Institutiones juris ecclesiastici, maxime privati, ordine decretalium. Auctore Jac. Ant. Zallinger ad Turrim, .. 4

61쪽

jugi eonverso transire ad alia vota, priusquam infi- , delis interpellatus aut absolute recusaverit cum eo cohabitare, aut animam sibi esse ostenter t. cum illo quidem cohabitandi, sed non sine Creatoris contumelia; formulam interpellationis refert Cler catus

L c. n. 24. Si pars infidelis longe abeis, aut studiose latitat, multi Auctores facultate Episcopi novas nuptias fideli concedi posse docent, ib. n. a 5. AIii dispensatione Apoliolica opus esse contendunt; quae ce te necessaria haud videtur, si pars infidelis post conversionem alterius ipsa aufugerit, aut a fideli fieri divortium, ac libellum repudii dari postulet; quod

uxores hebraeae facere solent; quia alias apud tuos non admittuntur ad novas nuptias; quia voluntas non cohabitandi non tantum verbis, sed etiam factis declarari potest. l. S. D. ratam rem haberi. UΙ. Notandum autem, quando pars infidelis hebraea a fideli divortium fieri, aut libellum repudii dari postulat . id a fideli nullo modo fieri debere; cum omne tale divortium aut repudium Christi lege sublatum sit. Matth. XIX. huci cho Cons. Consit. Benedicti XIV. de abula libelli repudii

Bullari Tom. II. Consit. 38. De dispen tione autem ' i tiscia coi . Ejusdem consitutior in Suprema. Bullar. Tom. I. Num. I 17. Calus, quo uterque conjux infrilis convertitur ad Mem tempore eodem. disparitatem cultus non inducit. De valore autem matrimonii aute Ba- . ptismum contracti biudicatur secundum Ieras naturales ac divinas. Conj. S. 29. Si autem una coutralienιlum pars Felis iam es, ea tenetur iinpedimentis eccle)iυιcis pidque fatis es, ut matrimonium reddatur nullum, etsi altera pars infidelis iisdem non obligetar..

g. 5 I. Superest alter casus de disparitate eul--tus minus proprie tali. g. 48. Ac I. Matrimonium catholici cum muliere haeretica, aut vicissim, vali

dum quidem eis, si nullum aliud subesti impedi

62쪽

De Sponsalibus V Matrimoniis. 17

mentum; at per se graviter illicitum ob perieulum subversionis, dissensionum, pravae aut ne eme educationis prolium. Horum malorum justus metus. certa experientia teste, longe superat spem commodi ex ejusmodi conjugiis proventuri, praesertim temporalis tantum , cui longissime praeserenda est causa Religionis , & salutis tum conjugis catholicae, tum pro-lium su). II. Si diversitas religionis superveniat matrimonio jam contracho; illud minime solvitur, sed aliquando causa divortii ad tempus certum vel ince tum emergit. Concit. Trid. Sess. XXIV. Can. s. de 8. de Sacr. Matr.

cii) cons Can. cave. 1s. re seq. XXVIII. q. T. e. 14. GHaeret in6. Consitutior Matrimonia. Tom. I. Bullari Bened. XIV. R. 34. ubι dolet Pontifex, eos esie intee catholicos, qui insano amore turpiter dementati. ab hisce detestabilibus connubiis, quae s. Mater Emelesia perpetuo damnavit, atque interdixit. εκ aniamo non abhorrent. De eodem argumento idem Pom tifex agit s. 6. c. 5. de Synod. Diotaes

T. AEtas requisita ad Iponsalia F matrimonium. I. ga i II. ρωmmtiones juris de infantibus 9 impuberibus, S. 53. III. 9 eorum matrimonium. S. 56.

sa. lure naturali ac divino certa aetas ald sponsalia, ct matrimonium non

praescribitur, modo uterque contrahens pleno ratis-nis usu , ac discretione polleat ad praestandum consensum in sponsalia vel matrimonium : quodsi per aetatem in alterutra vul utraque parte nondum adiit puben

