장음표시 사용
72쪽
ALLENCEN AE, elegans Hannoniae urbs, Trullae fluuiolo insidens,
medium regionis fere occupat. Admodum munita, atque aduersus hostium insultus tutissima. Plebs opulenta, plerumque rem facienS ex telae quodam genere, quod vernacule Sayam appellant, cuius ingens ibi copia confiscitur. Arx olim fuit, quae ut in medi s collocata aquIs, in quibus multi verissarentur cygni, primum cygnorum vallis, successu deinde rerum, & abum dante multitudine, cum in urbem excreuisset, a Regionis incolis, Vallence nae nomen habuit Post Montes, urbs in Hannonja, primae notae:eam Scaldisi ustuir,Bauaco distantem sex militaribus,Tornaco septem,Auenijs nouem Etiamnum illic. ea Urbis regione, quae Tornacensi&Duacensi portis inter iecta est, intra Scaldim, & ipsos intrinsecos muros videas antiquae Arcis reliquias, Ut turres, & nonis
nulla quaedam. Situ, moenibus, & fossis profundissimis hςc urbs munitissima est, & praeter haec, aqua per machinas affabre confectas, longe lateque ab incolis in planitiem diffundi poreae Ab altera
parte MonS ita eam munit, ut priopemodum inexpugnabilis habeatur, nec Vero potest, nisi binis castris obsideri. Magna ct amoena urbs, pulchris aedibus, coenobijs. atque templis augustissim is plena, quorum duo Vnum a Deipara Virgine; alterum a diuo Ioanne nuncupatum, reliquis praecellunt. Posterius hoc a Pipino Galliae atque Austrasiae Rege conditum Cum autem ditissima haec sit ciuitas. tum ciues quoque habet ita mercaturae studiosos, Ut & domi & foris plurimum negocientur, artes. que varias, & complura opificia tractent, sed inprimis eius conficiendi texti, quod lingua gentis, di midiatum ostadium, quodque inuersum appellatur, Hic in lucem prodijt Anno Millesimo. Quadringentesimo, Quinquagesimo septimo, Magni illius Caroli Burgundionum Ducis, in proelio, apud Naucium caesi, filia, quae totius Belgij haereditario iure, Domina, Maximiliano exinde Romanorum Regi coniuncta, cum sobolem ex eo numerosam peperimet, Belgium Austriacae ditioni coniunxit. Hsc plures conditi sunt nobiles. ac Principes viri, quam ullo alio rotius Belgij loco, id, quod hodie magnifica ipsorum mausolaea declarant. Habet Vero ista Vrbs Praetorium , atque augustalem statum, ab Hannoniae Comitatu seiunctum , quo fit, Vt in iuris disceptationibus ab eius tribunali, non Montes Hannoniae, sed Machliniam statim prouocetur Miliaris a Valencena interuallo sit x est praedives illud Coenobium,cui Viconia nomen, ubi peramplam & nobilem Videas Bibliothecam. facultatis. &disciplinae cuiusuis libris instructissimam. Intra Vallencenas & Camera m , nota longe a vico, nomine Happa, est & alius vicus, Auenia sicca, nuncupatus, apud quem effoditur insi gnis ille candore lapis, a Leone quoque Baptista Florentino, in secundo, quem de Architecti ira conscripsit, libro celebratus. Hic lapis . ob loci Vicinitatem, Vulgo Auenianus appellatur, candore mara moreo, di ad incisionem facilis, serra diuidi, & quouis instrumento, Vt neque affulatim frangatur. tractarique potest. Ex eo itaque egregia san e opera, praecipue quidem sculptoriae artis, pςrmulta fiunt: sed quia natura tenerior est, ac fligori pluuiisque australibus valde obno. xius, incolae regionis artifices, ne sua opera corrumperentur, rationem excogitarunt, qua ipsum oleo, vernigine, alijSque temperaturis imbutum, i confirmarent, ac velut cr usta solidiore aduersus omnes aeris iniurias muni.
