Casti Innocentis Ansaldi ... De authenticis Sacrarum Scripturarum apud Ss. Patres lectionibus libri duo ..

31쪽

16 Librariorum menda evidentissime evincit. Melchior Canus, alterum ex Luminaribus nostris, de Lingua. rum Hebraicat & Graecae utilitate, immo necemitate maxima differens, id evincere ac probare conatur, ex

debito quod Theologo incumbit menda corrigendi, quae ex incuria Typographorum, aut eorum qui exscripsere imperitia , Sacris Bibliis obrepserunt. Legendus est Vir summus magna parte Libri de Locis Theologicis Il. Quod ideo libentius monitum velim ; quod nono nulli tantum Theologum inter gregarios illos enumerant, qui nimio vulgatae studio fontibus detraxere. Ignorant illi videlicet, quo consilio, quo fine Libros illos vir maximus scripserit ; ignorant, quid medullitus contineant. Nempe , tot lites de Relisione occulte

componere conabatur ingenio sane ac ut immo, ac admirabili iudicio; quod recte animadvertit in Politica Bibliographia Naudaeus, cuius testimonio, vix potest

imaginatio confectui, quantum Librorum Cani Lectio. ne acui mentes Politicorum potnnt , excitarique ad saluberrime de rebus istis consulendum , quibus non unius aut alterius hominis modo, sed universae pIerum.

que Reipubheae salus, & belli pacisque momenta conistinentur. Sed in Librariorum erratis tantum, hodieris

norum Codicum a Vetustioribus diversitas ponenda non est. Audiamus Dupinium in Dissertatione PrςIiminari super Bibliis Lib. I. Cap. IV. F. s. ita de LXX. virali Versione seribentem : II faut avouer qu' ii di abien des differentes enire le Texte Hebreu, O la Uer son des Septante, qui viennent de Ia corruption ct deta confusion, qui se trauvent dans la Version Greequeque notis avons. A est certain, que ι' cn F a retouchὸ

32쪽

des corrections tire es de la Version de Theodotion , o meme de quelques ' aut res ; e' es ce, qui a fati direavec rasson a Saint Drome , que der fon temps la Uerson des Septante n' et oit plus nulla part dans sapurete. Apres cela it ne faut pax s' eronner, que cette Uerson sidit en pluHurs endrotis diffrente du Texte Hebreu , O qu' un meme mot Hebreu di sit quelque Dis interprete en diserens sens : cela ne peut venirque de la confusion qui a etὸ faite de Gux Versioni di

ferenter , ou de ce qu' une variete de Lecons , qui eloita la marge, ou dans te Texte entre deux crocheis,

ν es demeurEe avec celle , qui di eloti deja . Iure heincae merito scribebat Augustinus Epistola ad Hieronymum decima : Ac per hoc plurimum profueris, s eam

Graecam Scripturam, quam LXX. interpretati funt , Lutime veritati reddideris, quae in diversis Coalciburita varia est , ut tolerari vix post ; ct ita sospecta, ne in Graeco aliud inveniatur, ut inde aliquid proferri , aut probari dubitetur. Omitto quae ex Hieronymiana erui possunt Hebraicarum Traditionum Collectione , vel quae discrepantias Codicum LXX. sui temporis ab Hebraica veritate recensebant. In Graecorum certe Bibliorum Editionibus utebantur Grammatici notis, de quibus egit Epiphanius. Incertum , an Omnes ad Canonum praescriptum . Facile erat nonnullos ab eisdem recedere. Fatetur haec Omnia Iosephus etiam Blanchinus , Vir Cl. in Epistola ad Antonium Franciscum Gorium, edita Tomo I. Uin. diciarum Sacrarum Scripturarum Vulgatae Latinae Editionis, seu veterum Sacrorum Bibliorum fragmen. torum, iuxta Graecam Uulgatam, & Hexaptarem Latinam antiquam Italam &c. Quamvis & in eadem, & in ceteris editis Epistolis contendat doctissi. B mus

33쪽

mus idem Blanchinus, Latinam LXX. Uersionem ,

ita fuisse a Hieronymo emendatam , ut nihil deformitatis amplius exhiberet. Verum, ut de S S. Patribus praesertim loquimur antehieronymianis orta enim Quaestio est ex Lectione Irenati ac Iertulliani ignorat nemo, Hieronymianos labores non statim plausum consequutos, ac universim receptos . Denique,

ut- ut deformitates abstulerit Stridonens s , haud ne. gandae diverstates tamen inter Editionis eius,& fu, sequutorum inde, & nostrorum temporum Lectiones ;quas imo Variantes idem Blanchinus suismet Edi. tionibus confirmavit, praeserti in divina illa eodem in Tomo edita Bibliotheca, seu variantibus Lectionibus Veteris Testamenti, iuxta hebraicam veritatem translati, & Novi, Graecae fidei redditi a S. Hieronymo, emissis olim in lucem ex antiquissimo Codice M S.

