장음표시 사용
51쪽
str tenetur fimns vel patefacere hos defectus, vel assianere a contractu , si possi prasiumere juturam sponsi gravem indignationem. Si error in sponsalibus de futuro ex dolo alterius provenit, is deprehensus juillam praebet resiliendi causam. Ceterum ut pateat. datas notiones arroris circa personam S qualitatem recte conceptas esse, eadem exemplis celebrium caluum sunt declaranda.
g. 4 I. Summae Tabienae Parte II. Impedimento LM. q. narratur haec species : Quid esset dicendum adis casum, qui contigit Mutinae tempore, quo haec scri--bebam Bononiae. scilicet an. ISI 3. de quo fui in Merrogatus; videlicet erat quidam habens duas filias, ,, quarum prima non erat multum sana, neque pul- ,,chra : secunda vero erat pulcra & sana. Quidam ve-- ro juvenis videns hane secundam dixit patri, quod se illam acciperet in uxorem. Pater respondit, quod is non erat consuetudo , ut secunda prius nuptui trari datur ante primam; & quod, si volebat primam, quae, aeque bona erat, sibi eam traderet. Iste juvenis, qui
nunquam viderat primam, misit quemdam amicum suum, ut videret eam; cui amico ostenderunt seis,, cundam, dicentes, eam esse primam. Ille vero ami-ricus retulit illi juveni, quod esset pulcra, ct fortis, & bona pro eo. Venit igitur iste juvenis ad do-;, mum istarum , & praesentaverunt sibi primam, eum
,, qua contraxit per verba de praesenti. credens, quod is esset illa, quae fuerat ostensa amico suo. Cognita autem deceptione voluit dimittere eam, allegando, is quod fuisset error personae. Respondi, quod matri monium teneret, & non fuit error personae, sed ,, qualitatis. Hanc deeisionem passim sequuntur Ructores; quia intentio contrahendi non poterat a iuvene alligari ad primam , quae expresse ipsi negata fuerat a patre earum filiarum. Cum ergo & intentio contrahendi, & executio contractus respexerint idem . in diis
52쪽
De Sponsalibus V matrimoniis. 37
individuum, error in persona non contigit. Dices: Intentio contrahendi tendebat in illam, quae fuerat ostensa amico, & executio contractus falla est cum alia. R. d. hoe est , habens intentionem contrahendi cum prima , putavit, hanc eandem fuisse ostensam amico; & hoe in facto, seu qualitate erravit. c. ipsa intentio unice ad eam fuit alligata , quae amico osten sa fuerat n. Non poterat is intentionem habere con trahendi eum secunda ; quia hanc pater jam negarat; S ipse amico mandarat, ut primam viseret, & primam ab amico visam credidit: semper ergo intentio contrahendi in primam tendebat, quacum postea re
ipsa contraxit. Quid Τ si effigiem primogenitae petitiasset, & pater imaginem misisset secundogenitae; etiam De tunc in persona erratum fuisse dicemus' Aliter decidendum esset, si de illa, quacum re ipsa contra xit, nullam animo informasset ideam, nisi ex eo, quod fuerit ostensa amico. g. 42. Navarrus Consiliorum L. IU. Consit. 49. narrat istiusmodi factum. Quidam A. homo plebejus
toties , tamque asseveranter eonfirmavit Domino B.