74쪽
A R L o M o N T I V M , Hue Mons Caroli , augustum est Comitarias Namurcensiis oppidulum, firmissimae arcis instar, Mariet v. go distans tribus miliaribus, Namurco septem. pulchre ad modiam in monte collocatum, ad sinis tram fluminis Nosse ripam , quo in loco prius Giuetum, Ulcus non ignobilis, si tars erat. Nomen accepit a Carolo Quinto Caesare, qui volens hoc ditionis atque Imperij propugnaculum obiicere Marte burgo a Gallis tum occupato, id condidit Anno Domini M. D, LV. Hoc namqtie tractu solertia & praemonstratione quorundam, etiam a Rege Philippo arces & loca munitatiunt excitata, quemadmodum & a Maria Regina Hungariae, non procul ab eo fluuio, qui ad Vi- rerum oppidum in Mosam fertur quem ipsa nauigationi statuerat idoneum reddere rerati Ο- ne in de suo nomine, munitissimum oppidum conditum est , quod haec loca nulliS propugna.culis munita, hostium incursionibus semper paterent. Vnde Martinus Romemus Gallicostipendio Francisco Regi deuinctus,dum exercitum in Galliam alia via e Geldxia per Brabantiam ducere non posset: hac fecit expeditionem: & quia collimitia haec nulli S arcibus adhuc essent firma, propzer locorum asperitatem & horrorem , quibus satis tuta &defensa credebantur, nemo eum tentauit impedire. Atque haec, in hisce locis tam multorum munitissimorum oppidorum recenti memoria excitatorum, causa praecipua fuit.
AN DR ECri situs ad Sabim est, tribus ab urbe Querceto miliaribus, sex a Valen. cenis. Exiguum id quidem Hannoniae oppidum , sed firmissimum , & quod fortiter Carolo Quinto Caesari Anno M.D. XLII. restiterit, Gallis ipsum occupantibus valde famosum. Id exinde Galliae Rex Duci Arscholano, cuius erat ditionis restituit, cum quidem insequente anno Crepini j pax conciliata eL set. Sed ita post Caesar cum Duce transegit, ut oppidum hoc in suum ius, aqdo minium transcriberet, ἰDuci eius nomine compensatione ex aequo & bono facta.
tae quatuor miliaribus, Melbodio totidem. Splendidum hoc&valde firmum Hannoniae oppidum, Comitatus, Ut vocant, dignitate censetur. Id, cum nuper adhuc in do m1nio esset Arscholani Ducis, Hispaniarum Rex aequa ei com . pensatione facta, sibi vindicauit. Curri enim ad Gallici regni limites pertineat, Dominipotentioris defensionem atque tutelam necessariam habet.
ELLO MONTIUM, indigenis, situs amoenitatisque causa, Beaumoni, Clmaco. &Binsio abest quatuor miliaribus, Montio septem , in pulcherrimo quodam monte, abs quo & nomen habet, in Hannonia situm. Paruum id certe oppidulum, sed amoenum & vetustum, iuris nunc quidem & domini j Ducis Arsicho-tani, olim portio haereditaria secundi filii Hannonum Comitis, ex quo & Co-Θ-mitatus dignitatem habet. In eo, superiori tempore, ante has Belgicas cala mitates, Dux Arscholanus viplurimum agere consueuit.
