장음표시 사용
191쪽
remisisse , quantum linguarum discrepantia earumdemque secultas postulavit. Librum CoZriante quingentos annos a R. Juda Levita Hispano Arabice scriptum, Ebraice non mul-
, to post explicavit R. t uda Aben Tibbon. Fu
git eum nonnumquam nativa Auctoris sententia, quemadmodum observatum em R.
Azaria in Μeor enatim: qui infelicius etiam librum hunc a Juda ben Cardaniel suisse intem
pretatum conquestus est. Reliqua quoniam vel praelo nondum sunt commissa, vel ad nos omnino non transmissa arbitrium nostrum es fugiunt.His igitur omissis ad ulteriora progrediamur. Interpretandi artificium ab antiqui v 1. D. ribus Graecis sere spretum, recentiores leviter G Rςi excoluere; quaecumque autem e Iinguis exoticis in Graecam tradulia sunt, in iis ferE contugit,ut ab ipsis interpretationibus extrusa paula. tim exemplaria penitus tandem inroeciderint. Quo enim alio casu factum verisimilius esse di. cam,ut postquam libro Sapientiae Ebraich prumum condito , Graece laxius, liberiusque vertendo stilum suum commodavit Philo Senior; Sanchoniathonis Berytii Phoenicum Historiam,Phoenicia conditam lingua,Graece reddi dit multis auctam additamentis Philo alterByblius;Theodotum Hypsicratem,& Μochum, qui Phoenicu m res gestas, Phoenicio item se mone tradiderunt, Graeco retulit Chaetus, is quemadmodiim appellatur apud Tatianu; vel rea GH Asitus , ut apud Eusebium, seu potius Laetus,
192쪽
quemadmodii a Clemente Alexandrino,unde is,& Tatianus & Eusebius corrigendi sunt ; -- α
gone Carthaginensem, Georgicorum scriptore Punicum CassiusDionysius Uticen sisGraece repositum SextilioPraetori misit; Hieroglyphica Horapollinis AEgyptio sermone scripta, Graeco expressit Philippus; librum Enoch, cujus insigne fragmen tu habet Georgius Syncellus, Ebraica, Hannonis Periplum Punica,Ra- se Medicum Arabica lingua scriptos, GraecZIoqui docuerunt nescio qui; AntoniiM onachi AEgyptiacas Epistolas Graeca quidam loquela expresserunt ; Bardesenes item Archelaus Mesopotamiae Episcopus & Ephraimus Edes.senae Ecclesiae Diaconus,de Syris Graeci facti sunt;Syntipae Philosophi fabulam Μusus, hoc estMoses Persa & Isaaci, eMonacho, Antioche nae Ecclesiae Presbyteri Sermones A sceticos Abraham & Patritius E Syriaco Graece sunt interpretati; aliquae duntaxat Interpretationes superfint,primigenii ipsi auctorum libri peri rint. Orationem ab AEgyptiis ad Solem haberi
solitam, cum mortuorum viscera arcae inclusa
in flumen projiciunt, ex AEgyptio sermone in
Graecum Euphantus derivisit; ex eadem lingua Graecis quoque verbis rependit Arius Heracleopolita Allegorias, quas magnus IKgyp tiorum sacrorum antistes&scriba Epeis in literas retulerat;Persicorum Regum Historiam e Persirum tabulariis depromsit, Graecose iamone scitissime transscripsit, & ad Agathiam
193쪽
Scholasticum transmisit Sergius optimus Interpres; Isiaci Israelitae, insignis inter Arabes medici, Viaticum Graece vertit Constans Memphita; Arabica Achmeti Onirocritica Graeca interpretatione affecta sunt; Pseudo. callisthinem, Paulum Arabem, interpretem somniorum, aliaque Μagister Sethus; Bee eteberi Medicinalem librum Georgius ByZan- - tius; Avicennae librum de urinis Actuarius; Mazuri AEgyptii librum Medicae artis praecepta tradentem Iohannes Duca, &Zaphari Elgaeaari F. peregrinantium Viaticum Constantinus Asyncritus ex Arabico Graece e posuerunt : Constantini Romanam Historiam Latine conscriptam , aliaque nonnulla in Graecum sermonem transfudit Georgius i. sZigabenus; Humberti Episcopi Disputationes Constantinopoli habitas Graece e Latino interpretati sunt Paulus & Smaragdus; Fidei orthodoxae Prosessionem, Arabice a Theodoro Abucara scriptam , Graece explicavit Michael Ecclesiae Hierosolymitanae Syncellus; Aristotelis libros duos de Plantis A rabice
e Graeco conversos, Graece rursus ex Arabi
co redditos suisse aMaximo nescio quo jactant; Graecam nacta sunt interpretationem AEgyptiace primum scripta a Pachomio, Theodoro, Oresiesio proposita Monachis praecepta, quae Latine demum ab Hieronymo explicata
habemus; & Evangelium denique secundum
194쪽
Ebraros Graece & Latine idem Hieronymus
exposuit. Quarum omnium interpretationum servata tantu m parte aliqua, exemplaria fors abstulit universa. His vero neutiquam
