장음표시 사용
441쪽
humani subtrahendas: ponenda sola illa que tem diuit ijs seruitutem dominationi,mor- Deus loquitur , quibus seruos suos ad tem immortalitati. Nos contra in passio martyrium Christus exhortatur. Praece nibus nostris 'paupertati siculari paradisipta ipsa diuina velut arma pugnantibus diuitias & delitias pr feramus a domina-
suggerenda sunt. Illa sint militaris i ibar tum de regnum aeternum temporaris ser- hortamenta, illa pugnantibuς classica. In- uituti, immortalitatem morti, Deum Mde aures erigantur, inde instruantur nici, Chiis uin diabolo &antichristo. tes, inde de animi de corporis vires ad om. Insintrandum quoque, ne erepti de satranem passionis tolerantia roborentur. Nos cibus diaboli, & de laqueis saeculi liberati, tantum qui Domino permittente primum si in angust ijs de presturis esse coeperint, baptisma credentibus dedimus , ad aliud regredi denuo ad sarculu velint, Eepcrdant quoque si gulos praeparemus, insinuantes quod euaserint. Et docentes hoc est e baptisma in gratia ira 8 Insistendum potius esse &perseueran ius,in potestate sublimius, in honore prae- dum in fide virtute,&coelestis ae spi tiosus: baptisma in quo angeli baptigant, ritalis gratie consummatione, ut ad pal- baptisma in quo Deus & Christus cius mam S comnam possit perueniri. exultant . baptisma post quod nemo iam 9 Ad hoc enim pressuras&persecutiones peccat, baptisma quod fidei nostrae incre- fieri ut probemur.
menta conium mat , baptisma quod nos de io Nec timendas esse iniurias, & poenas mundo recedentes statim Deo copulat. in persecutionum quia maior est Dominus aquae baptismo accipitur peccarorum re- ad protegendum quam diabolus ad impu- missa sanguinis corona virtutum. Am- gnandum. plccteoda res est A: optanda , de omnibus ii M Ac ne expauescat quis & conturbetur postulationum nostratum precibus expe- ad pressiitas&persecutiones, quas patiis teda, ut qui servi Dei sumus,simus & amici. mur in isto mundo, probandum ante praeia dictum esse , quod nos mundus Odici ha
C A P1 T V L A LiBRI biturus esset, de quod persecutiones ad-s E QI EN Tis. uersum nos excitaret, ut ex ipso hoc
quod haec sant, manifesta sit fides diu inei In exhortandis itaque ac praeparandis pollicitationi , in mercedibus &praemiis fratribus nostiis , virtutis ac fidei simitate postmodum secuturis. Nec nouum quid ad praeconium Dominicor confessionis, at- accidat Christianis , quando ab initioque ad praesium persecutionis de passionis mundi, boni labotauerint,l oppressi atque armandis, primo in loco dicendum est,ido occisi sint iusti ab iniustis. Ia Deos non esse : quae homo sbi faciat. ' ia In nouissima parte ponendum est quae Neque enim quae fiunt, factore suo & Ω- spes Ae qtis merces maneat iustos he mari bricatore maiora sunt i aut protegere ae ras post conflictationes huius temporis deseruare quenquam possunt , quq ipsa de passiones. Et quod plus accepturi simus templis suis pereunt, nisi ab homine scr- in passionis remuneratione, quam quod uentur. Scd ncc elementa colenda esse, hic sustinemus in ipsa pasone.
quae homini secundum dispositionem de praeceptum Dei seruiunt. C A P V Τ P R I M V M.
α Destructis idolis 6t elementorum ratione monstrata , ostendcndum Dominum Vod idola gii non sint fle quod
solum colendum esse. nec clementa vico Deorum C -3 Tunc addendum quς comminatio Dei tenda sint, i ostenditur in Psal- ,
si aduersus eos, qui idolis sacrificant. mo ii3. Idola gcntium argentum Be 4 Praeterea docendum non facile igno. aurum i ,' opera manuum hominum. scere Deum idololatris. os habent 3e non loquuntur, oculos has Et quod sic idololatriae indignetiit Deus bent Se non vident. Aures habent Ee non ut prscepcrit etiam eos interfici, qui sacri- audiunt, ncque enim est spiritus in ore sicare&seruire idolis suaserint. ipsorum. Si miles illis fiant.qi, i faciunt ea. 5 Subiungcndum post haec, quod redem - Item in Sapientia Salomonis omnia ido pti ae vivificati Christi sanguine , nihiI la nationum s stimauerunt deos, quibus f Christo praeponere debeamus; quia nec ilia neque oculorum usus est ad videndum, ' 'le quidquam nobis praeposuerit,& ille pro- neque nares ad percipiendum spiritum, pter nos mala bonis praetulerit; pauperta- neque aures ad audiendum, neque digiti
442쪽
in manibus ad tractandum, sed de pedes
eorum pigri ad ambulandum. Homo enimfecit illos, Ec qui spiritum mutatus est, finxit illos. Nemo autem sibi similem ho mo poterit Deum fingerc; cum sit enim mortalis, mortuum fingit manibus iniqui bibliot est autem ipse iis quos colit, quoniam , ipse quidem vixit, illi autem nunquam. Item in Exodo Non facies tibi ido lum, ncc cuiusquam similitudinem. Item apud Salomonem de clementis : Neque
OpCra attendentes, agnouerunt quis esset attifex, sed aut ignem, aut spiritum, aut Citatum acrem, aut gyrum stellarum, aut nimiam aquam, aut solem, aut lunam, 'rMores orbis terrarum Deos putauerunt.
