장음표시 사용
31쪽
non nobis solis nati simus , nec Omnes, satis apte , quae cogitarunt, declarare valeant, regulae statuendae fuerunt , quibus obsequentes, cogitati nes nostras caeteris facilius impertir mur, & 6. quia non modo propria m ditatione proficimus, sed institutionibus aliorum juvamur , qui iterum nec satis nitide, quae sentiunt, designant, nec semper ea, quae veritati consentanea sunt, propugnant, regulae iterum proponendae fuerunt, quae viam nobis ad Auctorum intelligemtiam, atque eXamen munirent.
I rei φ Q. Logicae officia atque munerabiεhior descripsisti, quae in unum colligens , ν ' pleniorem Logicae definitionem ado nare posses pR. Collectio igitur erit, ad usum
commoda, observationum, ad quarum normam, mens humana cogitationes suas excitans, flectens, & promovens, Veritatem promptius asi quitur, assecutam distinctius exponit, aut ab aliis propositam accuratius e pendit. Logicae Q. Sequitur, ut summatim e demtis, nas , quo sit ordine tractanda 8 R. Quandoquidem, quas sumus tr
32쪽
dituri, observationes, mentis verum inquirentis actus, hoc est, cogitationes, dirigant, evidens est, pro diversitate cogitationum, diversa quoque, quibus dirigantnr, ptaecepta tradi debere , adeoque eandem sere primam, S maxime universiilem distributionem Logicae, quae cogitationum in genere , quas omnes ad quatuor Classes revocari existimo, & ante me plurimi Censuerunt. Mens enim quod omnes & singuli, propria atque intima conscientia , si velint sibi attendere doceri possitnt I. percipit, sive rerum ideas apprehendit, breviter , quidquid sint ideae perceptionibus quia
busdam afficitur, quarum consciR, res ipsas cognoscere & intueri sibi videtur. Rerum simplicem apprehensio
Idearum, quae rerum e tra nos positarum velut imagines sunt, in mente praesentiam, sive simplicium perceditionum conscientiam, sequitur Coli
tio earum , qua mens perceptiones suas comparans, conjunctas fatetur, per affirmationem, aut oppositas gnoscit, per negationem, quod agens
33쪽
Judicia deinde judiciis nectens, imdicia cum judiciis componens, Vel e dem sibi invicem opponens , Varias inde elicit assirmationes vel negationes , idque tertio vocamus Ratiocinari. Postquam ea, quam indicavimus,& quam in decursu sedulo exponemus via, plurimas conclusiones, ex principiis sibi notis, mens nostra deduxit, aptissimo ordine eas disponens, quaectionem tandem totam, elucidatam ob oculos ponit ; quae operosior mentis agitatio , caeteras tres supponens &comprehendens, vulgari quidem se mone Ratiocirium, sed distinguendi,& docendi gratia, ΜΕΤΗΟDus hia Logicis appellari meretur
Perceptionem simplicem in genere exponens , V prima partis distributi
nem complectens. perceptionis de. finiti .
Ua ratione tibi notum fiet , quid sit perceptio rR. Mihi attendendo deprehendam, sentiam, certus fiam, perceptionem
34쪽
COMPENDIUM Pquid esse, quod sui conscium est, eo ipso quod est.
Q. Et quomodo perceptionum dif- a ferentias deteges 8R. Eadem via, eademque ratione, nam iis , quae intra me aguntur, a tendens, actus illos, quorum conscius sum, quique sui conscii sunt 3 nonnunquam tales deprehendam, ut praeter se ipsos nihil notificent, V. g. ea perceptio quae doloris nomine venit , quid sit dolor, mihi, sibique declarat. Nonnunquam vero tales sunt perceptiones actusque sui conscii, ut praeter se , aliquid a se diversum notitacent , V. g. Cogitans de triangulo , non modo conscius sum terti cujus.
dam status , in quo se habet cogitatio mea, sed ope illius status , ope illius cogitandi modi, ope illius actus, sui conscii, quid sit triangulus cognosco,
in notitiam venio rei, quae cum cogitatione mea non est unum quid sIllae sensationes, istae Meis , distinctiounis causa, commode appellari possunt. Q. Quomodo certus eris , rem tibi , a perceptione tua notificari, quae sit Charae ab illa perceptione, quam vocas Meam, rea Id '
35쪽
R. I. Res illa intelligenda est, exintens talis, qualis a perceptione exhibetur , etsi minime concipiatur sui Conscia, nec quicquam eontinere quod sui sit Conscium ; Intelligo v. g. exiΩtere posse lineam , cujus puncta si gula , paribus intervallis , a medio distent, quae linea, nec sui sit cons.cia, nec quicquam contineat sui conscium, adeoque duo sunt plane diversa, perceptio Circuli, & Circulus ipse 1 At calor , quatenus hac Voce denotatur sensatio , aut quid simile sensuationi, intelligi non poteli, nec supponi in aqua manum meam ci cumdante , nisi illa aqua supponatur sui conscia , aut intra eam quid sui
Observandum a. perceptiones quam rum Ope, res intelligimus a nobis duversas, in nostra esse potestate, longe magis, iis , quae sunt sui mere Co sciae, mere sui notificatrices ; eas ade que facile sermone declarari posse a m nullis vocibus dolorem, V.g. aut laetitiam meam alteri, valeo significare, ut qualis , & quanta sit intellia Lat, non enim occasione sermonis
mei, dolorem , laetitiamve intra se
36쪽
excitare potest, quae adaequet praeci
