장음표시 사용
271쪽
LIBER SECUNDUS JUNIO ΡAULO CRASSO ΡATA UINO IN TERPRET L.
Curatio Peripuerim0niae. . . . Cap. I.
Curatio Haem0rrhagiae Cap. II. Curati0 Cardiaci 4fectus. . . . Cap. III. Curatio Ch0lerae Cap. IV. Curati0 V0 tili Cap. V. Curatio rictit0rtim Dc0ris Alseditisum. Cap. VI. Curati0 Λotiti morbi Venae , V arteriae d0r . . . . Cap. VII. ratio Acuti Lentim morbi. . . Cap. VIII Curatio Actit0rum Vesicae viti0rrim. Cap. IX. Curatio Vti ae jfrangulatus. . . Cap. X. ratio Sat 'riasis Cap. XI. Curatio Peripueum0niae. tap. I. ΡΕRACUTUM lethaleque malum est inflamma tio repletioque pulmonis: quas strangulatus brevis consequitur: .Igitur aequis resistentia viribus matureque ferenda subsidia sunt. Protinus in cubito venae aperiantur , sive utraque in dex-
272쪽
I8o A R E Τ π 1 Dr CURATI NE tra Videlicet, ac laeva manu, idque potius sive una tantum , & ea major, quo ab utraque phil-monis regione humiditatum revulsio, non tameniasque ad animi deliquium fiat ; strangulatum, enim animi deliquium auget. Caeterum si vel paulum respiraverit , tunc supprimendus sanaguis est, ac denuo postea mittendus; nam si a sanguine morbi caus e proVenerint , eRS VCnae sectio, tollit. Atqui seu pituita, seu spuma, seu quaevis alia humiditas tumefaciat, Venarum inanitiones ampliorem pulmonis locum ad respirationis transitum essiciunt: opia S est autem humores , & flatus , post venae sectionem deorsum Versus trahere , nitro; melle, ruta , resina terebinthi liquida sederia oblinendo: sed missionis sanguinis loco , si quod majus impedimentum sit,
acrem succum per clysterem in sedcm immittito , Ut puta , salem cum nitro, aut terebinthia esinam cum melle. Ruta quoque in oleo , Ahydbpum in aqua decocta. Item cucurbitae sylvaticae carnes interiores in aqua excoctae con Ueniunt. Ρraeterea inanes cucurbitulae egregie faciunt; sic ergo dorso praecordiisque ubique adhibeantur: quod sicubi pectus carnulentuna sit, Quo minus cireum ossa cutim cucurbitula incumbens amigat, ibi etiam assigito: nam si ad quan Cunque partem corporis humores distrahantur, ct spiritus ad extima evocetur, quibUS pulmo opprimitur , aliquod mali solamen invenias: omni enim ex parte Pulmonaria obsidenda impugnandaque est. Verum neque ullum ex his medicamentis, quae Ore sumpta conducunt, despiciendum est: quippe ea est natura pulmonis, Ut sive recte V leat, sive aegrotet, ad se humores allidiat. Quocirca ejusmodi medicamenta pr3ebeantur,
273쪽
MORB. ACU T. LIB. II. P E R I P N E U M. 18 Ihu mores ad transpirandum attenuent, lubricos fluxilesque ad extrudendum efficiant. Ρropinetur quidem celeriter juvandi causa nitrum cum hyssopi decocto , aut muria cum aceto, & melle, aut sinapi humidum cum mulsa: singulis autem iridis radicem , & piper inspergere auso bene cedit, item haec arida cribrato, & cum melle exhibeto
Quod si interdiu insomnes sint, & noctem
quoque totam pervigilent; ne hominem furor Corripiat, metus est: variisque somnificis medicamentis, nisi aegritudo remittat, uti decet: quo medicamenta in tempore data morbi acerbitatem leniant, & obtundant : multa vero soporifera
At si in strangulationis impetu, jamque ad-Ventante interitu medicamen praebeas, apud tuo Scontribules mortis ejus author appellaberiS.
