장음표시 사용
381쪽
communem reliquorum tui generis sortem & conditionemrnam illud Divinum vocamus, quod est eximium & excellens, sic di νιnum scriptum, divinum ingenium nominamus illud, quod est excellens supra reliqua lui generis scripta M ingenia : se Psel. 36. . montes Dei Vocantur montes excelsi , qui reliquis montibus altiores lunt. a. Vel nomen Elabim datur Magistratibus & Judicibus, quia vicem Dei in hiice terris gerunt: illi enim saepissime ex quuntur judicia Dei, puniendo sontes , quos Deus puniri iussit. 3. Fortasse Reges & Magistratus vocantur Euhim , quia subditi laepe Reges tuos & summos Magistratus ita colunt,ac si Dii essen Secundo, Nomen tribuitur Angelis. r. quia in ipsis divina 8c caelestis gloria quodammodo refulget. a. Fortasse nomen Elohim propterea tribuitur Anselis, quod mihi etiam vero similius videtur, quia vulgo, hominum errore tum temporis pro Diis habebantur, non quidem a piis, sed ab impiis & idololatris : nam non est vero simile Angel in principio tam specioso nomine ab ipso Deo elle nominatos, quia tam masnificum nomen fuisset in hominibus magnum idololatriae periculum : facilis enim datur a nominis communicatione ad honoris & cultus communionem tran sit usa Sed dices: idem periculum extam est in Regibus & summia Magistratibus, qui tamen a Deo Vocantur Elohim. Restondeo. Tantum periculum non est in Regibus & Magistratibus, quia homines satis vident eos non esse Deos, seclmori instar aliorum hominum. Deinde Angeli sunt magissimiles Deo: lunt enim immortales , & planοῦ spiritualis naturae, quum Magistratus sint mortales, & praeterea corpus
Tertio. Nomen Elahim datur falsis Diis, quia idola sive salsi Dii pro veris Diis a cultoribus suis habentur. V. Quarto quaeritur. Quum hoc nomen EIohim tribuatur vero De nomini II incisam a Ism: quaeIitur. Vtram de Deo, an νιτο ιισ
382쪽
creaturis in primaria signicatione dicatur e Restondeo. I. Maimoniaer Μore Nemc. parte a . cap. 6. pag. I 1'. in initio ait: Hoc nomen primario gηscat Iudices, ct metaphorice transfertur ad Angelas ct Creatorevic, eo qκod ρ ir Iudex super Angelos. Sed
haec sententia latia est: nam rarissa me dicitur de Angelis Sc de Iudicibus; sed millenis vicibus de vero Deo, & illud magis pro propria significatione est habendum, quod fspissime in S. Scriptus vi urpatur, quam illud, quod tantum rarissime est
a. Aben Ezra videtur velle hoc nomen primario dici de Angelis,&Deum vocari Elobi , quia ejus opera fiunt per
ministerium Angelorum. Sed hqc lententia eodem modo reia sutatur, quo prima. Praeterea Deus non Vocatur Elohim, quia mediantibus Angelis omnia creaVit: nam Genes r. I. dicitur, Elohim creavit caelum. &c. cum nondum essent Angeli, quibus
mediantibus potuisset creasse. 3. Nos putamus nomen Elohim in prima & propria si-lnificatione competere Deo, & in secundaria significatione udieibus & Angelis; ratio nos sis pra dedimus Vide plura apud Bux in dispera. de Nomin. DM. Ur. Iam loquitur celabris,& diu agitata inter Doctos quq
Negamus cum Calvino, Mercero , Drusio, Paraeo, Comaro, Buxtorso, multilque aliis praestantissimis tum Theologis, tum etiam Philologis : sed nolumus hic tantum autoritati bus stare, & Judaeis, vel Socinianis ullo modo patrocinari, hoc : led volumus rem ipsa me genio linguae Hebraicae ad exactam trutinam, ab omnibus praejudiciis liberam,
Prinio considerabimus ipsum nomen *7 Elahim, dc videbimus, an temper in significatione plurali usurpetur Hoc in principio negamus, & his sequentibus exemplis contrarium. ipla luce clarius probamus, icit. nomen plurale Elohim supeubus singularibus attribui. Tt 3 I. Ania
383쪽
' , . Angelus ille singularis, qui apparuit Manoae, vocatur
1. Nomen Elohim stpissime in Sis Scriptura dicitur de uno