octogenario seni ex illustrissima familia, se esse nobilem , primogenitum, & divitem cum tamen nihil
horum in eo reperiretur , ut ei nuptui daret suam neptem , penitissime jam, & dolosissime persuasam,
ipsum alto sanguine esse cretum. Celebrato matrimonio, priusquam consummaretur , detecta est fraus. &ex causa erroris de valore ejusdem interrogatum. R spondit Navareus, valuisse matrimonium, spectato lo errore circa nobilitatem. At spectata primogenitura , cum haec redundet in personam, probabiliter non valuisse. Addit: Etsi matrimonium valuerit, adesse causas, quia consummatum nondum erat , ut
Pontifex dispensatione illud dirimat. Sed istuc ad hunc
53쪽
locum non pertinet. Uidctur absolute dicendum, matrimonium valuisse : quia prima idea huius sponsi ex ejus praeientia , ac notis in sensus cadentibus orta est rnulla aliorum fratrum, inter quos primogenitum se jactabat, aderat cognitio; sed tam intentio eontraheridi, quam executio contractus in idem tendebat individuum. Erratum ergo in qualitatibus fuit: in persona, aut individuo personae erratum non fuit. Sane error personae id involvit, ut, qui errat, duplicis individui cognitionem habeat, in quorum alterum tendat intentio contrahendi, in alterum executio
g. 43. Alius est Caram uelis casus narrante G bat in Alphabeto matrimoniali de impedimento erroris. Homo Germanus dives , sed non nobilis Romae incidit in quandam meretriculam, quae nobilis & castae virginis speciem sumserat, dicens, se esse filiam comitis a Libenstein : fugisse parentum tyrannidem , velle nubere. Norat homo Germanus Comitem, sciebat, eum habere si iam, quae austeritatem parentum pertaesa ad Monialium asceterium confugerat. Credit, hane esse, & in uxorem ducit. Revertitur in patriam, opinione sua jam pene Comes iactus. At ibi reperit, Comitis filiam adhuc apud Moniales haerere, & hanc esse vaferrimam meretricem. Igitur matrimonium esse nullum, vociferatur, ac pro nullo declarari petit Caramuel matrimonium habuit pro invalido, disientientibus aliis. Caram uelis decisionem sequor; num praedicatum , in quo error contigit, fuit hare nota in
dividualis: Ust filiam Comitis a Libenseis: norat
sponsus Comitem: norat ejus filiam asperitatem paventum fugisse. Ex hisce notis ideam certi individuieoneepit, eique intentionem contrahendi assixit; sed contractum executus est cum alio individuo. Erravit
54쪽
' ergo in persona. Dices. Intentio contrahendi tendebat in personam praesentem, quam ex visu, familiaritate, aliisque notis lingularibus designavit: & cum hac ipsa
contraxit postea : ergo circa qualitates personae pra sentis, non in persona ipsa erravit. R. n. a. Hoc enim semper posset objici; & sic nullus omnino error m trimonium dirimeret; quod est contra I. decisionem f. 38. Aperte autem in hunc casum notio erroris circa personam ibidem allata inuidit. Dixi, me deciasionem Caram uelis sequi: rationem enim , quam attulit, non sequor. Putat enim, nullum esse matrimonium etiam ob errorem qualitatis , si qualitas e. g. opulentia, nobilitas, assura itur tanquam unica ratio matrimonii ineundi, & tanquam purum medium obtinendi priefixum finem commodae sustentationis . aia
finitatis cum familia nobili &e. Unde aliqui Doctores statuunt regulam: Qualitas redundat in substantiam matrimonii, ejusque defectus contractum reddit irritum tune, quando ea spe flatur tanquam unicus finis matrimonii cum certa persona contrahendi. Uerum
ejusmodi propositiones indeterminatae saepe saliunt. Nam I. alius est finis ipsius operis, status assumti, vel contractus initi e. g. venditionis, ut quis dato pretiorem faciat suam : alius est sinis operantis, aut cause impulsi e , per quam ad finem operis intendendum aliquis impellitur, e. g. ut quis emat equos, quia eos, quos domi habet, interiisse, ex nuntio vero aut falso comperit. Ejusmodi cause impulsivae in eodem genere contractus, aut flatus admodum variabiles sunt, nec attenduntur in contractibus , nisi consensus iisdem expresse alligetur, aut dolus partis alterius intercesserit. Tales causae impulsivae in matrimonio siepe sunt, ut, qui ossicio publico aut privato distentus est , negotia domestica, & rem familiarem uxori relinquat: ut assinis fiat familiae nobili, aut per uxorem Ofitiatum,si 4 merca.