Toletanae Ecclesiae, ad Lugdunensem Editionem colla. tis ab Christophoro Palo mares. , Non multa verba de diversia te faciam inter nostros Evangeliorum Codices, eosque , prioribus qui circumserebantur faeculis. Divus Gregorius Magnus Libro Moralium XX. Cap. 23. explicans comma illud Scripturae , mutatus es mihi in crudelem , ct in duritia manus tuae adversaris mibi , ita scribit : Longe

ab hae sententia Oetusa Translatio dissonat ; quia quod in hae de Deo dicitur, hoc in Πla de Adυersariis

ac Persecutoribus memoratur. Sed tamen quia haec nova Translatio ex Hebraeo nobis Arasicoque eloquio

cuncta verius transfudisse perbibetur ; credendum esquicquid in eis dicitur: ct oportet, ut verba illius M. yra expositio Jubtiliter rimetur. Eadem maxima diversitas confirmari tot Variantibus posset, quae apud eos reperiuntur Latinos Patres , qui Commentaria in Libros Sacros concinnarunt. Plurimas collegit Rci.

bertus

34쪽

bertus Stephanus, & in margine Editionis suae Novi Testamenti collocavit. Contentus ero heic exscribere, quae diligentissimus Calmetus , in sua de Uulgata Dissertatione, habet de M S. Corbeiensi Evangeliorum

sat vetusto, in quo & Italae veteris Lectiones contineri suspicatur. Ita enim ille : In Libro quatuor Evangeliorum, cujus varius Lectiones dedimus ad ea Leem nosri Commentiarii in Apocal sim , plura occurrunt non levis sane mamenti variantia , quae pariter in vetustismis Graecis HS. recurrunt. Ita e g. Matisthaei XX. 18. legitur : Uos autem quaeritis de pusilis Io crescere , & de maiore minores esse; intrantes,, autem & rogati ad coenam, nolite recumbere emi - nentioribus locis, ne forte clarior te superveniat ,

, , & accedens qui te vocavit ad coenam , dicat tibi :is adhuc deorsum adside ; & confundaris. Si autem is in loco in seriore recubueris , & supervenerit humi -- lior te ; dicit tibi qui te evocavit ad coenam : Ac- cede adhuc superius; & erit hoc tibi utilius. PUS. Matthaeitm succedit Evangelium Sancti Joannit, ubi

variantia non levis momenti ; e. g. discrepat historia mulieris adulterae, in verbir tamen, quamquam rei a congruit : Cap. XXI. Q. legit : Si sic volo eum

is manete, donec venio; quid ad te R . . . . as . . . .

is Sed volo manere, donec veniam; quid ad te 3 Excipit Evangelium S. Ioannis S. Lucas, vel Lucanur; ita enim m. Inter variantia plurima , animadversone pariter dignum es illud duorum Discipulorum iter ba- . bentium ad sicum fio. 'adiis a Drusalem ; alterius nominis exprimit Cleopham , alterius Emaum quod

Pagi nomen, viro collatum Amanuensum incuria vide. rur. Fateamur tamen oportet , hanc Lectionem vetusissimam esse; quippe quam sequitur non semel in suis

35쪽

Interpretatione Lucensi , quae prosecto vim textus non habet; & ita labefactatus in ea Calmeti sensus est, ut in suis operibus vitiavit Calmetus ipse Criticos Sacros. Sed haec natura est nostrarum versionum . In hac Editione Lucensi Variantes non video , quas memorat Calmetus, ad calcem Commentarii A..pocalypsis. Qua de redolebunt omnes boni. Int mrim nolens Interpres dixit quantum satis erat. Si quis laudatorum Criticorum vidisset Matthaei verba ab aliquo Patrum relata, uti laudato in Codice, quocum plures alii Graeci adhuc certissime consentiunt ;consequeretur statim, Patrem illum, sensum expressisse coniiciendo, exiguamque verborum rationem habui sse . Falleretur ille tamen , quum exstent adhucdum Codices, aliter atque nostri, legentes. Sapienter disserit hac in parte Dupinius, Dissertatione ad Biblia Praeli minari Lib. II. Cap. 4. ubi ait: La

