Petri Danielis Huetii De interpretatione libri duo : quorum prior est, de optimo genere interpretandi : alter de claris interpretibus.. His accessit De fabularum Romanensium origine diatriba

391쪽

PABULARUM. IIs

De iis tantum loquor, quibus inter altioris fortunae alumnos Vita exigenda est, & quia bus elaborandum est , ne deridiculo lant aliis, id quod saeptiis contingeret, si am toriis sermonibus nota insuevissent. Nam quod ad eos pertinet, qui vitae ignobilis &remotae ossiciis destinati sunt, in iis amoris .& ejus artium cognitio nihil habet utilitatis. Αjebat Horatius Homericae Iliadis lectione in adolescentum animis, quid 'ulchrum, quid turpe, quid utile, quid non plenius ac melius exprimi, quam si adhibeantur Crantoris &Chusivi & omnia Philosophorum doctissimorum praecepta. Si quis de Fabulis R manensibus idem affirmare non audeat iis fautem id attribuere poterit, quod Plutarchus de P si asseveravit, documenta nempe Philosophica , quum illius ornamentis vestita. sunt, faciliorem in juvenum ani mos aditum reperire, quam quum solita austeritate ho rentia obtruduntur. Unde plerique PhiloQ-phorum ad stabilienda dogmata, sabularum adhibuere ministerium, & harum velut praestigiarum nostro nos bono decipientium fructum magnificὸ extulerunt. Adeo istis

ut Sallustius Philosophus Cynicus iis divinum quoddam tribuendum esse judicarit: non so- ωι- lum, inquit, quod propriae sint & Poetis, qui Divino Numine afflati sunt; &Ρhilosophis, quos Dii illustrant ; & caerempniarum

392쪽

religiosarum ad divinos cultus institutarum autoribus, &Diis ipsis, quum sua pandunt Oracula ; sed etiam, quod , quemadmodum Dii omnes homines bonorum sensilium, sapientes ver5 insensilium participes faciunt, ita & fabulae omnibus ostendant Deos esse, sapientibus vero selum qualis eorum sit nat ra; Mundum ipsum, quia Diis regitur, sa-hulam tae, siquidem in eo apparent corpora, animi latent. Idem Philoisphus adjicit, unumquemque, qub absurdiores fabulae esse videntur, eo magis persuasum habere debere, plurima in iis latere Μysteria, multumque ideo in iis percipiendis labores esse impendendos. Μedici, qui in Philosephorum . - numerun scribendi sunt, quum Physicam,

, in qua tota vetus Philosephia posita erat, excolant , inter sua medicamenta recepere F bulas , tanquam pharmacum quoddam , quod voluptate in animam immissa, corpus sanaret aegrotantis. Et quidam Medicus apud antiquos illustris, seu hac ratione, seu experientia impulsus, quibusdam ex iis, quorum morbos curabat, eas legendas serio praecepit.

ἄλιιιρι- litica,quae Philolbphiae, unde sua praecepta ducit, pars habenda est, Fabulis a Poetica nondum excultis honorem habuit: a L gumlatoribus quippe prius quam a Poetis exceptas esse scribit Strabo, cum propter earum utilitatem, tum propter hominum indolemo

393쪽

PABULARUM. ri

dolem, in quibus rerum novarum discendi& intelligendi cupiditas vel ab insantia ob naturalem in Fabulas propensionem sese prodit; quod si novitati jungatur admirabilitas , ea voluptatem augeri, quae magnum est ad dis,cendum incentivum; conducibile esse igitur his uti illecebris, & hoc velut melle poculi

labra contingere, qud facilius homines am ram documentorum medicinam noxios h mores purgaturam exhauriant. Is quidem fabulis Romanensibus nimium concedi. Vellet , qui earum usum autoritate Μagistratus

sanciendum esse decreverit, pr6que ipsis postularet, quod pro Fabulis Plato, qui m

tres , nutricesque jubebat eas addiscere, quas deinde pueris occinerent, ut eos selsa prius, quam Vera edocerent, hisque mendaciis meditatis, & ad id compositis teneriora eorum ingenia melius, quam manibus corpora fin- ιas nam gerent atque formarent; tum deinde Μatrum

disciplinae succedere disciplinam Praecept S, q. mrum, quorum institutione & praeceptionibus zzadolescentes certo quodam temporis decursu Mythologiae , hoc est fabularum cogniti ne imbuerentur. Is quoque nimium iisdem fabulis tribueret, qui eas publichin scholis legi vellet, quemadmodum hodie ea Veterum leguntur poemata, quae quanquam plena placitis, exemplisque profanis, impiis, nostrae