55쪽
mereaturam &e. obtineat: ut provideat liberis ex priori matrimonio genitis: ut puellam, quam ducit, avita abducat luxuriosa, uti indicatur c. ao. h. t. In his ,s proposito , ct exspectationi eventus non respondeat, aut qualitas in uxore spectata non insit, nemo matrimonium nullitatis arguet, modo finis proximus S intrinsecus ipsius matrimonii, quem contrahens Ob varias causas impulsivas minime excludit, imo primario intendere censetur, non deficiat dQ. dd Coufer Principia generalia in Pure Nat. privato emposita S z7 pag. 68. 9 S 56. pag. IIA. Exemplum
care impulsivae, cujus defectus actum non fecit ire tum . extat c. 4. de convers. conjug. Similis casus recensetur a Gratiano pr. casi XXIX. 9 q. i. ib.
g. 44. Superest casus Baslii Pontii l. IV. de
Matr. c. 2 i. referente Gobat loc. cit. Dorothea sepius
palam pro sessa , se quidvis potius perpessuram , imo sibi ipsi allaturam mortem , quam ut nuberet certo viro, si Judaeorum sanguine infectus esset; nupsit tamen illi, mentito, se progenitum e stemmate, nunquam tali macula scedato. At postquam deprehendit Dorothea, esse sibi impositum , rem eo deduxit, patrono Basilio Pontio , ut matrimonium fuerit a legitimo judice pronuntiatum nullum , approbantibus Theologis, & Jurisperitis Salmantieensibus, Complutensibus, ct aliis. Error in hac specie solius qualitatis fuit; at sussicienter coram Judice probari potuit, sponsam hinc qualitati negativae alligasse intentionem suam, nee in ipso contractu ab ea eonditione receΩsisse. g. go. n. a. Similis deeisio , & ex simili rationea S. Congregatione Coneilii facta est in una Eustadiensi matrimonii 9 Febr. I732. Tom. U. Thesauri Re
lutionum S. Congr. Concilii pag. 257. 27a. 336. se .ceo De
56쪽
re De impedimento erroris exempIum afferri solet ex Gen. XXIX. de Patriarcha Pacobo . Lia re meheis. Sed videtur tum error non in contractu matrimonii, sed ejus u contigisse: is nam dixit Pacob ad Laban: da mi se hi uxorem meam ; quia jam tempus impletum es, ut se ingrediar ad illam; qui vocatis multis amicorum tumo bis fecit nuptias. ,, Ex quibus patet, eonfensum da pratenti inter Pacob re Rachelam Jam intretississe. Sed Laban vesipere Liam filiam introduxit ad eum. Erra. tum ergo fuit in uue, non in contractu matrimonii, excubante hacobum ignorantia. Aliae Doctorum distinctiones de dolo vel errore, qui dat causam contraffui, de errore vel dola antecedente, concomitante, subsequeu- te in praelevti ea rem non expediunt.
g. 45. Alternm impedimentum dirimens sponsalia & matrimonium est vis ac metus. Est enimalia quaestio de jure & facultate sponsalia contrahendi cum , vel sine consensu parentum, tutorum, magistratus. S. D. & I a. alia de plena libertate seu immunitate a vi & eoactione; quae libertas sine dubio
cuivis competere debet, tum ut simpliciter contrahat, vel non contrahat, tum ut contrahat cum certa per
sona. De quo memorabilis extat sanctio S. Coneilii Trid. Sess. XXlV. c. 9. de res matr. Disputant autem , utrum sponsalia & matrimonium metu inita jure naturali, an positivo tantum sint irrita Τ Ae matrimonium vi extortum, jure saltem positivo humano Nullum esse, concedunt omnes. De sponsalibus id negant non pauci; sic, ut probato metu ea rescindi Possint, ac debeant a Judice, non tamen ante restissionem nulla sint. Hinc emergere potest dubium juris de impedimento dirimente, quando de contrahendo matrimonio agitur. Quid enim Τ si priora sponsalia vi inita fuerunt valida, adeoque impedimentum Publieae honestatis produxerint; poteritne Pars altera
post eorum rescissionem matrimonium contrahere
cum prioris sponsi consanguineo in primo gradu
57쪽
f. 27. n. N. Hoc dubium cessat, si sponsalia clinita ipso iure invalida este, constet. 46. Decidendum est ' Ι. Cum de vi illata agitur, distingui maxime oportet inter vim & vim, nempe levem, aut gravem: iuste vel injuste illa tame. 6. & I5. h. t. II. Sponsalia aeque ac matrimonium vi gravi &injusta, contracta jure naturali sunt irrita. Prob. primo ex generalibus principiis de His. ρ- vi, metusve causia sunt. Lib. I. Decret. g. 573.