annumeranda sunt Hermeti Trismegisto falso assicia opera, quae Graece primum, & a Graecis hominibus conscripta, & Syriace deinde a Syris conversa sunt; & quorum nonnulla AEgyptiace & Graece ab eodem Hermete uintriusque scilicet linguae perito scripta absurdinsime credidit Marsilius Ficinus: nec Abdias item Babylonius, cujus de certamine Apostolico libros Graece transtuli se nulla ratione creditur Eutropius, Latine Julius Africanus tnam quae sub his circumseruntur Auctorum nominibus opera, primis post Christianae religionis initia temporibus supposita fuisse censemus. Falsa quoque sunt, Vel parum certe sincera, quae de libris Mercurii ex AEgyptio sermone in Graecum conversis tradit lambiuchus. At quae ex sacris illis inscriptionibus
Columnarum prioris Mercurii Agathodaemon si ve alicr Mercurius Graece sertur transscripsisse, ea utpote propter vetustatem Obscura & incerta praetermittimus. Quemadmodum autem Graecae linguae nobilitate essectum est, ut obscurioribus comprehensa lin- .guis exemplaria interpretationibus Graecis concesserint , ita Romanae linguae dignitas causae suit, cur Latinorum scriptorum Grae
195쪽
se conVersiones, prae ipsis exemplaribus fere neglectae jacuerint: nam & duorum ad Eusebii Historiam adjectorum a Rufino librorum comparata Graech a Cyrillo Hierosolymitano & Gelasio Caesareae Palaestinae Episcopo interpretatio ; & Sallustii expositio Graeca a Zenobio accurata , N Thomae Aquinatis Deente & essentia liber a Gennadio Scholario in
Graecum sermonem refusus, & Decreti Gratiani Venetias olim si Regis Cyprii Legato quodam allata Graeca editio, & ab Anal asio Antiocheno Episcopo Graeca oratione donata Gregorii Magni Pastoralia, & Eutropius
Graece a Capitone Lycio explicatus, & adornata a Constantino nescio quo, ante hos centum circiter & octoginta annos Graeca libri de Apollonii vita interpretatio, vel temporum seriem serre non potuerunt, vel in obscuris certe Bibliothecarum angulis, cum blattis, tineisque luctantur. Quo magis, mirari soleo, ecqui Trajani R Hadriani maximorum virorum Taetica temporis diuturnitas consums rit, Graecam ipsam interpretationem , Anastasii Imperatoris jussu, ab Urbicio compOstam ad hanc usque diem reservarit. Cassianum e Graeco Latine ab antiquo interprete fuisse relatum plurimis persuasum esse Video, tum qubd eum legisse se testetur Photius, tum Phol. 2bibl. quod in Italia Graece scriptus haberi vulgo s ratur: esto vero contra sentio e Latino potius
196쪽
Graeca haec promanasse, cum Latina usum se loquela non semel ipse pronuntiet Cassianus. Neque hic audiendus Trittemius cum sua Dionysii Carthusiani E Graeco conversione, ad cujus verba si cautihs attendis et eruditus ille vir, neque se, neque alios in errorem indu
Nisset.Perrarete ergo eae sunt Graecae interpretationes, quas ad nos fortuna transmisit, de quibus leviter, pro more nostro commemorabimus. Hieronymi librum de Scriptoribus Ecclesiasticis, alisque nonnulla in Graecum res dii sermonem Sophronius. fidique ac diligentis interpretis laudem consecutus est ; nec doctorum virorum sequimur judicium,qui Hieronymiani hujus catalogi Graecam interpretationem,Vel ab Erasmo,qui primus eam edidit, suppositam, vel a nebulone aliquo subditam ,& Erasmo obtrusam arbitrantur; cum locos habeat Suidas ex ea αυ depromptos. Qui Tertulliani Apologeticum Graeco sermone explicavit, sive is Eusebius fuerit sive quod si citius crediderim alius quispiam Eusebio antiquior,non semper Auctori at arbitrio quando. que suo morigeratus est, recisis nonnullis, vel interpolatis: cum alia tamen pleraque de Latinis Graeca, nec infideliter, nec inconcinnδfacta Historiae suae Eusebius intexuerit; quod heri memini me dicere. Quod si quis Tertullianum sui ipsius interpretem fuisse velit,ut alia quaedam lingua utraque scripta edidit, neque
197쪽
repugna erim, neque gravius in Tertulli num consuluerim: nam quod in alieno fundo non licet attentare, in proprio ius, fasque est. Accuratum utique & fidelem se praebuit vetus Ecclesiae Asticanae Canonum interpres, vix ab ea unquam norma discedens, quam in
ejusmodi tractandis rebus, spectandam & ruendam declaravimus. Exemplari etiam adis
ictum, quamquam interpunctionum retunendarum non satis curiosum se gessit Zacha.