75쪽
76쪽
HILIPPOPOLI s,vulgo,Philippe vili appellationem cum ortu Anno a Christo nato M.D. LV. a Philippo Hispan1aruim Rege sortitum,Vnius a Carlomonito,siue Carol1 Monte, Marieburgo sesquimilliaris interuallo distans, oppidum est, si quodpiam aliud , firmissumo murorum ambitu, propugnaCulis,machinis muralibus,Caeterisque omnibuS, quae ad diutu nam obsidionem perferendam necessaria sunt,munitissimum. Eo namq; abs Hispaniariana Rege excitatum fuit, ut inuictum esset aduersus Gallos Marieburgu tum occupantes,Vallum aC propugnaculum. Medio latam habet aream,nundinis hebdomadatim celebrem, ad quam Omnes oppi G1plateae, diCenti Ornatu, tanquam ad centrum con
ARI E BURGV M, a Maria Hungariae Regina, Caroli Quinti Caesaris iussu,paulbpost id tempus Conditum & nuncupatum fuit,quo Cum eXercitu Gallico Lontageuallius δί Rossemius, Duces, hic Geldrus, ille Gallus, per mediam Brabantia LutZelburgum penetrarunt, Anno nimirum Domini M.D.XLII. Situm est inter duos fluuiolos, nomen alteri Gallico idiomat Al ba,cui propinquum est,ad teli iachus ,Alteri Nigra,abs quo,dimidiato milliari distat. Abest Cimaco miliaribus quatuor, Montio Vndecim. In expugnabile id oppidum est, dc propter situm, & propter m oeniorum firmitatem,in quibus ita quatuor propugnacula habet, erecta, dc figuram oppidi quadrangularaereddant. HiCtamen,Vt alibi,& fidele militum praesidium, &sufficientem CommCatuS arque annonae Copiam requiras, neque illum praeficias , per quem id accidat, quod Anno mille simo, Quingentisimo, quinquagesimo quarto, Cum quidem Ignavia, imo,Vt fama obtinuit,Rifartorum domini proditione, id oppidum in potestatem Gallorudeuenit, summa cum ignominia Praefecti,& Cum grauissimo istius Regionis detrim ento. erunt a Gallis,eam pacificat nem, quam anno metesimo, quingentisimo, quinquagesimo nono,cum Belgis transegerunt,Regi Hispaniarum Philippo,restitutum fuit.
I MACV M, territorij Namurcensis opp.ad Albam flumen in nemore situm,ab A ueniis miliarium 1 ex interuallo distat: Ciuium aedes habet sumptu atque splendore mediocres,& Principis palatium Vna Cum hortis mirum in modum elegan tibus,& amaenis. Principatus etiam titulo insigne est, CX quo Arscholanus Dux, cuius est dominij,Principis adpellatione salutatur. Oppidum hOC bellis, superiore paulibtempore Cum Gallis gestis, non semel vexatum ac dirutum, nun C ita restauratum est, ut longe,quam antea pulchrius sit,atque firmius. Olim,ni fallor, edidit Ioannem illum Fros fartum,qui tam gnaviter sui temporis historiam, ligua populari Conscripui.
A L L E C VR IA , egregium Comitatus Namurcensis oppidulum, a Metropolitica
Namurcensi urbe,septimo milliari distans.
78쪽
OR DRACVM, peruetustum Hollandiae oppidum , loci natura Valde mimnitum, idoneum negociationi, Undiquie aquis cinctiim , opibus & auctoritate Inter alia praecipuum Nuncupatur Dordracum c Vulgo Cori ) quasi Cur drasti ob fluminis,qui ibi fuit,traiectissim. Antiquorum ciuitas VViltoriam,ex multorum opinione putatur, primum in Statibus Hollandiae locum octaupat, quatuor fluminum concursu, in Insulam redactum, Mosae nimirum, VahaliS, Lingae, ac Meruae, quae idem Anno M. CCCC. XXI.a continenti abroserunt, Brabantiae enim cohet rebat .Hinc quidam ad quatuor flumina situm scribunt. Sic enim emgiem oppidi,
ac situm: cum Philippus Hispaniarum Rex Anno Christi M .D. XLIX. in id primum possessionem captaturus ingrederetur, exprimi & imagini hoc distichon adscribi iussit.
Me Mosa ct Vahalis,cum Linga Memaque cingunt, Dernam Batava virginis easdem.
