De morbo Gallico scriptores medici et historici partim inediti partim rari et notationibus aucti. Accedunt morbi Gallici origines maranicae collegit edidit glossario et indice auxit d. Christ. Gothfr. Gruner

발행: 1793년

분량: 683페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

131쪽

heat annumerari, large tamen, quia in corporo continetur, inter has nobis eam locare placuit. Ipsa enim ex his eaussa est essiciens prima, sicut de verrutis evite quarti septima asserit Avic ENNA, eiusque instrumenta, mala scilicet hepatis et totiua complexio calida atque ficta a caussis affecta eaelestibus, chilum chimosquo continue alterans, e lor quoque ad naturam igneam versus, humores e urens atque eorrumpens. Est et sequens ex his altera caussa, corrupta saepius omnium membro

rum digestio. Quum enim naturae instrumenta dissona siccioraque sint, quam eorpori congruant inde virtutem debilitantia, non modo non conto inquunt sed eorruptam operationem in cibo esiaciunt, . quae facilius a sicco fit atque calido, ut supra notauimus ἱ unde quum cibus ineptus ae distaeilis si, et chimus, et instrumenta, corpus non vegetatur, sed potius in dies quam ocissime extenuatur, quum ob ea virtus amplius non assimile immo, ut ante diximus, membra sic vitiata potius Omne eorrumpant adueniens, quoniam id ad suam naturam vertit omnis partieula. Ex hac enim op ratione veluti morbus iste et eius similes procrean. tur, I de moria et ateidente eapite ultimo dicenta

' ... . ritur. At vero PINOTon c. s. p. 94. huic malo Proprium esse ait appetitum magnum et ipsam famem.

132쪽

De Morbo Gallico.

iatur, mala auton digestio membri speciem mutat, ut apparet in morsa, lepra et scabis. Et AvIcENNADrtii υμ inquit: Ex ethariis non desis, sed eo ruptis, hydropisis, emcer pro nit, arque fabios ,' immo origo es omnium aegritudintim thronitaram hau Operatio. GALE Nus etiam sexto de atridenti et morha expressius scripsit: Humores erudi sunt ex digestionis ablatione, semicocti ex media coctione, pessimi vero

humores ex eorrupta operatisne in membris, ex quihus heri ita, tanter, mortalitas, carbo, formica, lepra et Amisi eneralitur.

Earum est ste 3 eaussa, Ipse nis quandoque vi

tutis attractivae debilitas, qui materiae ustae purga torius est, XVa teritii AvicENNA testante, undθhepar impurum XIII. animalium dicitur a Philos pho, eiusmodi scilicet materiam totam non trahens, aut quia, innato eius calore et complexione mutatis , debilis est, aut quia materia ipsa terrestri et grossa attracta plurima siue transmissa obstructus, aut quia ab hepatis expulsiva es viscerum iam ex aeris intemperis et in dies debili exsistente in utrahendo non adiuuatur, quibus de caussis venarum sanguinem non expurgat, sed huiusmodi ex- Cernendis tempore Iongo retentis mutua sit et aeterna corruptio, acceduntque corpori atrae b iis affectiones, stilicet cancri, varrices, elephan tia , impetigines nigrae, lentigines, morphea atra, E s melen

133쪽

De Morbo Gallies.

meIencholia , lepra, et cetera hoe genus, ipsoque splen, quod in se habet, non potens expellero apostemata subit, ut tertii XVa scrib1t AgoAAL 3. qui etiam tertia quarti de lepra inquit di Atro bilirquoado sataguini permisertur. Farum stius ad multum ipsus adiuvat generatiouem. At si fermenti modi- Cum massam torrumpit, quid ipsius multum essiei te Nihil ociosum est in natura, sed unicuique ent aliquod certum opus attributum est proprium, in Metheororam Philosopho, et XI' animalium, THEMIsTIoque primo da anima attestvitibus. Idem de regimine principum scribit Philosophus.

a. i

i Earum caussa quarta est humorer mali I. Hostonim terreos iactos humido caloris pabulo resoluto, ex quo corpori inconuenientes ipse natura ad eu-tem totius exteriorem dirigit expellendos; et qaum a sua creation pudenda propteν humiditatem tenera, caco chima, in euentata obductaque sint, superfluitates aliunde recipientia, via et sentina faecis, vel propter intestinorum et haemorroidum assinitatem exsistunt ex his passionibus laetio apta, primum saepius pustussis vesicalibus eapiuntur, quae ob id viseraritur, antequam reliquis durioris carnis vel cutis particulis ipsae fere exoriantur, licet

Hos tantum non omnes auctores adferunt in oppinione seculi.

