장음표시 사용
601쪽
salutari doctrina admonemur, ne cum deis linqtientibus assulue ignoscimus, ipsi cumcis pariter torqvcamur. Ideo stilic praedicimur, ut ex nobis omnis staternitas coele
sti sapientia satiatur. Nam clini dicat: Salautem si fatuatum fuerit, nihil valebit, nisi
ut proiiciatur foras Se conculcetur ab ho . minibus , hoc veremur & timemus, ne in Ecclesia securi, quod nobis sacerdotalis dignitas tradita est neglige ter, iuxta quo Ddam fratres inertes reperiamur: aut dum falsam communicationem damus, id quod cum honore de Dei dignatione percepimus, ' indignante Domino & exprobrante, amittamus; dicit enim scriptura diuina. Vae erit Patioribus. Quod si ipsi pastores negligentcs reperti fuerint, quid respondebunt Domino pro pecoribus 3 Quid dicent a pecoribus se che vexatos non creditur illis: incredibilis res est, pastores pati posse aliquid a pecores magis punientur propter mendacium suum. Et alia scriptura dicit: Rectorem te petierunt, noli extolli. Esto in illis quasi unus ex ipsis: cu tam illorum habe 5e considera. Et iterum: Existimare sacerdotem esse cultorem, Ecomnes cile apud eum delicias , granatia plena , Se de quocunque considerauerint
pabulo oues, eas saturare. Nδm ut constaret nos , id est, Episcopos, pastores esse ovium spiritualium, hoc est hominum fi . delium qui sub cura nostra constituti, ' ne ullum in eis scabiei vitium reperiatur; quo magis a nobis quotidie pei scrutentur, ut medicamine callesti adhibito, vellera eis florida crescant, quae ad naturam vestis salutaris proficiant. In Euangelio Dominus ad Petrum dixit : Pasce oves meas. Et quoniam Episcopum, id est, Spiritum sanctum per impositionem manus, cordis excepimus hospitio,' cohabitatori nostro nem, xi. molestiam proponamus, Apostolus monet de dicit: Nolite cotristare Spiritum sanctum qui in vobis est: de nolite extin. vis. . suere lum zn, quod effulsit in vobis. Quanta autem Episcopum bene agentem de salubriter admonentem, sine tribulatione corporis, condigna maneant Martyriar quanta de in Episcopum negligentem nulla de scripturis sanctis documenta pro-
mentem, cumulentur tormenta, Apollo.
lus nos excitat Paulus, ' Sc condigno sta. tu Episcopos & procuratores Euangelicae doctrinae ponit, & dicit: Quandiu erit infans, procuratores de actores habet at cum eleuerit, haereditatem suam expetit. Nos
etiam dispensatores de procuratores Euangelii sumus i hoc quoque inter dispensato- i. cini es & procuratores quaeritur, ut quis sid lis Fe uillus inueniatur. Si ergo apud dita pensatores quq ritur, ut quis fidelis de iustus inueniatur; t quid si oves delinquant, At delinquentibus dispensatores ignoscant pNon ipsi delinquentium se pondere one
rant Apostolus Paulus comm cmorat, quando ad Timotheum docendum decoris roborandum in fidei firmitate , ne quid Deum fallat, id ne malignum Crationibus iustorum intercedat, ' prouidus de solliei i. Matus dicit: O Timothec fili commendatum serua: noli l pernere donum quod in te est per impositionem manuum seniorum*, accingere sortiter, &vtit iter age ministe rtium tuum, & cum integritate suopter esto 1. ..s, caeteris honum exemplum ; nemo tibi
contradicat, nemo iuuentutem tuam co
tzmnat: peccantem coram multis castiga, ut & caeteri metum habeant, o ne comis municaueris peccatis alienis. Et iterum Si a. or. squis frater fornicarius, aut idolorum cultor, Rut auarus, aut raptor, siue iniustus nominatus fuerit; cum eiusmodi quidem nec cibum capere. Et alio loco: Quicumque
frater more alienigenarum vivit, te admitatit res similes factis eorum, desin in conuictu eius esse: quod nisi tu feceris, de tu particeps eris eius. 'Φ Et indoctrinis Apostolorum : Si quis frater delinquit in Ecelesia, & non paret legi i hie nec collis tur, donec poenitentiam agat, & non recipiatur, ne inquinetur oc impediatur ora iatio vestra. Et Apostolus etiam iterum dicit i Eximite malos e medio vestri. Quod si multorum testium varia & consonanti
monitione docemur, '' cum delinquentibus fratribus cibo ne quidem vesci i qua to magis debeat & ah lacrificio Christi arisceri γι' Quam magna dc larga pietas Dei filij, quod in futurum prael cius nobis Consulat i ne quis frater incautus denuo Ia queis diaboli capiatur; sollicitos este iussit Be providos atque eruditos 1 quoniam hostis ille antiquus circuit, pulsans Dei
servos non uno genere tentans. Multae enim sunt tentationes eius, quorum Pri- ,