rias Papa, Gregorii Μagni Dialogos Graea
interpretatus. Eutropii historiam a Paeaniosophista qui Eutropio ipso nommultore centior fuit Graece versam orbi literario communicavit Fridericus Sylburgius, quo labore exiguam suam in historicis rebus & Graeaca lingua peritiam, tum malam Eutropicii mutilando vel augendo fidem palam prodidit Paean ius ille. Iustiniani Institutiones Graecε item retulit Tneophilus Antecessor, eleganti quidem & erudita, sed prolixissima paraphra Instim si et in quo Iustiniani Imperatoris sapientissimae sanctioni minimὸ paruit, quae legum Velitis interpretationibus reliquis, solam eam probavit, quae esset Hunc moin rem tenuerunt plerique interpretes Juris:
Thalelaeus in primis, vir illustris, &Ante cesser. Digestorum interpres Graecus, Justiniani temporibus. Abstinuit & ab omni licentia is qui ex suscepta Codicis Graeca com
198쪽
versione Κωλκ . cognomentum adeptus est.
Hoc velut impositum ingenio suo fraenum excusserunt nonnulli, excursusque tentarunt aliquos, perbreves licet; nondum eXuta , Opinor, omni adversus Imperatoris semctionem reverentia: alii spreta lege ipsius opificis legum, in patentissimos paraphasieon campos longe lateque vagati sunt. thalelaeus ipse liberius spatiatus est, cum Codicem Verteret, , Stephanus cum Digesta , quae contraxit in epitomen Cyrillus, Dorotheus media inter ambos via progressus explicavit. Codicem ad compendium contulit Theodorus Hermo polites, quem brevitate superavit etiam Anatolius. Plenior utroque Issidorus, at Thale-
. . laeo contractior. Qui Batnλικί libros, Basilii , Leonis , & Constantini Porphyrog
netae , Imperatorum jussu contexuerunt ex variis Institutionum, Digestorum, Codicis,& Novellarum segmentis, interpretes haudquaquam habendi sunt. Iis enim res propter vetustatem occultas eruere & explanare, Vulgata exemplaria ex anti'is emendare , obscura & ambigua plana interpretatione deci
rare , non res ut erant accurate referre propositum fuit. Laudemus ergo eorum diligentiam , licentiam non carpamus : si modo
licentia , non industria potius, hujusmodi artificium dicendum est. Evulgata fuit ante annos aliquot Boethii Librorum de Differentiis
199쪽
tiis Topicis priorum trium Graeca quaedam
ab incerto auctore conficta interpretatio; inter optimas, & singularum, cum sententiis, Vocum retinentissimas merito suo a nobis commemoranda , nisi in reserendis Boethii
exemplis fides ejus, vel in ipso statim operis vestibulo defecisset. In eodem studio sese exercuit Maximus Planudes Constantinopolitanus Μonachus, annis abhinc ferme ducentis & Sexaginta: Catonis siquidem Disticha, Ovidii Metamorphoses , & Heroidum Epistolas , Μacrobii Commentarios in Somnium Scipionis, eiusdemque Saturnalia, Amgustini libros nonnullos, Boethium De consolatione Philosephiae, & alia quaedam de Latinis Graeca secit, idque valdh indiligenter , quantum quidem ex eorum parte exigua , quam nactus sum , judicium facere potui; nam & a Latinorum sententia saepe declinat, & quae assequitur, neque satis presise, neque satis pura dictione effert. Adscri-henda nuic fortasse Graeca interpretatio fragmenti cujusdam libi Augustini de Trinitate, cum conversione Graeca fragmenti alterius libri Hilarii de Trinitate, a LeunctaVio, ce- Iatis interpretum nominibus edita. Qui in Hilario operam suam navavit, nihil sibi ad summam interpretationis laudem reliqui λcit. Huic multum decedit alter Augustini interpres, sive verborum numerum spectes,
200쪽
sve descriptionem. In convertendis porro
Augustini, & Richardi Florentini libris quia busdam, ipsoque adeo si modo eum, ita
ut fertur, reipsa transtulit Alcorano, sanam, adstrictam, & castigatam vertendi rationem Demetrio Cydonio potissimiim placuisse, ex aliquot Thomae Aquinatis librorum inter pretationibus huic adscriptis, quae in hujus Bibliothecae thesauris occultae jacent, nobis compertum est. Richardi quidem illius Dominicam Confutatio Legis Saracenicae, quam eleganter Demetrius Graeco sermone eXo natam dederat, Latine iterum pari cultu &nitore, e Graecis Demetrii, a Bartholomaeo Piceno de Monte - arduo , transscripta publicὸ extat. Thomae vero Aquinatis Summa
non Graece solum , sed Arabice quoque &Sinice exposita est. In Theodori Gazae interpretationibus Graecis multa esse, quae meliora fieri possint, quaedam etiam, quae omnino mutari debeant , Josephi Scaligeri judicium est, a quo quidem non recedimus: at ut meliora optavit ille , nos cupimus certὰ ne ab aliis interpretibus nobis deteriora contingant , paremque omneν fidem ,& perspicuitatem , adhibeant. . Dubito equidem Gazaene huic, an Planudae, an alteri ejusdem aevi cuipiam Commentario rum Cassiaris de bello Gallico conversionemGraecam, quae in Petaviana Bibliotheca