장음표시 사용
271쪽
bris ardentis symptoma, ut ex citato libro seundo de Morbis constat; idque huic Febri saepius supervenire auctor fuit ipse Hippocrates sa) his : ,, Auibus in Febribus ardentibus tre
n) - Erant insuper etiam aliae Febres, de quibus scribetur oe. Hippocrates i. c. Quae sequuntur in allato Hippocratis textu , si aphthas, dysenterias. aliosque hujusmodi a fictus excipiamus . ad Febres Ardentes , nec Phrenitieas spectant, quum harum historia textu lit. m. exscripto absoluta sit, unde nec Odenhamus, neque Huxhamius, Fe. brim , Ardentibus Hippocratis si initem atque analogam, dein scribentes , horum aliquorum nec mentionem quidem fecerunt. De histe vero ad Ardentes partim pertinentibus , partim ab iis seclusis, affectibus inserius agetur . Nunc, ni vehementer fallimur, Pathologos enixe rogamus , perpendant , num ex nuper absoluta Ardentium Febrium Hippocratis cum variolosa Syrinhami. ac putrida lenta, sive nervosa Huxhamii Febre analogia immutabilis Naturae ordo in certis erietibus ex certis adhuc causis , post duo & viginti tacula editis , demonstrari poterit 3 ideoque dijudicent, an in construenda morborum Pathologia e re sit, posthabita veteri Morborum historia, speciosas condere hypotheses : quod ut facilius decernant, sequentes ad Institutum observationes substernamus
Analoga Observatio peculiaris. I. as 8. Clarisi. myerus o haec fatur: ,, Interea temporis spost solstitium nimirum aestivum non cessabane a sectus es demici, videlicet Variolae continuatae benignorum more
272쪽
as 1 sua tempora decurrebant . neque malignitas earum Iam er hebat . Praeter hasce quotidianae , tertianae tam contruuae , quam intermittentes, is quartanae Febres, minus tamen re
belles , ct rariores obserzatae ... Febres ardentes lit. a.) au. rem suo contagio latius frρcbant . quo mIensior his diebus fenIiebatur aestus . Mirum profecto Febres hasce sinpromati-ιus malignis lir. a. horrendas. minime tamen lethales nee Iethales Variolae , uti Auctor superius innuit , hoc potis. mum tempore , quod saluberrimum videbatur , invaluisse . . . Corripiebantur hae Febre non solum juvenes, sed medrae aeta-ι is utriusque sexus Homines, quin etiam Sener . In plurimis horrorem lit. b.J praevium eator totius corporis summe essera
tus fit t. c.J subsequebatur . Hinc sitis . vigiliae fili. g. J o
atroces dolores evitis sibid.J, o alioram membrorum fibid.J, eirca articulos ρraesertim se exercentes notabantur. Arthritι- cis hisce doloribus vexati paralyticorum more fili. e.4 decumis hebant . adeout neque pedes. neque manus suis fungι possent muniis . Nonnullis alvus . is urIna vel in vitis per ahquot
dies stit. l. J siuebat . Seliria leviora flit. c. m. J pancis
fauem aderant . Hres autem omnιbus pene valde prostrataestit. e. J. Aliis vomitus batiosi flit. b.J, aliis Harrha .e satis molestae s lit. h. J : uibusdam suxus haemorroidam nimrut , ab imperitis pro fluxu dysenIerico Babitus . Pluramis haemorrhaisgiae narium largissis lit. d.J, imo prorsus enormes eveniebant . Cumprimis vero quosdam cardiastiae summe dolori Meae tantopere disruciabant stit. b. J. ut de salute eorporis Hoerantes Sacram Eucharisiam morιbundι, vel ultimam ad cou- sequendam aet emam salutem medicinam unice expeterent, quinis
imo a syncopticis o moribundis fili. e.J discerni vix possent.
