장음표시 사용
81쪽
cur variolarum causa ab universo aere miamatibus, ρ8r ipsum copiose diffusis, inquinato deducatur, scd solis inrasimatibus,scse pene in infinitum multiplicandi potestate praeditis , Sccontactu . fomitιbus . vel aeris curto vehiculo ad vi tuus in corpora inlitientibus, perpetuo est accensenda . Ignis scintilla vallissima iacinora , amplillimos agros , ingentes urbes non semel succendit: Attamen communIa haec incendia non a causa his omnibus communi . generati . unioe alique originem trahunt, sed a vix visibili ignis particula. combustibilia corpora in sui naturam transmutante . ,. Indi . ajebat ipse deSauvages ca) luis venereae semina Europaeis communicaverant f cr isti Variolas concessere . Ex eo lues venerea in
Europa prius incognita inter populos Europae fuit disseminara . cr Variolae Indiarum regna crudeliter vastarunt. Aerisne, uti causae generalis , universialis , Omnibus communis, vitio hae binae pelles . venerea Europaeis , variolosa Americanis incognitae, disseminatae sunt, an unis contagiosis mias maribus , uti carumdem demonstrat transmigrationis historia 3 Porro intcr utramque hoc unum intercedit discrimen. quod venerea neque ad distans neque per omnem tam item contagium spargat , insuper quod non sit acuta . nec tantum semel, uti variolae , sed iterum atque tertio eumdem Corripiat : phoenomen a vero circa reliquas contagii proprietates habent quam simillima . Artis, maxime Gemicae, Opera. varia mIasemata in regno animali , vegetabIli atque minerali, a Mundi primordiis existentia. suisque delitescentia involucris. quotidie in medium veluti nova erumpunt: & ips Tum Varia mixtione alia atque alia tum saluti iera praesidia . cum lethi fera venena exsurgunt . Quisnam vero has mixtorum corporum in sua quandoque principia evolutiones novamia ata , quae antea non extiterint , & successu temporis
sensim genita proclamarit Z Quis ex potentissimis arte pr
duetis miasmatibus contagiosum morbum unquam Ortum via dit 7 Sponte autem in rerum natura nova mi mala generari posse. ratis Physicae principiis, cunctas res mundia Coae
82쪽
6rvas arguentis , simul atque experientiae adversatur . Nil obstat itaque, quominus credamus varioli sera miasmaIa mundo coaeva pur plurima & plurima saecula ex suo natali domicilio in exteras nationes haud advecta fuiste ; sicuti Lepraemiasmata . jam Mosis diebus, quindecim, nimirum . saeculis ante Christum natum . per A g tam , Arabiam atque Falesinam longe lateque vu ata , Europae non prius inclaruerunt, quam nostrae aerae saeculo duodecimo. post susceptas ad terram Sant Iam recuperandam belli expeditiones, & praesertim Hus militum multitudinis Lepra coinquinatae in Europam regressu : quae quidem , ercetis per omnes Europae provincias frequentissimis no conatis , saeculo dcc imoseptimo prorsus a nobis exulare coacta γ), nunc in Aia viros, Arabes , Iavanosque bb vel uti enrimica grassantur. Hypothess decima, Varisia ab invis bilibus animalculis per aerem votitantibus, seseque generatιone muti iplicantibus. proficiscuntur, inextricabili obnoxia est objectationi.
