장음표시 사용
51쪽
truncant , & sibimet ipsis mortem conscis cunt; & haec quidem species non sine periculo etiam est eorum, qui intersunt. Species autem sunt innumerae. Qui ingeniosi , &cruditi sunt , Astronomiam sine praeceptore, Philosophiam per se ipsos callent, Poetices tanquam eX amatu Musarum periti sunt ;ita vel in morbis aliquid emolumenti habet liberalis institutio. Rudes autem & indocti
homines, Vel pondera circumferunt, aut lutum in fictilia efformant, aut fabrilem artem CXercent , aut lapides dolanti Vanis etiam Opinionibus addicti sunt; etenim homo fuit, qui ne ampullae quaedam deciderent metue-hat , quoniam eX iis unam se esse arbitraretur ; & alius quidem laterem esse se exis timans , bibere prorsus noluit, ne humore
Haec etiam historia fama divulgata est: flaber erat quidam, qui, cum esset domi, prudens Omnino fuit artifeX , ligna perite metiebatur , scindebat, complanabat, clavis Connectebat , aptabatque , domum solertereXstruebat cum iis , qui opera locabant , colloqui, pacisci, justamque poterat laboris mercedem eXigere. IS adeo, intra locum , ubi artem eXercebat suam, mente plane constabat, at si vel ad forum, vel ad balneum , Vel alio, quaVis de causa , esset
52쪽
XLVIII p R R F Α Τ 1 oegressi trus, instrumenta deponens primo ingemiscebat , deinde in ipso eXitu constriniagebat humeros; p ostquami autem e domesiaticorum conspectu ς & ab Opere suo , ejUS-que limitibus processisset, homo prorsus insaniebat Sί si reverteretur illico , redibat etiam ad se ; ita mens ejus D artis locus iisdem erant circumscripta limitibus. Epilepticum Vero , totis artubus Contor tum atque convulsuum; Teiano laborantem ,
quasi fidiculis distractum discerptumque , quiSest qui , cum sena et perlegerit , non statim
se praesentem adesse & Coram intueri quoia dammodo sentiat ita ut a malo victus cum ARΕΤaeo loquor o nullam ultra medi- Cinam adhibere conatus , una cum iis dolere tantum condiscat. Quae sane illius atque omnium , uti arbitror, judicio , magna est Medici infelicitaS.
ARETAEUS rei Anatom1cae sCientiam , tum ad morborum causas, tum ad medendi rationes investigandas, ita necessariam esse judicavit, ut in ipso singulorum fere capitum initio
53쪽
initio quaedam de fabrica partis affectae perstrinxerit. In quo quidem Erasistrati atque Herophili vestigiis in titisse videtur, qui sectae dogmaticae principes habiti, neminem , nisi in hac arte versatum, Medici munere, uti decebat, fungi posse Voluerunt. Itaque, scriptor utcunque breviS atque concis US , hunc locum fusius atque distinctius, quam ii, qui inter vetereS de morbis tractarunt,eXplicuit ARETHUS. Quam Vero ille rerum anatomicarum notitiam habuerit, ipsius ARETAEI interpres fidus, paucis persequar. Corigitur ex illius sententia , Vitae atque roboriSprincipium est ; in eo anima , & natura ejus locatur. Quod & HIPPOCRATE8 , &CHRYsippus stoicus docuit. Quare, Syncope, cum cordis Vitaeque morbus sit , humanae constitutioni plane adversaria e it, & vinculorum quaedam dissolutio est, quibus facultas continetur Vitalis. Cor Vero, Viscus Calidum, in medio pulmonum jacet, quod respirationis vitaeque principium est: illud etiani frigidi aeris attrahendi desiderium pulmoni in)icit, siquidem eum incendit cor autem est i l quod attrahit. Pulmo autem naturaliter doloris est expers, quoniam illius substantiae raritas quaedam inest , lanae assimilis; Arteriae vero per eum disseminantur, asperae , cartilaginosae , Princ. Art. Med. Tom. V. d
54쪽
eaeque etiam doloris immunes : muscus dΠUSquam, nerVos tantum exiguos habet &tenues, qui motui ipsius inserviunt. Et haec vera causa est, cur in Ρeripneumonia, quae pulmonis inflammatio est, dolorem pulmo non percipiat, sed adsit pectoris quaedam gravitas, quae tamen dolore Vacet. Membranae Vero omneS, per quas pulmo pectori adnectitur, sensa acutissimo praeditae sunt quae si cum eo inflammentur, accedit etiam dolor: veluti cum Ρleuritis comitem habeat Perip-neumoniani
Eadem ratio est in sataguinis rejectione , quod in eo tantum Casu, ubi sangui S eX pulmone fertur , qui affectus omnium est gravis limus , aegri , etiam cum ad ultima Venis tum est, de se non desperent, quia scilicet pulmo dolorem non sentiat. Nam , vel in eXiguo dolore , laborantes mortem horrescunt , & plerique magis eXterrentur quam laeduntUr : contra, cum in maXimis assectibus dolor abest , nullus etiam mortis subest timor ; & id mali magis perniciosum est ,
