Caroli Paschalij Regis in Sacro Consistorio consiliarij Legatio Rhætica

271쪽

R A IE Τ I C A. I33 ibus loci relictu. Luci, & veritati imnis caligo cessit. Hic fuit exitus meae ad omnes Rhaeticas communitates profectionis. Exin cuncta Rhaetia de Gallico foedere unum sensit. Iisdem fere diebus a Strofiichto, nam ea tunc piblica aut stas sela in Rhettia eminebat,& a compluribus bonis viris per literas rogatus sui, ut unaccin ipsis publicaeremonis resormandata curam susciperem , quae diutius, & grauius qu- Reipub. expedit, laborat ex iis rvo

bis, quibus si non Famprimis ob

uiam lavr, verendum est , ne, denique tam msimilasses. 'unc addunt fore crumulum meorum in Rhaeritam gen-

xem-ve iidi, Nisi me regi gratius Ere piis, quies, si in ea

totus in natam, quλus noc re sublaustri Rhstica grus potest. Videant modo ipsi ne rem ne invit. Αme nihil eorrum desideratum iri, quae sint In nisu mea. ' Eius rei postliaec

272쪽

nonnullos idemtidem admonui. Sed nequicquam. Nam corrigi mala institatuta, &msioribus mutariij nolunt, quibus sua malitia questui est. Ergo id, sonssium eorum incuria destit turn mari sit, quorum .iteresset in ea gente turbas foueri. - Inter quae, quod iudices,Strofricliti negarant, se causam episeopi cognitu ros, res ast disquisitionem commutablatum missa. Per eosdem dies acceptς fiant a Fuentano literae, quibus facta fides est, qua ' itum eius dolori indignationis accessis set ex eo, quod capitali animaduersone punitiesseut illi, qui suae factionis in

Rhaetii duces essent.Extremae eae isterae erant minaces. Qi est potetium mos, quoties impotentius irascuntur. Tunc quoque nomine Veneti senata stus regi cofrmatum est, omnes Italici belli metus euanuis se, certe nullos amplius 'militum delectus ibi haberi.

273쪽

R H-Τ I C Α. Is Quinetiam quidquid uspiam copia rum contractum fuisset, iis omnibus nunc missionem dari, in his a Fuenta no. Ea re senatum Venetum censere, Ut extra periculum Rhaeti cum sint, Vallellina maxillia pars praesidij deducatur, eaque se foederati exonerent. Ibi Vna tantum cohors relinquatur. Hac re et Veneto legato cognita,' censuit rex; non sqlum minui praesidium oportere , sed orianino dimitti. Nam cui rei una cohors in Vallellina, Uec ad lacessendum, nec ac propugnandum' valida, certe toti prouincis leuo praesi--diumὸ Annon ea potius vicinum irrutari , ctai tantula manus futura deridi

culo sit 3 Erg regiis litetis paulo post 'ad me datis, Aulus sum eius praesidij quid regi placeret , significa

re: Pro inius 4iteris meis acceptis unacumaluspraefectis prςsidio decedit, Mintra quatriduum cum copii eraesidiariis cis Alpes. conspicitur, relictis tan-

rum tutandae fosta militibus ad quin-

274쪽

MDCVII ' LEGA ΥΙΟquaginta. Repentinus hic praesidij in

Mactiam reditus uniuersos perculit. Quippe iam fama a Veneto secretario dispersa fuerat, non toti praesidio, sed eius parti missionem datum iri. Hinc& Venetus, & capitanei presidiarij non dubitarunt vulgare, me eius missionis autorena esse,qui ab regestipendium praesidio viterius processurum, negem .Cum tamen eadem Veneti se natus benignitas immensum attoller tur , qui se uni cohorti, Dae ibi praesidio relinqueda effetidaturum mediam stipendij partem polliceretur.Repente pittagum Curiam vocatur, quὁ ut me

conferrem, uniuersorum xerbia rost

tus sum. Vt ibi fui, quidam eius cpn-lesius nomine exorsus est long tionem , quC eo pertinebat ut intefli

gerem, quantum ditaimila, tri

na euet aditura, si inde omne praesidium educeretur. Idcirco, inmit ille. pitta=m decreuit mittere milites ad centum & quinquaginta, qui Vna

275쪽

cum illis, qui ibi relicti sunt, nusquam abscedant, sed fossae prςsidio esse pedigant, donec toto praesidio quid fieri

oporteat, constitutum sit. Interea in genti uniuersorum consensu peti a me eam pecuniam, quae mediam eius stibpendij partem conficiat. Is eam remita exaggerauit, propemodum ut si unius cohortis praesidio Vallellinam defendi posse, in confesso esset. Αddidit , eam impensam non fore diutumam. Atque adeo dc ad regem,& ad senatum Venetum destin, tam esse. legationem, quae ad utrilin

que has iplas preces deferat Id quoque a me maiorem in modum peti dixit, ut cui ad regem haec legatio dara

fuerit, huic accurata commendatione

adesse velim Et periculum quidem dixit instare ab ArchiduceMaximiliano,

qui id agat,ut quicquid iuris principes

Austriaci in Partenti regione habent, suprafas, & aequum intendatur. Ab eodem Archiduce episcopum Cu-