Neque contagii expers erat hoc malum flit. a.J I, rim tinteo decumbente plerumque rei qui quotquot aderant domesiei ve una , vel aliquandiu post , eadem Febre corripiebantur . Genam reliquos tam in Civitate is Suburbiis, qua vi in Pagis Geumbentes silentio praeteream , exempli loco adducam miliis res a centurionibus . sve evitaneis quibusdam nutu Prienti mi Daniae atque No egiae Monarchae noviter BIc conis
scriptos, quorum unus o auer hoc Febris genere qaam forte
273쪽
adeous intra duorum vel trium mensium spatium plures quinquaginta curationi meae traderentur . Haec H erus I. c. In generaliori Variolarum Analogia cum Athenien sinam Morbo,& Sacris Ignibus, a Thucydide & Hippocrate descriptis.. inferius adornanda, comperiemus Ardentes Phreniticasque Fcbres.
exm anno, Loriis , simul εc Gahrti . post Variolas epi-demice fuisse grassatas. Easdcm epidemicas, post Morbillos observavit Ballonius a) ; observavit & Alpinus b : Post Variolas adnotavit Scroe tus e , Gabrilest sub alia, praeter exscribendam , Ilariolarum grassationc or Lanzonum Caresum Richa π), aliosque quamplurimos Observasse manime dubitandum ia Pariaulum quinquagesimumsecundum . Febres igitur Ardentes atque Phreniticae , quemadmodum Sacrorum Hippocratis Ignium, ita & Variolarum Mor' biliorumque saepissime sunt soboles. Conclusio decimaoctia Ua . Quum itaque Febres putridae nervosae. Carcerum . Na- comiorum , Navium,. Castrorumque Typhus, aliaeque hujusmodi variis nomenclationibus donatae Febres, phoenomenis atque symptomatibus apprime respondeant Febribus Arden- tibus Phreniticisque, Sacrorum Igniam ac Variolarum, imo &Morbillorum Conscctariis. ι supervacaneum esse videtur , nosti uni animum torqvcre se ut illarum essicientem causam eruamus a putidis corruptisque cnumeratorum locorum effluviis, contagium nunquam. efformare valentibus, vel ex aliis id ge-
274쪽
nus nimium hypotheticis e ausis, dum Europae ubique loco.
rum . variolarum . Morbillorumque exotica simul & epide. mica Miamata prostant , quae varia siccum circumducunt contagiosa Miasmata, varios productura Morbos i vel id te. stante lugubri harum Febrium nuperis hisce saeculis apud Nos inundatisne , frequentiori in saluberrimis Civitatibus grassatione , altoque de iisdem antc Variolarum in Europam perennem recuritonem Medicorum omnium silentio . Additio quarta.
I. Non est eur εἰe non adjiciamus, quid de hisce epidemiras Ariuntibus Febribus nuperi Mediomae Proceres scripserunt. Laudatus Savvagilius morbos epidemicos generari asserat sa)ex mI HANAI ιbus su cor scutis ins uitibus σ volatilibus.
e sinu telluris is miserarum emissis : Dranque desinit fbὶ r, Miasma vcl csiluvium morbi ficu in & contagiosuin . quod vel intro generatur, ut scorbuticum, phthisicum, scabiosiim , vel aliunde in nos serpit, ut syphi liticum , livdrophobi cum, variolosum, pestilens &c. In Febrium miselogia construenda . Sudorem Angticum Sennerti se) inter Ephem 'ras, Febrem varaolosam Sydenhami G inter Synochas ι ndrvosam vero Huxhamii e inter T horis adnumerar. Σ. Commendatus Macbridius ad causas Febrium remotas ista ara inficienda facultate praerita revocat fὶ ; quorum nonnulla 2 a rebus putrescentibus , alia a magna hominum multitudine in eum dem locum conclusa oriri μι videntur et
alia contra, naturam specificam habent, nec nisi certam morborum speciem generare possunt , & quidem . quod liimmenotabile est , con amplius semel in eodem homine. Febrem continuam in simplicem , insammatoriam , nerUosiam , patri
275쪽
se Febres continuae nervosae , s ve lentae non raro, si tempestas calida atque humida praecessit, epide micae sunt , praecipueque in locis humilibus , & uliginosis grassiantur De
putrida autem coet is Materia Febrium putridarum nonnunquam paullatim intra corpus generatur , ac pro victu, animalis corrupti, cui necestaria vegetabilium salubrium, putredini adversantium . copia non adjicitur , soboles habetur .