Secundo quia sponsalia ac matrimonium maxime fundantur in conjunctione animorum, cui nihil tam re- Pugnat, quam violentia. c. I 4. I 5. 28. h. t. Hi ne multi Auctores, qui alios aflus metu gestos natura valere putant, tamen sponsalia , matrimonium , vo is, prosessionem religiosam, si vi metuque fiant, ipso naturali jure esse irrita contendunt. Illi autem. qui matrimonium vi extortum, esse nullum fatentur, sponsalia tamen pari vi contracta valere asserunt, pugnantia loquuntur. Sponsalia enim si valeant, obligationem continent matrimonii contrahendi, atque in ipsum contractum influunt, ut proinde ipsum matrimonium vi & metu contraheretur, id est, invalide. Quomodo autem obligatio concipi potest ad matrimonium invalide contrahendum Τ III. Metus in sponsalibus & matrimonio interveniens purgatu C
spontaneo consensu superveniente c. 6. h. t. aut ita matrimonio spontanea cohabitatione c. a I.&28. h.
t. c. 4. qui matrim. accusare possunt D.
st) Dirumt x. Vis re metus non tollunt voluntarium, ac consensum ι rurum. Ergo jure naturae vale it actus metu geli. R d a. Non tolluut voluuiarium simpliciter. c. a. hoe enim ipsi iudieant fatri Curiones e. s. de His. qum vi. . Non tollunt voluntarium ad 'o alia 9 matrimo' nium requi tum , 9 consensum jure nisum, n. a. c. I ψα. A, t. ibi: cum locum non habeat eonsensus, ubi
58쪽
t metus At coactio intersuit, necesse est, ut . ubi asinstinius cujusque requiritur, Coahtionis materia repellatur. Matrimonium autem solo consensu con trahitur: & ubi de ipso quaeritur, plena securitate debet ille gaudere. cujus eth animus indagandus, nct per timorem dicat, sibi placere, quod odit, & ω- quainr exitus, cui de invitis solet nuptiis provenire. Cou enitus rure tit vlis dicitAr, qui inter consentientes mut irim jus ρο oblistationem continet. Id non si in his. qua vi metuque sunt. Nam metum inferens naturalem. Oblig&tionem habet, alteram servandi immunem ab omni gravamine ; ergo jus adversas eum non habet: metum passus naturali jure libertatis ει immunitat s ah injuria gauser emo nulla obligatione alteri devincitar. Dicunt a. Saltem valρbi ut is in alia tali casu, si firmentur juramento. R. n. Id deciditur c. 2. δε εο . qui duxit Ue. Ratio est, quia juramentum sequitur naturam
g. 47. Impedimentum Raptus ad hune ipsum
Iocum referri debet; quia contra vim ad tuendam matrimonii libertatem introductum est. Agitur enim de raptu, qui matrimonii contrahendi, non alia ex causa fit e. g. libidinis exercendae, de quo agitur in Jure criminali. Dein quaestio est de raptu violentia pnam Auctores quidam Galli, qui consensum parentum in nuptias filiorum, aut filiarumsemilias, tanquam necessarium ad matrimonii valorem exigunt, eo omisso consensu fingunt raptum 'bomationis aut seductionis , etsi contrahentes toto animo eonsentiant. cons. II. de raptu autem violentiae utimur jure Concilii Trident. Sess. XXIV. c. 6. de res. mair. quod
decernit, inter raptorem, O rartam, quamdiu irsa in potesate raptoris manserit, nullum posse con flere
matrimonium; statutis etiam aliis poenis, & excommunieatione in raptorem, ac omnes illi consilium, auxilium & savorem praebentes. Si rapta in loco tuto, extra potestatem raptoris constituta in ejus m in
59쪽