Idolo in singularit sc LxM. 3 2.3I. Vitulus aureus vocatur 3 Deus aureus, & versu . Aaron ostendens aureum vitulum, dieit Hi seret Dii tui, qu te edaχeruat e terra AEgrpti. Et Iudic. 26. 23. 2 . Idolum Dagon Vocatur Elahim, Πλη tu Diloni Deo suo, & 'Π' l in dedit Deu noster Sampsonem . dicunt de unico idolo Dagone. 3. Moses dicitur Exod.4.36. Pharaoni fuisse Π, m Deum. .. Arca vocatur 'λη; Phelistaei enim de adveniente area in eastra Israelitarum dicebant, ' ἴ' 'η a venit Deus. Capellus in diatriba sua de hoc nomine Varias eXeeptiones contra haec
exempla adieri ; sed illae facile a quovis solvi possunt. Secundo. Elohim non denotat plures De Os uve perlonas, etiamsi sit pluralis numeri : nam secundum genium linsuae Hebraeae multa alia nomina pluralia, fgnificantia dominium aliquod , ut is lim, rum saepissime per sing
larem numerum explicantur: e empla lunt hare sequentia; sic Exod. 21. 19. dicitur 3''in plurali cum assixo de uno domi no : nam scriptum est in Dominis ejus, ct non asservaverit eum, Sc Ο 'Domim ejus pro dominus occidatur: utrumque verbum est singulare,& nomen est plurale, & nihilominus de unico domino tantum 1ermo est. Sic Exod. Σχι xx dicitur 'ba de uno Domino. Similiter Ies. I. 3. etiam dicitur de uno Domino. Etiam .' in plurali sipissime de uno singulari dicitur, Gen. et . q. Dῖη T ' Π sub femore Abrata mi dominorum sisorum. Gen. a. so.Josephus vocatur T M UIR πκ lvir ille Domim. plur. terra. Genes. O et Dοηι missuis Regi&c. Ex his exemplis apparet etiam nomina pluralia saepissime in singulari usurpari. Vide Lexicon Imbr. Buxtorsit. Haec duo nomina plane conveniunt cum Euhi1n : nam scuthse duo
nomina in singulari, & in plurali uturpantur, sic etiam Elo-him : & sicut eadem in plurali significant singulariter, sic etiam Elohim, uti jam multis eXemplis probavimus. Buxtor- fusa Disitigod by Cooste
384쪽
fius, videns eX multis illis exemplis nomina pluralia 1, pillime significare singulariter, hanc exinde sormavit regulam in Syntaxi cap. a. Nomina domitui, lΠη, ς' o η, ex lingoae usiuct proprietate, elleruntur numero pluralι cum antecedente singulari, ad suurmalin dignitatem ct honorem excellentissimum persona indicandum,
ut Hebraeorum Interpretes tradunt.
Tertio. Ex tali constructione non potest probari pluralitas perlonnum, quia saepissime verbum singulare conjungitur cum nomine plurali , ubi ranium t ermo est de unica persona: exempla sunt quam plurima, pauca tantum adferemus. Exod. 21. .. , F 'rum znsi dominι ejus, ro dominus, dederit ei uxorem: hic nomen plur. conjungitur cum Verbo sing. 8c tantum de unico domino est sermo. Exod. 2 a. '. nar a zaetnim dominu eiuι morte afficiatur. Genes 42.3o. de solo Josepho dicunt ' Domini terra,pro dominus , loquitur. Psal. 4 μ 8 de solo patre dicitur J Π, .unxit te Deus. In hoc textu fit me itio trium Perlonarum,& verbum singulare conjungitur nomini plur. quod nomen plurale eo in loco sum Patrem denotat. Simile exemplum occurrit a Sam. a. 7. ubi destio Saule dicitur, ἡ ' Pη P. mortuus est domini vestri, pro dominus vester, Saul. Etiam nomen plurale aliquando jungitur cum pronomine singulari ex. gr. IV. 24. 39. QT 'λη QRM nam Deus sanctusipse est, ubi Elohim est plur. & 3 singulare. Simile exemplum occurrit Mai. I. 6. in ta n Domin usio. Buxtorsus im S tax. cap. X. e X his format talem regu lam. Nu Enallage numeri est, quando Nomina Dominii pluralia jungum tur ini bosngulari, adsunιmanι majestatem exprimendam,sire, ut Hebrei loquuntur, ad indicandum P)Π 'a' pluralitatem virtusum o potentiarum in persona dominante. Ad hanc regulam etiam referri potest illud Jobi cap. o i o. ubi plur. ΠΥ Π jungitur cum verbo sng. ': nomen plur. '' a explicant pet Elephantem , & inquiunt esse plurale ob magnitudinem tuam, qua instar plurium est. Simile exemplum invenitur Ioel. i. ro. in verbis aru'n n zmbes liae agrι clamat, ubi nomen plur. jungitur cum verbo singulari.