Aliae Fcbres putridae per inscctionem a materiis illis subtilissimis, quas Miasmata appellant, nascuntur , quae quidemmiasmata variis modis generantur , atque ad loca magno intervallo inter se distantia transferri pollunt . Inter varietates Febris contInaae prae caeteris recenset Q variolosamostdenhami. 3. Celebratus Cullenius plurimas epidemitarum Febrium species sub Typhi atque Sγnochi nomine enumerat. In Pr mos vιro Line/s Meviernae Practicae generatim haec feriabit: se Quandoquidem Febres ut plurimum epidemieae sunt,
vero simile est, materiem aliquam in aere fluitantem. corpOribusque humanis adhibitam constituere Febris causam remotam . Haec Aeris inquinamenta, homines assicientia, possunt tamquam Miasmata , veI tanquam Contagia considerari V .
se Miasma hoc u , Febrium frequentissima causa, surgit ex humidis & paludosis terrae locis calore agitatis . De Contagiis haec subdit hJ : is Atqui vero notum est, e Suvia ecorpore humano vivo assidue manantia , si diutius eodem in loco stagnent , neque per aera diffundantur . deleteriam vim tantam nancisci , ut corporibus vivis applicata Febres admodum contagiosas gignant. Nuperrimae obiervationes de Carceium & NOsocomiorum Febribus existentiam hujus cau- a L.
Cap. IV. s LXXX. p. 36, ibid. g. LXXXII. p. 3 . Ibid. q. LXXXV. P. 3'.
276쪽
sae plenissinae probarunt . Tanrim adjicit sa : ,, I sa'
ta porro intermittcntes, Omagia vero continuas Fcbres prooducere contendimus . En quo differIi mum Cullemum pertraxrt veterum Graecorum o vel VUus magni Hippocratis haud extra culpam Do Irinae contemtus ὼθ . Scientιarum equidem omnium maximum Medicιnae aedificium. non est unius Hominis. quem veterum observationes parum docuissent e .& attentionem suam penitus fortassis effugi sic ni , nisi res eaedem sibi ex propria observatione prius iunotuissent ι nec es unius aevi omnium pha nomenon ad rem medicam pertinentium evolatio , tr universe fere Naturae eoni mplatio . Illustrem hune virum aufugit Ars longa, vita brevis; sicuti praeteriere aeterna a Magno Sene jasta Artis Fundamenta . Porro apud Hippecratem comperiuntur F bres Ardentes atque 'Phren IIrcae eontιnuae contagiose , minime ab em uviis e corpore humano vivo assidue manantibus, diutiusque eodem in loco stagnantibus ρrogenitae ; comperiuntur O contagio ae Intermittentes. xti inferius demonstrabimus, haud a Miasmatibus ex humidis& paludosiis terrae locis, calore agitatis, erumpentibus ortae, sed ab unis Sacris Ignibus inera soboles : Et ita ad ips-ram Naturae seges , nulla inanium verborum luxuria , sed gravi rerum pictura descriptae compertuntur, at hodienum totam Europam depopulantes. varia quidem nomina , haud varium Laeυiendi morem adeptae , a cultioribns Syden hami atque Hux hamii calamis non majori certe ρω illo H/nocratis
artificio depicrae fuerint. Suae quidem si eum Febrisus ende micis , constitutionalibus, sporadicisque ab isis Artis incrementa promo υere cupientibus recte confusae sint , necne , via derint Solertiores t modo meminerint Methori in re Botannea Feriir morum . quos Haulari conantur , quaslibet plan ras exoticas esse aut indigenas diligenter inricandi. l. Laudatus Ludωigius nec in Pathologicis . neque in Me
277쪽
tagii, in quo caussa proxima L Pesis J ponenda eii , supra.
