi non posset, exploderetur. Muros deinde obuios omniaque ex ligno constructa vastauit, per trabes vero ferreas ac res metallicas sine noxa transisse visa est ' ).

o) Obseruatisnes esse us fulguris concernentes, p. 2o I.

una cum confiderationibus in frumentorum, ad auertenda damna a domibus et in specie reconditoriis pulueris pyrii, ex fulgure orta excogitatorum . responsonis k-co ad quasi ines a CL CALANDRINI propytaI a CL WILH. wAΥso N perscriptae '' ). Meditationes Cl. wAΥso N, de fulminis ictibus per certa instrumenta auertendis, alio loco '' ') propositae, Cl. CALANDRINO dignae visae sunt, quae, cum publicam salutem concernant, ulterius declarentur. Hinc octo quaestiones circa eam rem ad CL w A Υ-sON transmisit, earumque solutionem ab eo petiit.

His quaestionibus satisfamirus multa lectu dignissima proponit Noster, quae non solum omnem electricitatis theoriam illustrant, sed eius etiam insignem usum declarant.

320쪽

P λ 7. I Recensio effectuum fulminis, quo aedes functae gulae in platen Fleetstreet Iliae d. 18 . Iurii 1 6 .

percuissae sunt, in litteris Cl. ED . D E L A v A L ad Cl. w so N. Primum Auctor monet, supremam tu ris , a fulmine tactae, partem casu esse ita constructam, ut similis sit iis instrumentis, quae ad deducendam ex nubibus electricitatem adhiberi solent. A lata enim basi sensim sensimque angustior in tenuem virgam ex metallo auro obducto fabrefactam ac cruce ornatam abit. Examen vestigiorum, quae fulminis vis satis expressa reliquit, non potuit non Cl. Auctorem in eam deducere coniecturam: materiam fulguris a virga illa ferrea attractam, et in ea ita accumulatam, libere defluxisse usque ad murum , cui serrea trabs illa innitebatur, qui cum impediret, quo minus se ulterius expandere ae versus terram progredii posset, non poterat non tandem explodi, ac disrupto muro per latera turris a pluuia ante madefacta sine noxa transire, donec trabibus iterum serreis occurreret, in quibuS denuo congregabatur, ac, cum propter muros, in quibus trabes haerebant, de nouo accumularetur, noua displosione fasta, ulterius versus terram progrediebatur. In fine huius descriptionis Cl. Auctor naturalem in sulmine saeuientem electricitatem cum artificiali coinparat, methodumque aedificia ita exstruendi proponit, ut magis a fulminis vi tuta sint.

uientis, ex litteris Cl. THO M. LAWRENCE ad Cl. HEsERDEN ' . Cl. Auctor fulguris in media platea Esiexstreet primum in fumibula duarum domuum prosternentis vestigia ex sono, splendore, vastatione locorum, se er quae transiit, prosequens colligit,

illud

SEARCH

MENU NAVIGATION