Alimenta pariter ejusmodi esse debent, acria, videlicet tenuia, crassitudinem dissipantia, eX tergendique facultatem habentia. Inter Olera por-Tum , aut cornicis pes , aut tirtica, aut brassica in aceto incocta. Inter frumentacea Vero ptisanae Cremor parum origani, aut hyssopi, nec non
piperis, sed plus nitri loco salis accipiens. Alica praeterea mul e incocta prodest. Omniaque per elixationem flatum abjiciant: status enim Vomica pulmonis laborantibus infesti sunt. Vinum , si febre Vacant, quod haud ita multum adstringat, potui detur; quippe densat corpora adstrictio. Istis vero membra potius laxanda sunt, sputique
eductioni studendum. Sed in totum potUS modicus esto, cum pulmoni madefactio inimica sit, quoniam a gula atque Ventriculo trahit. Thorax autem lanis oleo imbutis cum nitro , aut sale contegatur. Optima inunctio est ea, quae ex
ad arce fit Sinapi etiam aridum, & cum cera-
274쪽
RΕΤRI DE CUR ΑΤΙΟ N Eto humido prodest. Atque in summa & humores , & calor , & spiritus foras educendi sunt. Huic rei opitulantur acrium olfactus atque illitio & eX tremorum deligatio. Haec facienti nisi moriabus cedat, de hominis valetudine actum est. De Hamurrhagiae curati0ne. Cap. IL1 N E s sanguinis effusiones haud mite vitatium sunt, non modi sol una ratione, ut si per fracturam, aut erosionem, Verum etiam si per rarefactionem effunditur, neque si ex pectore, aut pulmonibus, aut stomacho , aut jecore fer-tUr , periculosum est: e capite vero si defluit,
minorem noXam affert: sanguinis enim eXitus est Sanguis autem omnium est alimentum, omnium Calor, omnium color, terroremque incutit, sanguinem ab ore utcunque manantem intueri, IDR-lumque est, si a primario viscere: pejus vero si ob fracturam, aut erosionem profunditur. Hujus itaque vitii medicus ad Opem ferendam maturet , necesse esst.
Inprimis quidem aerem frigidiorem ad respirationem deligito; conclave non tituban S, cubile firmum, quo nullam in partem quatiatur, inhabitet : concussiones enim malum eXasperant, stratum solidum , haud multum cedens , neque profundum, neque calidum esto: positus figurave corporis erecta sit ne sermocinentur, ne Vesermones audiant, animi absit perturbatio , sed Contra Oblectamentis leniatur: si quidem id genus aegroto S magna animi consternatio corripit: quis enim Vomens sanguineia morism initantem non
275쪽
Igitur sit sanguine referti sunt, D Venas prominentes habent, in qualibet sanguinis profusione
Venam pertundito , nam sive ex fractura, sive ex erosione profluit, sectio venae conducit. Si arare factio in causa est, ne multitudo venam es fringat, metuendum; caedenda est autem cava iacubito vena. Etenim ex hac facile languis emuit, R ipsa sectioni exposita est: utque per plure S dies sanguis innoxie decurrat, commode aperta fer Vatur, in Omnibus autem omnium ut ita dicam , ) praecipuorum viscerum haec est sanguinis via. Vena utique hac superior , nec non & h aec unius in brachio venae ambae propagine S sunt , quare nihilo plus superior, quam media emolumenti affert , nam propaginum ignari sunt, quotquot stomacho , & jecori superiorem Venam copularunt. Sin a liene sanguis fertur; sim strae
manus venam illam quae inter minimum anularemque digitum lita eis, rescindito: quandoquidem medicorum nonnulli eam ad lienem usque pertinere arbitrantur; verum & haec ipsa inter cubiti venas inferioris propago est , cur itaque potius eam quis prope digitos , quam in cubiti cur Vatura proscindat, cum hoc in loco amplior
Prorsus quidem ante unim e desectum sanguis cohibendus est, atque haud ita multus auferendus : nam & ipsa cruoris per os effusio satis hominem labefactare potest; assidue vero post pau- cum detractum sanguinem iterum detrahito, Aeodem die , & postridie , nec non, & perendie. At si aegrotus tenuis, & inops sanguinis sit; venam ne scindito. Haec de sanguinis missione abunde sint. Succurendum est etiam extremorum deligaturis , pedum quidem supra malleos , & genua,
276쪽
r 84 ARET JEI DE CURATIONE manuum vero supra brachiale, & cubitum: R-scia ipsa lata sit, quo sit validior, neque dolorem moveat constrictio. Nempe locis , unde sanguis erumpit, lanas ovium succidas imponito,& humore perfundito, utpote austero vino, ScTOsaceo aut myrtino oleo. Si cruoris effluvium Urget, lanarum vice spongiae admovendae sunt, ct pro vino acetum infundito, locumque myrtuno sublingito, in omnibus autem spongiis acaciae , aut hypocystidis etiam aloes succi aridi sunt ; optime facit & omphacium aceto liquatum. Quod si irrigatio sordida sit aegreque feratur;
emplastris uti conveniet: cutim enim circumtendunt, ac Veluti manu corripiunt ; ii enim sua
facultate refrigerare, exsiccareque magnopere Ud-lent. Infinitae vero aliae aliis eXperimento cognitae vires insunt: sed optima emplastra ac tutio-Ta sunt , quaecunque acetum habent, & salicis soliorum succum , nec non , & bitumen, Raeruginem, & alumen, & thus, & myrrham, &ses ustum, & aeris squaminam , atque in summa quaecunque hujusmodi emplastra sunt; emplastris sordidae lanae, aut spongiae pauco aceto perfusae superdentur. Sin emplastorum distentionem ferre nequeUnt, id genus epithema facito. Ρalmulae pingueS nigro vino austero maceratae ad magae, id est, placentae crassitudinem conteruntur ; postea acacia
trita, & malicoria insperguntur; haec omnia panniculo trito ac veteri illita pectori inducuntur.
