장음표시 사용
151쪽
s rem immobilem, ergo et a qualitate humidi nomen et debotur. Ad hoc dicimus, humo rom posse humidum dupliciter dici, primum a fluxu et liquiditato sua, et sic quilibet quatuor humorum humi dus dici potest, aq' a qualitate prima sibi innata, ot sic iste morbi humor siccus, ut hic intendimus,
Humores mali et erempti huius morbi
-i Secundo autem loco huius morti caussam m lignos atque corruptos esse humores facile declaramus. Primo, ratione sie: Qui generantur humores ex corrupta operatione, sunt mali, sed hi, dε quibus loquimur, qui stilicet sunt caussa huius, ex ea generantur operatione, ergo maligni dehent existimari. Maior autem tertio et sexto de accidentire morbo a GALENO, et XIII tertii colligitur ab AvICENNA: Humores trudi ex digestionis fiunt ablatione, ex dimidia semicocti, ex eorrupta ver in membris pessimi operatione, ex quibus hydro- pisis, scabies, impetigo, cancer, carbo, lepra, formica, mortalitas similesque procreantur affectioines, quod disserentia Uo. Conciliator testatur. Idem auctoritate planius ex AvICENNA I quarti adducitur, quum ait: Omnis pustula ealida est, aut non eritis; as calida a sanguine i a sicitur, aut a
152쪽
tholera ς quae vero a sanguine, laudabili aut ' 3ualo, exinitur, quae iterum ex laudabili, ex erase ais subtili panitur generatur. Sanguis autem laudabilisphlegmonem, qui cum pulsatione carnem capit et cutem, subtilis vero phlegmonem solius cutis adducit ; crassus vero malusque exituras prauas, conr-hustiones, crustas et ignem persicum essicit; at subintilis et malus herisipilam, pellimus vesticas crean ut ustiones. Idem a' ad GLΛvCONEM a GALENO accipitur ; cholerica vero pustula a subtili intor duas sit tutes, formica ex subtiliori; Quae si mala emtiterit, corrosione non denudatur. Et si cholora
phlogmati mixta emanat, miliaris formica consurgit, tenuis caliditatis tardaeque resolutionis. Hoc feroidem tommento lis Tegni I' hreui scribit HALY, quum ait: Quum complexionis malitia mpmbris accidit atque toti, ex quo digestio ipsa currumpitur, excrementa membris inhaerent ad expellem
dum ineptis .Quae si purus sanguis exstiterit, phleg, monem , si cholera, heris pilam, si flegma, undum iam, si atra bilis, durum apostema essitiunt; si
autem sanguis seruidus atque adustus fuerit, ex eis carbo et similia procreantur n.' Minor autem paleis
n Inter haec verba tesatvr et Idem parua quaedam lacuna est in Codice cum quoda in ligno, cui aliud . si inite adpositum est. ad vel ba Nisoν autem et c. ita,vι videatur scriptor in serere voluisse eo loco ea
153쪽
tet, quoniam non fiunt operatione sublata, per quam cruda materia generatur, nec eadem imminuta, quia per eam semicocti ex GALENI et AvICENNAE adductis auctoribus effetuntur humores. Ergo id, quod volumus, apertum relinquitur.
Quod ut amplius constet, scilicet propositio nostra capite de Saphati, humores, qui eius caussa sunt, malos Avic ENNA appellat. Idem ex BAst D AD manseris, quum ait: MScabies et pustulae his acci dunt, qui cibaria edunt sanguinem corrumpe tia.' Idem in colliget ab AvERRoi sertur. Si quia
autem contra nos feratur AvICENNAE sermo adinductus Lin quarti, non de pustulis paruis, sed magnis apostematibus intelligi dehet, quum quarti tertia, et non eiusdem γ' id commemoret, hute dieitur eum de pustulis intellexisse, quum Ig quarti hoc, omnis scilicet pusula exprimat, secunda quoque primi de aegritudinibus compossis capite diis eat, eminentias in cutι de genera sunt apostematis. Et ut omne pereat dubium, 'imi a* aperistius inquit: AQuaelibet differentia apostematum grandium est, et bothor, id est, paruarum. Aliae enim sanguineae sunt, ut variolae, aliae ex Pura et rubea cholera, sicuti efferae, mixtae vero aliae, ut verrucae, formica, morbilli, scabies, impetigo. Sanguis
omnia, quae a dictis verbis Minoν autem ete. is,guntur usque ad finem . sapitis. SART.
154쪽
Sanguis malus huius caussa es morbi.
Tertio loco huius luis caussam esse sanguinem eolligitur Iφ ex Avi CENNA, EX GALENo et I ALTproximo loco adductis, quum huiusmodi morbus de corruptione genitos a sanguine fieri ostendunt. et cholera, humoribus scilicet calidis, et de si igidis illis in locis nihil loquuti sunt, quod et D Bre. Miarii legitur, et quinto Almansoris, aperte id etiam ure disserentia Conciliatore testante. Scabiei eue tus ex praepollente sanguine est, quanto hic Dei. lius a sanguine morbus fieri creditur. Idem affo et Vbi sauces aegrotant, aut pustulae in eo
Pore nascuntur, a GΛLENO, quum est, accipitur.