Quorum si propter spcciem hoc ar Itimaueis nr, sciant quanto iis Dominus sit speciosior: aut si virtutes id opera eorum mirati sunt, intelligant ab ipsis. quoniam qui haec constituit fortia , fortior est illis. CAP. II. quod Deus solus colendus sit scriptum
est in Deuteronomio i Dominum Deum tuum adorabis, de illi soli seruics. Item. in Exodor Non erunt tibi Dii alii absq. me. Item illic: Uideto, videte quia ego
sum, Se non est Deus praeter me. Ego interimam Zc vivere faciam, percutiam οἱ ego
sanabo, de non est qui eripiat de manibus meis. Item in ApocaIypsi. Et vidi alium
Angelumvolantein in medio coelo:habentem Euangelium aeternum,ut annunciaret super terram & super omneS nationes,& tribus, le linguas, de populos, dicentem voce magna δ' Metuite potius Deum, dedate illi claritatem, quoniam venit hora iudicij eius : Si adorate eum qui fecit Coeluni de terram: de maria dc omnia quae incis sunt. Sic dc Dominus in E inngelio co memorationem facit primi εe secundi pri-cepti dicens: Audi Israel, Dominus Deus tuus, Deus unus est: Et diliges Dominum
tuum de toto corde tuo, de de tota anima
tua, Ecde tota virtute tua, hoc primum, &secundum simile huic: Diliges proximum tuum tanquam te. In his duobus praece- ptis tota lex pendet de prophetae. Et iterum : Haec est autem vita aeterna, Vt cognoscant te solum de verum Deum, de
quem misissi Iesum Christum. C A P. III.
Quae comminatio Dei sit aduersus eos ut idolis sacrificant, ', legitur in Exodo acrificans dijs eradicabitur,nisi Domino soli. Item in Deuteronomio i sacrificaue- instirunt daemon ijs , Ec non Deo. Item apud Esaiam: Adorauerunt eos, quos fecerunt digiti eorum, de curuatus est homo, & humiliatus est vir,& non laxabo illis. Et iterum, Illis fudistis libamina, dc illi imp Ui. 1. istis sacrificia. Super haec ergo non indignabor dicit Dominus. Item apud Hieremiam: Nolite ambuIare post Deos alienos ut seruiatis eis, de ne adoraueritis eos, de ne incitetis me in operibus manuum VC-strarum ad disperdendos vos Item in ApOlypsi: si quis adorat bcstiam de imaginem
eius, Ec accipit notam in fronte sua, aut in manu, bibet ipse de vino irae Dei mixto in poculo ii ae eius, 3c punictur igne de sulphure, sub oculis sanctorum Angelorum, de sub ocul A agni; dc fumus de tormentis eorum in saecula saeculorum ascendet Nec habebunt requiem die dc nocte quicuque adorant bestiam de imaginem eius.
Non facile ignoscere Deum idololatris. Moyses in Exodo pso popuIo regnat nec Μ'. 'imperat. Precor, ait, Domine, deliquit populus hie delictum grander Dcerunt si-oi deos aureos Et nunc si dimittis illis delictum, dimitte: sin autem dele me de libro quem scripsisti. Et dixit Dominus ad Moysen : Si quis deliquit ante m deleam
eum de libro meo. Ilcm cum Hieremias pro populo deprecaretur, Dominus ad eum loquitur dicens: Et tu noli orare pro populo hoc, de noli postulare pro ipsis in pre .ce dc oratione, quia non exaudiam in Icmpore quo inuocabunt me, in tempore assit - E a. u. ctionis suae. EZcchici quoque hanc candem dcnunciat indigationem Dei eis, qui in Deum dclinquunt: Et fuit inquit, verbum Domini ad me dicens: Fili homi , nis,terra quaecunque pcccauerit mihi, vidclinquat delictum , cxtendam manum meam super cam 8c obicram stabilimcntum panis fit immittam in cam famem, Mauferam de ea hominem de pecora. Et si fuerint tres viri hi in mediu cius , Noe, Daniel, dc lob,non liberabunt filios neque
filias, ipsi soli salui crunt. Item in Regnorum primo. Si delinquendo peeeet u
vir aduersus virum, orabunt pro eo Domi
num i Si autem in Deum peccet homo, quis orabit pro eo λCAP. V. Quod sic idololatriae indignetur Deus, ut praeceperit eti1 eos interfici, qui sacrificare
443쪽
s eate & seruire idolis suaserint; In Deute ronomio: Quod si rosa uet it te frater tuus,
filius tuus, aut filia tua, aut uxor tua, quae est in sinu tuo;aut amicus tuus, quia a qualis est animae tuae, Iatenter dicens: Eamus &seruianuis diis aliis, diis gentium,
non consenties ei, 8c non exaudies eum, de non parcet oculus tuus super eum, de non celabis eum, an nuncians an nunciabis de
illo. Manus tua erit super eum in primis interficere cum , de manus omnis populi postremo; de lapidabunt eum, de murietur: quoniam quaesiuit auertere te a Domino Deo tuo. Et iterum loquitur Dominus de dicit, nee ciuitati parcendum etiam si uniuersa eonsenserit ad idololatriam i Aut si audieris in una ex civitatibus, quas Dominus Deus tuus dabit tibi inhabivre te illic, dicentes : Eamus 3e serviamus diis aliis, quos non nosti 1 interficiens necabis omnes qui sunt in ciuitate et de gladii , 5e incendes ciuitatem igni, Ad erit sine habitaculo in aeternum. Non reaedificabitur etianunc, ut auertatur Dominus ab indisnatione irae sus. Et dabit tibi misericordiam& miserebitur tui, & multiplicabit te, si exaudieris vocem Domini Dei tui, &obseruaueris praecepta eius. Cuius praecepti& vigoris memor Mathathias interficit ea qui ad aram sacrificaturus accesserat. Quod si ante aduentum Christi circa Deucolendum Ee idola spernenda, haec praece. pia seruata sunt: quanto magis post aduenatum Christi seruanda sunt λ quando ille
veniens non verbis tantum nos hortatus
sit, sed de fictis , post omnes iniurias EcContumelias passus quoque de crucifixus; ut nos pati de mori exemplo suo doceret rut nulla st homini excusatio pro se non patienti: cum passus si ille pro nobis: Ncum ille passus sit pro alienis peccatis, muruto magis pro peccatis suis pati unumqueque debere Et ideo i n Euangelio comminatur Ae dicit: Quicunque confessus fuerit
me coram hom inibus, fle ego confitebor eucoram patre meo qui in caelis esti Qui au tem negauerit me coram hominibus , Mego negabo eum coram patre meo qui in caelis est. Item Apostolus Paulus 1 si enim commorimur, inquit, &convivemus: si toleremus, & conregnabimus si negabimus, re ipse negabit nos. Item Ioan
ne si Qui negat filium , neque patrem habet i qui confitetur filium, fle filium de patrem habet. Vnde nos ad contemptu mortis hortatur Dominus ae eorroborat dices; Nolite timere eos qui occidunt corpus, D. Cyprian.