Religionis sanctitati, ω morum honestati

394쪽

nonnunquam contrariis sine ullo tamen perticulo , & non sine certa ac perspecta utilitate in tenerioris aetatulae manibus versantur. Sed

saltem is Fabulis Romanensibus nimis indulgere non putabitur, quum id flagitabit, ut in .- quae modestiae & pudoris legibus servient, a 's . Censoribus tolerentur, illarumque eadem sanctissima habeatur ratio , ac Comoediae & tripudiis, ia, quae magnus & sanctus quidam hujus aetatis Episcopus in iis, quas praescripsit , pietatis regulis, ait esse voluptatem indifferentem natura sua, bonam malamve, prout quis iis be-nh aut male utitur. Quod si sancti ssimus ille Praesul ita censit de his coetibus, in quibus publicum celebratur amoris commercium; ubi oculi & aures, qui animae sunt aditusis iis patent, quae in mundo vanissima sunt; ubi mutuus ille conspectus animum in tantum discrimen vocat; eo certh adduci nequeo, ut existimem pejus eum aliquid fuisse fensurum de Fabularum Romanensium lectione, in quibus pudori & honestati consulitur; cum illis assiciatur ea duntaxat animi facultas, quae insormat imagines rerum; vel si iis impellatur imbecillus aliquis animus , ad Vacuum tantum & inanem amorem impellatur. Ac proinde ad sententiam Platonis facile accederem, arbitros quosdam praeficiendos esse censentis, quorum judicio bona a malis secernerentur.

395쪽

Primus omnium in nostra Gallia nobilis. simus Honoratus Urseus Romanenses hujusmodi Fabulas barbari sermonis corrupte la exemit, tersiori Minem exornavit, certisque iterum regulis adstrinxit, in egregio, nec satis laudato opere Astraea indigitator

opere, inquam tanto acumine , tanta elegantia tantoque lepore , concinnato ac

elaborato , ut vix simile in pari argumenti genere reperire sit ; in hoc siquidem, Hellados , Ausoniae , & Iberiae decus obscura-Vite nec tamen alios, tempore sibi in seriores ab eodem conatu sic deterruit, nec adeo omnium in se oculos admirationemque Vesetit , ut eidem, largiendae & concedendae i numeris recentioribus Auctoribus ejusdem generis Fabularum, quae in Gallia post suas prodiere, locum non dederit. Omnes autem in admirationem ad stuporem tradux runt praeclara illa opera vulgata sub adscititio nomine , a virgine non minus ob modestiam, quam ob meritum spectabili, ultro laudi inde emersurae renunciante, ut ex Unica Virtute commendationem sibi quaereret: quasi dum Gentis Gallicae gloriae decorique studet, octantis virilis sexus opprobrio parcere Voluissct. Verum oris talium commodis, in multis tempus inserviens, favore ac gloria, quibus caruerat aliquandiu ,illam exornavit, debitumque decus A a abscon-

