장음표시 사용
91쪽
dumtaxat deprehenditur. Natura senim tantummodo maculas in tute afferre intendit, dolores vero praeter eius intentiouem adueniunt, tamquam in scabie fiant, sicuti et pleuras ab apostemate nominatur , licet oriantur cum eo dolores; sedi comtra haec, quae dicta sunt, valida potest adduci ratio. Hoc enim notato, vel rationes superius improbantes primam et secundam opinionem non esse variolam et ignem persicum, ubi et GENTI Lis deprehenditur, dissoluuntur, vel per eas hoc adnotatum destruitur. Si enim apostema tantum est pleurosis, igitur et tales pustulae solum variola et ignis esse dicuntur. Haec autem ratio ita a nobis dissoluitur. Ignis et variolae nomen pustulis solis Conuenit, .i non autem eis et febri earum simul, recte vero lipei, lyt cum sebre etiam fiant, ita et apostemati taptum pleuresis nomen licet, ut cum his aduenit accidentibus, tribuitur. Pari ratione et pusulas tantum, quum hunc nominamus morbum, audiri concludimus, sue cum iis dolores appareant,
sue solae. Solum igitur quaestio fit de eiusmodi pustulis, quo nomine quave definitione habeant terminari, modo his omnium proprissima est Saphati superius posita. definitio. Ergo Saphati nomen illis est omnium accommodatissimum; Qui autem cupiunt descriptionem, pustulas, dolores aliasque huiusmodi morbi partes claudentem, ex AvicENNA facile haberi potest, videlicet: Hic
92쪽
morbus es pvstulae plures malae proprietatis eon. tagiosaeque , ex humorum natae corruptione propter aeris in taliditate siccitateque intemperiem, per certareorporis partes vel per totum corpus dispersae, eumuliere pudendorum subeutaneoque dolore, hune morisbum fere semper simis Agnis praenantiantibus. L
. horos enim spontanei, id est, dolores absque caussa apparente, ut exponit GALENus, morbos narrant, Σφ Aphorismortim HIPPOCRATE attestante, et eo Aphorismo: Quibuscumque resurgentibus, horismdrum. Ex quo non parum eos errare apparet, qui quum huic morbo non esse aiunt, quam epidemia conuenientius uomen, id pro genere vel pro alia parte in assignata ab eis definitione non constituunt, quum definitio illa minime recta sit, quae non periectam explicat definiti essentiam, sicuti hos plurimum a vero abesse opinais mug , qui, quos diximus, dolores aritium esIe assidimant, quum pauci1, et non, nis longo pos tempore ' , quia ad eos aliquando terminentur, aut trano stu materiae ad cutem illud contingat. Doctrina vero,
ut posteriorum Analyticorum primo et Metaphseas sexto de Philosophi mente colligitur, de his est,
qua ) Fere idem dicit sc AELLIO p. 4 I. Aphrod. D At vero dolores primos memorat GnvENBEcκP. 67. interdum ab exsiccatis pnstulis fieri contendit ib.
93쪽
quod saepi ι sunt, maximeque horum artus emposcit , quibus iuncturae latast atqtie di actae r erisuntur. Decursu enim temporis natura continus materiam expellente ad cutem, ea iuncturas media in via
ossendens, in iis certa quas permutationis erilis eadit et Astur, sed in laribus artus haud ingreditar, eos politis extra iuncturam fabeutaneo situ circumdat, . saepivique spatia inter artus invadit. Cuius rei argumentum hoc sit, quum frequentius tactu, raro vero plicatione dolor illico percipiatur. Est autem huiusmodi dolor actio lae la, corrupta, sensatio
scilicet tristis ineundae cutis, praecipue temporum, brachiorum tibiarumque ossa cooperientis, ac si ar-hitreris, ut verbis GALENI 2' interiorum loquar. hunc in ipso osse dolorem consistere. Ea enim loca digitis, quum premuntur, dolore assiciuntur, at, plicatis iuncturis, laesionem nullam, aut, ut diximus, raro patiuntur intrinsecus. Vbi enim dolor, ibidem et morbus est , et humores habent decursum, ut horis minum HIPPOCRAT is se tentia est, et THEYsi R suo Zoar. At periculosioriit pelago se immergunt, quum iam dictos dolores pustularum accidentia esse consent. Et de peccatone arguantur, profundius se praecipitant, quum quis, nullis apparentibus pustulis, dolores percipiat, aiunt eos intrinsecas pustulas causare, saGALENI de cholera nigra munientes auctoritate, qui interiores partes, quum adamantis naturame is
94쪽
effugiant, pustulas suscipere confitetur. Quibus et AvICENNA fauet, quum imuit capite de variolis: δε-riolae non cute dumtaxat, sed membris fimilium partium omnibus, et apparentibus, et Occultis, adeo, quod nemir eontingunt, si velaminibus. Idem et M Esu Essuo de Apropriatis da Pleuregi capite sensit.