Ιdearum diversitatem unde de- 4. duces r R. Omnis Idearum diversitas oria- Idearumtur necesse est, vel a facultatum coia distribu-gitantium diversitate, vel ab objecto 60PI Mrum varietate, vel ex diversis modis, quibus facultas objecta sua contemplatur; nam quae ad idearum procreationem conserunt , ea sola in ideas diversitatem inducunt, quae tria Omnino sunt , Facultas , Objectum, &Modin quo de objecto cogitat, etenim sum percipimus est aliquid cogitans &percipiens, & id vocatur facultas, estres de qua cogitamus , quae dieitur obiectum, & de illa re facultas cogulans , certo quodam modo cogitat. Q. Facultates ipsas quot distinguis ZR. Insunt nobis facultates percipien- Facuit ses, insunt activae, & ad percipiendum tum diu determinantes, excitantes, Rut etiam a percipiendo retrahentes 3 inest denuque semel percepta retinens. Idearum igitur propter facultates apprehenden- tes, triplex est diversitas, nam vel
37쪽
perientia doccri possunt , prout vel objectorum praesentium actionem sentiunt , vel absentium, aut Imaginem veluti coram oculis interioribus tatun aut absque ullo phantasmate comtemplantur
asia re quiratur intelle tus cognitio ad L ticam perceγtionis inistellectu
De Perceptione Intellectuali.. in Λ N Intellectus naturam cognia tam penitus habere Logico
putas necessarium e . R. Non magis. quam artifici natu ram motus scrutari, aut texturam fibrarum & musculorum , ut ex arte membra versari , atque instrumenta
agere queat 3 Hic sussicit omnino cognitio experimentalis, ut singuli, sibi modo attendentes, idearum Intellectus, actuumque Intellectualium praerogativas , & Characteres detegere possint. Q. Quid sit perceptio Inutimatu, qua ratione indicares , & quo modo ei notum faceres, qui in naturam, &mentis actus nunquam inquisivisset. R. Moderem primo corporum in
38쪽
organa sensuum impressiones, perceptionum earum, quae vitiis , auditus nomine veniunt, causas esse , aut toccasiones. Secundo istarum imprecsionum reliquias, earum iterum perceptionum esse causas, aut Occasiones quibus affecti imaginari dicimur, cum scilicet, quodam cogitandi conatu , res percipimus, quasi praesentes ag rent. Tertio esse alium modum cogitandi , quem mens maxime exercet , cum sensus & imaginatio maxime feriantur , atque esse quam plurima ad quorum intelligentiam, nunquam sensus , nec imaginatio assurgunt, quaae intellectualis iste cogitandi modus Omnino assequitur, tales sunt Uepe a minationis , negationis, existentiae numerorum , Veritatis, Virtutis & vitii,
in In quibus ista perceptio caeteris praestat & antecellit 8
R. Cum minus a corpore pendeat, Percepis nus quoque ab eo variatur & vitiaia tionis imtur, est celerrima , est purissima, est mamme univerInlIS, adeoque m cae- gativae terarum facultatum rectorem assiime dus est Intellectus. Intellectualium notionum Rc -
39쪽
rate efformandarum, qua ratione habitus comparari potest y R. Haec Methodus usurpanda quam celebravit Cartesius e Supponendum ad tempus, nihil existere extensi, nihil quod spatium occupet , sed omnia haec esse mentis delusae ludibria.Quantumvis talia supponas , tibi , talibus turbato, & fluctuanti, hoc manebit
inconcussum te cogitare , scies te cogitantem esse, nec de hac certitudine quidquam peribit, etsi caetera Omnia neges: Ideam, ergo jam habes cogitationis , cognitionis, entis existentiae suae conscii. Ego inihi conscius, ego cogitatio , conscia se esse cogitationem nunc de hac , nunc de illa re ,
cognosco pauca ; habeo igitur ideam cogitationis cognoscentis plura , imo omnia. Non semper extiti & Conscius mei sui, habeo igitur ideam Cogit tionis quae semper fuit , cogitationis realissimae aeternae. Mihi saepe male est, dubius sum, fluctuo, aegritudine premor, cui succedit spes , laetitia ;hac occasione sermo ideam cogitationis semper beatae, omnia habentis, &facientis quaecumque vult habere, &facere, idque sine anxietate, sine labore
40쪽
COMPENDIυ M. Istiore , sed summa cum facilitate. Qui per plures dies, ita sui Deique ideam
secum versabitur, contrahet habitum rerum contemplandarum , quae sint mutae phantasmate, talique exercitio robur acquiret Facultas Intellec ualu ,
ejusque facillime exercendae habitus comparabitur, qui semel contractus, talibus exercitiis, fovendus & firmamdus erit. lin Suntne aliquae aliae disciplinae quae idem praestare valeant ZR. Intellectus puri exercendi habi- Quod ius confirmatur Algebrae studio, nam confirm quamvis haec scientia adhibeat signa V Imaginationem, & sensus afficientia , quia tamen, inter signa, ideasque signis designatas , non intercedit nisi
arbitraria connexio, nec quicquam λntile talia signa habent cum ideis quas designant, fit ut intellectus ideas versari assuescat, ab ideis Imaginationis
plane discrepantes. 4 Sed ipse intellectus, caeterarum 6. facultatum rector , nullisne inficitur vitiis quae nos in errorem detrudant ZR. Imo nam delectatur ideis uesia Intelleo. versalibus , haeret notionibus vagis, mS Vitia, quae eo ipsin , quo vagae sunt, non