36쪽

confere avis la Verson Latine des Epitres de S. PauI, qui es dans D mn erit de la Bibliotheque du Rodi, ct dans celui de I' AbbaTe de Saint Germa in dei Prer, avec te Texte qui est dans les Commentatres de I Am bri stre et de Pelage , on γ r uvera beaucου de differenne. Uno in testimonio vides & Editionum antiquarum diversitatem, & celeberrimi Scriptoris mentem , pro comperto habentis , Veteres Textuarios , ut ita di eam , certissime fuisse , sive Scripturarum citationes ex eisdem Editionibus summa integritate mutuasse. Infinita adduci in medium possent diversi talis ejusmodi testimonia. Laudatum tamen specimen sum. ciat, ut illud animadvertat Leetes , quod minime a. nimadverterunt, qui Patres tumultuario, arbitrario, memoriter Scripturas recitasse docuerunt . Si enim in mentem revocassent, Exemplaria hodierna a primribus in enunciandi ratione diversa esse, inque nostris Codicibus plurima esse menda quae in Prototypis utique non comparebant, multasque vel in reliquis veterum Editionum fragmentis comparere a recentiori. bus diversitates; haud certe inserendum docuissent , non adeo fidendum diversis Lectionibus, quas Patres antiqui suppeditare videntur, nosque malis avibus colis ligere, eos aliter quam nos legisse, quia aliter cita. B a verunt.

37쪽

verunt. Cur enim, obsecro , id asserunt; nisi quia eandem semper credunt prope fuisse Bibliorum Uersionem; & quia diversitatem, cum inter se se, tum a nostris etiam Editionibus, Veterum Codicum putant fuisse nullam Sed de his iterum in loco.

Alterum eorum erratum, qui Veteres in citandis Scripturarum testimoniis nullam habuisse coniiciunt verborum rationem ;praeconcipiunt nempe , Variantes omnes sat in praesens esse notas ac vulgatas.

Non videram, fateor, Veronensem Codicem, neque aliquid de eo audieram , quum primum Tertulliani loco explicando animum applicui. Illo demum anticuissimo Sacrae vetustatis monumento , in quo Tertullianaea Lectio conceptissimis verbis exis primitur, Qui non ex sanguinibus , neque ex voluntate carnis , neque ex voluntate Viri , sed ex Deo natus es, gavisus vehementer fui, opinionem confirmari meam; ex aliqua scilicet incomperta nobis Editione aut versione Patres testimonia accepisse aliquando Scripturarum, quae cum Editionibus no Hris minus consonant. Expertus igitur fui quod Tomo Bibliotheeat Novo-Antiquae XV . pag. 3I8. edocuit Clerieus : II ι' es trοuvE, qu hil di a eu beauco des conjectures inutiles oe fa ses , des qu on a mieux consulte D RIS.Cela es arriιὸ plus d' une fois , Arsque l'on a decou- veri d'anciens Exemplaires; iis oni fait Mir que les GUctures Ies plus apparentes eloient eniterement

38쪽

2IDuses. IIais d'une aut re cote, iI F en a, quἐ Ont etὸ confirmίes par D AIS. Quum viderem vero, ab aliquo obiici adhuc posse solitudinem M S. Veronensis ; obiecto illi occurrendum duxi, his prope procul verbis . Fateor sane, hac recentiori de Lectione , ipsum apiid Evangelium, seu in Codicibus Ioannis, nil sub-

odoratos esse Criticos Sacros, nil Cornelium a Lapide, aut Estium in difficiliora Scripturae Ioca , ni Im illium , aut Waltonum Tomo V. Polyglottae, Cal- metum, pervios alios Exegeticos quos consulere potui ; veterem imo continere exhibereque Leetionem celebriores rarioresque Sacrorum Bibliorum Editiones. Ex hoc tamen inserendum adhuc negavi, Tertullianum , Irenaeum, Tapsensem non desumsisse Lectionem natus es ex aliqua Editione; nec enim n ta adhuc omnino esse, aut esse potuisse omnia Ueterum Exemplaria : nam nec Lectionem , qua de agimus, sive Veronense M S. citatum nos videre ab allatis Collectoribus; nec omnes omnia legisse, omnia prae manibus habuisse , omnia in examen revocasse , omnia , quantum satis erat, definire vaIuisse. Erui.