134쪽

De Morbo Galliso.

id etiam praestet materia crassior et laeeulentior; Ipsa enim citius, quam subtilis membra corrodit. ut quarto de sanitatis ingenio sentit GALE Nus, et his de caussis Deilius mure etiam Muntur, quam potu et dormitione. Naseuntur et interdum primam in faria et evitis aut8, quoniam, Ut ARIIT TELIS libro de plantis sententia est, sanguis cirea rere brum est subtilis et purus, hine facile passibilis est. Hoc et mentaram, si eaesi, vel aeris . vel novaculas vitio tapiat mentum appellant, cui caussae alias nos addentes dicimus, ex vaporibus multis haput petentibus illi hune morbum contingere. Item ubi materia primum tontagione aut instixu corrumis pitur, ut in eapite , oscula, potu, coitu, in pudendis , aut quo se vitiata descendit ascenditque, licedaliundo seeum vitium traxerit, ibi primum pustulo

enascuntur.

Ex quo intelligitur, quod multi dicunt, O tam 1tine stilicet morbum habere in capite ves pudem dis '), neque quandoque fortasse falluntur. Illud enim membrum huius caussa est, cuius humores caeli et aeris qualitate contagionem primo senserunt; Sin autem ex commestis vel aero inspirato huis morer, qui in interioribus sunt, ostem fuerint, indo

I In cautam inquirit curiosius Io. ALMEN AR c. c.

135쪽

oriri morbum assirmabimus. Quod si e fagis donnitione sinuisve entis assecta sit, eam morbi principium dicito. Eorum autem pars crassicio humorum aliis in locis dissicillime penetrans. dolo

res continuitatis solutione essicit acutissimos. Ea enim membra facile cruciantur, quorum materia multa et cutis densior est, is modica caro, quoniam paucioris caloris et spiritus sunt, qui poron aperiund , materiamque extenuant; unde et virtus debilior est, i exi quo materia non dissoluitur, vemput est circa tempora, lacoti brachiorum, tibiarumque versus partes domesticas, ut supra. monstrauimus, multiplicesque fiunt aeutiores minusisque acuti, prout membrum aeuti sensus obtusiue

Dorit, ut etiam supra de Propositionis nostra declaratione discussimus.

Signa et rationes totius propostionis, et primimιesidi sicciqne sunt humores.

' Qui autem humores qualesquo hune essiciane morbum, ut manifestius percipiatur, hanc ponsemus propositionem iuxta omnes partes suas exa i minandam. Videlicet, humores, qui hunc moxhumessie; unt, calidi et sicei lant, item mali, hoc est, eorrupti atque maligni, partim sanguis, partimquctbilis, citrina. Et quoniam ex signis aptissime morbum hunc, sicut et de ceteris, mediet est deee

neres Di stiroci hy Corale

136쪽

o Morbo Galliso.

nere, quia artifex sensitiuus est. Tegni ν auctora HALY , idcirco per signa et rationes conclusionem

nostram verissimam demonstrabimus; et quia eciarum sest aliud sanum, neutrum alterum, ultimum aegrum. Horum autem signa quaedam rememoratiua sunt, alia demonstrativa, pronostica cetera, est sana neutraque aegritudinem non declarant, et ex his rememoratiua debile quid conterunt, .ut tertis

Tegni sentit GALENvs ; ideo de aegris demonstraistiuis primum, postmodum vero de pronostitis, utre, plane constet, determinabimus, quorum diuisionem consummatam forte ante nos a nullo in

unum collectam, qui cupit percipere, librum n strum is infirmorum visitatione legat. Humores ergo Calidos primum siccosque huiusmodi luis esse caussam, ex signis demonstraἀtiuis magnae utilitatis, ut GALENus testatur Tegni tertis, aperimus. A rebus igitur . non naturalibus primum aeris intemperies I vigilia, desperatio , ud daemoni se dedant, et regimen malum, quae a nobis superius dicta lant. A iuuantibus et nocentibus signa etiam accipiuntur, quum alterans citius sui simile ad se conuertat, quam sibi repugnans; ut Tegni I. Misi ANvs declarat; ideo iuuenΘs aesta te peius se habent. Similiter et omnia, quae intemperata noscuntur. Si enim contraria curantureontrariis, eugo laeduntur a simili. Ex quo sequi tur, calidum laedere corpus, aegrum signum esse

137쪽

ra De Morbo Gallico.

eum morbum, et caussam etiam ealidam esse saepius. Nocent enim cepe , . allia ,. Porra, piper, et cetera hoc genus comesta, dolores et feruores excitantia et illico exaugentia. Balneum de villae fert, prosuntque cucumeres ac frigidae potiones , afferuntque plantaginis solia indolentiam pustulis superposita, quae breui quidem spatio peruruntur, ut haec omnia affecti nobis saepius retulerunt. A re naturali non leue quoque signum sumitur. Capta enim sunt hoc facilius corpora, quibus elementa calida dominantur, quibusque calidi

humores, aetas, complexio, sexus et huiusmodi insunt, ut mares sunt iuuenes macrique, ut Omnes lateri cogit experientia, corpora etiam robustiora, spirituosa et rubro colore affecta. A rebus item praeter naturam significatio non parua habetur. A caussa primum extrinseca; Gignitur enim a calido et sicco agente, aeris scilicet inteminperie dicta; Quum itaque effectus omnis causiactsimiletur, ea erit huius morbi materia. Item a caussa ipsa antecedente, complexione, calore et digestione corrupta, a caussae item coniunctae inhaeis

rentibus calor et flamma in ptisaeis inteserabilis rein Peritur. Quidam enim nobis dixit, ipsa ego sum flamma, alius in podicem faces se habere asseruit, ubi scilicet decem aderant pustulae vessicales; immo tonsor, qui mecum orat eius loci, ad quatuor

Similiter ALMEN R i. citi p. 369. signa constituit.