396쪽

absconditum & quasi neglectum restituit, &majori splendore compensavit. Modestiae quippe arcanum Istud ingens patefecit tandem δε reseravit, illustrem Bassam, Cyrum Magnum, necnon Cleliam, opera esse spectatissimae Dominae de Scudery : quibus ars ista concinnandarum Romanensium Fabularum cui non laudes solum, quibus eam Patriarcha Photius extollit, sed & exempla Auctorum, qui illi adornandae & poliendae operam suam commodarunt, contra morosos censores tutelam dare potui sent) tanto,& suomet in posterum exemplo , apud omnes commendaretur ; Et

postquam a Philosophis Apuleo& Athenagora : a Romanis Praetoribus , Sisenna: a Consulibus, Petronior ab Augustalis Dignitatis candidatis , Claudio Albino r 1 Sacerdotibus , Theodoro Prodromo : ab Epistopis, Heliodoro, & Achille Tatio: a Pontificibus Romanis, Pio II. cuius scriptum extat de Amoribus Euriali & Lucretiae & a sanctis, veluti Joanne Damasceno, exculta ac expolita fuerat, isto insuper gauderet invicto patrocinio, illam nimirum illustratam & ad persectionis fastigium assurrexisse,industria & ingenio eruditissime juxta ac sapientissimae virginis. Quod ad te attinet, Vir Nobilissime Doctissimeque, cum Constet, ut a me fuit expositum, Plutarchoa etiam

397쪽

PABULARUM. Us

etiam teste, seriem Fabulae apprime concinnatae & enarratae, mirabiles in hominum animis amorem excitare sui, haud vulgarem ex Tayda tua successum tibi expectare par est,cUjus casus & eventus tam novi sunt & in expectati, tantosque motus cxcitare, & longe gratissimos apti sunt: & cujus narratio tanto cum lepore & industria a te concinnata est.

Esset in votis, & quidem calidissimis, quibus gloriae Magni illius Monarchae, cui, singulari Numinis largitate paremus, ego totus consultum cupio, ut mirabilis Regni sui Historia aequh sublimi stilo; aeque accurata terum ab illo gestarum observatione, eademque mentis sagacitate nobis suppeditaretur. Virtus certe, qua tot praeclare gesta ac facinora reguntur ac perficiuntur, tam Heroica videtur : fortuna ipsi perdiu arridens ac obsecundans , tantam admirationem & strepitum apud Gentes eXteras & remotiores concitat, ut non levis animum subeat suspicio dubium apud posteros suturum, num vera ipsius ac genuina Historia, an Romanen sis potius Fabula, & commen-

398쪽

Lectorem Benevolum rogamus ut quaedam

Errata in Ti actatu de Origine Romanensium sequenti moὸo corrigere non gravetur.

IN Epist. ad Lectorem pagina a. Iin I 4. decretum. lin. Is . Fruere In Tra statu, pag. i. petitio, mi Segraei ; ρ. 1 I. l. g. sermbnis patrii L i . luserunt p. I 4. l. s. Elmacinus I. g. praemia l. et s. aversabantur p. I s. l. I . conderent p. 2O. l. 2 Politicam p. o. I. I R. adornavit Parthenius p. 3 L et . manasse l. 1 g. Achilles Tatius, p. D. L . Plochodo- clii p. 33. l. 2ς. Longi Pastoralia l. 3 o. Eunapius p. 3 6. t. a f. adducunt p. 37. l. a. nutantes la tacunditatis l. Ιχ. essicacius p. I7. l. 2 l. Guarinus l. 27. machina p. 3 9. l. 3. Honorii in p. 4 I. l. s. prae caeteris in margine p. 42. Athenagoras p. φ . l. 2 O. manasse p. 46. l. 22. Athenagorae p. EI. L 2I, Quae fabulae Romanensis usque p. 49. l. I 3. S. Brigittae ρ ς IL LO. solum p. ς 3. I xi. nihil conferri t et . venerit p. s . l. 3. offert p. 36. I. 20. Arminiacum p. s L L 2 o. Scytniae p. 9.L a disputationes in nrare. p. Hysminae l. 19. moVetur p. 63. I. I . a mediis rebus p. 64. I. I 3. Satyrion p. 67. l. I 2. ex tersa p. 68.l I1. Veratiorum pag. 39. Iris . id laboris p. 84: l. a. Gallias l. I . Franca p. 93. l. 8. domno p. 94. l. 1. Calisis l. 7. contingebat p. 9. . l. et s. tunc p. 96. ι. Lnutrice L I . imitatus L I0. experte p. 97. l. 24. artibus

excultae p. 9 S. I. a. Oriniaci L. origines. p 99 u. a I. hominis solius p. Ioo. l. I ues opulentiae

399쪽

In Τractatam de Interpretatione & Clares InterpretibuS.