mordia sum idololatri moechis, furta, . to rapinae, auaritia, fraus, ebrietas, impatientia, adulterium, homicidium. Zelus, perfidia, falsa testimonia, eloquium falsum, inuidia, extollentia, maledictsi,error,& si qua sunt limitia quae his congruunt; ex quibus est aleae tabula. Pristo est diaboli laqueus manifestus, venenum portans lethale ferpens, Se inductio corrumpens:
602쪽
quae cum videtur nihil esse, magna amplexi operitur deletio. Quid illud cst quario fidelis, ut manus quae iam ab iniuriis humanis expiata est, Bd V ad sacrificium Dominicum admissa, de quod ad salutem totius hominis pertinet, dignatione suscipit. D quae ad laudem Domini in oraculo exsurgit 3 quae signum crucis, per quod tuemur, ontibus imprimit: ipla quae diuina sacramenta consummate ''quid est,
inquam, ut iterum laqueis diaboli, unde exuta est, implicctur, ec per i pla damnetur λ aleatrices manus , libidinosa studio consueuerunt, id est, aleae tabulae, quod est 's diaboli venabulum, de delicti vulnus insanabile. Aleae tabulam dico; ubi diabolus praesto est,ad capiendum summissus, Ec cum ceperit de captiuo triumphum, perfidia , fall, testimonia. Tabulam aleae dico; . ubi dementia, Ec furia, de venale periurium, imperium ot colloquium serpentinum. V Illic rabiosa amicitia, illic atrocissimi sceleris fraternitas discordans i illic conuicia dc audacia saeua , Ecmens insana de fera impatientia. Aleae tabulam dicos ubi possessionum amissio,&pecuniarum ingentium perditio, monstrum, de demonstrans litigiosum , furax
clementia. O aleatorum noxia, sedentaria,
di pigra nequitiat 5 manus crudeles, Ze ad
periculum sui armatae, quae bona paternaee opes avorum sudore quaesitas ignominioso studio dilapidant et manus truX, noxia de insomnis, nocte diεque continuis instrumentorum suorum armigera ; quae
peccando seipsam damnauit, de poli peccata non desinit ire. o nequam manus,
in perniciem Domini sui armata, quae sordidissimi aeris totam substantiam perdit;
' dc cum tot essent augendae rei familiaris de multarum abundantiae opum , modo
inops se pauper est. Alea est, quam lex odit talea est, quam sequitur crimen ignobile, ubi manifesta tentatio , dc poena Occulta. Alea est alveus mali, Et supplantatio amici, quae nec lucrum confert, sed totum consumit. Hinc deinde pauperes fiunt, hinc opes suas perdunt, hinc iam consumptis omnibus rebus suis , mutuis pecuniis se obruunt: hinc patrimonium sine ulla fori csumnia amittunt. Qualis est lis, ut quos nemo persequitur, seipsos per inuidiam persequantur 3 ut paternas suas haereditates sub hostium suorum multiformi numero dispergani3 Est de quando
ipsi aleatores cum prostitutis mulieribus Pc auctorem suum nocturnas vigilias clausis soribus celebranti armantur ad
uersus se miseri, spiritu diaboli repleti. Zeillic duplex aut geminum crimen admittunt. Hic concrepat aleae sonus, illic silentio operatur incestust hic sine ullo dignitatis tuae respectu , sine ulla excusatione,
pesti fero studio cedere bonis suis cositur;
illic secreto mortale venenum bibitur.
Vnde haec sacrilega meditatio, unde hoc
crimen, auctorum testimonio comprob
mus γ Cum enim quidam studio litteratarum bene eruditus, multum meditando hoc malum de tam perniciosum studium
ad inuenit, instinctu solius Zabuli, qui
eum artibus suis repleuerat; hanccrgoartem ostendit, quem dc colendam sculpturis cum sua imagine fabricauit. Statuit ita
que imaginc suam cum nominis sui subscriptione, suggcrente sibi amico, qui ut
hanc artem excogitaret ' in peccatorem
subuenit. Sic ergo se in imagine speciosa demonstrans . alto quodam loco condidit, de in sinus suos hanc aleae tabulam gestans, ut quasi ipse lusor de adinventor huius malitiae appareret, cuius nomen a Dei seruis nominari non deberet lic enim in nomine turpis est, quomodo in factis iniquus) de quisque Dei seruus aleae tabuialam ample hixur , auctori S nomine vocaretur. Ille enim cum se in statunculis, de , simulachris formaret; aliud crimen adinuenit, quo se ab imitatoribus suis, colendum , de sibi sacrificandum instituit,
ita ut qui vult et studio eius adhaerere, non ante manum in tabulam porrigeret, nisi auctori huius prius sacrificasset. lnde factum est , ut olim qui homo fuctat, de fa cinoris admissionis adulter, post mortem ιa pronis de errantibus sub fictitio nomi ne Dei talis coli meruerit. Aleae tabula
qui ludit, bc maleficia nosse debet, quod a Dei seruis longe sit, sciens quoniam D
ris V maleficus de vcnerarius, de iterum in iudiei j diem in igne rotante torquebitur.