His igitur fluminibus in 1nsulam redigitur: contigit namque,ut Vahalis ac Mosa uvij,Vna cum mari, Continentem, in qua hoc oppidum iacet, atque Brabantiae iungebatur, inundarent: quam Vero late, crudeliterque fatis inde liquet, quod vicos,seu pagOS septuaginta totos stibmerserint, absorpserintque. Numerus eorum, qui in ijs simul cum bonis omnibus perierant,aestimatur ultra centum hominum millia. Paulatim tamen huius absorptae terrae quaedam parti culae, solitis eiu S Prouinciae artibus,&vt fert hominum eius loci usus atque industria, recuperantur. Pisces Varii generis Merua ijs in locis habet Strutionibus, Jc Salmonibus ,veluti circum Campenam,ZudeIZea, quae dicitur, plane scatet. DOrdracum qu1mque miliaribus Gouda, septem Vltraiecto distat. Amplum est, pulchrum, & elegantioribus aedificijs insigne Summum templum,quodB Mariae virgini est facria oculos mira elegantia,& pulchritudine passicit. Quicquid vini Rhenani in Belgium adportatur ex Germania; quicquid item frumenti ex Geldris, Clivis & Iuliacensibus, atque aliunde mediterraneis ex locis, id omne in hoc oppidum,tanquam fmpo riunci,generali Stapula,Vt Vocant,illustre,transuehitur. Quo nomine,tum aliaS Ob causas id creuit,& hotaminum multitudine, perquam est frequens. Caeterum, quia subinde nostra in hac Vrbiunn enarratione necessario Stapulorum mentio 1ncidir,necesse est, maloris luciS gratia,Vt Srapuli nominis vim atque o riginem,&rei naturam, quam ipsum indicat nomen ,declaremUS. Itaque Stapulum ab Origine Latina, Gallis & Germanis in ea significatione usurpatum nomen, indicat locum, Principi S munere ac primi egio publice designatum,cuo importetur Vinum,frum erum ,aut aliud quodvis exoticae mercis genus. Sic Atrebatum ferunt habere vini Gallici, quod continenti m Artesiam Vehatur,Stapulum. Ex quo necesse est mercatores eo prius Vina deuehere, quam ad alium eiuS Prouinciae locum .Postquam autem ad tem pus ea in foro venum exposita 1llic habuerint, tum demum possunt, quo ipsiS Visium fuerit, exportare, a distrahere. Middelburgum apud Zelandos Stapulum habet vini Gallici,Hispanici, Lusitanici, aliarum que Regionum, ex quibus eo per mare Vinum importatur. Itaque nautae, & negotiatores tenentur ad eam ipsam urbem vela contrahere, ibique in littus Vina exonerare: postremb exsolutis, quae debent, vecti galibuS, possunt, quo lubet, cum sua merce, Vela facere Stapulorum Doresacenae Vrbis,priuilegia in eo potissimum sunt,quod omnes,qui Rheno,aut Μosa frumenta, ligna, Vina, aut aliud mercis genus 1lluc vehunt,suas illac naues in portu,littoreue exonerare debeant, & CXOluto portorio, si1as merces in ipsius Vrbis , aut ciuium naues imponere , alioqui Vt eas avehant, cum publicanis transigere. Tametsi autem huiusmodi priuilegia multum hodie 1int inter se diuer1a, prout sunt merceS, & quae illa impetrarunt urbes,ex prima tamen institutione ac origine Stapulorum nomen retinent. Ita pasum in toto Belgio Stapulis pro locorum commoditate atque Usiu constituti S, magna ex eis cum publice,tum priuatim ad unumquemque summa cum Pr1ncipis gratia , Utilitas redit. Incendio haec Vrbs aliquoties deformata
fuit,semel ob bellum Traiectensis Episcopi, cum Guillelmo Hollandiae Comite. Altera vice, anno salis lis 1 3 incendio fortuito media eius pars concidit, cum summa D. Iacobi Ecclesia , cum hospitali de Halia,quam vocant,urbis. Bellicosos etiam & animosos ciues Dordracum semper habuit bellum nam que contra Ioannem HOllandiae Comitem ipsis fuit, priuilegiorum defendendorum causa, potissimum super priuilegio de non euocando ciues ad aliud, quam domesticum tribunal. Nam comes ipsos ad Delphense iudicium citauerat. Anno etiam salutis M.CCCC.IIII.DOrdracenses Brabantiae Ducem, qui totam Zuithollandiam, praeter unam hanc Dordracenam Vrbem, potestatiS sitae fecerat , Brabanti nos omnes armorum impetu repellunt,dissipant & ca dunt, complures pagoS Vulcano litant, Buscrin ducore oppido S.Gertrucis imminent,atque ingenti demum praeda onustbVictores ad 1uos redeunt.