Item polentam vino aut aceto perfusam, nec non lentis farinam tenuem per ' incerniculum trRnS- missam cerato ex unguento rosaceo facto eXCipiens imponito: cum quo, & symphyli radicem
tusam, & cribratam admisceto. Aliud epithema haec recipit, frunorum damascenorum quae Br
277쪽
MORB. AC UT. LIB. II. IIJENOΡΤΟΕ. 18shyla Graeci vocant, agrestium radices in aceto incoquito, ad speciem placentae contundito, AG rhoi, commiS, myrti paulum misceto: ex his Utique alia aliis, prout medicaminum efficacia, lenitate , odore opus cst, miscenda sunt: siquidem & aegrotantibus gratificari decet. Haec nimirum exterius applicanda remedia sunto. At his praesentior medela in potionibus devorandisque consistit, ut proxima Vulneratis partihus medicamina sint. Ρorro triplex istorum forma est, ut vel fluxionis ductus ligent, cogendo vascula, & comprimendo: vel defluentem humorem crassum compactumque efficiant, quo licet transitus pateat, ne destillet: vel exsiccent incursus in sede antiqua sanguinem retinentes; ut ne em uvio loci exhausti ita permaneant, exundatioque ibi sit, quo facta est effusio.
In Venarum quidem rarefactione adstrictio fatis est: ipsis namque ceu sit hila nova imbecilla in rarefactionibus perfluunt. Divisionibus vero, ut labia committantur, adstrictio quoque medetur: sed majoribus valentioribusque medicamentis Utendum. Verum enim vero si siit erosionis modus , neque per adstringentia ulceris orae cogantur, sed vulnus dehiscat, neque ex compres.sione in unum redire valeat ; sanguinem atque calorem congelare necesse est, nam istorum immobilitate concretioneque proquVium Coercetur.
Ρosca igitur rarefactis adstringendum satis est: neque enim sanguis emtiens purus est , sed iplius sanies per ostiola parva dilabitur , atque hujusmodi posca neque adeo multa, neque frequenter egemus. Nonnullis & exterius admota remedia abunde fuerunt. Quin etiam palmularum , aut siliquarum esculentaruna, decoctum potui datum solum quosdam liberavit: esto autem acetum e
278쪽
I8S AREΤRI DE CURATIONE vini adstringentis genere ; quod si non medicatione, tempore saltem acre adstringensque evase
Uerum in vulnerum dilatationibus praeter poscam medicamenta primum simplicia adhibeantur, ut plantaginis, aut sanguinalis herbze, aut seridis succus singulorum portio aequa cUm possea quod si adhuc plus est uat , hypocistidis, aut acaciae, succorum cujusque pondo drachmam in tres poscae cyathos inspergito, optime vero facit Ad uvae acerbae succus. At si calamitas haec semper in pe jus irritetur; gallam tritam, & rubi radicem arefactam, & lapidem ex mari, Corallium quod vocant, aridum lusumque Conspergito, verum rhoi radix ad refrigerandum, siccandiam , adstringendum , omniaque facienda his efficacior est, sed hi ec quoque cum posca sola praebetUr. Sin auxilia majora requiruntur: radicis hujus tres obolos, seridis atque plantaginis succis , qui trium aut quatuor cyathorum mensuram compleant, injicito. In erosionibus autem prorsus adstringentia exhibere tenta : quo dilabentem sanguinem Concretiim , Compactumque reddas, & suscipientia
membra constringas : Ut procul a Vulnere Venae concidant , R occludantur; quin etiam quae bibuntur, tenacia sunto , concretionem efficere Valentia. Succum igitur coriandri ex aceto propinato; item & leporis, aut hinnuli, aut haedi. coagulum. Sed multum ne concedito: nam istorum aliquod nonnunquam pluS, quam Con Venit, datum hominem jugulavit , coriandri quidem succi ne minus semilyatho cum tribus poscae cyathis praebeatur: coaguli vero tres oboli, ad