quam terrificum. Arteriarum pulsus sanguinem propellunt, quare si Vulnerentur eae, Ob frequentem ea rum motum orae vulneris non facile Committuntur. ARTERIA Crassa, quae secundum
dorsi spinam juXta Venam Cavam protendi-
55쪽
ram A ta dicta P una cum Vena Cava inflammationem patitur quae quidem inflammatio a Veteribus Causi species vocata est. In ea enim notae similes iis, qui in Causo , oriuntur; Febris etiam, sicut in Causis, ad
Syncopen tendit : etenim venae radi X est Je-Cur , Arteriae Vero principium cor. Haud abs re igitur eXistimes silperiores horum viscerum partes praecipue laborare ; cor enim Arteriae calorem imperiit , Venae autem Jecur sanguineum & cum utraque magna sit, magnae item sunt quae his innascuntur inflammationes. Eadem vero Arteria in venae cavae inflammationibus , juXta spinain, palpitat; quod a pulsu in altera praecordiorum parte significatur. Nam arteria, juXta venam ad sinistrum latus posita , cum illa consentit, Utpote quae in omne corpus diducatur. De hoc Arteriae Venaeque hujus affectu vix ulla apud antiquOS, quorum scripta in manibus nostris versantur , reperiri potest mentio. Quicunque autem de eo tractaverint, Praxagorae opinionem in hac re secuti sunt; qui uti e Rusto Ephesio discinius, in ea Vena, quae a Jecore in renes mittit Propagines, initium esse Febrium affirmavit : solainque
eam, Κώλην, ipse nominaVit : quanquam alii
iesum itidem, quae sursum in cor per septum
56쪽
quoque eandem vocat, ambasque has ejusdem venae continuationem esse docet ARETARUS. Venae a Jecore, tanquam radiCe, oriuntur , ab eoque sanguitiem accipiunt. APortis Jecoris, inter ejus eXtrema, Vena lata procedit, quae in tenues ac plures usque divisa, in totum denique Jecur per VenaS adeo minutas distribuitur, ut eae visum effugiant. Harum summis Osculis aliarum Vena-
nuibus pluribusque majores paucioresque fiunt,& in medio tandem Jecore in Venam unicam atque grandem coalescunt. Inde per divisionem duae faeta ultra Jecur pertinent. Harum altera primam Jecoris fibram sursunt penetrans, in gibba ejus parte iterum emergit : & postea septo transverso perforato, intra pectus protensa , nulli rei adhaerescens, sed ibidem suspensa , cordi inseritur; Vena Cava haec Vocatur. ALTERA , quinta & inferiore Jecoris fibra usque ad gibbam ejus partem trajecta, juXta spinam eXit, eiquetaque ad coXas praetenditur: haec etiam Vena
Cava est: idem enim nomen obtinet, quoniam una atque eadem Vena est, initium sumens a Jecore. Nam si quis velit, lamellam possit, a superiore Vena Cava, quae ad cor pertingit, in eam, ques juxta spi-
57쪽
nam serpit, rursusque a spina per Jecur intra Cor , transinittere; eadem enim Via est. In Vena hac praeter inflammationem supra memoratam, oriuntur affectuS , qui Vocantur Κέδματα : in quo casu sanguinis, ex istius
ruptione , profusio citisi me interimit. In Cavam autem in Cubito Venam ex omnibus praecipuis visceribus est sanguinis via r haec autem quaeque hac superior Vena est , unius Venae in brachio sunt propagines , quo fit ut nihilo magis juvet , superiorem , quam hanc, incidere: nam propaginum ignari sunt, quotquot superiorem stOmacho & Jecinori annectunt. At si a Liene fiat sanguinis profusio, sinistrae manus Venam illam, quae inter minimum digitum atque annularem jacet, medicorum nonnulli incidere jubent, quoniam ad Lienem usque pertinere arbitrantur sed ipsa etiam inferioris Venae Cubiti propago est cur itaque hanc prope digitos potius, & non in Cubito quis inciderit 3 Etenim in Cubito major est , & sanguinem facilius effluere permittit. Opus procreandi sanguinis ad Jecur, quod est Venarum radicatio, pertinet ; Unde &illius maXima pars sanguiniS qu3edam Con- Cretio est. Etenim , ut alimento in Jecur semper patet introitus, necalia via est, per
58쪽
intestinis diducatur ; ita & eg hoc viscere in
universum corpus sanguinis emanatio est
Quae & Erasistrati fuit sententia. Portae Je-COriS eX membranis, nervisque tenuitus quidem illis , maximi tamen ad vitam momenti, atque eX Venis grandibus conteXuntur.