63쪽

48 Liber IV. Tit. II.

pubertas naturalis, id est, potentia ad actum eo uia galem generationi prolis aptum; is censetur defetius temporalis, qui matrimoninm non reddit irritum. g. 53. Iure canonico fit I. distinctio inter infantes, seu minores septennio, & impuberes natura vel lege: nam II. Pubertas alia est legalis, quae in masculis incipit post completum annum XIV. aetatis: in feminis post completum annum XII.; ante hune terminum censentur impuberes lege a): alia naturalis, quae non pendet ex termino legali, sed ex potentia ad copulam conjugalem. Si haec potentia pra vertit annum XIV. in masculis, vel annum XII. in feminis, malitia vel prudentia dicitur supplere aetatem. IV. Eodem Jure circa aetatem priesumitur primo: Ante septennium non adest plenus usus rationis S sussieiens discretio ad sponsalia vel matrimonium. Seeundo ante pubertatem legalem non praesumitur naturalis, sed cum sit facti, probari debet: post pu-hertatem legalem aut priesumitur naturalis, aut ejus defectus habetur pro temporali, qui, ut dictum est, dissert ab impotentia perpetua. IV. Distingui oportet inter quaestionem juris de aetate aut pubertate ad valorem sponsalium, aut matrimonii requisita: &quaestionem utilitatis de nuptiis non maturandis aetate immatura more veterum Germanorum, de quo

Taeitus de Moribus German. & Caesar. l. 6. de Bello gallico agit.o0 C. a. S 3. h. t. Princip. Iussi. quibus mod. tuteIa finiatur. Merist. Observ. s. I. c. 14. 9 aa. Fit etiam in re mentio de pubertate plena, quor in masculis fiuittiranno XVIII. in mellis anno XIV. S. 4. Ins. de -- opt. ι. 4. S. s. D. de alimentis leg.

g. 5 . His praemissis decidendum est: I. Sponsalia aut matrimonium non valent, nisi Pars

64쪽

M Desponsatione Impuberum.

utraque septennium jam compleverit, nec ex iis impedimentum publicae honestatis producitur, neque etiam spectatur, an prudentia non suppleverit aetatem. c. q. & 5. I 3. X. & c. I. h. t. in b. Satis est ad nullitatem , si vel una pars septennio minor sit. c. I 3. & c. I. in 6. Quia talia sponsalia defectu eon-fensus nulla eensentur. Jure etiam veteri impedi mentum publicae honestatis non produxere. cito c. I. in 6.9. 55. II. Si sponsalia de futuro intra pubertatis annos contrahantur, id est, a masculis ante I an. a femellis ante Ia. an. , potest pars impubes, pu-hertatem adepta resilire. c. 7. & 8. De hoc jure resiliendi adnota primo: Hoe jus resiliendi competit, etsi sponsalia fuerint jurata; quia savore tenerae aetatis & ob onera status matrimonialis lege publica con cessum est. Secundo ante impletam pubertatem non competit. Hine exspectanda est pubertas legalis; nee ante eam nova fieri sponsalia possunt. est. c. 7. & 8. Tertio nec competit ei, qui jam pubes cum imp bere contraxit. c. 7., nisi ex alio capite e. g. vis &metus. c. 9. & II. Quarto nec datur , si commixtio carnalis ante pubertatem legalem intervenerit, malitia supplente aetatem. e. 8. in fin. Quinto etsi pars pubes facta resiliat, manet tamen impedimen tum publicae honestatis. e. s. X. & e. I. g. I. in 6.

Sexto cessat jus resiliendi, si impubes post XIV. annum aetatis suae, vel circa finem XIV anni consentit in nuptias promissas. c. Io. Septimo sola adveniente pubertate non cessat jus resiliendi, sed novo post eam praestito consevis; quem si jurato diffitetur pubes factus, etiam postea resilire, & ad alias transire nuptias permittitur. Qui casus satis clare

deciditur c. I . h. t.