I. 14 7. seqq. diximus . Hac citata paragrapho seruserat e, , Caussae proxima & praedisponentes Febris nimiram pete-chialis J cum iis . quas in catarrhali maligna exposuimus
g. II . COuveniunt : gravitas vero morbi a subtiliori materiae morbosae resolutione & acrimonia, magis activa reddita,
dependet. Dubium quidem est, quidnam sit illud contagiosum , quod & in aegroto evolvitur , & vicinis corporibus
Communicatur , quum nec mixtiones minimas perspiciamus, nec di fierentiam morbosorum symptomatum adeo definire queamus, ut ab iis ad materiam ipsam concludere valeamus. Duas vero ejusdem proprietates, scilicet BaliIuosam & multiplicativam maxime attendcndas esse, expcrientia docuit .
Auegata tandem s. II . inquiebat: , , Caussa proxima s Febrιs catarrhalis malignae 3 in acri sero posita est , quod ob summam humorum clystrastam , & in primi, ob debilitatem
solidorum , nec rite ex sanguine evolvi , nec per consuetaeOrporis colatoria expelli potest. Caussae praedisponentes &c. s. tauamnam sententiam tueatur commendatus Burserius de
Ardent bus Phrenitiemque Hippocratis Febribus , ejus Doctrina circa Febrim lentam nervosam Huxham ii planum faciet . , , Quando, inquit bJ, communiores caussae plures eodem tempore assiciunt , popularemque morbum reddunt epidemica tunc est, & perniciosior . Quo in casu . ni fani sibi caveant, facile suscepto maligno, & nervis insensissimo, Mia ate in eamdem incidunt . Tunc etiam contagiosa dicitur, quia per subtilissimos halitus, putridosque vapores ab aegris manantes in adsidentes , in servientesque diffunditur. Interdum .ex sola mora in aere putridis, morbidisque effluviis scatente , ut in Nos com iis saepe contingit, ipsa con
278쪽
renovatum . in quo complures frequentesque vel sanissimi homines diu clauii detinentur . uti in Navibus vel Carceribus sepe fit, humanis halitibus atque e siluviis ira corrumpi,
ut vcneni instar immissa animantia cito enecet, destructa nimirum nervorum & cordis potentia . Febris ex hujusinodi caussa orta, lenta nervosa esIe solet. & NauIrca, aut Carineerarra nuncupatur, & saepe adeo pestifera est . ut contagione in vicinos. & ceteroquin sanislimos sola in scolorum praesentia perniciosissime propagctur ut Pestis 6. Ex Illuseris Caldanii Pathologicis Institutionibus nihil ad hasce Febres . Generalem Epidemicorum Morborum Theoriam sequentibus faJ ad ruxiι : Inter Pesim is Morbos pestilentes discrimen antercedere asserit , quia Pesis , praeterquamquod plures intersciat, ex unica pendeat caussa ι Psilentium vero causa partim a principio sparsim prius grassante sne contagii suspicione ι partim a peculiari quodam vIIio sive in aere , siue in alimentis insito . suppeditatur : Pest lentes tamen ObJ esse simul contagiosos a itIlI ; at cout agiosos simplicii er , ut ι Scabiem , Luem veneream , Tabem , variolas , Febres nonnullas acutas , negat esse psilentes :Εpidemicorum ortum feJ a vinis in aere nascentibus . Usu
que aeris inquinamentIs, trahit ι neque atias ea usus occasi
natis sive externas sive internas pro iis gignendis secludit :Ex humido se calido Aeris satia f. J FHores mati moris . putridas , conIagiosas , pestinnies, promanare sat vir: Eπ ρurridis vaporibus per aera diri sis fel Pestem ipsam quandoque subortam fuisse ab illustribus Auctoribus admittit e Ventos denique fJ J e via aquea, putrida . salina . alcalescentia ,sulfurea , meIallica ab una in aliam regIonem asportando , putridis vel scorbuticis adiectionibus , vel inflammationIbus . vel pulmonum ascIibus, vel aliquando etiam contagiosis se
279쪽