Aleae tabula qui ludit, prius auctori eius sacrificare debet, quod Christianis non
licet dicente Domino: Sacrificans diis, eradicabitur, nisi Deo soli, dc iterum: No lite sacrificare diis alcnis, ne incitetis me in operibus manuum vestrarum ad disper dendum vos. Christianus qui es , 8c aleg tabula ludis; licet non facrifices, lege huius facinoris particeps es. Et utique Domi nus occurrit dc dicit . Exi de ea populus meus, ne sis particeps delictorum eius. Et iterum: Discedite, discedite inde exite de medio eius qui portatis vasa Domini, Mimmundum
603쪽
immundum ne tetigeritis. Christianus quicunque es, & alea ludis hoc primum in loco credere debes, quia non Christia num , sed Ethnicum tibi nomen est, & illud quod ad sacrificium Dominicum pertinet, in vacuum sumus , sic enim dieitia u. . Omnis immundus non tanget sacrificium sancti. Dicit enim scriptura. '' Omnis virmanducans carnem sacrificii , N immun
ditia eius supet ipsum; pereat anima illa
de populo meo. Alcator quicunque es,
Ch ri stianum te dicis, quod no cs,co quod
culo particeps es , nec amicus Christi potes elle, qui cum inimico Christi tenea amicitiam. Certe qualis dementia alea torum fidelium,ubi insaniunt, & surae illi .mis vocibus peierant; &de orbatiZabuli caligine, inuicem sibi manus inferunt,maledicunt, se deuouent, parentum originem 'Φ turbis praesentibus dehonorant. Sonat publice aleae strepitus, festinant ad necem haereditatis suae manus 1 nec intelligit mi ser, quid sibi noceat, quando se aleae auctorat. Et qui iam saepius vincitur, rursus ad nocentius studium, Zabulo suadente animatur. O ars tinfesta studentibus, & studium libidinosum ι quod non diuitias, ednuditatem Ee inopiam praestati manus ear nifex, manus noxia , qui nec post lucrach sinit, sed adhue post damna ludit. Chri . si anus qui alea ludit, ad sacrificium Zabuti, immolantibus poenis auctoris, manus
polluit. Et idcirco Dominus ad hos indi
gnatus dicit: Nolite, inquit,extendere manus vestras iniuste, ne exacerbetis me, &non sinam vos diu manere super terram:&iterum t Abstinete manus vestras ab in
iusto, &ne feceritis quicquam mali .Eti, Apostolus beatissimus paulus si nil iter di eit: Videte fratres, ne obfiguremini huic saeculo, N pompis, deliciis & voluptatibus eius. sed continete vos ab omni iniustitia. Nam qui delinquit in Deum, nulla fit
excusatio, nec indulgentia ulla, &ne Maia 21 mini venia datur. In Euangelio Dominus
dicit: siquis, inquit, dixerit blasphemias in filium hominis, dimittet ut illi: at is qui
peccauerit in Spiritum sanctum, non dimittetur illi, nec hic, nec in futuro sarcu.lo &itetum propheta dicit: ' Si delin quendo peccet vir aduersus virum, orabi- Iur pro eo ad Dominum i Si autem in Deum peccauerit, quis orabit pro eo 3 Et beatus Apostolus Paulus procu torvica- . tius Christi, Ecclesiasticam curam agens, ponit & dieiti Vos estia templum Dei,&i. ..s
in vobis Christus habitat; si quis templum
Dei violauerit, perdet illum Deus. Ite- Mat. 7 tum Dominus in Evangelio suo negat peo Catorcs, & exprobrat, dicens: Recedite a meo nancs qui operamini iniustitiam nunquam vos cognitos habui. Et Ioannes
Apostolus diciti omnis qui peccat, non
est de Deo sed de diabolo est 1 & stitis
quoniam ideo venturus est filius Dei, ut perdat filios diaboli. Si quis aleator Christianus es, tuus & hqreditatis tus inimicus est quicunque es, desine ab illa dementia miser, quid te in laqueum mortis cum dia. bolo ultra preteipitas λ quid opes & diui lias sordidissimas aeris admittis quid
te laqueis sarcularibus inuoluis, ut de saeculo iudicetis quid inimicum tuum fauoribus laudando, delinquis, cum quo necesse est puniaris λ Esto potius, non aleator, Christianus: pecuniam tuam, adsidente Christo , spectantibus angelis & martyribus prς sentibus super mensam Dominicam sparget patrimonium tuum, quod for- stan stuo studio perditurus eras, pauperibus diuide: diuitias tuas Christo vincenti
committe e seruus cum Domino tuo vocare studio deifico Obsequere, artem Domini imitare,que non perdit, sed potius a
quirit. Desine ab illis tuis furacissimis mo
tibus, cohibe prscipitem nequitiam tuam sit tibi eum pauperibus quotidianus lusus, sit tibi cum viduis frequens operatio: census & ad paratus tuos omnes ad studiunt Ecclesia distrahet aurum tuum, &argentum, de pecunias tuas in thesauri, callesti bus repone; tandos & villas tuas, iusta peratione Τ' ad paradisum rcmoue: ut pec cata donuntur tibi, eleemosynis & orationibus continuis incumbe. Alea ne luseris iv hi lusus nocivus est, Ee 3' crimen mortale; ubi dementia sue cons de ratione; ubi nut. Ja veritas , sed ' mendaciorum mandra. Abse inde inde manum tuam, cauerteth de cor tuum: extrahe caliginum inimici oculis tuis purifica manum tuam a saetificiis Zabuli, abige abs te furaces mores csto patiens de Christianus, esto tibi &vitae tuae in operationibus iustus de prouidus. Fuge diabolum persequcntem, de su
ge aleam inimicam retum tuarum : stu
dium sit tibi sapientiae, Euangelicis monitis erudire , puras manus ad Christum extende ; ut promereri Dominum pos-shaleam noli respicere. Amen. i
604쪽
i, prouidus de sollicitus dieit J omam. ima leto, prei dicem. i, de in doctrinia Apostolorem J hin e res h/
Is quam magna de larga pieta, Domitii filii J
si quae ad laudem Domini J Sierem Maran. σμινε li ρώιdam ea εα, prae ipsa. s.1 quae signum erutis per quod tuemur frontibus imprimit. J me iteram ex Musam, pre eo quιὰ erat: ipsa per quam tuemur fgnum elucis in frontibus
dis diaboli venabulum de delicti vulnus J sae
as opes avorum sudore quaesitas J oestis Misctia, sudoribus . se in Anton. 3o de cum tot essent augendae rei similiati, J et Dia a. d. ιών, mmpe : oecasones , aruis e uia. 3 i. Alea est alveus mali & supplantatio amici. quae J me rursim ex Aman. ρ a. laqueus est ille maiali, de supplantatio inimici. qui. 31 sine ulla soli calumniaJ E et ειά mr soli, nar sorati. Siatis. Inm via iuvim repanendam e calumnia , pro pecunia. ι; instinctu soliua Zabuli J - η que ex Nilem , prae instigatu . aienam bile adimpleuit , ra: repleue rat a d h.ι misti. 3 in oeccatorem subuenit J ps si ossi ina. 31 ins nusuosJ F. te i in sinu suo, os ramea anae
3 quo se ab imitatoribus eo tendum ,& sibi saeti. seandum instituit J Ira ν-μ- ex illa , pr. εο qu.deνM: colendum dieetet, sacrificandi s bi Iegem terminauit. 8 sub fictitio nomini, Dei J posuisse υίν, praesuctioso. 39 maledi eus de veneratius usae , Panis
ι 3e ne seceritis quicquam mali J Omnia. siu b D.