Muarto. Si Pin η in singulari denotet Deum, ergo in plurali, si
385쪽
denotet plures,denotabit plures Deos,&non personas,& per consequens liceret dicere dari plures Deos di sed hoc est absurdum. Consequentia est firma : nam numerus pluralis differt a singulari non in significatione , sed tantummodo in pluralitate r ergo', s in sing. denotet Deum, in plurali significabit plures Deos, quod tamen nemo concedet. Quino. Etiam nomen plurale 'Πη Adonim tribuitur Deo; ex eo tamen nemo hactenus, quod sciam, Trinitatem vel pluralitatem personarum conbius est probare: lex. gr. Malach. εἰ 6. habetur Cur naeal 'haeriori nutio 'ν cinndenotabit pluralitatem , quam praecedens 'ra Π' ' κφDω. ro. '17 conjunguntur in eodem versu 'mς η hae. &m a meum .verbo sngui. numerit si jam pluralitas personarum possit probari ex , quidni etiatii probabitur ex 'UM E Detur verosimilis ratio hujus diuersitatis. Praeterea nomen plurale cum rametὲ in fine loliDeo in S. Script ri tribuitur 3 inde tamen non Ment pluralitatem person rum in Deo probare. Vide plura apud Buxtors in dis de se Dei. Hine jam elicitur hoc consectarium: is ne quidem plurali ras personarum ex hac constructione possit probari, multo minus inde probabitur Trinitas. Pleri que eriam authores, qui ex illa constructione personarum pluralitatem tonantur probare, iidem tamen negant, quod inde etiam Trinitas probari possit. Ex his videmus argumentum desumptum a Ver bo singulari, conjuncto cum nomine plurali, non esse firmum pro probanda pluralitate, vel Trinitate personarum. Ue . rum illud argumentum, quod vulgo desuinitur a prima persona plur. num. judicamus esse firmum pro probanda pluralitate personarum: ex. gr. Gen. I. 26. dicitur nrita faciamus Iuvnineme Deus alloquitur Trinitatis personas : nam est contra genium linguet Sanctae usurpari verbum plurale primae perlonae pro periona sinsulari. Haec jam dicta lassiciant de Nominibus Dei Hebraicis.
386쪽
De Integritate textus Hebraici mei. NE. . DISSER TATIO TRIGESIMA TERTIA,
De Integritate textus Hebraici Veteris Testamenti.
Ontificii ad stabiliendam authoritatem versionis Vulgatae plenis buccis effutiunt Codicem Hebraeum multis in locis esse corruptum, & a primaeva integritate alienissimum, & per consequens eundem codicem non posse esse regulam fidei lcmorum, ad quem tanquam ad infallibilem regulam in controversiis tuto con fugimus.Audi hac de re verba GordoniHunilaeiJesultae, quae
in epit. Controvers. tom. 3. cap. 8. nimis audaciter effutite Νοns,luni textus Hebrauinere ambigunt, sed in multis etiam locis depra- . satas, qua tamen ioca in nostra Fuigata editione adhuc correcte ct integre
tant, quippe qua facta est ante illam depravationem. Quare non recte faciunt illi,qui rejecta vulgato ct incero textu, confugismi ad textum I daicum depravatum. Ob hanc caulam operae pretium duximus penitius Codicem Hebraeum examinare,& inquirere, an Codex Hebraeus vel in uria temporis, aut Iudaeorum malitia ita corruptus sit, ut in controversis norma fidei & morum esse nequeat.Pontificii is assirmant, nos negamus. verum ut quq-stio melius intelligat. r,prilis haec sequentia praemittemus. I. Quando desen Imus textum Hebraeum non esse comitum, tum non loquimur de particularibus Codicibus Heraicis, in quos facile malitia quorundam quaedam vitia irrepsisse potuerunt: ex. gr. Genes. 3. Is in Bibliis interlinearibus
387쪽
