Caroli Paschalij Regis in Sacro Consistorio consiliarij Legatio Rhætica

151쪽

MDCVI . LEGA ΤΙ Ο tuntur qui homines moneant, ne quie ta turbent. Ab Archiduce pacem se per sere immotam. In primis, ne quid, aduersus antiqua foedera nouatumeant. Mitia verba nescio quo mune re salis , alia benignitate cumulata fuisse rumor erat.

Rhaetici legati, qui e Gallia redierant apud consilium secretum suam legatationem renunciarunt. Ibi quaedam decreta facta in hanc sententiam, Vt in harum turbarum autores legibus vin dicetur.Itinera necessariis praesidiis firmentur. Eorum, qui milites esse possunt,delectus habeatur.Hi descripti in

cohortes, ita ut expleant numerum nouem millium, in omnes occasiones

praesto sint. Vix haec Tus* acti, cum ad singulos

consiliarios a Veneto secretario literat perferuntur, quibus euocat eOS ad se, cognituros quod e re cuiusque maxime sit. Diceres, composito id actum, ut consilium disturbaretur. Isti qui dein

152쪽

R H A Τ I C A 73dem assiati odore pecuniaeCuriam,vbiis secretarius tunc esset , aduolant. Vt adfuerunt coram, is mandatum sibi a Veneto senatu dicit, ut duodecim capitaneatus, quos Vocant, hoc est, cohortium praefecturas distribuat. Ipsos ab se dignos existimatos, quibus hoc beneficium detur. Haec dicebat, delectu non modo non impetrato, sed ne

petito quidem. Id quod ibi tunc &nouum & mirum. Certe quos delectus rex etsi ex foedere debitos, desiderat, tam Verecunda , & modesta ratione petit, ut libero foederatorum arbitrio relictum videatur, eoS concedant,

necne. Qiu respectus hoc petenti praestat, ut amicitiae id quod petitur concessum videri possit, verius quani

iure imperatum. Porro concedentiis honos habitus reddit petitum milibtem per omnia non mercenario, sed gratia comparato similem, tum alacritate, & fidelitate commendatiorem.

153쪽

MDCVI LEGA ΤΙ Ο& sertissimi gentis foederatae VetuS , honesus lima consuetudo, quam tunc

Venetus secretarius, aut ignorauit, aut,

posthabuit , certe soluit. Nam fretus iis, quos sibi paucula pecunia pignoratos credidit, Rhaetica Repub. nihil consulta, in aliena ditione tympana pulsari, &militem scribi iussit.Id quod in Repub. ordinata haud impune fecisset. Subuenit ei illa , quae tunc ibi fuit, ciuilis dissensio, & rerum omnium confusio. Hoc facinus tam a dax, 3c insuetum uniuersam gentem aduertit. Solertiores quidem exacerbauit eὰ vehementius, quod eum delectum communitates denegatum potius,quam concessurae credebantur. Id quod cum secretarius merito metueret , haud stulte sapere creditus est, qui ad delectum perueniret, absque ullo taedio morae, & sine ullo sumptu

quem nos, tali re, non exiguum faci mus , denique sine ullo periculo repulsae.Tunc sane opinio costans tota Rha

154쪽

R H AE T I C A. 7 via percrebuerat, Senatum Venetum, cui R haetici motus non probarentur, metuisse, ne quidpiam fortiter, & ex

inglixio gentis liberq in consilio secre

to decerneretur, eaque Fuentano ΠΟ-

ua nasceretur occasio turbandi ea, quae in Italia inibi erant ut componerentur,

Idcirco ab eo inuentum fuisse, quo pa'cto hoc secretum consilium, unde tale quidpiam manare posset, vanesceret Certe quicquid praeter quieta consilia Rhaeti agitarent, vix ulli foederatorum probari poterat. Ea re secretario Vsneto mandatum aiebant, ut non quoi libet capitaneos legeret, sed hos tantum. Portenti simile tunc fuit, unos hos, quibus grauissimum Reipub. reagendae niuniis non ita diu mandatum esset, in eam rem,qu. e multis aliis credi posset, electos fuisse. Vbique audiebantur hae voces, Annon tantum negotij in manibus istorum est, quo dies, noctesque distineantur, nisi insuper Venetae Reipub. capitaneatus ipsi

155쪽

MDCVI LEGATIO omnibus aliis praeteritis,habeant Ergo in ipso publici negotij articulo adiplos Ventum est, ut, non alij, sed hi uni actprimam & leuem pauculae p unigmentionem omnem Reipub. curam deponant3 Haec non solum vulgus, sed& sollertissimus quisque. Omnes pariter querebantur, se, ancipiti Repub. a Venetis non solum deseri, & sua peri cula contemni, sed '& Rhaetiam suo milite destitui. Cum enim is delectus trium missium, &sexcentorum mili tum esse diceretur, satis c5stabat, ς-tieae pubis florem decerptum iri. Dic batur quoque, nullum militari bus Venetorum copiis transitum per Alpes Rhoeticas datum iri, si non super ea renouae V eneto foederi, & singulares p