trimonium eonsentiat, potest illud eontrahi eontra l. un. I. C. de raptu Uirgin. vel viduar. Sapientissimae Coneilii decisioni videtur facem praetulisse c. cum lacum. 14. h. t. Quod de viro rapiente seminam decretum est , videtur pertinere etiam ad feminam rapientem virum; quia correlativa sunt, atque eadem in viro , si non major, matrimonii libertas requiritur i ac in semina : dissentit tamen Sanchez de Matr. l. 7. Disp. I a. n. 2 . seq. & DisP. I 3. n. I 6. g. 48. Ad rationem Sacramenti, quod in m trimoniis fidelium perficitur , reserri debet impediamentum disparis cultus; nam matrimonium non mOdo in ossicium naturae, & civitatis, id est, ad conservandam societatem naturalem aut civilem, sed etiam in ossietum Ecclesiae, ejusque conservationem institutum est, ut conjuges sanctificarentur, prolesque susciperendi, ac pie educarent. Huic fini maria me obstat disparitas cultus seu religionis in conjugibus; quae duplex est I. inter fidelem, & infidelem. id est, inter partes, quarum altera est baptizata . altera non baptizata. a. Inter partes, quarum una est Catholica, altera Christiana quidem , seu baptizata, non tamen catholica. Utroque casu disparitaseultus est vel antecedens ipsum matrimonii contractum: vel superveniens, uti si una pars infidelium conjugum convertitur ad fidem christianam, aut inteo conjuges Acatholicos una revertitur ad Ecclesiam catholicam, aut inter conjuges catholicos una deficit
ah Ecclesia citholica, & labitur in haeresin. 49. Decidendum est: I. Disparitas euliunantecedens inter fidelem & infidelem est impedimentum dirimens matrimonium, non jure naturali aut divino, sed Ecclesiastico, eoque consuetudinario,
60쪽
De Sponsulibus V Matrimoniis. 4s
etsi pars infidelis jam sit eatechumena, aut etsi una pars putet, se baptizatam, & tamen vere non sit M . Si pars Aeatholica matrimonio jungatur eum infidelie. g. cum Judaeo ; quod Protestantes alicubi permittunt, matrimonium pariter nullum erit. Calum recenset Benedictus XIV. Bullar. Tom. III. N. II. de Hebraeo, qui e secta Protestantium uxorem duxerat. Hebraeo baptizato, & muliere ad catholicam fidem reversa renovari inter eos debuit matrimonium. 9 37. S. 8a3. g. go. II. De disparitate eultus superveniente in matrimoniis infidelium , si nempe una pars convertitur ad fidem christianam , & baptizatur, decudendum est: II. Prius matrimonium per baptismum non dirimitur; eum per Sacramentum Baptismi non soluantur conjugia , sed erimina dimittantur. c. gaudemus. 8. de divortiis. III. Si pars infidelis titili cohabitare velit pacifiea & sine contumelia Creatoris,
id est, sine blasphemia divini Nominis, sine despucientia christianae Religionis, & sine periculo subversionis conjugis fidelis, hic potest eam ad consortium
admittere: utrum autem teneatur, Episcopus pro varietate cireumstantiarum decidet; uti resolvit Clericatus de Sacramento Matrimonii Decis. XI. n. 3Ο.
seq. IV. Si autem pars infidelis nolit fideli cohabiis rare pacifice & sine contumelia Creatoris, parti fideli
jure divino competit privilegium transeundi ad novas nuptias in Domino, id est, cum alia parte christiana. I. Cor. VII. I 5. eoque novo conjugio solvetur prius eum infideli contralium. e. quanto. 7. de Divortiis. Bened. XIV. de Syn. Dioecesi l. 6. e. q. n. 3. Clericat. lac. cit. U. Integrum autem non est, con-