gratiam Vulgatae versionis ipse, ut excuderetur, curatum Lit, addito circulo Variae lectionis nota, ac si litera tau scripta suisset loco Dd. Haec corruptela, insigni insuper vitio typographico bucta P pro η , in lucem prodiit. Sed hujus pudendi facinoria poli ea Pomificios puduit, qui in rei rata ediatione A. Is 8 . pristinam lectionem WV ipse restituerunt. Hanc impudentiam superat adhuc alia, quam adhibuerunt in Plalterio Latino Bonaventurae, pro Deo lubstituendo Marium. Haec omnia detestamur. Judaei etiam acculant Achaburru quod S.Codicem corrupisset, scribendo temper pro nomine Dei nomen B.rat, e X. gr. Genes. I. I . diXisset, In principio crearit Baal dcc Talia particularia vitia non obstant, quo minus S. Scriptura in aliis codicibus incorrupta permanserit. a. Non loquimur de vitiis, quae in nonnullos particulares codices Hebraeos ex oscitantia Typographorum nonnunquam irrepserunt : nam illa. vitia in reiteratis editionibus corriguntur: sic in plerisque codicibus Hebraicis 1 unt nonnulla vitia ; sed illa nullo modo obsunt integritatiae incorruptibilitati textus Hebraici .. m. i3. Non est quaestio de vocibus irregulariter scriptis, hoe est,de vocibus desectivis,plenis, transpositis Aliisque vocibus non ordinario modo scriptis vel pumitatis: nam illae voces ita irregulariter sunt scriptae ab ipsis Authoribus librorum. . Non est sermo delevioribus quibusdam erroribus , qui
injuria temporis, vel incuria Typographorum in omnes codices irrepserunt: ex. gc. posito,quod acoentus Pesii ,Maccaph, Dagoch lene , vel in nonnullis locis Dag6chforte , aliique nonnulli accentus perierint, Quid illa omnia ad lentum textus Hebraei taciunt λ Plane nihil, sive absint, sive adsint, perinde est, illa sentum non pervertunt, vel turbant, illa etiam auis thentiae veritatis Hebraicae nihil derogant. Buxtorsius in libro de antiquitate punctorum pag. 2 3I . puritatem textus Hebraici strenue defendens, non vult propterea textum Hebraeum jam in minimis punctulis esse,prout ab ipsis Authoribus fuit exarariis tus : Verba ipsius sic lonant. Non dicam, quod Santos Pa-
gninua olim in pret f. Gratiam: 1uae scripsit & dixit: Nebrea
388쪽
De Integritate textus Hebraici Vet. Tes. m ' po volumina nec ιn una dictione corrupta repertes. Neque enim exiui-
mo tales esse, ut in nullo plane punctulo, apiculo, aut lite- ruta, a primis Mosis & Prophetarum autographis .apogra- ,, pha unquam discesserint, aut nullum omnino vitium vel le- , , villimum in eos irreplerit. Nam ne ips quidem Iudaei hoe, , afferunt, qui& antiquitus jam Exemplaria corrupta, sed , , ab. Esra iterum correcta esse & restituta suisse ; & posterio,, ribus temporibus, cum inter celebres Authores, tum interis Exemplaria varia dissensiones &dit crepantes quasdam te D ctiones notant. Tales sunt praeter notas του Κeri u et , dil- , , sensiones de quarundam Vocum lectione inter Judaeos O ,, rientales & Occidentales, & inter Ben Ascher S Ben Na- phiali Scc. Hinc apparet, etiamsi talis corruptio in talibus minimis concedatur, vel non concedatur, nihil propterea de- rosari puro sensui, qui ab ipsis Scriptoribus in textu Hebraeo est intentus. S. His praeteritis, quia de talibus vitiis non est quaestio insternos&Adversarios ; sed quaestio est de erroribus majoris
momenti, lentum textus Hebraei ita pervertentibus, ut in locis controversis regula decisionis esse nequeat. Nos pernegamus te X tum Hebraeum in probatissimis Codicibus ita esse corruptum, ut regula fidei & morum esse non posset. Ad hanc thesin evincendam haec tria sequentia probanda sunt. i. Judaeos nunquam Voluisse Vetu S Test. corrumpere. 2. Eoidem , nec etiam Christianos unquam Vetus Test . ita potuisse corrumpere. 3. Vetus Test. etiam revera ita non esse corruptum. Haec tria post invicem probabimus.. II. Prιπιο quaeritur,. An Iuda ι unquam Vetus Tes. Hebraicam voluerint corrumpere φ
Respondeo negando. Rationes negationis sunt hae sequentes. i. Obstat eorum religio, sive potius superstitio circa conservationem textus Sacri. Judaei masna reverentia sunt anfecti ergo S. scripturam, non audent lecundum leges illotis manibus textum attingere, insidere grande ducunt esse ne-sas : imo potiuε centies mortem obirent, quam ut paterentur
aliquid in xφη tu b, uui or 'unx indicenda esse jejunia,&
389쪽
metuendum , ne totus tetrarum orbis in pristinum chaos re digatur , si sorte fortuna contingat Codicem S. in terram e dero. Si ergo ex natura tali religione affecti versentur citea externum corticem S. Scripturae, quis eorum unquam ausus