animam autem non possunt occidere. Magis autem metuite eum qui potest animam de Corpus occidere in gehcnnam. Et it rum: Qui amat animam suam peId et eam di qui odit animam suam in isto saeculo, invitam aeternam conseruabit illam.
CAP. VI. Quod redempti de vivificati Christi sana
guine nihil Christo praeponere debeamus: In Euangelio Dominus loquitur & dicit: - α Qui diligit patrem aut matre super me, non est me dignus Et qui diligit filium, aut filiam super me, non est me dignus. Et qui
non accipit crucem suam de sequitur me, non est me dignus. Sic de in Deuterono. Devi. mio scriptum est: Qui dicunt patri de m tri , non noui te, & filios suos non agnouerunt, hi custodierunt pricepta tua, Be test mentum tuum seruauerunt. Item Aposto
lus Paulus: Quis nos, inquit, separabit a Neharitate Christi, pressura, an angustia, an persecutio, an fames, an nuditas, an periculum, an gladius y Sicut scriptum est: 43. Quia propter te occidimur tota die , aesti mali sumus ut ouesvictimae: sed in his omanibus superamus propter eum qui dilexit nos. Et iterum : Non estis vestri, empti enim estis pretio magno , glorificate, deportate Deum in corpore vestro. Et it rum: Pro omnibus mortuus est, ut qui
vivunt, iam non sibi vivant, sed ei qui pro
ipsis mortuus est, & resurrexit.
CAP. VII. Ereptos de faucibus diaboli, he de laqueis saeculi Iberatos non debere denuo ad iaculum reuerti, ne perdant quod eua serint. In Exodo Iudaicus populus adumbram nostri imaginem praefiguratus cum Deo tutorea: vindice euasisset Pha raonis atque AEgypti, id est,diaboli, & sar culi durissimam seruit titem ; circa Dcum perfidus de ingratus , aduersus Moysen mussitat, respiciens solitudinis ac laboris incommoda, Ac non intelligens libertatis ac salatis bene fiet a diuina, de reuerti quiarit ad Egypti, hoc est, adst culi seruitutem; unde fuerat exutus, cum magis fidere deberet in Deum Ee credere, quoniam qui a diabolo & saeculo liberat populum suum. protegit liberatu mi Quid hoc nobis, in quiunt, fecisti iniiciendo nos de AEgΥpto a Melius est nobis seruire AEgyptiis quam
mori in solitudine hac. Et dixit Moyses ad
444쪽
populum: Fidite,& state,& eernite, sa. figuremini saeculo hule, sed transformamio utem qtiara Domino cli, quam vobis fa ni in renouatione spiritus, ad probandum Cici hodie: Dominus ipse pugnabit pro vo- quae sit voluntas Dei bona, dc placens ecbis & vos iaccbitis. Q sed nos admonens perfecta. Et iterum sumus filii Deli si a in Euangclio suo Dominus, de docens ne tem filii, haeredes Dei,cohaeredes autem ad diabolum rurius Δ: ad faeculum, quibus Christi. Si quidem compatiamur, ut de renunclauimus unde euasmus, reuer- Comagnificemur. Et in Apocalypsi eadem . tamur, dicit: Nemo retroaticndciis&sua loquitur diuinae praedicationis hortatio, cperponens mauum suam super aratrum ap- dicens : Tene quod habes, ne alius actus est rcgno Dei. Et it crum: Et qui in agro cipiat coronam tuam. Quod exemplum est, non conuertatur retro. Memore estote perseuerandi de permanendi designatur in
uxoris Loth. Ac ne quis aliqua vel cupidi- Exodo, ubi Moyses ad superandum Amatate rerum, ves suorum dulcedine retarde- lech, qui figura portabat diaboli, in signo tur quo minus Christum sinquatur, addit & sacramento crucis adIeuabat supinas&dicit: QM non renunciat omnibus quae manus. Nec vincere aduersarium potuit,
sunt eius, non potest cile meus discipulus. nisi postquam stabilis in signo adleuatis tu
giter manibus perseuerauit. Et factum est, Ex . irCAP. VIII. inquit, cun leuabat Moyses manus,prqualebat Israel, ubi autem submiserat manuS, Insistendum esse & perseuerandum in fi inualescebat Amalech. Et accepto lapide de Et virtute, Sic celestis acipiritalis gratis si Pposuerunt sub eo, dc sedebat Iuper eum. consummatione, ut ad palma de coronam Aaron de Ur sul lentabant manus eius possit perueniri: In Patalipomenon Do- hinc de indei lcfactae sunt manus Moysista minus vobiscum est, quandiu le vos estis biles usque in occasu solis. Et fugauit Iesus cum ipso. Si autem dereliquetitis eum,de Amalech ec omnem populum eius. Et d1- relinquet vos. Item apud Ezechielem: Iu Xit Dominus ad Moysen: Scribe hoc vestitia iusti non liberabit eum, in quacuque sit memoria in libro, Ec da inaures Iesurdie exerrauerit. Item in Evangelio Domi. quoniam V deletione deleam memoriamnus loquitur de dicit : Qui perseuerauerit Vmalech de Isub coelo.