276쪽

riensem in clientelam acceptum pro tegi. Cuius rei initium , ac documen tum sit castrum Furii eburgum ab ipso occuPatum. Cuius ut utile domi nium sit in censu episcopatus , certe directum esse penes Domum Dei. Ergo non tantiun ipsum hostilia meditatari, sed fecisse. Pleraque adiiciunt his similia, quibus fidem faciant suos metus non esse vanos. Id quod si est, saltem unius cohortis prςsidio firmari Vallellinam oportere. Respondi ad hunc modum, ut quicquam de prssidio st,

tuam, praeter id, quod habeo in man datis, non est in manu mea. Nec enim nescitis, vobis a rege in tres mel es promissum fuisse stipendium Tribus mensibus, rogatu vestro, a rege impetraui ut adderetur quartus , postremdetiam quintus. Nec interea Vlla via quam a rege amputandi praesidij facta mentio, donec Meneta Respublica monuit regem, nihil amplius eo prae- isdio opus esse , cum in Italia, omnia

277쪽

. RHAETICA 13squae metum facerent , aspiciantur esse tranquillata. Ergo rex huius missioliis necautor, nec repertor est , nisi

Venetos,quorum fidem sequutus huic praesidio finem statuit. Q d si cuius quam interest, unam cohortem Val-tellinae praesidioerelinqui,is rei sibi coim ducibilis,aut etiam necessariae sumptus

toleret. In eorum partem eOS vocare

parcat, quorum sine ibi praesidii ,

non sit, nihil interest. Non ergo indi stincta dc promiscua relinquenda, sed iustis terminis foederatorum causa vobis diuidenda est. Vallellinam vobis adimi ,&fieri iuris eorum, qui exhaVenetos non sint bene animati, graue Venetς Reipub. negotium est. Unde enim e gentibus transalpinis ulla manus ei auxiliatrix appareat,si hic ad Venetam ditionem aditus obseptus fuerit 3 Grande ergo Venetis momentum Vallellina vestra est, per quam Vnam nunc quidem iis aduentare auxilia possunt, non cuiuMiodi ex aliquo ill

278쪽

MDCVII LEGA ΤΙ Ο rij angulo, aut a paucis insulis, aut infrequentibus, dc scopulosis littoribus ad se accersere quandoque possunt,sed

valida: & numerosa earum,Videlicet, gentium robora, quae ab incunabulis bello duranrur. Ne multa, pro Vestra

prudentia' satis perspicitis, non ideo regem Vallellinam defensam cupere, Gyt hoc pacto sua tueatur, sed, quod hosce sumptus libenter tolerat, id ad unam regij animi magnitudinem re ferri oportere. Porro si vos, id quod Deus prohibeat, Vallellinam amitteretis, vallis pulcherrimae & fertilissimae

fructus, fateor, amitteretis Nerum Vestrae vobis sedes hic saluae nihilo minus

manerent, quas nullus hostis, vobis tantum non perpetuo somno graua tis, peruadere potest. At quibus e Vestro siligulari damno uniuersale periculum creatur, hi illi sunt, quibus curri vobis nunc rem esse intelligitis. Hi vobis sunt compellandi. Regem, cuius benignitatem numquam in voSclaud ε

279쪽

claudi sensistis, maioribus, ac diutu nioribus remediis seruate. Illa mihi

credite, efficaciter petuntur, quae , recogente, & pudore non Velante, petuntur. Quo Verecundius cum tam

munifico foederato agetis, eis beneficentiorem eum experiemini. Ergo id quod aequum est , Vos quidem feceritis, si, unde vobis alienam opem cir. cumspectandi orta necessitas est, indoauxilium petieritis. Nam cur motuum ciuilium impensam minus pr stet is, qui motibus causam dedit, quam is belli sumptus toleret, cuius culpa bellum excitatum est λ His cum nihil responderi posset, verbum non addiderunt. Me tantum die sequenti, missis ad me paucis, uniuersae gentis nomine impense rogarunt, Vt ne, in hoc tanti momenti negotio, ipsis deesse vellem. Dixi, me qua fide cum ipsis usque ashuc egerim, caetera porro acturum.

Videant modo ipsi an suae verecundiqesse putent, quemqitam de ea re ad re-

280쪽

MDCVII LEGATIO gem mittere. Haec quamuis ij qui ad

rant, V era esse faterentur, tamen Veneti foederis autores, iidemque nostrios res id malitiose egerunt, Vt regis creberrima & uberrima dona Venetsi huius pollicitationis oppositu obscu- rarent. Insistunt pervicacius publica re, quanta sit Veneti principis in Rh: tos animi propensio, qui mediae cohorti, hoc est, centum & quinquaginta militibus stipendium stippeditare sit

paratus, cum id se rex facturum neget. Rei totius inuidia regem grauare pergunt. Neque quisquam eorum reputauit, odio Veneti foederis Gallicum amotiS communitatibus nuper fuisse ruptum. QDt postea sumptus regem fecisse3 Quot ab eius ministris labores exantlatos fuisse, ut illud una cum Veneto restitueretur Nam quod Venetum foedus a motis communitatibus exturbatum quasi postliminio tunc reuocatum fuit, annon id V eneta Res pub. regi accepto referre debet 3 Quis