ς Videte fratres , ne obfigutemini J VI Maias cum . configuremini ετ de nemini venia datur J grium his , , prir ve
1o ad paradisum remoue J γυ :remitte uel de erimen mortale J pra sese Igatum altera Moνω. c.I. Ira : immortale. 1 menda oram mandra) Atas mendaeii malitia.
605쪽
De montibus Sina S: Sion aduers. Iud. 493b E M ONTIBUS SINA ET
nu stitit hie ligo pretis re, praeter inter pretationem 'incam momiam Sana es, Sion. Porro neque da Me certi quidpronunci relicet. Vnia enim ex pane luae oargumentam refrag inor, ne opriam credatur, quippe qui exHAν o interpretationes sequi non soleiae. Raaduersa parte, Cypriano istam a sinsani asstia. Cumbr. Anglicus AN gis. Dunen. o Elian .
eam vetera exe. o iam Ohm Trithemius, Antonius, ac Mncentius. Carascamque autem M, eae scriptararam cisatione iuxta VO. inmo erumque iuxta quod Cyprianus citat , praestiae si Uuadeo, eadem aetate consi prem, o ab Ahirans homine. Confirmatar Me mea cense
Ioamem similem anserpretarronem nominis A iuxta quatuor mandi cardines se numeros G cis
I uerti do istos, quamvis eam rideat Erisfinias, recens t. me in au) etiam ab anseriorisvimio,istis no ris dista δεηι. Bem, quoa filium Dri Spiritam sanctam nuncupet: quem errorem veteritas astrisu D. meronorus in usotim ad Galatas R cis ATIO ' Capitulorum
continentur 3 quae in veteri testamento figuraliter scri pia sunt, per nouum test
mentum spiritaliter intelligenda sunt, quae per Christum in veritate adimpleta sunt, nobis enim per Iesum Christum spiritalis intellectus datus est, ' ipso Iesu dicenter Vobis quidem datum est intelligere sacramenta Dei, aliis autem in similitudinibus. Inuenimus in Evangelio'si Ioannem scri .ptumi Lex per Moysen data est, gratia Beveritas per Iesum Christum facta est. Quae lex Moysi in monte Sina data est. Verum iteru invenimus scriptum: 4 De Sion enim exiet lex, Se verbum Domini ab Hierula lem. Quatenus hoc intelligere debemus utrum Sina mons, ubi a Deo Moysi lex data est, Ee S ion mons unde lex exiuit, unu msint , an vero alter si Sina mons, de alter si
Sion mons. Inuenimus enim haec nomina duorum montium esse Hebraica: verum Latina interpretatio nominum differentium ab inuicem, ostendit aliud esse Sina montem , Ze aliud montem Sion: Haec est Inthrpretatio de Hebraica lingua in Lati
nam. Sina mons interpretatur tentatio aeterna Ae Odium aeque, & sion interpretatur tentatio exacerbationis de speculatio. Vides ergo in Hebraica interpretatione
non sibi similare , sed neque esse unum montem, sed potius duos inuicem a se dis
ferentes gratia & honore. Praeterea cum
dieat David Propheta ' in Psal. 1. Ego au- UE, I;
tem constitutus sum rex ab eo super Sion montem sanctum eius, annuneians imperium eius et ecce quatenus montem Sion
sanctum designat. Vnde manifestum est montem Sion coelestem esse &spiritalem, & montemsina esse terrenum. Nihil enim potest,quod in terra cst, esse sanctum; cum totus mundus mala facta habeat, de a diabolo sit maculatus, dieente Iesu, Odit me Dan. ἰsaeculum, ' & ego odi illud: quia mala facta sunt illius. Ex qua re quidquid est in hoe
saeculo terreno, sanctum esse non potest. Sion autem non tam ex Prophetico dicto
constat esse sanctum εe spiritalem in quo monte Spiritus sanctus filius Dei texconstitutus est, annuncians voluntatem Mimperium Dei,& patris sui: & Sina montem terrenum esse in arida terra constitu
tum, qui est in Syria Palaestina, ubi est terra Iudaea, ubi est ciuitas illa interfectrix Prophetarum: ante cuius portam Christus a U- 'Ε Iudaeis erueifixus est in horto quae civitas dicitur Hierusalem per Esaiam Prophetam, spiritaliter vero execrata de derelicta. Nec immerito. Qilial: Deus ex eodem monte si na terreno, pcr Moysen adhuc in carne terrena primi hominis postum, po. pulo Iudaeorum terreno od carnali legem a
Deo accepit illis tradendam, digitis iactis scriptam in duabus tabulis lapideis sΡ licet digitis sacris,tamen digitis in figura carnis quasi populo carnali α dutissimo: seuefuerunt tabulae lapidear durissimae, in quihus tabulis legem acceperunt. Ideo in duabus, quia significaret unitatem populi diuidi in duas partes, partem qua saluatur, Ee partem incredulam quae petit, dicente Angelo ad Rebeccam uxorem Isaac: Duae cis gentes in utero tuo sunt, Si duo populi de ventre tuo diuid cntur, de populus populum superabit, de nisior seruiet minori. ' Rebecca vero figuram portabat Ecclesis, sicut Isaac vir eius typum in se portabat Chiisti. Ergo eum dicit, duae gentes in tero tuo sunt: quia Ze de gentibus duasoartes futuras dcugnabat, is partem idolo latram perditam, de partem credulam vi uentem Per fidem ue hanc unam partem
606쪽
gentium designat in utero Eccesiae permanere, in generationem aeternam in
figura Rebeccae. de parte populi infidelium Iudaeorum 1 ventre tunc Rebeccae diuidi,& lepararia natiuitate Ecclesiae, haec fuit praefiguratio in Genesi per angelum spiritaliter annunciata. Haec vero nomina montium talem habent interpretationem in lingua L .uina, ut demonstret ucritatem;