138쪽

De Morbo Gallieo.

digitorum distantiam cauma pereipiebat; alius leu,

ter nouacula caput excoriatus dixit fornacem supee id diu sensisse. A morbo ipso bothor nec depressa lataque, ut pituitae est, aut acuta, ut eholerae, nee ducae substantiae, toniae scilicet, ut atrae b, iis subito saepe oriens similRorque evanescens, sed ut faba saepius et avollana in se collecta parum loci occupam. Quae omnia calidae materiae signa simia Color etiam ruber, fuscus processu, licet principio eitrinus sit, vel cinericius,i ut variolarum osteoloe . vestigium a pustula derelictum rubrum ad splendidum , sicut lateris in fornace decocti liquos, et virus emanans, plurimum sanguis et aqua est; na esse visuntur, qui fere illico in crustam coagulatur; QMod solius caloris est opus ac frigidi conia gelatio, licet in quibusdam post tempus sanies apparuerit, Vt ex maturis quandoque variolis, liquoris item laetor intolerabilis, quod seeunda primide urina et saetida egestione calidam portendit. materiam. A morbo iterum dolor s culaneus acutissimus audientes euocans ad compatiendum, quo diabolo multi, laqueo alii , se committere ausi sunt; Ab accidentibus, primum ab operationibus laesis, et actione, quae signa apparentis verit eis exsistunt, as Tegni auctore GALE No. licet secundum AvICENNAH prima sint in morbo-

Tum Interiorum notitia. Sicut enim materiam aperuit transmutatio, et actio formam

139쪽

go D morbo Gallico. VII. Metaphysica 'γ commentator; Ideo, qui

sgna nescit ab actione accepta, rei ignorat essen. tiam. Vnumquodque licet virtute univorsalis ρgentis utitur sibi propria actiono, ut ipse ibidem. Primum ergo diminutae scilicet operationis. sitis non parua, et in pluribus corpoIis laxitas, extenuatio breui temporis spatio, minoratio appetit his, qui praecipue repercussiua inunctione usi stat, qui tamen augeri solet, materia frigida ob id pe, tentet os stomaci, auditus visusque hebetudo. Ablatae secundum, aeterna in multis vigilia, quaO calido et sicco proprius fieri habet; appetitus eti4 1 multis ablatio surditasque, cholera, instrumen. ta auditus afficiente, ut GALE Nus aphorismo illo, quibusRmque felleae egesiones, testatur, assidua in quietudo atque iactatio, praesertim in lecto, ubi ealor calori materiae additur corruptae. Tertium βolor acutissimus sub cute in superficie, ab exeunis i qualitate mutata, quae signa a' Tegni a casibus appellat GΛLENus, raroque fallentia ibidem HALT

Quaedam pauea ι quae hoc loco deerant in comtextu, addita fuerunt in margine, sed ita comri pendiarie exarata, ut coniectura uti opus fuerit. Ego ita lego: Et 8' AnisTOTELE sentiente. Si emo actio caliditatis est, rego et materia formae calidae erit; qui enim tollit a rebata suas propνias viliones. essentias a ret, scribit s. metaphy- Deae. SΛRT. '

140쪽

eo modo dicta , quia immediate ab operationibus

caueant; A qualitate ergo mutata color totius ei trinus et Ru.lidus factus, ab exeunti mutato, eg stio sicca cuni corporis stiplicitate, unde corpus non fluit, nisi errematibus adiuuantibus, tuncque exiens eum saece humor podicem et sedem exurit; Vrina ad albedinem vergens ob materiam, quae deberet colorare cholericam ad corporis circumferentiam derivatam, quae tanto albior est, quanto plures hie morbus corporis partes occupat; Aliquando tamen alba est, quoniam ab alia materia coloratur, quam ab ea, quae morbi huius caussa est, membris ex cruditate debilitatis, maxime prauis acceptis et eum ingluvie cibis, quae materia interdum eum materia morbi miscetur ad morbum essiciendum, ut dicemus inserius. Sed hoc longo post tempore

accidit. Caveant ergo medici, ne ab huiusmodi aegrotantium urina decipiantur in morbi natura inuestiganda. Extranea namque materia evacuata, remanens caussa morbi in urina manifestam se praebet, estque quandoque sani ea urina similis, caussa antecedente, scilicet pauca exsistente, vul tota sub causa coniuncta transmissa, ut ex ophorismo quinto, ubi fauces aegrotant, aut pustulae nascuntur in corpore, aphorismortim fecunda colligitur ab HIPPOCRATE. De hac labe libro nostro scripsimus da urina inscripto.

SEARCH

MENU NAVIGATION