suisset sacrilegas luas manus in textum S. injicere, eumque eorrumpere φ Judaei etiam admodum sunt superstitiosi in ex 1cribendis codicibus 1acris e tale requiritur atramentum. membrana debet esse pura , abscissa ab animali puro, parata λJudaeo , &nescio , quibus non ceremoniis membranas illas parare soleant, in quibus textus S. describitur. r. Si Judaei Sacrum textum corrumpere Voluissent, illam corruptionem praecipue instituissent in illis Iocis, in quibus propheth de futuro Μeilia contra Iud os clarὲ describunturi ut Iesu. cap. r. 9 33. Genes. ς'. 3O. D mei. cap. 9. infibus Σ .as. 26. Naggaei cap. a. & muItis aliis in locis : sed non pol sumus experiri Judaeos in illis locis ullam corruptionem instituere voluisse ; ergo multo minus vero simile est eos eandem tentasse in aliis locis, quae fidem Iudaicam non re
3. Si Judaei unquam S. Scripturam Corriam pere voluissent, hoc tentassent etiam in Paraphrasibus Chaldaicis, quae saepissime multo clarius sententiam Judaeorum resutant, quam ipse textus Hebraeus : & Paraphrases illae apud Judaeos sunt magnae,&. apud nonnullos authenticae aut noritatis, & propterea si Scripturam corrumpere volitissent, talem corruptionem etiam instituissent in Paraphrasibus, quia sceph
sortius inde convincuntur, quam eX ipso textu Hebr . . Ev. gr. Genes 49. Io. Sceptrum non recedet a Iuda, donee Silo peniat θαNos per Silo intelligimus Messiam: Judaei hoc negant; sed
convincuntur ex tribus Paraphrasibus Chaldaicis, quae vocem Silo explicant per 3 - νὴ Mesitam. Similiter probamus ex iisdem Paraphrasibus vocem ibidem denotare Sceptruati, L non virgam, prout quidam Iudaeorum eam vocem explicant,quia Paraphrastae vocem MV exponunt pes dia Mi P Reges & Dominatores &c. Plurima talia exempla in me
390쪽
De Integritate textus Hebraici Ve . GR. 3 x
. Iudaei non videntur unquam S. Scripturam eorrum pere voluisse, quia ipsis Codices corrupti admodum displicent, & lege quadam apud ipios cautum est, ne librum Pentateuchi Manu scriptum diutius apud se retineant, quam triaginta dies. Praeterea si integrum solium membranae contineat tria errata, corrigibile est: sed si quatuor , illud solium rejiciendum esse judicant. s. Quid dico de voluntate corrumpendi S. Scripturam, iidem e contra omnibus conatibus, & ferὶ ridendis ejus integritatem 1 emper conati sunt servare: nam omnes literas totius veteris T. plerosque accentus, Omnes Versus numerare,& plerasque irregulares Voces annotare , non est signum, quod S. Scripturam corrumpere Voluerint , sed e contra, quod eandem conati fuerint servare. Haec omnia antedicta, imo multo plura Maserethae magno labore circa conservationem S. Scripturae effecerunt, uti supra in Dissertatione avde Masora videri potest. Ex his jam manifestum est Iudaeos
nunquam S. Scripturamcorrumpere voluisse. IV. Secundo quiritur. An Iudaι unquam potuerιnt Vetus T. com rumpere ' Restantia Negando. Rationes quibus hanc lentemtiam probamus sunt h*sequentes. 1. Obstat studium Maso etharum, qui, ut textum S. int grum servarent, omnes literas, multas voces, omnes versus,
te. numerarunt 2 si jam quidam Iudae,suissent, qui textum Sacrum unquam corrumpere Voluissent, iidem hoe essieero non potuissent, quia statim a Masora, & Malorethis redargui potuissent: si enim alioui literam aliquam substituere,vel voces aliquas mutare, Vel Versus quosdam e teXtu ejicere voluissent, statim Maiora illam corruptionem monstrasset e re studium illud Masorethicum non est recens , sed est perantiquum t ipse Esdras & viri Synagogae magnet sunt primi Αuthores Maserae. Praeterea suerunt alii Masorethet , qui studium hoc pr stantissimum, ab Esdra inchoatum, continua-xunt. Rabbinus AbenEtra, qui circa undecimum seculum post Christum vixit, refert, quod viderit nonnullos libros a Ma