qui sunt hi duo montes sina, vel Sion: quod quidem post paululum dicturi sumus. Ita
enim hanc veritatis interpretationem ' probauimus; de principio generis humani venientem. Ita ab initio mundi x deinceps omnes homines noscentes, de tempore S: facto nomina a parentibus t uis acci piebant non quidem ex se, scd a Deo monate impellebantur; qui antequam fiant p raescius est futurorum ut quales post crementum aetatis suae futuri essent , posteriori tempore verbis de nominibus Hebraiei designaretur, de quid singulis futurum esset, interpretatio nominum designaret veritatem; sicuti tunc temporis in Patriaris chis completum est, secundum primi hominis carnem ' de terrae limo esse. Ex ipso protoplasto probabamus veritatem. UNomen accepit a Deo Adam. Hebraicum Adam in Latino interpretatur terra caro facta, eo quod ex quatuor cardinibus orbis terrarum pugno Comprehendit, sicut scri-x . . . ptum est: Palmo mensus sum coelum, Mpugno compichendi terram de finxi hominem ex omni limo terrae: Ad imaginem Dei feci illum. Opori it illum ex his quatuor cardinibus orbis terrae nomen in se portare Adam. Inuenimus inscripturis,per singulos cardines orbis terrae cssse a condi toro mundi quatuor stellas constitutas in singulis cardinibus. V Prima stella orien talis dicitur αἰατολί, secunda occidentalis δυαι, tertia stella aquilonis κτος, quarta stella meridiana dicitur sum acρια. EX n minibus stellarum numero quatuor, de
singulis stellatum nominibus tolle singua las 4itteras principales, de stella Anatole, a, de stella Dy sis , d, de stella Arctos, a, de stella Mesembria, m; in his quatuor littearis cardinalibus habes nomen Adam. Nam Ec in numero certo per quatuor litteras
Graecas nomen designatur c δαρι, ita α' id est unum, P τε eo ire, id est quatuor, id est unum, μ' , id est
quadraginta. Fac & inuenies num crum quadragenarium senarium. Hic numerus LVI. passionem carnis Adae designat
quam carnem in se figuralem Christus portauit. 8c eam in ligno suspendit. Quae caro fi Deo patre Iesu vocitata cst Spiritus sanctus, qui de coelo descendit; Christus, id est unctus Dei vivi a Deo vocatus est; Spiritu carni mixtus, Iesus Christus. Hic
ergo numerus 46. passionem declarat, eo quod sexto millesimo , anno hora sexta passus, a mortuis rc surgens quadragesimo die in coelos ascendit e vel quia Salomon quadraginta sex annis templum Deo fabri eauerit. In cuius tempti similitudinem Maria c.
Iesus carnem suam esse dixit, dicens Pharisaeis: U Destruite fanum istud ,& ego in i- , tribus diebus excitabo illud. Et Pharisaei dicebant: Quadraginta sex annis aedifica tum est fanum istud,& hic in tribus diebus excitabit illud λ Dicebat autem Iesus fa . num d corpore suo. Deinde Abel filius' .
Adae nomen accepit Hebracium , desianans fratri Minterfectionem, & parentum luctum. Item Enoch, qui ante diluuium Gis. s. Deo i ustus complacuit, Et ideo de isto mundo in carnis suae natiuitate vivus translatus cst in loco,Vbi Deus scit, ex quo
loco in consummatione mundi In nouari habet in hoc mundo r unde etiam trans- Iatus a st ad confundendum Ec reuincenis dum Antichristum. A quo interfecti martyria sua complebunt, viventes in aeternum in saecula saeculorum. Et ideo Enoch interpretatur ianouatus. Deinde Iob iu- Πstus, qui ante diem iudi is meruit voce im e dicis laudari, de ideo diabolo deuicto M ' superato, Iob interpretatur charissimus Dei. Eque & Abraham in sua natiuitatea parentibus suis Abraham vocatus est
tentatus vero a Deo fidelis inuentus est, de a Deo benedictus pater multarum gentium constitutus est : dc ideo immutato a Dconomine, Abraham vocatus est, interpreta tur pater multorum populorum. Ecce interim de multis probationibus pauca diximus , ut ad duorum montium nominum pervcnientes intcrpretationes , eorum montium nominum probemus , qualiter designata sunt ad nostra ni instructionem rvt ex hac interpretatione nominum, inici ligamus naontem Sina esse terrenum, Ecmontem Sion esse coelestem. Spiritaliter interpretatur Sina , tentrito aeterna, &odium. & mons Sion tentatio exaccrbationis de speculatio.Ita intelligitur cum dicitur mons Sina tentatio aeterna de odium,
eo quod ex ea morte Moyses legem accepetis populo durissimo Ac contumaci. Per quam legem tentati a Deo aeterno, inuenti sunt non posse eandem legem sustinera
607쪽
sustinere in perpetuum , exinde Deo in
odium conuersi iunt. Id in nomine monistis Sina, unde legem acceperant, interpretatio nominis designauit populum tentatum a Deo. de in odium aeternum esse conuersos: idco dicitur Sina tentatio aeterna te odium. Inuenimus enim in scripturis eos csie a Deo tentatos. Ita positum
dicente Domino ad Moysen: Exeat populus iste, Se colligant sibi diurnum in
diem , 8e tentabo eos an possint legem meam sustinere an non r& tentaria Deo per legcm. inuenti sunt ab ea lege alieni, Exinde Deo in odium aeternum conuersi sunt, Bc completa est interpretatio Sina.
