Horatii logica ad usum studiosae juventutis in quaestiones & responsiones compendiosè distributa, à J. P. de Crosa ..

81쪽

Habituu utilitaS.

Q, Quae utilitas maxima potest parari, ab habitibus 8R. Quae cognoveris profutura, frequenti meditatione menti sic sunt infigenda , ut in habitum convertantur; quod imprimis observandum circa

be , beatum. Cui placet alterius, sua nimirum est odio,

Stultus , uterque locum immeritum cauli tur inique. . la culpa est animus, qui se non effugae

umquam.

Non eadem miramur: eo disconvenit inter meque & te : nam quae diserta & inhos. pita tesquacredis, amoena vocat , mecum qui serutit, & odit, Quae tu pulchra putas Non vicina subest vinum praebere taberna Quae possit tibi. Coena brevis juvat , & prope rivum somnus in herba. Non istic obliquo oculo mea commoda quisquam Limat, non odio obscuro, morsuque Vene

Rident vicini glebas ct saxa moventem Cum

82쪽

ca Regulas , eas quippe semel intela. lexisse parum est ; familiares sint oportet : & ita menti praesentes, Ut Oec sione data, & ubicumque Opus est, illico se sistant citraque ullum laborem in memoriam revocentur f).

CAPUT

cum servis urbana diaria rodere mavis pHorum tu in numerum Volo ruis; Optat ephippia bos piger: Optat arare C balluS. Quam scit uterque , libens , censebo, eXerceat artem. HO R. D. L. I Non eadem est aetas, non memEst mihi purgatam crebro qui personet

RV rem ;Solve senescentem mature sanuS equum,. ne

peccet ad extremum ridendus, & ilia ducat Nunc itaque &Versus & caetera ludicra pono ;Nullius addictus jurare in verba magistri, Quo me cumque rapit tempestas deferothospra Nunc agilis fio , & mersor civilibus undis , Virtutis verae custos, rigidusque latelles Nunc in Aristippi furtim praecepta relabor Et mihi res , non me rebus, subtaueret

83쪽

LOGICAE

Facultates adtivae Logicae jectum.

Voluntatis triplex disserem hia.

CAPUT VII.

De UOLUNTATIs MotibuLin Ur de activis facultatibus Logico dicere incumbit 8 R. Quia Mens se se, ipsa ad a tentionem excitare debet, ut facultatibus , iuxta positas observationes,

utatur.

Q. Sed cum Vella penes Nos positum sit; nonne satis esset , semel a que obiter Mentem monere, ut velit se se ad Regularum praescriptum componere ZR. Minime ; Εa etenim saepe Occurrunt , quae ut velit, Mens a se artificiis veluti quibusdam, impetrare atque extorquere , Opus necessario

habet. .

Nonne igitur, omnia pari hibentia volumus ZR. Non, sed velle nostri non alia

quandoque videtur causa, praeter ipsam voluntatem 3 ut si me utramque manum claudente, & tibi pollicente nummum, in altera contentum, moin

84쪽

COMPENDIUM.

do feliciter caderet conjectura tua in

eam quae nummum contineret; sinistram cum nominares ; quae alia

causa, Sinistrae nominatae , potituquam Dextrae foret , nisi ipsa tua prorsus arbitraria electio 8 Sinistram dixisses quia voluisses; ipsa se se voluntas , non aliunde, sed unice ipsa se, ex se determinasset. Aliquando vero inducimur ad volendum argumentis , & luce quadam Idearum nostrarum, sic pergere volumus in instituto, inducti percepta atque sp rata utilitate. Aliquando denique i clinant nos ad volendum motus Obscuriores, & a luce Idearum dive

si ; Ιstique duplicis sunt generis, alii

leniores, alii commotionis veheme lioris. Ρriores Inclinationum, propem sonum nomine veniunt. Posteriores

Affectus Pertubationes, Pasiones ainpellari solenr. Inclinationum nostrarum, quaenam potentissima , maximeque Universialis extat R. Ea qua contendit ad Foelicit tem; Nam Mens humana nunquam non vult esse beata, idque omnium suorum motuum primum mobile est.

Foelicita tis cupido , inclinationum prima &potentis,

sima.

85쪽

cur obsit.

Principia

εο LOGICAE

Sed tam naturalis, tam nec

flaria, tamque invincibilis propensio nonne semper probanda rR. Est in se , fateor, quamVIS UNtio nostro saepe fiat, ut ab ea tranc versi agamur. Dum enim perpetua &praepotenti inclinatione, Mens anhelat ad Foelicitatem, nec facile haeret nisi iis quibus jucundo sensu beatur, laborem fugit, attentionis contentionem ut molestam declinat, ipsaque conceptuum sitorum perfectioni o est ; nam eo perfectior solet esse idea, quo huic formandae mens nostra magis applicatur. Inde fit igitur , ut ea quorum comprehensio operosior est,& intelligentia intricatior, aut comtemplatio miniis per se jucunda, vel

prorsus mittat, vel leviter tantum attingat.

Ε.emplis vellem ista declares 8R. Inde eri , verbi causa, quod scientiarum principia , quia nihil sere habent quod admodum placeat, confuse percepisse & delibasse contenti, ad quaestiones quae delectant, vel quia curiositatem excitant ,. vel quia sensibile quippiam includunt, praecipitam tur properant , fundamentis, quibus talium

86쪽

talium tolutio innititur, nec apte positis , nec accurate firmatis, imo ipsis illis, quae placent quantionibus Rquae deicetant, minus accurate dis.cussis, quod ab accurata discussione, ut operosa & molesta, supersedeant. Eadem de causa , fuga, scilicet la- 7. boris, eorumque amore, quae mira Figmenta quadam specie fulgent, & vehemen RCmutui lius afficiunt, fit, ut Mens humana Figmenta saepe amplectatur, iisque lubens acquiescat; Spiritum verbi gratia, miυersalem, principium arnaum.

qui semel posuit, ille & mirum quoddam persuasit sibi mira autem delectant & simul ab inquirendi singulorum Corporum Mechanismi molestia se se liberavit ..