Pustulae et vulnera ex incensione sanguinis sunt erassi atqus viscosi opilatione poros nequeuntis exire, sub cute autem eo latente necesse est pustulas et ulcera generari. Idem et quarto Colliget accipitur ab AvERROI ; Fiunt filiret a laudabili se guine vostemata, pusulae a corrupto. Quinis quo que Amanseris ait Rasis: Scabies et pusulae his accidunt, qui eibaria edunt sanguinem corrumpentia. Praeterea signo sumpto ab exeuntium sensatione, quam qui negat, sensu caret, ait Philosophus. Est enim pustulae liquor sanguis emanans, et e lor
. Ita ad amussim legitur in codice. SART. .
155쪽
earum ruber, obscurus. Signa enim sanguineia postematis, IOHANITIo teste, rubor est, duritia, calor, et quia capitis est non aeuti, sed eminentis. Idom signo sumpto ab auctorum curatione firmatur, licet et propitis capitibus a sanguine fieri dieant Avic ENNA 7φ ψ , RASIs de puerorum aegritudinibus, et ΤΗΕYsra suo ZoAR is Saphati capite, praeci piantque in Saphati sanguinis emissionem; estque hie sanguis substantia crassus, ut ex GALE No et aliis superius proxime adductis licet videre. Praeis terea quod carbones et huiusmodi pustulas operatur, materia crassa est, ergo et hic sanguis. Antecedens autem probatur ex GALENO de atra bile
libro dicente: Natura quandoque materiam pellit ad infestina vel haemorroidas, aut ad supersciem p Quae
fisubtilis exstiterit, infensibilis exit; μι re vero, serassa, si autem crosior, scabiem emit, Ii vero spissor,
cutem dissetister tranfens, tarbones et huiusmodi oporatu . Apparet et hoc, quia exiens ex bothor viartis illico eoagulatur in crustam, estque pusula non acuti capitis. Plaribus quoque per dies digiti tumidi vis sunt, et materia ad lusini formam jub eautomperta es. Item aeris intemperies caussa primitiva, calida scilicet siccaque, in caussam morbi antecedentem agent longiore temporis spatio, ante quam scilicet morbum essiciat, partem scilicet sub tilem resoluit, ergo quod remanet ad morbi causisam, crassum erit. Ex his omnibus una ratione
156쪽
comprehensis sanguinem crassum huius luis est scaussam clauditur. At si contra nos quis irruat, dicens : Sanguis, ait GALE Nus, quum corrumpitur, transit eius subiatile in choleram, in atram vero bilem, quod spissum remanet, ergo huius caussam sanguinem minime esse colligitur. Ad hoc dici volumus, morisbum a sanguine fieri dupliciter intelligi posse, primum, quod sanguis sub forma sua caussa morbi fiat, quod in principio potius reperituri secundum, quod ex eo nascens corrupta materia caussa morbi fiat, quod tractu temporis si cholera et atra bilis, qui humores corruptus sanguis dicuntur, sub alia scilicet forma existens. Vtroque ergo modo sanguinem huius labi, caussam esse posse dicimus. Quod si quis amplius instet, caussa primitiva, scili cotaeris intemperies calida siccaque, in causam antecedent m, puta sanguinem, agens diutius, antequam morbus exsurgat, sanguinem ipsum eius humidum resoluendo corrumpit, subtili eius parte in choleram transeunte et in atram bilem, quod crassum est, ergo nec fit a sanguine primo modo, ut dicobatur. Ad hoc item dicimus, quod aeris intemperies dicta non ex toto sanguinem, anteis quam morbum essiciat, forma propria priuat. Igitur hane iuem a J anguine etiam pruno feri modo plane patet, vel quia in eo sub propria forma reperto G aeris
157쪽
De Morbo Gallico. aess qualitas mala imprimitur, ut tin quaestione paullo superius ostendimus, secundo autem modosiori minime dubitandum est. Cholera citrina mala huius morbi eavssa est.
Quarto loco et vltimo, quod in caussa citrina sit cholera, tollitur ex superius adductis auctori-hus. Praeterea ferusr et calima pustularum id mani seste ostendit; extenuatio item cita , essere inte dum apparens, licet ex rubra cholera fiat separata et penetrante, pustularum Vestigia rubra claraque per menses relicta, quod caussae non, nisi igneae iudicatur; imminutio etiam appetitus, his praecipue, qui repercussiua inunctione usi sunt, qui ex pituita st melancholia solet potius augeri, dicente tertii Am AB ORA Li: intando faex somaeho se Iitur, valida fames es icitur, aeterna in mustis vigilia,euius contrarium humiditate sua efficit sanguis ς surditas saepe ex cholerae ascensu ad aures, secundum GALENves supra adductum, hebstudo et caligatio visus, reuma quoque exulcerans, licet etiam ex
cerebri digestiua debilitate temporis tractu fiat; Vnde plures hune morbum ortam habere a capite crediderunt. Apua estrina e pustulis manans sensu sci- licet visus apprehenditur; Quem qui negat, uti ante diximus libro de sensu et sensato ARIsTOTELEafferente, eo apertissime caret: Haec et AvICENNA tertii
158쪽
De Morbo Gallito. 99 tertii XXLD plane ostendit, quum ait: Acutabilis tantiis laesione, declinatione doloris ad id, quod apparet de tute, et oblectam nto ex frigidis iudicatur.