65쪽

56. III. De Matrimonio inter impuberes, aut puberem & impuberem contracto decidendum est: Non valet matrimonium, si in utroque aut alterutro contrahentium deest pubertas tam naturalis, quam legalis. c. ulta h. t. Censentur tamen sic contrahentes de praesenti, ex interpretatione juris iniisse sponsalia de futuro b). Nullitas vero talis matrimonii est juris mere ecclesiastici; locumque dat dispensationi Pontificiae se . Ex contrario sensu inseres r Valet matrimonium, si in utroque contrahentium adlit pubertas aut legalis aut naturalis; alterutra enim sufficit. b C. vlt. X. 9 c. un. S. T. h. t. in 6. Saltem I pr hari non polit, contrahentes sic fuisse Uectos. ut aus. matrimouium contrahere, arat nihiι agere voluerint. Me auim eam locum haberet dictum c. 23. de Oistic. delegati et Quod volueraui, non potuerunt 3 quod potu runt , non voluerunt.

e Cong. Bullar. Bened. XIV. Tom. H. E sola Deer tal. Magnae Nobis. ad Poloniae Primatem, Archiepiscopos , ω Episcopos data. 20. Pun. 1748.

quum ει commune δε eadem S. 58. III. 9M n sum Concilii Tridentini g. 6o. IV. Denuntiationes matrimonii S. 72. V. Matrimonia occulta, au ineuaticam, inaequalia g. 73.

g. 57. V esponseatis refertur tum ad spons V lia de futuro, tum ad matrim nium. Clandestinum opponitur tum ei, quod pubIL

66쪽

De Clandestina Desponsiatione. st

eum est, non occultum: tum quod solemne est, siveritus externos lege vel canone prieleriptos continet. Est enim in sponsalibus & matrimonio alia solemnitas civilis S politiea: alia canonica; & matrimonium, aut dieitur civile , poIsticum, & relate ad ritus pro fanos solemne, in quo concurrunt solemnitates a Jure civili requisitae, uti pacta dotalia, solemnis traductio sponsae in domum sponsi, consensus parentum Se. a) aut canonicum, seu relate ad civile, non solemne , in quo adhibentur ea tantum, quae a I S. Canonibus praescribuntur; suntque duplicis generis secundum hodiernam disciplinam; nam aliud per Canones requiritur ad valorem matrimonii, ceu praesentia proprii Paroelii & duo tresve testes, iis in i eis, ubi Decretum Concilii Tridentini Sess. XXIV. c. I. de rei matrim. viget, praeter habilitatem personarum, & generalia requisita eonsensus: aliud praescribitur ad licentiam, ceu praeviae denuntiationes, Denedictio sacerdotalis. Id, quod ad valorem con tractus matrimonialis praescribitur, appellatur solem uias subsantialis; cum potius forma adsur vocanda esset: quod vero requiritur ad licentiam, solemnitas accidentalis. Primo agendum est de sponsalibus, anne & quatenus clandestina valeant, aut quandam se lemnitatem poscant jure ecclesiastico. Dein substantialis solemnitas ad matrimonium per Canones pra scripta videtur exponenda. Hac cognita de iis, quae accidentalia vocantur, etsi per se graviter praecepta sint, facilius feretur judicium. ca) Leges N eonsuetudines civiles m o Iocorum re te o

rum varietate admodum variae sunt, uti patet ex iis, quae Gratianus asseri caus XXX. q. s. tibi canon primus, qui Marsyio myae tribuitur. Imritis es, re diasciplinam feruli M., quo bidorus merces Juas protulit, videtur exhibere. In Biιre Iacro vaser contra8Lιs sponsalitii ει matrimonialis maxime examinatur.