At quonam modo hoc intelligi potest, pust
sit initis misentibus, ab eis extrinsecus dolores communicari, nisi forte velint dolores ah eis effiei intus. Sed de extrinsecis ratio deest, quars scilicet dolores non inserunt, quoniam quanto pla res pustulae Venerint, pauciores sentiuntur dot res Et si ab intranea caussa sextra produci effectus conceditur, quare mediae partes non idem praesentiunt 8 Et si hae excrueiantur, quare internae partes , quas pustulae habent, . non vexantur et vehementius, et febres fiunt, ubi eas tamen d Etiam, vel, ut decentius dicam, indolentiam h bere cernimus febremque abesse Τ Quod quam absurdissimum iudicamus, quum potius contrarium fieri par sit, sicuti in pleuresi vera pars interior, ubi apostema est, intolerabili dolore assicitur, exinterior vero, ut tactus declarat, libera est atque incolumis. Et si pars interior apud eos ea, quae sub cute est, intelligatur, adhuc laqueo detinetur, quoniam quumloca, ubi dolor est, sola serme tutis cooperiat, in eis ibidem pustulae non tantummodo tactu,
95쪽
verum etiam visu, sicut et tactu, doloris semper discernerentur; attamen hoc nemini, nisi sortasse raro visum est. Aduersus hos GALENI auctoritate acrius invehi possumus, scilicet accidens aegritudinem sequitur, veluti umbra eo us. Morbo enim posito atque aueto, iterumque evanescente atque sublato, accidens ponitur, augetur et, tollitur, modo hic contrarium experimur. Pustasir enim divitiplicatis, dolor tollitur, illis vero sublatis . his validior reperitur. Quum igitur alterum ab altero separari posse non lateat, minime unum alterius aecidens proprie poterit reperiri. At hos potistamum hine falli contingit, quia praxi non student, vel ei dediti aegritudines suffieienti examine non discutiunt sed omnem membrorum dolorem a tuum esse putant, et omnem, quae cum altera iuncta est, aegritydinem accidens esse credunt, veluti quidam omnem stomachi malam complexionem frigidam esse existimant. Propter quod nos quidam fratris in calida stomachi complexione frigia da medicamenta tribuentes reprehendit, qui quum eius sententia mori, vel saItem ad- malum finem iis perduci expectaretur, meliorem tamen' valetudinem consequutus est. Hoc denique tenem dum est, sustilas et dolos es huiusmodi nostri imporis
96쪽
vnum esse morbum eo Urem ), duas scilieet valdo diuersas dispositiones, nullam vero alterius caussam osse. Ex quo sequitur, morbum gallieum, de quo noster est sermo, has duas avrehendere assectiones, improprie tamen Saphati, quum superius exposuerimus, nomen ei, quod natura intendit, licet a fine quandoque deficiat, tribuatur. Ita etenim uerit natura corporis gubernatrix sua potentia expulsiuχ, quae intus habet, exterius intendit excrementa ei itere, et e venis ad poros propellere, ipsamque cutem, non viseera, sed extrema et ignobilia his, puta, pustulis potius coinquinares veluti ex materia iam parata vermibus intestina. Quae si potens est, maioriaque tota decenter su tilis, viae quoque ad cutem apertae, sinem cons quitur exoptatum, laeque pustulaγ fiunt in cute. Quod si contrario modo se habent ab ea. ipsa irri ta fit, pustulaeque dumtaxat in interioribus saepe essiciuntur, ub, et dolores oriri queunt, paucis extrinseeus aut nullis pustulis apparentibus, cuius Agna sunt insida extenuatio ac sne aperta caussa cita
n Mire de hoc disputarunt maiores Nic. LEONICEN. p. 36. SEBAST. AQVILAN. c. u. p. 9. T. I. CO iungit pustulas et dolores PINcToR c. 5. P. 93. R. Morbum gallicum MONTEsaustus c. 3. p. ras. T. Ldicit dispositionem plures formas complexam. Videturque in eandem sententiam ingredi Cl. HENfLER.