Itaque eXiguae inflammationes saepissime ibidem oriuntur. Praeterea, ut philosophi quidam prodiderunt, huic loco animae appetitus insidet. Bilis autem in jecore Creatur , quae per Vesicam in hoc viscere sitam secernitur, & per vias quasdam in intestina defertur. Quae viae si vel inflammatione vel scirrho obstruantur , R ista eXundet Vesica , bilis retro fluit; itaque sanguini commiscetur, qui per omne corpus dimanans, bilem quoque in omnia membra secum trahit inde in ictero corporis species bile tingitur.
Stercus autem album est, argillaeque simile, neque bilis colore tinctum , quoniam humoris istius amu Xu caret: unde alvus etianλsicca est, quia bile neque madescit neque stimulatur. Lienis alimentum nigrum est , isque sanguinem atrum quasi deterget & elaborat. Lien est viscus rarum , & naturae dissolubilis; itaqUe Vitiis, i Vomicae puta aut abscessiit , facile ObnOXiuS.
59쪽
Stomachus voluptatis ac molestiae dux est ;& , eo quod cordi facultatum Omnium principio , sit vicinus siquidem cordis pqlmO- numque medio annectitur, & una cum illis spinae adhaerescit, ) ad robur animique sive firmitatem, sive demissionem , per Consensum cum anima multum valet. Haec stomachi praecipua est facultas Ex voluptate nascitur bona concoctio, carnosus corporis habituS , CQl0rque vividus ; ex molestia his Contraria , & interdum animi dejectio i stomacho alimenti indigente. Stomachi vero affectus proprii sunt nausea , vomitus , cibi fastidium, singultus, eructatio , & ea nonnunquam acida. Licet vero Stomachi constitutio in stomachicis plerumque siti vacet , in eo tamen sitis origo & fons est.
Colon enim, pariter ac Ventriculus, Concoctioni inservit; ab .eoque ad Jecur deducitur alimentum. Neque Vero alimentum Omne per canales tantum sensibus eXpositos ,
sed vel multo majorem ejus partem Universo Corpori natura per vapores subministrat, qui ab omni in omnem partem facile transeunt, a natura, etiam per solida atque densa, diducti. Colon autem intestinum est praegraΠ-
de , & undequaque fusum atque sinuatum :tenuibus intestinis & carnosius, & crassius ,& nOXae tolerantius ; itaque cum hic insed -
60쪽
1vi PRAEPAΤ Iorit dolor colicus, levius est periculum. Adfectis quippe tenuibus intestinis, tenuis &acutus subest dolor ; ubi vero Colon laborat , plurima est humoris abundantia & gravitas ei inhaeret.
Porro propter illius situm atque ConneXiOnem , dolor modo ad costas pertingit , ac
pleuritidis opinionem' facit , siquidem in his etiam oritur febris; modo hic aut illic subiis costis, quae nothae VOCantur, percipitur;
ita ut jecur, aut Lienis dolere videatur , rursusque ad ilia descendit Quibusdam etiam ob eandem causam ossi sacro infigitur, & femoribus , musculisque testiculorum qui cremasteres appellantur ; cujus quidem rei rationem ipse non ignorans Medicorum quorundam inscientiam perstringit, qui in hoc casu Cremasteras eXciderant, quasi propriam mali causam in se continuissent. Quid recentiores anatomici afferunt ad veritatem propius adductum ΤIntestinorum, uti ventriculi, sunt tunicae duae, quarum altera alteri oblique super incumbit: quando igitur harum conneXio dissolvitur , uti nonnunquam fit in dysenteria , interior tunica secundum longitudinem absistens foras eXit, multisque veritatem ignorantibus e reti ipsius intestini metum injicit ,& exterior tantum intuS remanet, carnem