summum quatuor. Ad haec hujusmodi fluoris
279쪽
' O RB. ACU T. LIB. II. HAEMOPTO E. I 8 sanguinei speciebus , & terra Samia emcaciter subvenit, & eretrias, tu alter quae Vocat UT, Valde candida, & rubrica linopica , & sigillium Lemnium. I forum pondus minimum drachma : maximum drachmae tres cum decocto aliquo praebeatur; ut palmularum, aut lili quarum edulium, aut rubi radicum. Sin arteria exasperatur proptereaque tussiunt,
in Cretia sapa id genus terrae inspergatur: egregie ad arteriam leniendam, & amylum facit cum laevore, & glutinandi potestatem habet. Si profusio sanguinis urget, semel in die ante cibi a L. sumptionem dandum est; sin minus, & secundo,' tertio sub vesperam. EX medicamentis quoque siccis catapotia feri possunt ex melle ad consistentiam decocto , qualis est galla trita: optimus est etiam rhus, quo in obsoniis utimur, Vinacea , acuti rumicis semen, per se singula,& 11mul omnia. Haec utique, & sub lingua ad perpetuam eliquationem habenda runt. Gummi etiam cum planta porri, & spinpe lachryma prosunt. Variorum sane medicamentorum infinita est experientia, varii etiam usus: ut pastilli ex
JEgyptia spina , & pastilli ex Electro, R ejus,
qui Croceus appellat Ur, quorum apparat US proprio loco expositus est. Porro cum febris abest; omnia in medicamentis audenda sunt, & multa, λ multoties exhibendo. Si febre vexantur, plerumque autem corporum inflammationibus febres superveniunt, bneque affatim eruptio supprimenda est, neque inaccestionibus medicamenta potui danda: quoniam
multi celerius febre, quam sanguinis effusione
Alimenta varia sunto, specieque medicamentissimilia, quin etiam in cibis medicamenta repe-
280쪽
188 A RETRI DE CURATIONEriuntur, nequo enim in uno duntaYat cibo omnia alimenti bona invenire sacile est. Atqui si non unus cibus ad medicationem sufficit, non uno propterea uti ob satietatem facile est, sed per varia eundum : jam enim diuturna valetudo facta est. Itaque adstringentia sint alimenta, & facultate refrigerantia, & ad tactum quoque frigida esse debent, calor enim sanguinem prolicit. Alica lota, oryza in posca: sin acetum tussim exasperat, palmularum decoctum: panis assiis, prae- aridus, contusus, atque in farinae speciem redactus , & cribratus: atque ex his omnibus cum
oleo sorbitio fiat ; item thymbra sale condita,& rhus cibis aspergatur. Quod si aliqua in re
'aegrotanti morem gerere placeat, coriandrum, si gratum sit, delectationis causa concedito: aut
aliquod ex seminibus urinam moventibus, facilem que spirationem reddentibus , lens utique si profluvium sanguinis urgeat, cum plantaginis succo praebeatur : si non urgeat, a succo abstineto: quippe qui nec concoctu facilis, neque gustatui jucundus est, istis vero minime omnium aegre concoctilia danda sunt. At si ob sanguinis effusionem mortem instare verearis, tunc injucunda concoctu difficilia, quin etiam immania sint licet, ea quae salutem affe-Tunt dato ; propterea galla arida trita lenti siccae , ct frigidae adspergatur: ova coquendo crassiora effecta cum mali punici corio, aut galla exhibeto; tale utique necessario in medicamine alimentum est. Ρotus omnino parcissimus esto: nam
sicco victui humor inutilis est. Haec nimirum adhibenda sunt, si adstringere ac refrigerare statueris; si vero sanguinem ad spiritum crassioremessicere , lac amylum , & alica pro sunt: modo cum amylo, modo cum alica lac misceto, tali