usque in finem, hic saluus erit. Et item: Si permanseritis in verbo meo, veredita CAP. IX.cipuli mei cstis, B: cognoscetis veritatem, Et veritas liberabit vos. Praemonens quo- Ad hoc pressuras Ec persecut Iones fieri utque nos .aratos semper esse debere, de exa Probemur, in Deuteronomio: Tentat vos
peditos in procinctu firmiter state, addit Dominus Deus vester, ut sciat si diligitis& dicit. Sint lumbi vestri praecincti, delu- Dominum Deum vestrum ex toto corde
Cernat ardentes: de vos similes hominibus Vestro de ex tota anima Vestra, Be ex tota expectantibus dominum suum, ' quando reuertatur a nuptiis, ut cum Venerit Ec pulsauerit,aperiant ei. Beati strui illi,quos ad . ueniens Dominus inuenerit vi lantes. Item '. beatus Apostolus Paulus , ut tides nostraroficiat de crescat ec ad su mma perueniat, ortatur dicens: Nescitis quoniam qui in stadio currunt, omnes quidem Currunt, s nus tamen accipit palmam Sic currite ut occupetis: omnis enirn qui agoni dat, in
omnibus continens cst. Et illi quidem vex. rim. a COIruptibilem coronam accipiant, vos autem incorruptam. Et iterum: . Nemo militans Deo, obligat se molestiis seculari bus,ut possit placere ei cui se probauit. Sed
Ee si certaucrit quis, non coronabitur, nisi Iegitime pugnauerit. Et iterum: Oro autem vos,fratres,per misericordiam Dei ut constituatis corpora vestra hostiam viven- tem, sanctam, placentem Deo ἔ ' nec comvirtute vestra. Et iterum apud SalomonerVasa figuli probat fornax, & homines tu LM VI nostentatio tribulationis. Paulus quoque paria testatur ac loquitur dicens: Gloria
mur in spe claritatis Dei. Non solum au. Utem, sed εc gloriamur in pressuris, scientes
quoniam pressura tolerantiam operatur, tolerantia autem probationem , probatio autem spem : spes autem non confundit,
quia dilectio Dei infusa est in cordibus nostris per Spiritum sanctum qui datus est nobis. Et Petrus in Epistola lua ponit de
dicit: 'Charissimi, nolite mirari ardOIC . . accidentem vobis, 'ui ad tentationem ξφ.
vestram fit: nec excidatis, tanquam nouum aliquid vobis contingat. Sed quo tiescunque communicatis Christi passionibus, per omnia gaudeter ut 6c in reuelatione facta claritatis eius , gaudentes exestetis. Si improperatur ἰvobis in nomiis
445쪽
De exhortatione Mart ryii. 333
ne Christi, beati estis ; quia maiestatis &virtutis Domini nomen in vobis requiescit: quod quidem secudum illos blasphematur , sccundum nos autem honoratur.
Timendas non esi iniurias&poenas per secutionum, quia maior est Dominus ad protegendum , quam diabolus ad impu.gnandum, Ioannes in Epistola sua probat dicens: Maior est qui in vobis est, quam qui in isto mundo. Item in Psalmo 117. Non metuam quid mihi faciat homo, dominus mihi auxiliator est. Et iterum ' asti in cultibus Et isti in equis, nos autem in nomine Domini Dei nostri m nificabimus. Ipsi obligati sunt&ceciderunt, nos autem surreximus & erecti sumus. Et adhuc fortius docens & ostendens Spiritus sanctus castra diaboli non timenda , de si bellum nobis hostis indixerit, in ipso magis bello spem nostram consist cre,&con gressione illa iustos ad diuinae sedis Atia lutis aeternat praemium peruenire, in Psal mo 1s. ponit & dicit: Si di reeta fuerint in
me castra, non timebit cor meum i s ex
surrexerit si1pet me bellum , in illud ego sperabo: ' Vnam petii a Domino ; hanc
requiram, ut inhabitem in domo Domini per omnes dies vitae meae. Item in Exodo declarat scriptura diuina pressuris multi plicati nos potius & augeri, dicens: Quantoque eos deprimebant, tanto plures fiebant,& inualescebant magis. Et in Apocalypsi protectio diuina promittitur passionibus nostris: Nihil,inquit, eorum timeas quae passurus es. Nec alius securitatem nobis & protectionem pollicetur . quam qui fle per Esaiam Prophetam loquitur
dicens: Noli timete , quia te redemi, &vocavi te nomine tuo, meus es tu. Et si transieris per aquam, tecum sum, & su mina te non inundabunt. Et si transieris per ignem , flamma te non comburet: quoniam ego Dominus Deus tuus san
ctus Israel, qui te saluum facio. Qui & in Evangelio promittit auxilium diuinum Dei fetuis in persecutionibus non defuiaturum, dicens 1 Cum autem vos tradide rint , nolite cogitare quomodo aut quid Ioquaminit dabitur enim vobis in illa ho. ra quid loquamini: non enim vos estis qui loquimini, sed spiritus patris vestri qui lo quitur in vobis. Et iterum Ponite in cor dibus vestris non praemeditari excusarei
ego enim dabo vobis os At sapientiam, ' cui non poterunt resistere aduersarii ve. stri. Si eut in Exodo, ad Moysen cunctantem Et ad Oopulum ire trepidatem, Deus loquitur dicens : usus dedit os homini λ' ' de quis fecit mutum p & quis surdum de quis videntem de caecum λ nonne ego Dominus Deus p de nunc perge, de ego aperiam os tuum, de instruam te quid loquaris. Nec dissicile est Deo aperire os hominis deuoti sibi,& confessori suo in spirare constantiam & fiduciam loquen di, qui in Numeris aduersus Balaam Pro. δε- t phetam etiam a s nam fecerit loqui. Quare in persectationibus nemo cogitet, quod periculum diabolus importet, sed immo consideret quod auxilium Deus praestet: nec mentem labefactet humana infesta tio , sed corroboret fidem diuina prote istior quando unusquisque secundum do minica promissa, Ac fidei suae merita tantum accipiat de Dei ope, quantum secre dat accipere , nec si quod omnipotens praestate non possit, nis si accipientis fides