33 Manifesta vero de Moysen, per quem
eos Deus per legeni tentauit, In Latino interpretatur similiter , Moyses tentatio Dei, de inuentio, per quem tentari a Dcolnuenti sunt alieni a legis obseruasione , ideo in aeternum Deo in odium conuersi sunt. Hoc odium in ipso genere Iudaeorum scriptum inuenimus , dicente Isaac
de duobus suis filiis Esau maiore, de Iacob minore i Iacob dilexi . Esau autem odio habui. Esau veto maior pilosus fuit totus; inquit, quasi corium pilosum, in figura populi maioris, in impietate de . lictorum suorum constituti: Et Iacob fuit lenis feminor, in figura populi nouellioris, qui ex dicti audientia per crudelitatis fidem ' ex aspredine saeculi in lenitatem conuersus est ad Christum Deum, de Dei filium. Ecce probauimus per scripturarum fidem populum maiorem Et uctustiorem
eme Deo in odium conuersu in seeundum interpretationem montis Sina dicentis , tentatio aeterna de odium. aeque Sion mons ita interpretatur , tentatio exaceris halionis Et speculatio. Haec vero inter
pretatio Latina ligni vati passionem de . signat, dicente Salomone de ipsa passione
dominica : Contumelia de tormento in terrogemus illum, ut sciamus reuerentiam
illius, Ac probemus patientiam ipsius. 37 dctentemus quae euentura sunt illi. Si enim vete filius Dei est, suscipiet illum, de liberabit eum de manibus contrariorum cmorte turpissima condemnemus illum. Haec cogitauerunt Sc ertauerunt; excae- eauit illos malitia ipsorum, εc non intellexercini sacramenta Dei. Ecce tentat res Iudaeos. Item scriptum est: Et tentauerunt Deum in loco inaquoso. Speculam vero altitudinem ligni dcclarat, dicet te Salomone: 38 Posuerunt me velut custodiam pomari j, eo quod in horto in ligno D. Cyprian. ιdonfixus inter duos Iatrones pependit: de de altitudine ligni ambos speculatur, in figura duorum populorum malefactorum; Gentes in saeculi mala facta iacentes . de Iudaeos intersectores Prophetarum. Hi sunt duo populi malefactores , quorum figuram in se portabant duo latrones , in ter quos pependit innocens. Vnus blataphemabat; alius vero confessus est, 39 quia
innocens iniuriam patiebatur. Iesus auistem ambos speculabatur de ligno speculatorio, blasphemum 8c confessorem : coriis
fessorem saluauit de blasphemum perdidit, sicuti de duobus pbpulis fecit. Persecuta
res derelicti, qui in aeternae mortis sentenistia o sibi non erediderint, si sie de saeculo,
exierint, perient. Gentes vero ad se conis
uersae fidem sibi habentes , quia filius Dei
est; at saluatae videbunt in aeterna saecula seculorum imperatorem de regem suu . qai
Verum In ipsa passione pendes in ligno, duas partes populi prospiciens speculaba tu de alto ligno. 3 Pars populi, qui viderant v tutes eius mirabiles ec deificas, patientem illum iniurias dolentes , plora. bant .alij vel o Iudaei irridentes, de arundine caput eius qdassabant , blasphemantes de dicentes: Aue rex Iud totum , ubi est: Pater tuus veniat de liberet te de cruce. Exinde exacerbatus pater fecit coelum patefieri, re tonitrua facta sunt, de te nebrae insustini biles ; terra commota, pa tefacta sunt sepulchia , que dc corpora tua eiecerunt, de foras a se miserunt: velum
templi seissum est , de a tanto fragore cae. Ii, de terrae motu , omneI qui stabant ante Iignum, aIli dolentes, alii veto blasphemates, illudetes 46 prostrati in faciem iacue
rant. trementes tanquam mortui. Tunc Iu
daei intellexerunt se offendisse Deum de in luctum conuersi sunt, di fuit exacerbat lo Eo enim tempore quo in ligno confixus, pependit,dies suerunt azymorum, qui sunt dies festi Iud torsi. Eo die metuentes facili esse terr motum, de coeli fragorem, 6 pro strati in facient, in terra plangentes, in luctum conuersi sunt; de in ipsa sua passono, compleuit propheticum dictst: Et convct tam dies festos eorum in luctum, de cantica.
eorum in lamentationem. Ante enim cunicaptiui detenti essent 47 in Babylone, dicebant illis Babylonii: Cantate nobis cantica de canticis sion, de Iudaei lamentaniates captiuitatem suam dicebant Babylo niis, ut diximus, lamentantes se. o mo do cantabimus canticum Domini in terr alienat Ecce quatenus corileta est interi
608쪽
pretatio montis sion, tentatio exacerba.
tionis de speculatio, unde manifestum est montem Sion ' ligni sacri regnum esse in sanctitate iustificatum, dicente Dauidi ,3Ο Annuncia te regnum Dei in gentibus,' quia Dominus regnauit a ligno, &tran-,Ma i in guntibus. De quo regno ligni re
galis idem Propheta dicit: Ego autem conia Nitutus sum rex ab eo supet Sion montem
sanctum eius, an nuncians imperium eius.