. g. s. Artis medicae atque Naturalis Historiae diligentissimi Viri Variolarum cssicientem causam Vermiculis, per aera volitantibus, adscripserunt , quin imo Ill. Reaumar, Swietento se referente, hisce Insectis, inspiratione, cibo . potu, extima superficie humanum corpus ingredientibus, cunctos epidemicos morbos produci posse assirmavit. Ab hac equidem hypothesi fere omnia Variolarum phoenomena perbelle queunt explicaria verumtamen & ipsa haud minori quidem vi, quam Rhamis aer pestiferus, occulta Ddenhami aeris diathesis, aliquod aeri inhaerens Boerhaavit, Huxhami depravata atmosphaera , atque aer mlasmatis inquinatus Savvagem . ad inevitabilem
illidit scopulum . quem laudatus S ietentus d sic describit: , , Sι minimorum animalculorum in aere congeries cau
83쪽
62 I a for/t pestis , Cr atiorum morborum epidemicorum , non posset ratemgι. quomodo per sevcram cultodiam pcstis arceri queat, ne ex una regione in aliam vicinam transeat , quod tamen toties fac um fusi e historsa docet . Omnes eu foris quantumvis etiam armatos falleret Ial um Ins ctorum in aere
g 6. En implicationes , ambages , ae nexus, quibus vel praestantis limi Elculapii Variolarum . rc liquorumque Ni-rimicortim morborum et athologian anichac undique impediverunt . Ubi igitur pro mea virili haec satis perspecta habui , haud immerito Variolarum doctrinam Gordii vinculo comparari polle autumavi miratusque tot doetissimos viros in re tam gravi fatiscentcs, satius duxi cum ill . Tr otio sa Diemerbrocchii verba usurpare , haec sunt ex litis arcanis , quorω in causas nos exat Ie scire noluit altissmas Conditor , meque a tam improbo inutilique labore manumittere . quam, ignoratis Variolarum origine atque causa, circa hujus morbi nataram verba cum reliquis, vel en igiliata posteris tradere. Novus ad hane laborem resumendum impulsus. g. I. Tres excesserunt anni , quo de Variolarum Pa- Ihoug a evolvenda amplius ne cogitaveram , quum bina infortunia, ut id oneris iterum susciperem , me impulerunt . Vigesimo quinto die niensis Aprilis anni 178 s. rabida canis di lcctum quatriennem nepotem meum Salvatorem inse-liciter momordit : Decimo vero die Maii ejusdem anni Mater ejus Domina venera sungorum veneno . irritis hactenus vulgatis praesidiis , praecociter extinguitur , triginta Octo annos nata , octo libcrorum parcns , mulier vere fortis , moribus integcrrima, ab omnibus complorata. Die decimo Iunii illius tristissimi anni Imriophobrae paroxysmusncpotem incessit, quem certe amisi sic in . ni spiritus primum vitrioli ad guttas duodecim, dein silphuris aequalis doseos ex aqua plantaginis & sirupo myrtillorum per vices exhibitus caJ Inocul. Giustis art. V. not. I XviI. p. 3i. Trad.
84쪽
tus ab orci faucibus eum abriperet . Hujusmodi hi fuerunt
casus, ut in altum animi moerorem me conjicerent. Hominum enim consortium , atque librorum ad rom medicam Pertinentium lectionem adhuc nolens sum aversatus. At interim & fungi. & canis rabidi venenum Variolarum de veris miculis hypothesim saepissime in memoriam revocabant. g. 48. Per idem tempus ad aliquid animi levamen aucupandum virum adieram. cui parens rerum natura suorum arcanorum nonnulla , quamoccultissime hactenu; asscrvata , in lucem cdenda tradidit, immortalem Caroum Bonnetum , Genc vensium Ingeniorum gloriam atque ornament m : abs quo haec edoctus ab: Haud probe infertur rem aliquam inexplicabilem esse. qtiod veteres nec νecensiores explicarunt a qaInImo Iioni summopere consentaneum est exspectare , ut observationes noviter factae atque deletiae . aceuratioresque in remi am perquistiones ad illas nos ducant phaenomenorum evolutiones, quas prias nec mente concipere poteramus: cujusque
rei causae ignoratio haud probro imputaνi cuique debeat. qui illam inquirat, aliud & haec incitamcntum mihi addere v debantur ad id oneris subeundum . Tumebat in me interim ad melanchotiam usque hypochondriaca affectio 3 unde , ut mihi imminens tam grave malum profunda salintem rerum diversarum meditatione extruderem , tantis impellentibus causis morem tandem me gerere ratus sum .