Ante praedictum esse, quod nos munisdus odio habiturus esset, he quod pers cutiones aduersum nos cxcitaret, de quod dii hil nouum Christianis accidat , quanado ab initio mundi honi laborauerunt , fleoppressi atque occisi sint iusti ab iniustis, Dominus in Evangelio pia natinet de prae . nunciat, dicens: Si mundus vos odit, scitote quoniam me primo odiit. Si de mun- ido citctis, mundus quod suum esset ama 'tet: sed quia de mundo non estis, de ego elegi vos de mundo , propterea odit vos mundus. Mementote iermonis quem ditaxi vobis : Non est seruus maior Domino suo: Si me pcrsecuti sunt, de vos persequentur. Et iterum: Veniet hora ut om IMn.lσι nis qui vos occidit, putet se ossicium Deo facere: sed hoc facient, quoniam non
c gnouerunt paticin , neque me. Haec
autem locutus sum vobis , ut cima venerit hora. eorum memores sitis , quia ego dixi vobis. Et iterum: Amena mendico vobis, quoniam VPs plorabitis de plangetis , saeculum autem gaudebit vos tristes eritis, sed ' tristitia vestra in laetitiam ve niet. Et iterum: Haec locutus sum vobis ut in me pacem habeatis, in sarculo autem
pies am liabetis: sed fidite quoniam
446쪽
ego vi ei saeculunt. Et eum a diset pulis suis
interrogaretur de s gno aduciatus sui de consummatior. is mundi, respondit de di 1 . xit. '' Caucto ne quis vos fallat, multi enim venient in nomine meo dicentes: Mart. 13. Ego su ira Christus, de multos fallent. In cipietis autem audire bella & auditus bellorum: videte, nolite tumultuari r opor-ι tet enim haec fieri, sed nondum est finis.' Exsurget enim g cns super gentem, de
aegnum super regnum & erunt fames 5eterrar motus, de pestilentiae per singula loca: omnia autem ista v initia parturi tionum sunt. Tunc tradent vos in prellu ram, & interficient vos, & eritis odibiles omnibus gentibus propter nomen meum. Et tune scandalirabuntur multi, S: inuicem tradent fle odient inuicem. Et multi pseudoprophetae exsurgent de seducent multos: & eo quod facinus abundet, refrigescet clialitas multorum. Qui autem toleraverit usque in finem, hic saluus erit.
Et pridicabitur Euangelium istud regni
per totum orbem terrae in testa momum - . omnibus gentibus, & tunc veniet finis. ' '' Cum ergo videritis abominationem vastationis , quae dicta est per Danielem Prophetam, stantem in loco sanctos qui legit intelligat tune qui in Iudaea sunt,
ugiant in montes ; de qui intecto est, non descendat tolle te quidquam de domo: ZEqui in agro est, non conuertatur ret Oauferte vestimentum suum. Vae autem p
snantibus Et nutrientibus in illis diebus. fili j homini; in eoelo, & lamentabuntur
omnes tribus tetrae, & videbunt filium hominis venientem in nubibus coeli cum
virtute magna de claritate. Et mittet an g clos suos cum tuba magna. Et colligent lectos eius aquatuor ventis, asummis cm lorum usque ad summitates eorum. Nec noua aut repentina haec sunt quae nunc ac
cidunt Christianis , clim boni semper&iusti, de Deo innocentiae lege ac verae teligionis timore deuoti, per pressuras & iniurias, & graues ac multiformes infesta tionum poenas angusti itineris difficultate
gradiantur. Sic in origine statim mundi , I ''
Abel iustus a fratre primus occiditur : de Iacob fugatur, &Ioseph venundatur r ρά i. 'g. I . David misericordem Sasit rex perie quitur , & Heliam maiestatem Dei constanter ac fortiter asserentem rex Achab opprimere conatur. Zacharias sacerdos in ' i terscitur in medio templi&altaris, ut ii
lie hostia ipse sat, ubi Deo hostias immo
labat. Τot deniqne martyria iustorum saepe celebrata , tot edita inposterum fidei di virtutis exempla. Tres pueri, Ananias, Aetarias, Misahel, aetate compares, dilectione eo cordes, fide stabiles, virtute con stantes, flammis ac poenis urgentibus somtiores, soli se Deo seruire, solum nosse, solum colere proclamant dicentes e Nabu - Chodonosor rex , non opus est nobis de vhoc verbo respondere tibi. 33 Est enim
Deus, cui nos scruimus , potens nos eripere de camino ignis ardentis, & de -- Orate autem ne fiat fuga vestra hycme, neque sabbato. Erit enim tunc pressura magna, qualis non fuit ab initio mundi usque nunc, scd neque fiet : & nisi bie uiati essent dies illi, non esset salua omnis caro ; propter clectos autem breviabuntur illis dies. Tunc si quis diverit vobis: ecce hic est Christus. aut ecce illic, nolite credere. surgent enim pseudochristi, de pseudoprophetae, & dabunt signa magna , de prodigsa,ad errorem iaciendum si fieri po
test, etiam electis. Vos autem cauete , Ccce
praedixi vobis omnia. Si ergo dixerint vo his: Ecce in solitudine est, nolite exire: ec ce in cubiculis, nolite credere 3' Sicut
enim coruscatio exit ab oriente,& apparet usque ad occidentem, ita erit ρά aduen.