Quod dictum propheticum per Pontium Psatum in sua passione pendens in ligno
compleuit. '' Potius Pilatus impulsa men te a Deo aecepit tabulam, de titulum scri psit tribus linguis, Hebraice, Graece, fleLatine: Iesus Nararenus tex Iudaeorum; Ze in capite ligni clauis tabli Iam cum nomine regis Iudaeorum confixit: & tunc
manifestauit propheticum dictu, eo quod
spiritaliter mons Sion crux est, quae est vir a. M. I. tus Dei, Apostolo dicente, Cru 2 Christi non credentibus stultitia est, eredentibus autem crux virtus est Dei, & iterum dicit Nos autem annunciamus vobis Christum,
Ac hunc crucifixumi Iudaeis quidem scandalum , gentibus autem stultitiam : ipsis autem vocatis Iudaeis & Graecis, Dei vi tutem de Dei sapientiam. sic vero de alius Propheta declarat lignum passionis O . Dominicae esse montem Sion sanctum, in spiritu ita dicens: Quis ascendet in montem Domini, aut quis stabit in loco sancto
eius 3 Innocens manibus, dextera laruaque extensis clauis fixis innocentiam demon. stans. Ideo dicit innocens manibus, flemundo cord c , qui non accepit in vano
animam suam, Ae non iurauit subdolε proximo suo, hic accipiet benedictionem a Domino,& miserico id iam a Deo salutari suo. Omnis passio hominum in terram cadet, hae e sola passio crucis D stantem de .
monstrati unde verum dicimus: montem
sanctum lignum esse passionis. Inda inno Cens manibus de mundo corde, hoe dicto prophetieo Iuda os redarguebat, qui
Moysen praeponunt Christo domino it
lius ; eo quod Movses eum in montem Si na ascendisset, ut legem Iudaeis acciperet,
innocens manibus Be mundo corde non
it M Nec enim mundus corde, eo quod AEgyptium calce percusserit in AEgypto,ss de mortificauerit eum, de manibus suis eum in arena obruerit, Christus autem in montem sanctum ascendit lignum regni sui, ut moreretur a Iudaeis; quanquam ipse aliquem hominum noli mortificauerit,
nisi solum diabolum, uer inimicum generis humani. Exinde in montem aciendit innocens , de mundus corde de ideo prophe.ta dicit: Quis ascendet in montem Domi inni, At quis stabit 38 in loco sancto eius 3 In. nocens manibus & mundo corde, ues Et de . curauit montem Sion sanctum esse, sanis tam crucem, dicente aeque Propheta: Desion exiet lex, de verbum Domini ab Hierusalem. Lex Christianorum crux est sania naη is
cta Christo filio Dei vivi, dicente aequὰ
Propheta: Lex tua in medio ventris mei. Perculsus in lateris ventre de lancea ,san. guis Ad aqua mixtus profusus fluebat, unde sibi Eeclesiam sanct 1in fabricauit, itiqua legem passionis suae consecrabat, di cen e ipso: Qiii stit, veniat de bibat: Qui credit in me, sicut scriptum est, flumina uu 1. fventre eius suent aquat uiua . Item in Psal.
mis Et erit velut i num quod plantatum est secie decursus aquarum , quod fructum suum ciabit in t cmpore nio. Ecce verbum propheticum, fructum resurrectio eis die tertio spiritaliter εο intelligendum dicenistis: De Sion exiet lex, hoc est dc ligno re- Mi h. 4ῖgali, & verbum Domini ab Hierusalem quae est Ecclesia. Caro ligno confixa emi. sit verbum domini eum dicensi. Heli, Heli. Man. 7: Ee adimpletum est propheticum spiritale aute dicium; De Sion exiet scae, & verbum , homini ab Hierusalem. si Hierusalem
dieit de coelo descendentem, nouam ciuitatem, quadratam perquatuor Euangelia , habentem duodecim fundamenta duodecim Prophetarum, duodecim poristas, duodeeim Apostolorum: per quo rviri an nunciationem Christiani in hane esui.
tatem sanctam 5e nouam introierunt, quae
spiti talis est Ecclesia r Ecce probauim 3sper omnium scri plurarum deificatura si-dem duos montes, Sina in terra, de Sion
in coelo, duorum testamentorum portare
figuram; veteris Sina, de noui Sion. Ex qui
bus duobus montibus cla vid c licet duobus testamentis post criori lcmporc ,63 demon. s latos A declaratos duos populos; veterem de priorcm Iudaeorum, & nouum reposteriorem populum Christianorum i . aniK2
Iudaeos terrenos , qui terram promissam to a Deo acceperunt carnales; de Christianos coelestes qui regna caesorum a Deo proomista accepturi sunt in futuro is culo. Cainto enim Christianorum spiritalis Ee immortalis erit. 64 Alia probatione vetitatis in scriptutis posita ex ea veritate coelesti spiritalem facimus figurarum compara tionem , de huius mundi conuersatione. Diximus enim, montis sancti Sion, quod
609쪽