67쪽

sa Liber M. Tit. III. . g. s8. Ad sponsalia de futuro nulla per Can .

nes praescribitur necessaria solemnitas. Valent jure communi etiam occulta & clandestina, atque impe- dimentum publicae honestatis producunt, modo nihil desit eorum, quae de habilitate personarum, ac consensu generatim praescripta sunt.

g. 59. De solemnitate substantiali, seu forma

ad valorem matrimonii praescripta decidendum est 3. Jqre ecclesiastico communi matrimonia clandestina, id est, nulla adhibita Ecclesi e benedictione, nullis testibus praesentibus inter personas habiles contracta, erant

valida b). a. Erant tamen gravissime prohibita se).3. Si post clandestinam desponsationem altera contrahentium pars eam negavit, altera assirmavit, pars assirmans habuit onus probandi. c. I. h. t. quia facta & delicta non praesumuntur. Atqui desponsatio erat factum : clandestina factum erat illicitum. 4. Si contrahentes matrimonia sua clandestine inita postmodum voluerunt publicare , ea ab Ecclesia recipi debuerunt, & comprobari, tanquam a principio in E cupia conspectu contracta. c. a. ibi: Nis rationab iis causa pro ediat e. g. suspicio impedimenti. 5. Ad detegenda contrahentium impedimenta postmodum in Concilio Lateran. IV. decretum est: in. cum matrimonia fuerint contrahenda. in Ecclesiis per Presbyteros publice proponantur, competenti terminop Unito, ut intra illum, qui voluerit, ρο value rit , legitimum impedimentum opponat; ρο ips Presbyteri nihilominus inusigent, utrum aliquod impedimen

tum obsti t. c. 3. De hac matrimonii contrahendi denuntiatione agetur infra. 6. Veteres Canonistae, cum matrimonia clandestina haberent pro validis, qualia fuerunt reipsa, sed contra formam Canonum inita, hanc adhibuerunt distinctionem, ut matrimonia

68쪽

De JGandesina Desponsatione.

.nia inita secundum sormam Canonum appellarent I gitima ta rata, clandestina vero rata duntaxat sed non legitima. Testis est Gratianus in fin. quaest. I. caus XXVIII. Hodierno stilo nomine matrimonii legitimi . & non rati intelligimus matrimonium infide

θ Coneis Trid. Sess. XXIV. e. I. de res mir. Can. I. XXX. q. 5. Pseudo- arisus ait: Aliter legitimum non fit conjugium, nisi ab his, qui super ipsam feminam dominationem habere videntur - uxor petatur - - & suo tempore sacerdotaliter, ut

mos est, cum precibus & oblationibus a sacerdote benedicatur. Omisis his folemnitatibus matrimonium negatur legitimum esse , eo nempe sensu, quem n. 6.hie exposui. Additur in cit. can. Ita peracta legitima scitote esse conjugia: aliter Vero praesumta, non conjugia, sed adulteria, vel contubernia , vel stupra, aut fornicationes. Duris hisce verbis emplasrum praebent sequentia: Nisi propria voluntas suffragaverit, & vota succurrerint legitima. Dixi: Jure communi olim valuisse clandesina matrimonia; dubitatum enim fuit in Concilio Trid. , cum de iis ageretur. utrum

- non per se irrita jam fuerint . iure nempe speciali comfuetudinis, tese Benedicto XIV. de Syn. ι. T. c. U. Certe Flaminius Cephalius, quem iterato laudavi L. III. Tit. 3 in Vindiciis Caelibatus c. XII. ait: is Hoc impe dimentum dirimens clandestinet talis in Hungaria autri coavum es ms regno, aut certe quatuor ει ampliussi seculis Concilio Tridentino anterius. ,, co Concit. Trid. I. e. Sancta Dei Ecclesia ex justissimia causis illa semper detestata est. Antiquissimas auctoritates recenβι Benedictus XIV, Deo superιus cat.

g. 6o. In Concilio Trid. c. I. de res. mair.elandestina matrimonia lege generali non tantum prohibita , sed etiam irritata fuere. Ibi: Cum sancta nodus animadvertat, prohibitiones illas propter hominum inobedientiam jam non prodesse: Θ gravia peccata perpendat, qua ex iisdem elandesinis conju-

69쪽

Liber m Tit. III.