tus filij hominis. P Vbi fuerit eorpus , illuceolligentur aquilae. Continuo autem post pressuam dierum illorum sol tenebre icet, de luna non dabit lumen suum, & stet
lar cadent de coelo, de virtutes coelorum
a uebuntur. Et tunc apparebit fgnumnibus tuis reκ liberabit nos Et si nos, no tum sit tibi, quia diis tuis non seruimus, de statuam auream quam statuisti, non adora. mus. Et Daniel Deo deuotus , & sancto spiritu plenus exclamat & dicit. Nihil eo o .lo ego nisi Dominum D cum meum, qui condidit coelum&terram. Tobias quoque sub regali licet ac tyrannica seruitute, sensu tamen ac spiritu liber ; confessionem
suam Deo seruat, hQ virtutem mai cstatem
que diuinam sublimiter praedicat, dicens:
Ego in terra captiuitatis me e confiteor ilia T. i3.li, de ostendo virtutem eius in natione peccatrice. Quid vero in Machahaeis se ptem fratrcs, 5 natalium paritet he uirtu UM' tum sorte consimiles V septenarium numerum sacramento persectae consumma- -stitionis implentis 3 sic leptem fratres in maria tyrio colis rentes, ut primi in dispositione diurna septem dies annorum septem mi LIta continentes, ut septem spiritus Et an
geli septem qui assistunt de conuersantur ante faciem Dei, & lucernae septifotmes
447쪽
in tabernaculo martyrii, &in Apocalypsi
septem candelabra aurea, &apud Salomonem columnae septem, super quas ardi
ficauit domum sapientia, ita de illic septefratrum numerus, ecclesias septem num c-ri sui quantitate complexus, secundum uod in primo Regnorum libro legimus, erilem septe peperisse. Et apud Esaiam:
Septem mulieres unum hominem apprehendunt, cuius inuocari super se nomen
exposcunt. Et Apostolus Paulus qui huius legitimi numeri re certi meminit, ad septem Eeesesias seribit. Et in Apocalypsi Dominus mandata sua diuina Ae praecepta coelestia ad septem Ecclesias, de carundum angelos dirigit, qui nune istie in pratribus
numerus inuenitur, V ut consummatio te
gitima Compleatur. Cum septem liberis plane copulatur Ad mater origo 5e radix quae ecclesias septem post modiim peperit, ipsa prima & una super Petrum Domini voce sundata. Nec vacat quod in passionibus sola cum liberis mater est. Martyres enim qui se Dei filios in passione te. tantur, iam non ni si Deo patre censeritur: sicut in Evangelio Dominus docet, die ens: Ne vocaveritis vobis patrem supert rram, unus est enim patet vester qui in cauis est. Quae vero ediderunt confessionum praeconia, quam praeclara, quam magna documenta fidei praebuerunt 3 Rex Anthiocus infestus, immo in Anthiochoantichristus expressus ora Martyrum gloriosa& spiritu confessionis inuicta contagio su illae carnis maculare uua rchat, & cus agellis grauiter verberastet, ac nihil pr mouere potuisset, sartagines iussit igniti: quibus ignitis & accensis, eum qui primus locutus fuerat, & magis regem virtutis re fidei constantia prouocauerat , admoueri praecepit de frigi, producta de D ex se et a prius lingua, quae confessa Deum fue rat: quod Martyri gloriosius contigiti lin. gua enim confessa nomen Dei, prior ad Deum debuit ipsa proficisci. Post insecu-do exeogitatis acrioribus poenis, antequaeaetera membra torqueret, cutem capitis
cum capillis detraxit, Odio scilieet certo. Nam cum caput viri Christus sit,&eaput Christi Deus ι qui caput laniabat in Maria tyre, Deum, & Christum persequebatur in capite. At ille in Martyrio suo fidens,&resurrectionis sibi praemium de Dei remuneratione promittens , exclamavi h& dixit : Τu quidem impotcns ex hac praesciati vita nos perdis feci mundi rex defunctos nos pro suis legibus in aeternam vitae Ie-
surrectionem sufestabit. tertius linguant postulatus cito protulit: nam poenam linguae exsecandae iam didicerata fratre con temnere, manus quoque amputandas con stant et cxtendit, multum beatus genere
isto supplicii, eui contigit extensis ad poenam manibus passionis Dominicae instar imitari. Necnon 3e quartus pari virtute
tormenta contemnens , 8c ad retunden
dum regem caelesti vo eo respondens exclamauit de dixit Potius est ab homini bus morti datos expectare spem a Deo ' iterum ab eo se scitandos in vitam aeternae tibi enim resurrectio ad vitam non erit. inintus praeter quod carnificinam regis ι8e duros variosque crueiatus fidei vigore calcabat, ad praescientiam quoque & notitiam futurorum spiritu diuinitatis animatus prophetauit regi , indignationem Dei 3e ultionem velociter secuturam rPotestatem, inquit, inter homines habens cum sis corruptibilis facis quod vis. Noli autem putare genus nostrum a Deo der lictum esse. Sustine& vide magnam potestatem eius, qualiter te fle semen tuum torquebit. Quale illud leuamentum fuit Mart ri, quam magnum, quam grande solatium, in cruciatibus suis non toriamenta propria cogitare. sed tortotis scit supplicia ora dicare λ In sexto vero non virtus sola , sed de humilitas praedicanda est , nihil sibi Martyrem vindicasse nec confessonis suae honorem superbis voci bus ventilasse, peccatis potius suis adscri psisse , quod pei secutionem a regC pat retur: Deo vero dedisse quod postmoda
vendicaretur. Docuit este inartyras Vere.