i ignum legale se saerum haberet interpretationem sue de Hebraico, in Grarcu in vel Latinum,tentatio evacerbationis vel speeculatio , eo quod de ligno speculabatur an -- te se stantes bonos & malos Ita inuetu ua ipsum saluatorem 66 per salomonem speculum immaculatum patris esse diei ii eo quod Spiritus sanctus Dei filius gemiratum se videat 3 parci in illo, & slius in patre, utriquc se in se vident, ' ideo speculum immaculatum. Nam denos qui illi Credimus, Christum in nobis tanquam in speculo videmus, ipso nos instruente de monente 68 in Epistola Ioannis discipuli sui ad populum , Ita mo in vobis videte, quo modo quis vestium se videt in aqua aut in speculo. Et confirmat Salomonilia..is cum dictum se dicens : Qui est specu tum immaculum in patris. Verum etiam 8c vitam aeternam de vetam se esse dixit: patrem suum agricolam. Si ergo Christus vitis vera: utique constat, quia & nos qui in illo credimus ac ipsum induimus, sumus vitis vera , quae est vinea Dominica. dc Christus custos vineat suae , dicente Salo. e. mone 69 Posuerunt me custodem in vi ' nea ro Inuenimus vero in conuersatione huius mundi in similitudinem spiritalem figuraliter esse vineam .habentem Domi num de posscssorem suum 7ITempore vero maturo proph dies vindemiarum post. tum in vineam custodem puerum 72 in alto ligno media vinea confixo; Ee in eo ligno faciunt speculum quadratum 73 de arundinibus quassatis, de per singula late xa quadraturae speculi faciunt cauernasternas, quae faciunt cauernas duodecim per quam quadraturam cauernarum cultos puer 7 omnen vineam perspiciens custodiat, cantans i ne viator ingrediens vineam Dominicam sibi assignatam vexet, vel fures uuam vineae conculcent. Quod si importunus fur egens in vineam volucrit introire de uuam demere, illi e puer sollicitus de vinea sua de intus de lpeculo dat vocem maledicens & comminans , ne in vineam viator fur audeat accedere, dicens, lectum ambula. For autem timens vocem pueri sibi comminantis refugit de vinca, speculum videt, vocem audit, puerum intus in speculo sibi comminantem non videt , 37 & timens post viam suam vadit. sHaec conuellatio saecularis similatur gratiae spiritali: Ita est enim de in populo deifieo sicut in vinea te item. Vinea Domini ea de spiritalis plebs est Christianorum,
quae custoditui iussu Dei patris a puero D. Cyprian
Christo in ligni speculo exaltato. Quod si
viator diabolus, perambulans uuam Rcularem, ' ausus fuerit de vinea spiritali hominem de plebe Dominica separate devexare, statim a puer coelesti voce cor reptus, & spiritalibus flagris emendatus, exulans, ad Eentesmum effugit in to eis aridis A desertis. Hie est custos puet filius Domini resi qui vineam tuam sibi a patre commedatam saluandam de reseruandam accepiti de quo Esaias propheta canit di. Liucens; Ecce puer meus dilect i ssimus,ponam super eum spiritum meum 3: iudicium
gentibus nunciabit, non clamabit nequc contenderi Arundinem quassatarn non confringet, & sinum pumigans non eX tinguot, quoadusque cxpcllat in contentione iudicium G de 8i in nomine eius gemtes credent & sperabunt.
1 Quatenus hoe intelligete debemus J Ammias
ε vetum Latina interpretatio I Manan. I atin q
8 3e montem Sina 4 mentem , , cam .ra e x Myem ν φώιν- cum totus mundus mala Licti h,beat Ee a Diabolo, pr. e. qu.a ora/ r eum torva mundus propter mala facta a diabolo.
. s quia de ego illud J Camuer. - g. 1 quia, leti rego odi illudJ n ι amplaeet, a a tiore Auri Euangua 'a, quia ego testi inonium peihibeo de illo. io Spiritus sanctu, filius Dei J Dε hu νυὸ vim La
ii licet iligitis saetis, tamen digitis in figura eat
610쪽
13 Ideo in gustas, quia fgnis ea reti me νυ sitim ex cambua. pr. a. quia acii e lgeo in duabus sigriis.
io Her .eto nomina montium talem habent in tet pretationem in lingua Latina . ut demonstre vetitatem J om mus cum Gathιs morem e Grum . Ivis Iram ripa simas ex triaus M s. eis. er ex ιά i. t. vi demonstret, na, gemonstrantem. μι-ιὸν Ante bis cambra. Haec vero nomina qualem ha heant , dce. gemonstrans veritatem: quive snt hi montes Sina de Sion post paululum dicemus, tac prius putet.
is probauimus J Malim leti: probamus, xi res a
lia ab initio mundi & deinceps omnes homine, tintantes. ae tempore desacto nomina a parenti bus suis aceipiebant non quidem ex se. sed a Deo mente impellebantur : qui antequam fiant, praeseius est fututo tum) vi quales post elementum aetati, ae suturi eitari, posteriori tempore verbis te nominibnt Heblateis desgnaretur. de quid siti gulis fututum esset, interpretatio nominum des
a 4 rae se inuenies numetum quadragenarium se narium. Hie numerus xlvj. paui nem earnis Adae de nati Eae 3 i. dentia hane Iesa-e- ντ β-m pH εa ..u leta tuν dant se, Ex quibus resultat numerua quadragenarius senarius, passionem eatnis Adae
designans. Ias quam eat nem in se figuralem saae in ea fu
18 in consummatione mundit μὰ aa : ia , m
vet. extus praeterquam quod legis e M oym . θώ.--δ. MM Ias legens etiam : Manifestat , C. sisnen. rad. vera Iano Haro et Marsifesta veto Moy s de Aaroni, per quos eos Deus per legem tenta. uit . in Latino interpretatur. Similiter in monte tenaiatia Deo inuenti sunt alieni.&e .l Disa tangen aum 1 de completa est interpretatio Sina mantia sista Moys Ee Aatoni. per quos eos Deus perle. se in tentauit . amisi a caeteris omm se quang. ι1Lm pratis eailem verba far piau, atqtia a su iuearia fiat sua.
D in impietate delictorum suorum eonstitutiὶ
ci ditentemus quae euentura sunt illil la mina
de , paul. pl. 38 posuerunt me velut eustodiam pomarii J Mi.
merus exiss/s & eolpota sua eiecerunt Ee foras & se missrunti Lν iam murium se sani armus ex C. ma/Uem Carus i rea. Via si hab lant dantiae si Ze eorpora a seipso, pra uanari mati M. t. cum iuris Ma. de eotis pota solas erat fit prostrati