mus heinc, facilem nimis praecipitemque adeo fui Cis P a melium , qui , hunc dum interpretaretur Tertulliani locum , omnes MSS. Codices , ExempIaria omnia Latina , Patresque omnes Iegisse statuit, ex Deo nati sunt. Prudentius facere diximus , quia magistraIibus hisce, ut ita dicam, sese abstinent enunciandi modis. hddidimus ex CIerico in Biblio

39쪽

der Mnaseres de certe fame e montagne . Post haec quae dixeram , videbatur Ct BarZanus temperare debuisse a renovando huiusmodi obiecto , quod tamen urgere perstitit, uti vidimus , dicendo ;quod, etsi quicquid Bibliorum ab ipsis Typographicae artis incunabulis hucusque prodiit , excutiatur , nihil usquam subsidii inveniam. Quid hoc vero aliud est, nisi imaginari perperam, Variantes omnes satis iam

notas ac vulgatas esse, Omnia MSS. eruta, nullas veteres Editiones deperditas, omnia prae manibus esse , nihil iam reliquum , quod ad Antiquitatem Sacramillustrandam inserviat , posse eruderari e Quae tamen omnia videt quisque per se quam sint falsissima ; qua

ex pessima consequutione eruatur etiam, S S. Patres, ubi testimonia Scripturae recitant, quorum verba ac

phrases cum Editionibus nostris , aut editis Variantibus non consonant, de sensu potius Spiritus Sancti , quam de Versione saltem aliqua, qua uterentur, I. licitos diei posse, ac debere. Ut autem primum adpareat, quam inane sit illud cogitatum , exscribam hoc in loco quae celeberrimus Marchio Masteius in Praefatione sua habuit ad Com. plexiones Cassi odorii, quas e vetustissimis Canonic rum Veronensium membranis primus eruit , atque elaboratissimis Adnotationibus illustratas emisit. Semmonem babueram , inquit Vir Cl. , cum amicis non semel de Bineriariis Italicis , sue de libellis iis , quae in unaquaque Civitate rariora, oe observatione magis digna habeantur , recensentibus , quibus infrui, oe , summa fide adbibita, uti solent, quicumque fere ab ex-rernis Provinciis ad Italiam peragrandam fe conferunt. Osendebam, quantum in eo scriptionis genere non imitantummodo subselli homines, seque uI-plurimum ex .

scribenter invicem, sed ipsi quandoque peccassent sum

40쪽

2smi, re literati Viri, vel diuersam admodum a vero rerum speciem exhibentes , vel putantes , passe quemquam, diebus paucis in urbe aliqua subsistentem , quorumcumque, quae notatione digna in ea sunt, notitiam assequi. De Verona praesertim nostra cum verba facerent , cum balucinatos esse declarabam non uno loco ;rum multa ab iis praetermissa memorabam, quae in primit describenda erant , er celebranda. Ut enim eorum quidpiam attingam , quae majori studio ab sit explorari solent ; nemo unus Comitum Bevilaquarum cime. Ita, aureo XUI. saeculo collecta, ct praeclare collocata, ac disposita , nominavit umquam ἰ etiam inter illa , praeter eximias pictas tabular, aerear imagines, ψS.Codices, o excusos, quod in his rebul primas renet , L: circiter vetusa e marmore simulacra numerentur , Augusorumque tam certae ac praefantes protomae, ut Romae quoque, nedum Veronae, spe tanda , ct magnifacienda supellex haberi possint . Addebam tamen, non tam in his omnibus viaticorum hujusmodi largitores , externos fere omnes, culpandos esse ; quam incuriamnsram, desidiam, dicam ne λ inscitiam etiam quandoque nosrorum hominum, ac stuporem , quorum plurI- mi, cum praeclariora quaeque, ad rerum praesertim , ac temporum notitiam DeZyantia , aut ignorent, aut rideant ; ut, quae prae manibus habemus, innotescant , ab extremis finibus veniant necesse est , qui perquirant , qui illustrent Quae posteriora amplificatione maxima indigerent, nisi nostra cum gente res esset, quae profecto nec sua vitia ferre potest , nec remedia . Certum igitur, infinita prope esse abscondita ac ignota, nec omnia visa, nec omnia perspecta, vanumque esse ne. gativum argumentum, vi omni videlicet destitutum,

quod hocce in genere faciunt aliqui: Nulli prostant, nulli adseruntur Codices , qui Scripturarum verba ,