Horatii logica ad usum studiosae juventutis in quaestiones & responsiones compendiosè distributa, à J. P. de Crosa ..

61쪽

ipsi sensim evanescunt. in Quinam sunt Characteres muliebris imaginationis fR. I. Externis, affectus suaviter commoventibus , sensationesque j cundas excitantibus madiime capitur, quibus intenta, et . quae rebus magis intima sunt, aut prorsus negligit, aut leviter tantum attingit, 3. muliebre genus capitur apte dictis, acumen redolentibus , novitate sua , quandoque obscuritate, & sublimit iis magnifica specie , admirationem excitantibus, quibus inhians nimium; 4. ab expendendis quaestionum momentis , & a causarum cum effectis , argumentorum cum probandis, neXu, qui debet esse quam arctissimus contemplando , ut a labore nimium ope.

rose , atque ingrato sedulo abstinet. Λ principiis semel positis, ad cons

quentias ordine progredi, omni cohibita evagatione, omni pulsa obscuritate nulla suppositione non accurate excussa, laboriosum , & consequenter Imaginationi muliebri molestum , quae contentum laborem fugit, dive ticulis & multiplicitate gaudens.

Q. aetates quomodo distinguis ZR. In

62쪽

COMPENDIUM. 37

R. In tria tempora, primam facienseam, in qua ut corpus , sic animus a perfectione sua longissime abest, istique infantiam cum adolescentia assignabimus, Media nobis erit, in qua, ut corpus , sic animi vires maxime vigent. Ultimo denique loco , erit senectus vitam terminans. Q. Qui sunt relate ad scientias, imvenum Charaeteres ZR. Juvenum est Dattentis , Levitas , Idearum imperfectio & obscuritas, debilitas, & ad ea quae dissiciliora sunt inaptitudo ; his accedit nimia flexibilitas, simulque nimia praesumptio.

in Ne nihil agendo, male agere discant, in quibus exercendi 8R. Memoria eorum ornari potest. Praeterea Juventus Mathematicis, in quibus nec errandi periculum subest, nec obscuritati idearum facilis locus

occurrit, eXercentur.

4 Quid iutas virilis habet eximii y

R. Imaginationis operationes maxime purae sunt in ea aetate, nam adolescentiae deserbuit aestus, senii torpore nondum ingruente , naturaque tardis exercitatio velocitatem, concu

ltavit i

63쪽

Defectus

liavit, sed ut minus tardi, ita quoque minus praecipites, tali in aetate Viri reperiuntur , nam plurimarum rerum experientia, & consequenter plurimarum aberrationum conscientia, moniti , attentius ponderandis, & pensitandis , objectas, assiiciacti sunt. Q His quae mala contraponderantpR. Errorum in quos lapsi sunt vir . juvenibus tenaciores reperiuntur I Reputent ergo subinde , hominem dum vivit, cognitionis saltem respectu, in infantili imperfectione semper repere. in De Senil tu quid censes 8R.HorumImaginatio perturbationum

moti-Η o R. de A. P. N. I 8. b) Reddere qui voces jam scit Ρuer, &pede certo Signat humum; gestit paribus colludere , ct iram colligit ac ponit temere , & mutatur in horas Imberbis juvenis, tandem custode remoto, Gaudet Equis , Canibus , ct aprici gram ne campi :Cereus in vitium flecti, monitoribus asper, . Utilium tardus , provisor , prodigus aeriS , Sublimis, cupidusque , 2 amata relinquere perniX. conversis studiiis aetas, animusque virilis Quaerit

64쪽

COMPENDI M. 39

motibus m-us o scatur, sed praeterquam, quod in erroribus suis obfirmati admodum esse solent, non raro in eos Ialuntur, dum ob Idearum confuse digestarum multitudinem, alteram pro altera facile sumunt; Multiplici praeterea rerum experientia instructi, sibiaque multum assentantes , quidquid nondum cognoverunt, tanquam fati sum aut inutile repudiare solent, d decorique ducunt fateri se aliquando errasse, quibus vitiis Olim declinandis, constanter nobis propositum sit, ibi tacere, ubi ignoramus, nec de in compertis judicium unquam, quo de

Quaerit opes & amicitias : inservit honori; Comisisse cavet, quod mOX mutare laboret. multa senem circumveniunt incommoda :vel quod

uaerit, ct inventis miser abstinet, ac timet uti ;Vel quod res omnes , gelide timideque ministrat :Dilator , spe longus , iners , avidusque futuri :Dissicilis , querulus, laudator temporis acti

Se puero, censor, castigatorque minorum. multa ferunt anni venientes commoda sci cum ,

Hulta recedentes adimunti

65쪽

Vis aeris in Ima nationem

mae requi. sitas

4. Ex aeris temperie , & ciborum quibus alimur natura , vim Imagin tionis assici putas R. Hac de .re, & propria experientia, & historiae cognitio ut dubitemus non Ununt, adeoque si fieri posset, ibi

sedes ponenda seret, eaque victus , ratio usurpanda , qua Imaginatio plurimum perficeretur, puriorque evaderet, vivacior, simulque mentis imperio obsequentior. Sobrietas, laetitia& exercitium crassiorum ciborum enfectus corrigere possunt.