cundos, de ultione fidere. se nihil in passione laetaret Noli , inquit, frustra errarer nos enim propter nosmetipsos, haec patimur peccantes in Deum nostrum. Tua tem ne te existimos impune futurum, agrcssias pugnare cum Deo. Admirabilis quoque mater , quae nec sexus infirmit te scacta , nec multiplici orbitate commota , morientes liberos spectivit libenter , nec poenas illas pignorum, sed glorias computauit, tam grande Martyrium Deo praebens virtute oculorum suorum, quam praebuerant filii eius tormentis de passione membrorum. Clim sex puniistis de occisis superesset unus cx fratribus, cui rex diuitias, & potentatus , de multa pollicebatur, ut crudelitas eius ac feritas vel unius subacti solatio foueretur, de peteret ut ad filium deiiciendum secum deprecaretur de mater: deprecata est ilia,sed
448쪽
ut decebat Martyrum matrem, ut docebat Iegis de Dei moniorem , ut deeebat filios suos non delicate, sed fortiter diligentem. Deprccata est enim, sed ut Deum confitcretur : dc prccata est ne a fratribus suis frater in consortio laudis & gloriae separaretur. tunc se septem filiorum computans matrem , si sibi contigerit filios septem Deo potius peperisse,non saeculo. Armans itaque eum corroborans ic fuliciore tunc partu filium generans: Fili, inquit, miseret e mei, quae te in utero mensibus novom portaui,& lac triennio ded i Ac alui, Et in aetatem istam pcrduxi. Oro fili, aspicias ' in caelum de terram, & omnibus que in eis sunt aspectis , intelligas, qui ex nihilo fecit illa Deus, & hominum genus: Itaque fili ne timcas carnificem istum, ted dignus fratribus effectus excipias mortem ut in illa miseratione cum fratribus tuis te recipiam. Magna laus matris inexhortatione virtutis, sed maior in Dei timore de in fidei vetitate, quod nihil sibi aut filio de sex Martyrum honore promisit nec fratrum Preccm profuturam cre
didit ad negantis lalutem: persuasit potius participem passionis fieri, ut in iudicii die
osset cum fratribus inueniri. Post haec lieris suis commoritur Acmat , nequeenim aliud iam decebat, quam ut quae mar tIra Sperpererat,dc fecerat in contortia inlis gloriet iungeretur; dc quos ad Deum pis- miserat, ipsa quoque sequeretur. Ac ne
quis vel libelli, vel alicuius rei oblata sibi
occasione qua fallat, amplectatur decipientium malum munus; nec Eleazarus
tacendus est; qui cum sibi a ministris regis
offerretur facultas, ut accepta carne qua liceret sibi vesci, ad circumueni Endum regem simularet se illa edere, qua de sacrificiis atque illicitis cibis ingerebantur, consciit ire ad hane fallaciam noluit, dicens nec aetati suae, nec nobilitati conuenire id fingere, quo caeteri scandalizarentur, de
in errorem inducerentur, existimantes Eleazarum nonaginta annos natum ad alienigenarum morem, relicta Se prodita Dei lege transisse : nec tanti esse lucrari breuia vitae momanta, ut offenso Deo incurrerct aeterna supplicia. At ille ex croci, tus diu, de in extremo iam constitutus, cum
inter verbera Ec tormenta moreretur, In
semiscens ait: Domine qui sanctam ha bes scientiam, P manifestum est, quia cum possem a morte liberari, durissimos dolo res corporis tolero flagellis vapulans ; anim' autem propter tui ipsius metum liben. ter haec patior. Sincera prorsus fides Si vi tus integra ac satis pura, non rcgem An tiochum cogitasse, sed Deum iudicem descisse proficere sibi ad lalutem non posse, si hominem derideret ac falleret: quando Deus qui coli scientiae nostra iudex est, Msolus timendus est, nec derideri possit omnino nec falli. S i igitur de nos dicati ac deuoti Deo vivimus . si supra iustorum antiqua de sancta vestigia iter facimus: per ea.dem documenta poenarum , per eadem passionum martyria pergamus, hoc amispliorem gloriam computantes temporis nostri, quod cum vetera cXempla num C. rentur, exuberantur poli modum copia vita tutis ac fidei, numerari non possunt Martyres Christiani ; testante Apocalypsidcaicenter poli haec vidi turbam magnam, quam dinumerare nemo poterat, ex omni gente, Ee ex omni tribu dc populo se lingua, stantes in conspectu throni, ερ agni: Ec erant 'i amicti stolas albas , 5c palmae fuerunt in manibus eorum, Ec magno clamore dicebant: Salus Deo nostro sedenti super thronum Ec agno: dc respondit unus
cx senioribus dicens mihi: Hi qui amicti
sunt stolas albas, qui sunt,& Vnde venerui Et dixit ei: Domine mi tu scis: dc ait mihi: Hi sunt qui venerunt ex maSna tribula. tione, de lauarunt stolas suas, de candidas eas fec crunt in sanguine agni: propter hoc sunt in conspectu throni Dci, de scruiunt ei die ac nocte in templo eius. Quod si tantus Ostenditur de probatur Claristianorum martyrum populus i nemo difficile vel arduum putet csse martyrem fieri , quandoe videat Martyrum populum non possc nu-mcrati.