Quibus utendum cautionibus ne 8. a Labore ita deterreamur. Incentiva R. Reputandum. Primo , ea saepius 'd ηας omitti atque reJlci, tanquam operosa etiam nimis , quae conjunctim spectata, ar- horiosium dua quidem videri solent, in partes vero distributa, facilia maxime deprehenduntur. Reputandum Secundo est, atque animo alte infixum indesincnter versandum, non simpliciter felicitati

in hoc saeculo jucundo sensu , frue

87쪽

sa , LOGICAE dae, sed anxio etiam labore , dum viavit prosequendae, hominem natum. Cogitandum Tertio , nos nasci in te. nebris propensosque in errores Atque vitia; depravato insuper ortui pejorem Cepe succedere educationem rQuid ergo absurdius, quam Velle ut Veritas blanda & amica, nobis OCC rat, quae innatis atque adscititiis dis. positionibus potius adversatur. Q Inclinationis illius sunt ne plu- ,' res effectus corrigendi atque praec quicta Vendi. motio. R. Imo nam Mens felicitatem perpetuo quaerens, sed nondum secum dum vota consequenS, habitum Comtrahit irrequietae motionis, qua fit , ut in inquirendo semper Vagetur, gradum sistere nesciat, sibi impervia scrutetur , & ultra principia & quae pruma sunt, quandoque tendat; sic sunt qui Divinae Voluntatis, quae omnia um prima causa est, causas postulent,& stulta temeritate rimemur. o. st quia nunquam menti melitis est, x ldutia. quam csim sibi maxime plaudit, fit ut omnia sua nimium amare atque probare assuescat. Neminem cognovisse Poetam qui sibi non optimus videre-

. tur,

88쪽

COMPENDIUM Q

tur, dicebat Cicero. Non vides addebat quam blanda conciliatrix &quasi sui lena sit natura. Cui vitio praecavendo, audiendi sunt caeteri, inventaque propria seponenda, temporeque intermita , quasi aliorum

essent cogitata, racutienda.

Sed Beatitudinis illa vaga & pe petua cupido, nonne in plures sese diffundit R. Imo, sectamur quippe volupta- Ir tes , quorum sensti beamur ; Opes Iesu,

quibus parantur ; quaerimus & p0tenm volupta tiam, qua haec omnia tueamur, quae tes, opesque excelsa specie, ipsa iucunda est, & Gl quae certe omnia veritatis cognitioni maxime ossiciunt; Mens quippe finita est, nec certo genere cogitationum affecta, ad aliud genus facile converti potest. A teneris igitur spirituales noscanius delicias, quarum solidam anumumque perfundentem perceptionem titillantibus illis atque levioribus, quae ab externis sensibus manant, gaudiis,

in Pro- Ilo R. Carm. L. II. Od. XVI. g) Non enim gaetae neque consularis Summovet miseros tumultus Mentis,

89쪽

64 LOGICAE

in Propensionum illarum Vis, an semper eadem R. Non ,

'entis , & curas laqueata Circum Tecta volanteSVivitur parvo bene, Cui Paternum Splendet in menta tentat salinum. Nec leves somnos timor , aut cupido Sordidus aufert Scandit aeratas vitiosa naves Cura ; nec turmas equitum relinquit, Ocyor cervis, & agente nimbos Ocior Euro. Laetus in praesens animus, quod ultra est. Oderit curare, & amara laeto Temperet risu : nihil est ab omni Parte beatUm. L. III. Od. x ULCrescentem sequitur Cura pecuniam rariorumque fameS. Iure perhorrui Late conspicuum tollere venicem 'eccenaS, equitum decus.

Quanto quisque sibi plura negaverit A Dis plura feret: nil Cupientium Nudus castra peto; & transsum divitum. Ρartes linquere gestio. Contemptae Dominus splendidior rei Quam si quicquid arat non piger Appulua

Occultare meis dicerer horreis , Magnas inter opes in OpS. Purae rivus aquae sylvaque iugerum Paucorum, & segetis certa fides meae,.

Fulgentem imperio fertilis Africae Fallit sorte beRtia..

90쪽

COMPENDIUM. 6s

R. Non, sed accedente perturbationum aestu longe evadunt Veheme liores & periculosiores. in Quo

Semon. L. II. Saor. II. Bas aliquid famae, quae Carmine gratior au

Occupat humanam Τ Grandes rhombi patinaeque Grande ferunt una cum damno dedecus.

Adde Iratum patruum , vicinos , te tibi iniquum, Et Bustra mortis cupidum, Ctim deerit gentissis, laquei pretium. Iure , inquis, Τr sius istis Iurgatur Verbis : ego Vectigalia magna, Divitiasque habeo tribus amplas regibus-Εrgo Quod superat, non est melius quo insumere postis Τcur eget indignus quisquam te divite '

Carae

Non aliquid patriae tanto emetiris acervo Uni nimirum recte tibi semper erunt res O magnus post hac inimicis risus t uterne Ad casus dubios , fidet sibi certius ' hic qui Ρluribus adsuerit mentem corpusque superbum an qui contentus parvo, metuensque futuri In

Ista

Vis major affectuum