inter recentissimos incultam Epidemicorum Morborum Provineiam excolere , ac sentibus repurgare fategit, celebrem nimirum
Equitem Michaelem Rosia, Universitatis Mutinensis P. F. P. O Medicae Facultatis Praesidem Oe. Hic equidem merito faJ mancam atque incertam dolet hanc Medicinae principem Parrem, a nem Ine, neque ab Vs Hippocrate cuti fatar) satis enucleate propostam , is quidem non sine maximo Reipublicae damno , quum in nullo morborum genere plus periculi esse . in nulla re quam in hae Artem Medicam magis labare , fa-t ri omnibus nec e sit: Dolet fbJ. bubonicam Pestim , ut ut custodiarum diligentia vatiatam, ad nostra tamen usque tempora non semel Europae Pro υincias vastare : Ratis observa. tionibus sequentia asteria refeltit , Pestem feJ in aere quaerendam a in aquis, in herbis, in fructibus adesse venenum ianira vi , mephites . barathra , foricas , lc pulcreta , bellorum strages , epidemicos vel contagiosos Morbos posse producere , variolas fel homini esse connatas; celticam luem e coelo fuisse demissam . latens epidemicum fieri inhaereret
Contagiorum Miasmata is seminia fJ J tanquam genitalia
morborum femina , iisdem multiplicandis idonea, vocari Us rii: Galenum fgJ , populares, epidemicos nimirum , morbos et ais ciborum atque vieIus vitio enasci ρosse contendentem , reprehendit: Maeret hJ caecam hominum ιncuriam, qua pleramque Contagia . quae adhibita dis ipIma potuissent cito re- singui, obtentu Epidemici impune eυagentur , er multipliacata frage excandes ant : Denique haec summopere notanda
subdit bJ : se Fore autem ei bene speraudum est . qui hunc Κ k x Aerem,
280쪽
Aerem , quo sustentamur, liberatum lethalitatis infamia. simul cxcusso metu latentis. spirabilem, innocuum mortalibus restituerit: simul revelata ConIagiorum natura, deminutis vim tae periculis, audia securitate, pran antissimam Medicinae partem novis auctibus cumularit, . sumam vero nobis videtur,
eloquentem Lune Auctorem. h/Ice magnis perfusum luminibus hiscemet pugnantia Epidemicorum sMorborum rasomae Fundamcnta adstruxisse ; quorum summa capiIa, satis contracta. cultusimoque calamo quum scripta μι , ulterrorem resueuria
contrae ionem , ita se habent : Distinguendum, inquii f. J .esse apprime inter haec, ut nec Didemico arcanam pestilitatiS naturam , nec Contagiorum feminiIs epidemicam rationem& vim tribuamus . Distare late haec ipsa inter se: Dirimicum enim rediro ad ipsas Aeris conititutioncs , contagium perstare ipsum in seipso Ostendemus. Proin epidemIco corpora ad morbos disponi Α, ab Contagio eosdem excitari atque confieri Cons. nos. opus I. I 3. I l. 2 o. 62. O 2IF. is Qui
bus libris DbJ Hippocrates de Didemicis multa proposuit δε- Pienter atque praeclare, ii stacin pestiferos quoque, & pestes
ipsas complexus est: quandoquidem contagibrum ignorata ratione , pesti seros ab Epidemι eis non magis natura, quam Viatque pernicie distinguendos putavit Conser. no strum opus s. s. c. ct g. I 8. . . Primo equidem feJ DIAmicus quicumque est morbus, hic nullis affixus spatiis locorum aut tem- Porum , vagatur late per cuncta , quocunque eruperit simul multos prehendit, & uniformiter vexat. Apparet plerumque vere dc autumno , nec durat diu , sed altera tempestate Ortus , altera absumitur , dc quum deserbuit, desinit ; raroque nisi mutata facie revertitur M. Confn rum opus g. 27. ct a 8.
Contagium DdJ est quod e corpore , aut e fomite transit in corpus: Didemicuis contra illud est quod plures simul .& immediate prehendit . nempe quod a communi causa , atque loco, idest ab Λere, qui eo nunissima causa est, MEpi-