Sed hoc in morbo ea sere, ut AvICENNA ponit, reperiuntur, ergo cum Omnibus, praecipue dicendis inferius, sequitur, dictam choleram huius caussam inueniri, ostque haec cholera crassa tertio forte gradu, vitellinae propinqua, in membris pra ociis Pue , compl0xionisus, aetatibus ot temporibus frigidis , ex quo diuti me durat in pluribus his momhur ), ut ante diximus. Sod si quis argumentetur contra nos: Frustra fit per plura, quod et perpauciora fieri potest aeque bene, hicque morbus, qui et Saphati dicitur, ab utroque seorsum prae dictorum humorum effici posse apparet, ut pro-hari potest ex Avi CENNA I' quarti adducto sup e. xius, ideo non est opus materiam mixtam ponere ear fam tantae tuis. Ad hoc respondentes assierimus, propositionem hanc esse veram, scilicet huius moris hi caussa materia mixta est, sicuti flogmonis listrisiis pilaris, vi sexto de accidenti OALENus et secunda quarti AvICENNA testantur. Hoc etiam plane priami a* ipso innuit in huiusmodi morbis, quum ait:
Pnyti tartim aliae sanguineae sunt, scut Dariolae, alias ex mera fant cholera , velitii essere sunt. Hiae qum G a quo
Sed raro hoc ex morho moriuntur aegri, iudica PINcTOR. c. s. P. 9 -
159쪽
Icci De Morbo Gallico. que mixtae, ut morbilli, verrucae, scabier, impat,gines, et huiusmodi; At Saphati quum ab impoti-
gine non, nisi materiae malitia distet, Avic ENNA auctore, id ex materia fieri mixta colligitur; Et Conciliator igo* disserentia id simili firmans ait, sc ,hiem fieri ex sanguine, cui cholera vel salsum Regma admixtum oli, et thely, suo Zo Ast non, nisi ex cholera fieri ait, eum aliqua tamen crassitie, et ipsa ost sanguinis, quum et phlebotomiam scri
ipse praecipiat. Idem ab A VICENNA 7μ proprio .capite legitur. Hoc et rationes, quibus ante immediate hoc in morbo sanguinem simul et choleram esse ostendimus, ponitus probant. Non ergo
ius sanguis eius causia est, quoniam non acuta accidentia infert, quae cholera. At si dicatur, ipsu in illa sequuntur, qui subtilis est, ad hoc dicitur,
ipsum potius esse choleram. Non enim amplius est in tanto Oxcessu sub sanguinis sorma, ut tertia quarti testatur GENTILIs, non etiam sola cholera huius caussa est, quum ex ea non fiant sanguinis accidentia, quae supra tetigimus, nec fieret sorte pustula, sed potius, antequam efficeretur, Materia resolueretur, ut ZoAR capite proprio aperte declarat; At si fieret bothor, acuti capitis cerneretur , non autem quasi sparsim in superficie colligeretur, quae etiam rationes sex' Ι7' - Tegnia' Atrvsiamo accipi possunt; sed materia mixta huius caussa est, praesertim quum pronositorum
160쪽
ast HIPPOCRATEs, primo de accidenti GALENvs.sa ABOHALI , raro purus humor peccare deprehendatur ; Ea vero materia sanguis est choleraque, ut supra manifeste monstrauimus. Et si quaeritur, uter horum dominetur, dicatur, quod sanguis
praepollet, unde prestula haee sub segmone, scilicet heri pilari, reponenda es, quum color earum ruber diutius videatur. Et si dicatur, actiti dolores rubraque vestia atque splendentia pusularum locis relicta choleras dominium arguunt, quod nequaquam asseritur, sed maioris esse potontiae, atquctita, quoad hoc . actionem eius manifestiorem esse. sanguine tamen sua quantitato prae dominante. Et si quaeratur, quanto sanguine cholera superetur, dicatur modico superari, ut ex notatis antea sumi potest. quod prorsus sciri non valet, capitulo ,' et '' de Iunitatis ingenio s. ditente GALENO. Quod scribi non potest, nec lingua proferri, certa est rei quantitas, sed et quimus signo appropinquare. Ad argumentum ergo dicendo minor neganda est, quoniam non potest hie fieri morbus ab alio eorum, nec ideo aeque bene, nec id sentit ABOAAL 1; Si vero ah alio fierent pustulae plures, non hae S phati essent, quod hoc in tempore homines habet, licet vulgus ignarum idem has putaret, rerum nesciens differentias. Differrent enim a nostri temporis morbo, sicut a flegmone heri sipilari flegmon, ee heri sipilla stegmonica a pura i disteri . herispilais