Aronis Pandectae medicinae. IAbdias Babylonius supposititius.

Abenguefit. a 3 IAben Vachaseliijah. I 62 Abilitaris tractatus de Principiis. Abraham Isaaei Monachi Interpres. I 69

R. Abraham Chalia. I OAbrahainus de Balmis. 13s.l Acta Apostolorum Ebraice e

Graeco conversa. I in Actuarius. ITO

AEgidius Viterbiensis. IS ci AEgyptiorum Patrum Sentens 'tiae. 397 2Esbpi Fabulae Arabice redditae sint, de Arabico Ebraicae. IsisAEsopustallisthenis interpres.

. Ethici Historiae falso ab H1eronymo versis creditae.χOI. AEthiopiam adierunt & insiderunt Coloniae Chaldaeorum I 85 Abraham ebn Tac vin. I Abrahamus Judaeus. Ita Abrahamus Judaeus alter. ISO Abrahamus Medicus. I Ra Abullaphe. 16 Abumeron Abenzohar. 18 IΑba Scharmatae . 16SAccius. . 13 Achersus Rhctor. IMAchmetioni rocritica. ITO Acilii Annales. I'3 Acron Scholiorum in Horatium auctor non est. UAEthiopicae Interpretationes Scripturae. 46. IRA AEthiopice versa sintConcilia& Patres plerique. Afranius. Iue Agathias scholasticus. I 69 Aubarus Edesienorum Rex. I LIRodolphus Agricola. a De Agricultura liber AEgyptius. IAlbategritus. ἔτ' Albulcasis Igo Albumasar. Q

400쪽

Alcanamo sali. III Alchabitius. I70 Alcoranus. I 8 . ne quis eum interpretetur vetant leges Muhammedanorum. ibid. Alcorant Interpretatio Johannis Segobiensis .ibid. Roberti Κetcnensis 8d Her- manni Dalmatae I 8 p. aliorum quorundam. I 8ὶ Dominicarii cujusdam. 380 Alexander Aphrodis aeus I 6 l. ejus liber de Anima. I 67 Alfraganus . t 79. ejus Chr nologica & Astrologica elementa. I 64 Algaret. 37sAlmamon Chalila. I i 7. Ita Almansor. 38OAndreas Alpagus Bellonensis.179. I 8 Alpharabius. Pompilius Amas Fus. Σ Romulus Amasaeus. ibid. Ambiguum quomodo interpretandum. 3 Ambrosius Carnaidulensis. 2IBS Ambrosius Hegesippi Interpres creditus. D s. ejus lHeXaemeron i, cjus de optimo genere interpretandae Scripturae sententia. MJacobus Amyotus. 244 Ana huius Antiochenus Eois

Anastasius Apocrisiarius. χο Anastasius Bibliothecarius. ibid.E X. Anastasii Imperatoris iussu Trajani & Hadriani Tactica convertit Urbicius. II ΣAnastasius vitae Gregorii Nacetianaeni a Gregorio Presbytero Graece scriptae Inter

cium. 11 RAngelus Politianus. 2 I9 Angli Interpretes. Anianus. Animalium Dialogus ex Graeco Arabice versus. I 62. ex Arabico Ebraice.' I 6 Annius Viterbiensis. 22o Annominatio quomodo interpretanda. 27 Antimachus Clarius. 2IAntonii Monachi AEgyptiacae Episitolae Graece reddita . 1 69 Apocalypsis quando in Canonicorum Librorum censiam recepta. I 29 Αποκαλυψκ vox profanis Auctoribus ignota. ToApollinarius Laodice laus. I fu Apollonii Pergari Arabica Interpretatio. I in Aphil eius Ludum Patrensem imitatus est. Ir. Gaudentii Harmonicam, & Nicomachi Arithmeticam , & Heris metis Asclepium Latine vertit. I 04. & Aristoteli adscri-