79쪽
80쪽
Ε LPHI VNI, Celeberrimum in Batavis oppidum, secundum in Hollandiae Stati
bus locum obtinet. Gentis ipsitus lingua ex frequentibus Mose alueis eo deductis, nomen sortitum P Vulgari namque sermone, fodere, siue alueum & fossam ducere, indigetant. Duobus mill 1aribus Rotterodamo , Erasmi illius doctis simi atria, unico Vero, eoque exiguo, a maXimo & Vetustissimo totius Europae pago, Haga Comatis distat. Conditum olun ab illo Gotho fredo Lotharingiae Duce, coiah nomento, gibbo, Anno salutis M. LXXV qui Ciuitati imposuit Castru m,seu praeia adium, in quo & habitabat, cuius iam nulla extant vestigia,&cum annis quatuor per tyrannidem Hollandico potitus Comitatu fuisset, a Theodoro, eius nominis quinto legitimo Ho Iandiae Comite Victus, e Comitatu tandem expulsus, veruto An tu verpice suffossus est. Id op dum copiosum ac lautum, valido murorum ambitu cinctum , Vallo, ac propugnaculis firmum sed & reticulato sepimento, muri i nitar, valde munitum, aqua etiam ea latitudine ambitur,quam vir alioqui fortissimes, lapidis iactu suo erare haud queat. Varijs Euripis atque canalibus , ad magnam ciuium opportunita em, passim distinctum,& aquis mirifice instructum. Vnde quemadmodum inardi una, & dona esticae suaellectilis nitore atque mundicie,communi eorum sententia qui varias mundi pa res perlustrarunt, viai Hollandite palma conceditur: ita in nitidissima Hollandia, primas ei ut laudes inter o mnes eiusdem territorij urbes, soli attribuunt Delphio. Quo eten1m pluuia frequentior, quae alias de foedare urbes viplarimum solet, eo venustius huius oppidi Vici & platear, obsitum nimirum elegantem, nitent, cum ea accasione sordes omnes ad canales & aquas, peroportune transmittas. Inhabitatores ipsi peculiari quadam, & innata humanitate, ciuilitate morum, ac politia culti, mercaturam & Laosa & superba. Atque ut prius ab his, quae religioni nuncupata, exordiar. Primaria urbis Ecclesia, quam nouam appellitant, cuius prima suntposita fundamenta, M. CCC. LVI. falutis anno, Basilica augusta Melegans, D. Vrsulae sacra, praestantissimi S summorum artificum, Hems kercliij nimirum, Francisci Flori, Antoni, Blocklandi, & Petri cognomento Longi, picturis eleganter ornata, eleganti turri remotissime sese visendam ea hibet. Veterem autem Feclesiam D. Hyppolito dicatam, Hemshecciiij, &M. Iohannis Schori manus, Ultraiectini quondam Canonici, cuiuis visendae in tota passim Hollandia,conspiciuntur ricturae, decenter exornant. Sed quid de S. Agathae coenobio referamξ siue enim structurarum magniti centiam Principes namque viros hospitio frequenter excepit siue redituum & annui census opulentiam,' siue templi ornatum conssideres, singula haec narrationis longe superant fidem. Eius namque virginei coetus Basilica, propter arctam Musii, eiusdem coenobh Praefecti vigilantissimi, & Hemskerchis Hariem 1colae, illius quidem Poetae clarissimi, huius vero pictori S celeberrimi, amicitiam, tota intus exquisitissimis picturis contecta, vestitaque erat. Spaciosum& amplissimum est oppidi forum, cui, sicut Orientali in latere, per augusta & praecipua Basilica, ita in occiduo senatoria domus, splendore longe