97쪽
De Morbo Gallieo. πvirtutis debilitas atque prostratio, licet idem ex
materiae malignitato essici possit. Sin vero aliter fit, ut scilicet materia sub cute tota contineatur, soluto continuo tristis sensatio, dolores scilicet generantur, donee resolvatur ipsa, vel ad pustulas terminetur. Si vero, quia pars grossa materiae parsque subtilis est, portio sub cute figatur, po tioquΘ eius superna erumpat, simul pustulae nascuntur atque dolores. Non igitur sunt dolores pustularum, ut existimant, accidentia, sicut nee colli dolor, materia ruente ud pectus ex cerebro et pleuresim faeiente, ipsius pleuresis accidens est. Nam ut secunda primi tollitur ex Avi CENNA , accidentium quaedam eum aegritudine, quaedam post fiunt, non autem, quod antecedant, ab eo adduiscitur, sed eius, quod praedicant, contrarium p tius credi licet ex AvicENNA. Qui hunc fers morbum libro a' de olibano tapita tetigisse apparet, quum propriis his inquit verbis: Osibanum eonfereviseribus fravdeseruis, et cum oleo 'st aceto dolori, qui nominatur compostus, at est dolor, ex quo proumiunt iu'corpore, stat verrucae. Ex quibus id etiam sequitur, eos, qui dolores huiusmodi tantummodo patiuntur, quia fiant praeter scilicest naturae intentionem , Saphati, litet improprie, non effugere , qui vero tantum a pustulis possidentur . proprie id nominis subeunt, quia, licet frustra, finis tamen ab eadem, quae facit dolores, materia a
98쪽
natura intenditur. Hae autem pustulae quo apostematis genere reponantur, qualesque dolores exsistant, capite de caussis aperietur. Ad eorum igitur primum, quae runt obioeia superius, respondemus, eius consequentiam ullo modo concedondam non esse, licet et prima negari propositio possit. De malignitate enim Avic ENNA non meminit, quia in his capitibus, quibus raro utimur, uniuersum et absolutum ordinem, omnes non afferens partes breuitatis gratia parulfecit.
At infra Saphati et impetiginis capite id expresse apposuit; Nam si est Saphati impotigo malignior, id et malignum esis percipitur, quod et in pro
nosti eo planius apparebit. Pudendorum ulcera teis tigit AvICENNA, quoniam inter eiusmodi pustulas,
saltem processu temporis, Vlcera annumerantur.
De dolo 4bus in definitione, etsi AvicENNA nu
Iam secerit mentionem , id sapienter ab so factum esse putamus. Quae enim inter se maxime diastant, unum ad alterius veram declarationem non conseri, ergo nec ad alterum definiendum, pustulae ergo, quas declarare intendit, tantummodo Saphati morbi nomine intelliguntur. In capite autem eos aliquando , quum eiusmodi bothor fieri profecto non tacuisset, sicut pleuresis capite adiecit,
quum ait: Fit cum ea febris acuta, nisi breuitati continue indulgeret, quum dolores hie fieri, scuti
99쪽
nee in scabie, in qua possunt fieri, necessarium
minus sit. Si onim non sunt dolores accidentia bothor, nequo de earum essentia, sed secunda aealtera dispositio ab eis, quae et in scabie a tali et tanta materia fieri potest, non ideo in scabiei eapit dolorum mentio facta est, merito hoc in eapito de eis AvICENNA loqui non decuit. Si enim eum doloribus anno praesenti accideret scabies, de quihus AvIcENNA in ea non meminit, non sequitue eum non satis de scabie pertractasset De eis namque loco suo tractauit, licet aliter etiam diei possit, de hac una Saphati specie eum doloribus, tamquam de eo, quod rarissimum sit, non tractare AvICENNAM. Possunt enim Saphati infinitae species assignari, ut de melancholia scribit Aso HALr, doctrina vero de his, quae, ut in pluribus acetadunt. dari debet. At si ultro ita institerint, nouus his morbus es duplex, varia di postio, unamque dumtaxat . ut asseris, exprimit, Saphati pustulas scilieet, tale ideo nomen nouo huic morho
non conuenit. Ad hoc censendum dicemus conis
sequentiam non valere, licet et maior falsa proprio possit ostendi. Novus hic morbus uere non es.
nisi una, ut diximus, dispositio, quam scilieet natura intendit, videlicet pisulaι I. Dolores autem, in
100쪽
in via praeter naturae intentionem exoriuntur rationibus ante adductis; pustulis ideo nomen datur , et id aptissimum Saphati est. At licet hie sit
duplex, varia dii positio, quia tamen a fine intemto et termino, ad quem unumquodque iustum est nuncupari, Saphati ideo nomine hic nouus deeenister appellabitur morbus. Illi igitur hoc nomen omnium est aptissimum, et per consequens eius est huic definitio omnium maxime propria, ipseque AvIcENNA quam sapientissimo aegritudinem ipsam , descripsit. Neque hoc inde consequitur 3 includit hie novus morbus varias correptiones dissipyitionesque, ergo ei nomen unum poni non potest. Nec quihuie epidemias ') nomen indiderit, Hippo CRATE continuo sapientior erit 3 Nam etsi quaesitum ab eo fuisset, quo proprio nomine appellandus esset hic, et assimilis morbus, quum apostema, quod 'genus est Saphati, aliasque sub se species habeat, Et omnem speciem, liceat et singulari suo nomine nuncupare, saltem generis et speciei nomine, non peecasset mortaliter, certum huic nouo aut commune imponendo, sicut non peccauit, qui vario in Iis et morbillis, atque earboni, epidemialibus mor- his , quibuseum est ardentissima febris, proprium nomen imposuit. Omne enim, quod participat,
Hoc secit primus LEONIcENus, neque omnino no garo audet auctori