giis ortum habent: prasertim vero eorum, qui in II

tu damnationis permanent, dum, priore uxore, cum qua clam contraxerant, relicta , cum alia palam contrahunt , o cum ea in perpetuo adulterio vivunt; mi malo , eum ab Ecclesia, quae de Occiatis non judicat , succurri non possit, nisi esse iur aliquod rein medium adhibeatur: Idcirco &e. Praescribuntur dein

publicae denuntiationes. Sequitur Decretum irritans, S ad elandestina matrimonia inhabilitans, hisce coninceptum verbis: Qui aliter, quam proesente Parocho, wI alio Sacerdote de ipsius Purochi, seu Ordinarii ILeentia , o duobus vel tribus testibus matrimonium contrahere attentabunt; eos sancta Synodus ad se eo trahendum omnino inhabiles reddit, b hujusmodi contractus irritos, o nullos eo decernit, prout eos praestenti Decreto irritos facit, B annullat. - - Decernit insuper, ut hujusmodi Decretum in unaquaque parochia Iuum robur post triginta dies habere incipiae a die prima publieationis in eadem parochia facta n

merandos. Pro decisione casuum obvenientium plura adnotanda sunt.

g. 6 r. I. Expenditur natura legis de matrue montis elandestinis. Haec lex est irritans, seu inhabilitans ad clandestine contrahendum , adeoque essicit impedimentum matrimonii dirimens in locis & ea-sibus, ubi obligat. Irritatio major est quidam gradus prohibitionis s M, sive, ut Concilium loquitur, est racius remedium; cum simplices prohibitiones propter hominum inobedientiam non jam sussieerent.

Natura legis irritantis est, ut nec ignorantia , aut particularis neeessitas actum irritatum emeiat validum. In eo enim genere legum locum non habet

Epikia o. Irritatio matrimonii clandestini facta est per sormam, contra tui matrimoniali praescriptam r

70쪽

o Clandestina Desponsalione. 5s

illus autem sine sua forma omni iure nullus est. Fo ma praescripta sta est in his , ut consensui de praesenti inter personas habiles praclito simul adsit proprius

Parochus & duo , tresve testes. Si non omnes simul atque una adsint, nihil agitur. Imo Concilium

. e. in διper parochum vel alium flacerdotem, qui eum minore testium numero: O testes, qui sine parochoses sacerdote hujusmodi contractui interfuerint, nee non ipsos contrahentes graviter arbitrio Ordinarii

puniri praeeipit. Fit autem in Decreto mentio pa- Tochi unius tantum, non duorum, etsi contrahentes ex diversis parochiis, ac fortassis etiam dioeeesibus snt. Nec ad valorem interest, sponsine, an sponsae parochus praesto sit. Utrovis enim easu matrimo. Dium coram proprio parocho reipsa initum censetur; quia in actibus individuis jus & privilegium unius Contrahentium communicatur cum altero CD. Hinc si in loco. ubi matrimonium initur, una pars non tenetur Decreto Tridentini, quia ibi promulgatum non est, valebit matrimonium Elandestinum etiam relate ad partem alteram. M O . Pus Nat. pris. S. 59. pag. IM. ein Lib. I de Consit. S. I 8s. n. II. Si concubinarius

ante mortem velit contrahere matrimonium ad meses ιε-gitimandas . G parochus ah sit, nihil agi potera. Alius es caseus, s parochus ob persecutiones aut langiori tempore, vel tuto adiri non posset. D L. Si communem. Io. D. quemadmodum fervitutes amite. ibit Si communem fundum ego & pupillus

haberemus, licet uterque non uteretur, tamen pr pter pupillum & ego viam retineo. Quia in Belgio foederato communitas Aeathesicorum hae lege non comprehenditur . Iet clandesinum matrimonium inter par

tem acatholicam. 9 catholicam , es hae seorsm eidem regi subjaceat. Item s sponsus sit vagas , Ipo a nouvoga, valide matrimonium contrahitur coram parocho