maximo existit, praecelsa turri,& in ea campanaria harmonia conspicua,qua celebrium nuptiarum tem pore, dum itidem forum nundinis hebdomadarijs frequentatur, lepida exercetur musica, quae uti epulantes in nuptijs iucundissima suauitate exhilarar, ita vendentes, ementesque in forum allicere videtur. In iuburbijs omnis generis mercatura exercetur, domuSsant elegantes, hospitia ampla, quae hospites.s re pecuniaria belle in si ructi, lautissLm e excipiant. Atque haec olandientis fortunae Delphensium, arcta& compendiosa sit quaedam narratio. Verum cu nihil sub sole sirmum, nihil constans ac sta due: infausti 1u Elnae casus eius foelicitatem interruperunt, dum rabidi Martis Zc implacabilis Vulcani furores, praeclaram hanc urbem turpiter quandoque desermarunt. Ab Adelberto siquidem Bavaro, vicesitro sexto Hollandi se Comite, graui obsidione pressa, priuilegijs, murisque priuatur. Sed a subsequenti statim Comite, Guillelmo Bauaro, priuilegia ciuica ipsis restituta sunt. Sc moenia restaurata, ob acquisitam, Delphensium ope, contra Fri nes victoriam. Anno deinde M LXXXVI. in Maio iplo S.Crucis die stati in a prandio, miserando infortunio haec urbs circumuenitur. in ea enim, cum improuiso casu grauissimum erupisset incendium, utramque Parochialem Ecclesiam, nouam Sc veterem, Aenodochia, α ducentos, ultra mille focos absumpsit, vix quinta Vrbis parte remanente illaesa. Mirabile vero quod in tanto ilis incendio a pluribus conspectum, neque olim fortasse a primis illis naturae obseruatoribus, ne que ab ijs, qui nostro staculo vixerunt,alibi animaduersum fuit.Plinius quide,& aiij non postremae notae auctores, ceu rem magnam, &obseruata inprimiS Vti re Vera est:) dignam tradunt, ciconiarum sobolem, aetate graues, &ad cibum quaerendum viribus defectOS parentes fouere, atque alere . sed, quod ab ijsdem animalibus exemplum id temporis editum fuit, & maius quiddam est , & maiore admiratione dignum. Ad hanc urbem, loco ad huiusmodi volucrium pastum perquam idoneo sitam, magnae quotanni S earum cohortes nidificaturae conuolant. Incidit autem haec incendu calamitas in diem M vj tertium, quo tempore ciconiolae iam grandiusculae sunt. A multis igitur illic visum, ac obseruatumauit,
parentes, cum flammam & natis &nidis instare cernerent, primum omni ope adnixas, Vt nato S 1lammis eri Perent;Cum deinde corporis mole grauiores gestare non possent,eos alis, quantum poterant,cO-
teaisse, aduetiusque incendia & flammas propugnasse, ad extremum, tanquam superstites et S esse recusaren incendio una consumptas,mori sustinuisse. Oppidum illud patriam habuit perditissimus ille Im-POstor David Georgius pestium, a ciuibus oppidum V Vestphaliae infectum fuit, una. Hic professione Vitrarius pictor, humillimo natus loco,itteraturae omnis CXpers, ea tamen fuit ingenti Versutra, ut non