Q Quas observanda putas, ut quam maxime perficiatur vis Imaginatrix per educationem rR. I. Juvenis ad ea, quibus, suae naturae instinctu , destinatus videtur applicandus, nam naturalis propensionis ductui obsequenti,alacriter prompte & expedite operari naturale fiet cum reluctante natura studens, tardis& inattentis cogitationibus affuefiet. a. Nec simpliciter sequenda inclinatio, aut affectus excitandi, sed asse tibus ratio semper praeluceat oportet,& juvenes affuefaciendi, rebus probandis , aut improbandis , de iis ex

ideis claris, non eα affectibus, judi

cando a

66쪽

COMPENDIUM. 4I

Cando , quae ideae quamdiu deerunt, tamdiu assensus cohibeatur. 3. Nearctioribus nimium limitibus circumscribatur , sed, quantum fieri potest, ad quaevis percipienda, evadat idonea , in diversis exercenda erit, imo naturali suae propensioni repugnantubus, verum, caute, prudenter, par

ce, vicibus iteratis , non diuturnis , nec initio frequentibus, mercede J venis ingenio attemperata , identiadem laboris molestiam levante. Optimum scilicet erit, juvenis educandi, Imaginationem, nunc unico objecto, per non brevis temporis spatium, addicere , nunc multitudine eandem e Ercere, nunc ad unitatem redire, nunc diuturniorem attentionem, ab eo eXLgere , nunc per brevissimas & iteratas Vices eum excolere, imo & a studiis, quibus ultro se totum addixit, quandoque revocare , tenoremque ipsa Continuitate quandoque gratum &jucundum intervallis distinguere , sic enim Imaginatio longe flexibilior evadet ; omnem excutiet Coni

maciam ; passiva, non activa, & juc sis parere unice edocta, non caecis, &sui nesciis motibus mentem impellet,

67쪽

. ' LOGIC AEsed ipsa , pro rationis imperio , sese

duci sinet. lubens. φ Denique ne in ni pompae sese mancipet Imaginatio mature discant juvenes ab apparentibus realia bona discernere , ab ipsa discentes experientia , quam illa stam fallant , adeoque contemnenda

e ) postquam te talos Aule nucesque Ferre sinu laxo, donare, & ludere vidi;

Tu Tiberi numerare , cavis abscondere tristem :Extimui, ne vos ageret vesania discors: Tu Nomentanum, tu ne sequerere Cicutam. Quare per Divos uterque Oratus penates Tu cave ne minuas; tu ne majus facias id Quod satis esse putat Pater, & natura C

ercet.

Η o R. Sal. L. I. S. I. Qui fit Inecenas ut nemo quam sibi sorhem Seu ratio dederit, seu fors objecerit, illa Contentus vivat: laudet diversa sequentes ΤΟ fortunati mercatorest gravis annis miles ait, multo jam fractus membra I

hores

Contra Mercator, navim jactantibus Austris , Militia est potior. Quid enim ' concurritur horae Momento cita mors venit, aut victoria laeta. V. 28. Ille

68쪽

COMPENDIUM. 43 CAPUT VI.

Racultaris Imaginatricis Lustrum Persequens.

Honsuetudo , quae cum cae- I. A teris hominibus nobis inter mid pos-

oedie, sit

st. 28. Ille gravem duro terram qui veritit aratro , Perfidus hic caupo, miles, nautaeque per

Omne

Audaces mare qui currunt, hac mente I horem Sese ferre, senes ut otia tuta recedant, Aiunt. cum sibi sint congesta cibaria. k. 3 8. Cum te neque fervidus aestus Demoveat lucro , neque hiemes, ignis, m re , ferrum, Nil obstet tibi, dum ne sit te ditior alter: Quid juvat immensum te argenti pundus &auri Furtim defossa timidum deponere terra 'st. 49. Vel dic, quid referat intra Naturae fines viventi, jugera centum, an mille aret, at suave est ex magno tollere

Dum ex parvo nobis tantumdem haurire relinquas Cur tua plus laudes cumeris granaria nostris Τ V. Sy.

69쪽

cedit, an etiam quid potest in vim imaginatricem

R. pri. s. Qui tantulo eget, quanto est opus, is neque limo Turbatam haurit aquam, neque Vitam amitatit in undis. At bona pars hominum decepta cupidine filia, Nil satis est, inquit: quia tanti, quantum habeas siS. Quid facias illi' Iubeas miserum esse Iibenter Quatenus id tacit. ν. 66. populus me sibilat: at mihi plaudo, Ipse domi, simul ac nummos contemplor

in arca.

st. 6. An vigilare metu eXanimem, nomtesque diesque Formidare malos fures, incendia servos , Ne te compilent fugientes ; hoc juvat 'horum Γ norum. Semper ego optarim pauperrimus esse bo-k. 84. Non uXOr salvum te vult, non λlius ; Omnes Vicini oderunt, noti, pueri, atque puellae. miraris, cum tu argento post Omnia ponas,

Si nemo praestet, quem non mereariS , morem

V. 9a. Denique sit finis quaerendi, cumque habeas plus, Pauperiem metuas minus; & finire laborem Incipias, parto quod avebas V. Io6. Est modus in rebus: sunt certi denique fines, Quos

70쪽

COMPENDIUM

R. Plurimum: Nam imus quo itur, potius quam quo eundem, atque rudicum os ultra citraque nequit consistere re

tuma Io8. Nemon' ut avarus

Se probet, ac potius laudet diversa sequem res Quodque aliena capella gerat distantius

uber , Tabescat, neque se majori pauperiorem hae comparet; hunc atque hunc super re laboret Sic festinanti, semper locupletior obstat. in cum carceribus missos rapit ungula currus sInstat equis auriga, suos vincentibus; illum Praeteritum temnens extremos intereuntem Inde fit, ut raro, qui se vixisse beatum Dicat, & exacto contentus tempore vitae Cedat, uti conviva satur, reperire que

mus. m. L. I. Sat. a. st. I 8.

Transvolat in medio posita & fugientia captat . Nonne cupidinibus statuit natura modum, quem Quid latura sibi , quid si dolitura nega, tum sQuaerere plus prodest, ct inani abscindere soldo Examinat, mortisque metu sibi parcere cupit: Sic teneros animos aliena opprobria tape

Absterrent vitiis