Quae sp cs , 8c merces mancat iustos MMartyras post conflictationcs huius t cmporis oc passiones, per Salomonem 'i Spi- 'ritus sanctus ostendit deprecauit, dicens: Et si coram hominibus tormenta passi sunt, spes eorum immortalitate pigna est. Et in paucis vexati, in multis bene disponentur: quoniam Deus tentauit illos, Minuenit illos dignos se. Tanquam aurum in fornace probauit illos , R quasi holocausta holitae accepit illos , de in tem pore erit respectus illorum. Iudicabunt nationes , de dominabuntur populis , Ecregnabit Dominus eorum in perpctuum. Item apud eundem vindicta nostra describitur , dc pcrsequentium nos atque infestantium poenitentia praedicatur. Tun
449쪽
Tune stabunt, inquit, iusti in magna constantia aduersus cos qui se angusti aucrunt, de qu1 abstulerunt labores eorum: videntes turbabuntur timore horribili, de mirabuntur in subitatione insperatae salutis, dicentes inter se, M poenitentiam agentes,
Bd y prae angustia spiritus gementes i Hi sunt quos aliquando habuimus in derisum& in similitudinem improperi j. Nos in. sensati vitam illorum aestimabamus inta niam, de finem illorum sine honore. ini modo ergo computati sunt inter filios Dei, de inter sanctos sors illorum est Ergo et- rauimus a via veritatis, de iustitiae lumen non luxit nobis, id sol non est ortus no bis. Lassati sumus in i ni quitatis via de perditionis , de ambulauimus solitudines difficiles , viam autem Domini ignoraui mus. Quid nobis profuit superbia 3 aut quid diuitiarum iactatio contulit nobis
transierunt omnia illa tanquam umbra. Item in Psalmo II s. pretium Sc merccs
passionis ostenditur: Pretiosa est, inquit, an conspectu Domini mors sanctorum eius. Item in Psalmo Ias. tristitia conflictationis, & laetitia retributionis exprimi tur. Qui seminant, inquit, in lacrymis,
in gaudio metent. Ambulantes ambula hant de stcbant, mittentes semina sua . 'Venientes autem venient in exultatione
portantes gremia sua. Et iterum in Psalmo ii 8. Beati qui immaculati sunt in via, qui ambulant in lego Domini. Beati qui
P crscrutantur martyria eius, in toto Corde V exquirunt eum. Item Dominus in
Evangelio, ultor ipse persecutionis nostraedi remunerator passionis: Beati , inquit, qui persecutionem passi fuerint propter iustitiam, quia ipsorum est regnum coelo
rum. Et iterum : Beati eritis cum odio vos s. habuerint homines, Zc separauerint vos , ec ex pulcrint, Et maledixerint nomini vestro, quasi nequam propter filium homi nis. Gaudete in illa die, de exultate: ecce m. s. enim merces vestra multa est in eoelis. Et
iterum t Qui perdiderit animam suam' propter me; V hic salvabit illam. ' Nec solos animaduersos de interfectos diuinae pollicitationis manent praemia, sed etiamsi ipsapassio fidelibus desit, fides tamen integra atque inuicta perstiterit, Ec contem -ptis ac relictis suis omnibus Christum se sequi Christianus ostenderit, ipse quoque
Marii. . a Christo inter Mari yras honoratur, pollicente ipso Ec dicente . Nemo est qui relin quat domum, aut agru m, aut parentes, aut fratres, aut uxorem, aut filios propici regnum Dei, dc non recipiat septies tantum in isto tempore, in saeculo autem venturo vitam aeternam. Item in Apocalypsi hoc iam. 1. . idem loquitur. Et vidi, inquit, animas O cssorum propter nomen ictu resermonem Dei, M cum primo in Ioco posuisset occisos, addidit dicens: Et quicumque imagi
nem bestiae non adorata crunt, nec acceperunt inscriptionem in fronte, aut in manu
sua , quos uniuersos 1 se in eodem locosmul visos coniungit de dieit: de vixetunt Ec regnauerunt cum Christo. Viuere omnes dicit de regnare cum Christo, non fanis
tum qui occisi fuerint, sed de qui in fidei suae firmitate, de Dei timore perstantes, imaginem bestiae non adorauerint, ne
que ad fune Ita eius de sacrilega edicta consenserint. 3 Plus nos accipere in passionis mercede , quam quod hic sustinemus in . ipsa passione , probat. Beatus Apostolus Paulus: qui dignatione diuina Vsquc in i c., 'tertium Coelum atque in paradisum raptus, audisse te M inenarrabilia verba testatur ι qui oculata fide Iesum Dominum vidisse se gloriatur, qui id quod te didicit flevidit, maiori conici cntiae veritate profitetur. Non sunt, inquit, condignae passioncs huius temporis ad superuenturam claritatem , quae reuelabitur in nobis. Qvis ergo non omnibus viribus. elaboret ad tantam claritatem peruenire, Ut amicus Dei fiat, ut cum Christo statim gaudeat , ut poli tormenta dc supplicia terrena, praemia diuina percipiati Si militibus saecularibus gloriosum est, ut hoste deui cto redeant in patriam triumphantes et quanto potior de maior est gloria , victo diabolo ad paradisum triumphantem redire, dc unde Adam peccator eiectus est, illuc prostrato eo ' qui ante deice crat, trophaea victricia reportare Cfferre Deo accepti simum munus, incorruptam fidem, de viris tutum mentis incolumem, laudem deuotionis illustrem comitari eum , cum venire coeperit , vindictam de inimicis recepturus; lateri eius assistere, cum sederit Iudicaturus 3 cohae te dein Christi fieri ρAngelis adaequari cum Patriarchis, Cum Apostolis, cum Prophetis coelestis regni possessione laetari Has cogitationes quae perlccutio potest vincere, quae possunt tormenta superare Durat fortis de stabilis religiosis meditationibus fundata mens ἔde aduersus omnes diaboli terrores &minas naudi,animus immobilis perstat;quem futurorum fides certa de solida corrobois rat. Clauduutur oculi in persecutionibus
450쪽
errς, sed patet coelum: minatur AntichrIlius, sed Christu tuetuti mors infertur sed immortalitas sequitur : Occiso mundus eripitur sed testituto paradisus exhibetur: Vita temporalis extinguitur, sed aeterna re- Paratur. Quanta est dignitas de quanta securitas, exite hinc istum, exire inter pressuras re angustias glorio eum; claudere in momento oculos , quibus homines vide bantur de mundus, & aperire eosdem statim ut Deus videatur de Christus Tam Reliciter migrandi, quanta velocitas λ ter tis sepe te subtraheris, xt in regnis coelesti. hus reponaris. Haec oportet mente Ec cogitatione complecti, haec die ac nocte meditari. Si talem persecutio inuenerit Dei mi litem, vinci non potetit virtus ad praelium prompta. 'F Vel si accersitio ante praeue . nerit, sine praemio non erit fides, quae erat ad martyrium praeparata. Sine damno temporis merces iudice Deo redditur, in persecutione militia , in pace, conlatentia
librum ad Fortunatum , dc exhortatione Martyrij.
3 in stadio cotonabitur J quomodo
8 pro habitudine statutae J-pto habitudinis
3 Illa snt militati, tubae hortamenta J SU ... ω-
eis operaram Iera una m anum e turbae, quum o Ms. Camι. ω ι tres ex se omnes privis ligami. Laveatis. - ,δ. illa snt militiae Dominicae orna menta , illa pugnantibus clarifica , sed nin rim.
ii Ae ne expaueseat quis 3 Assit c.do. quis: Thule, . quis . . eap ii Et quod plus aeceptuti sumus 3 'ne is vi his