' O iones adiiceretur, quarum Ope Rh licς Reipub. melius consultum esset. SecretariuS tamen qua coeperat, per git. Singulis hisce capitataeis numerat noua inta aureOS coronatos, illicium

ad accipiendos plures. Id scilicet, per

156쪽

R Η Α Τ I C A. 73suasum habebat , Sibi ad omnia quae vellet , a communitatibus impetranda horum operam fore peropportunam. PMild ante , quis, haec agerentur, nuntiatum fuit, eos, qui ab rege His. 'paniae Italicis prouinciis impositi es lent, apud Pontificem professbs, cunque Venetis auxilia portasset, huc sibi sere pro hoste. In his propter Venetum hunc delectum , Rhaeti futuri

erant, apud eum potissimum,qui omnes occupandae V allellinae occasiones, qualescunque essent, conquireret. Et quamuis belli Italici metus in dies minueretur,haec tamen non pauci Rhaetis dicebant esse perpendenda ; ne, dum Venetis auxiliatores adfiint, sibi e victino tam infenso aliquam cladem accer

Tunc Hispanica factio, quq in dies gliscebar, palam dicere audebat, annua regis beneficia, quas Vocant pemsiones, aboleri oportere. Aiij eas pe0siones seris distribui querebantur.Nec

157쪽

MDCVI LEGATIO deerant , qui foederatis sua foedera re

nunciari oportere dicerent. Sub haec, a consilio secreto unus . eius ordinis ad senatum V enerum te gatur,qui eos patres edoceat de iis p :riculis, quae Vestellinam circumsistiat. Huic iniunctum est, ut cum illo sena tu obtestatione,quam proteitationem

V'cant,agat. Quae ratio tam vehemens

vi districta eb pertinebat, ut iis militibus , qui praesidio Vallellinet mitte- rentur, stipendij partem Veneta Res publica suppeditaret. Consilium quoque censuit, Vt pauci ex eo ordine lecti Tusii commora rentur , qui subitis inederi possent. Petitur a me, ut istis e regia pecunia, sumptus dentur. A me ad regem reie- stares est. . Per eos dies ad episcopum Curiensem perlatum est interdictum Ponti. . Cis,quo secretarius Venetus aditu Curiensis ecclesis arceri iubebatur. Tunc quoque senatus Curiensis edi

158쪽

R Η Α Τ I C A. 76xit, Ne quis nec mercator, nec Veterinarius vllas exin nec Italicas, nec GermanicaS merces Veheret,nisi per Atipem Septimii,ac proinde per Curiam,& Praegalliam. Hoc edicto nonnullis

Crisaei foederis communitatibus Cominmercium adimi apparebat.Nam quatum Septimio itineri datur, tantudem Splugensi adimitur. Hinc harum communitatum fremitus.Hispanica factio Curienses iure niti firmabat. Grissiae communitates se sui iuris antiqua pqssessione deturbari atrociter querebantur. Satis apparebat, occasionem qum ri comittendi Rhςtos inter se, ut dum de talibus digladiantur, reprimendo

hosti impares redderentur. Communitates aliae, & omnes una protinus decernunt, Vt a proximo pittago ea controuersia dirimatur. Eaedem communitates de V eneto delectu consultae, pars delectrum sne vlla exceptione permiserunt. Pars ei concessioni exceptionem addidit , ut Ii rex dele-

Κ iiij

159쪽

MDCVI LEGATIOctum petat , Venetis antehabeatur Delectus item nullus sit, si suo milite Respublica uti velit. Vt senatus Venetus res ciuit, ab Rhaetis ad se mitti legatum, qui iam dederit se in viam, eodem itinere misit ho minem certum, qui ei significaret, ut ubi repertus esset, ibi subsisteret, que dum dounus Alfonsus de Castro, qui tunc missu regis Hispaniς Venetiis esset, discessisset.

Tunc allatum est, communitateS Ca-

tholicas negare, se in ullam expeditionem missuras esse suos milites, si est,ut contra Pontificem ducatur. Quinque, scilicet,pagis in eo gratificabantur,qui se tunc Pontifici militaturos profite rentur, si Rhaeti Venetae Reipub. aduersiis eum auxiliatores essent.

Vniuersae Rhaeticae getis ea tunc se tentia fuit, Si Venetiis Rhaetico legato daretur id responsi,quo non sibi abum desatisfieret, uti Venetum foedus res .cinderetur: Neque quicquam in ore

160쪽

R-Τ I C A. 77 multitudinis frequentius fuit,quam, ut illos Deus eradicet, qui eius foederis autores fuissent. Dum magna illa inter Pontificem& Venetos controuersia vigeret, data mihi occasione, Rhaetos monui, Vt omnia suspensa manu, & circumspecte tractarent. In primis, ne urgerent responsa regis, quorum dilatio non vllam regiae erga ipsos beneuolentiae diminutionem arguat; sed sane sit euibdetis argumentum sapientiae regalis, eiusque consilij , cuius executio quo

plus differtur, hoc ipsis plures, & vberiores utilitates allatura sit. Quippe si . res in Italia non tranquillentur, Fuentano satis, superque negotij futurum, quo suam belli faciendi cupiditatem expleat. Si pactionibus Italicum negotium terminetur, omnem Venetis excusationem adeptiam iri, quominus Rhartis, ut se dignum est, opituletur. Per eosdem dies communitates foe- M DC VII deris Grilai omnis morae intoleranteS