Consilium itaque inii in pectractanda Variolarum doctrina Viam ingredi a nemine, quod sciam, hactcnus tritam , r mandi, nimiram. introoiciendique, quaenam intercederet g Itim inter atque Variolas analogia sue Gnitas, atque quid horum morborum euique fuerit proprium o peculiare . quid
vero ambabus commune, una eorumdem avosi te instituta pha Nomenorum comparatione: aIiquid emolumenti humano augur tus generi, ubi pestis cum Variolis comparatio votis r sponderet.
g. 49. Varias itaque variarum specierum pestilitatum din
85쪽
sertationes ad institutuin assequendum perlegi ; at non alio quidem bono , quam quod quanicumque pene earumdem speciem novirer in Europam advectam fuisse compererim : caeterum hypothesibus obrutas fere omnes inveni . Ulteriori tandem perquisitione binas consequutus sum pestis historias opinationibus haud conspurcatas, ipsarumque Scriptorum auctoritate gravi ilimas 1, 8c quidem primam omnium antiquissimam a ThucyHde incohatam . & a magno Hippocrate absolutam , pestis nimirum lyius , quae Athenienses totamque Graeciam pussime mulctavit ; alteram . a Clarist. Hocceio ex gravi Auctore Procopio excerptam , pestis illius, quae Constantinopolim universamque pene Europam depopulata est . g. so. Dum vero Atheniensit pestis historiam accuratius intimiusque animadverterem, vel sub initio mirari non deinstiti 'Thuc dirim atque ImpFocratem illam nunquam ρsis . sed morbi, & sacrorum ignium nomine ubiquc dona sic. Ubi autem hujus morbi , horumque sacrorum ignium phoenomena atque tympioinata cum variolatum phoenomenis atque symptomatibus compararem ι ipsorumque ortum atque originem animo volutarem , comperi hos gravissimos Scriptores non pestim vulgarem sive bubonicam , uti hactenus ab Omnibus creditum , sed pcstim Variolosam ad amussim descripsisse. g. FI. His compertis , genuinum Variolarum Somicilium , smul & certum AEvum iptarum in Europam ingressionis, circa quae antehac praeclarissimi Medici frustra insudarunt . adinvenisse visus sum , uti Sc Demonserationem , quod VarioLe, quam Europaeis Nationibus sint exoticae, facillimo negotio ab his exturbari queunt. uti queunt o cet ri epidemici morbi Europae etiam alienigeni.
g. 62. Nos quod itaque urget, id unum quidem est ,
ineluctabilibus nimirum rationibus, ex intima Variolarum de epidemicorum morborum perspecta & vel uti extricata natura erutis atque deductis . evidentissime propositam horum morborum Extinctionem executioni peraptain demonstrare , postquam in apricum simul posuerimus εc VarioIaa
86쪽
Ias & eunctos videmisos morbos procul ab Europa suum habere domicilium : quod , ni fallimur , evictum iri confidimus.
g. s3. Horum vero morborum proposita extinctio ut suum sortiatur effectum, nec nostri , nec privatorum cujuslibet , sed sapientissimorum totius Europae Principum heroicum, utileque opus erit. Nec ulli dubitamus, quin ipsi, uti Rcipublieae Patres & populorum felicitatis Promorores , nec minus eorumdem vitae sanitatisque Custodes, collatis in unum viribus, hos exoticos morbos legibus executioni aptissimis a suis nationibus exulare nitantur, ut vetustissimum nitorem . amissum robur , masculam virtutem , & . quod summum , antiquam & hucusque frustra quaesitam hominum multitudinem , bonorum omnium fontem, ingenti suorum aerariorum emolumento , Europae jam pene exhaustae aliquando resti
g. s4. Haud inficias imus suturos esse nonnullos , qui contendent contagiosis morbis coinquinatorum hominum per nos proponendam Separationem , ab Hippocrate ad nostros hosce dies cun his Medicis notam atque perspicuam fuisse . Quidni , mehercule notam , perspectam , Omnibus cognitam y Attamen a Rhacie ad nostra usque tempora universa Europa hisce epidemicis morbis depopulata fuit , Aehodienum magis infeliciter vastatur ; quoniam ab omni-hus omissa Variolarum , epidemicorumque morborum B o rhesium accurata disquisitio , quae eas pessumdat . quaeque diras contentiones, quas ingeniolum meum perpessum est , antequam id genus praelidii profundis involucrorum latebris contectum , atque inexplicabilibus vinculis obstrictuin in lucem ederet simul & evolveret , apertissime demonstrat , separationis notitiam cognitionemque inuti.
87쪽
66 Britanniae per Si Pale a); Galliae per de la Condamine H,
Italiae per Anonymum eo exhortationes omnibus Europae Medicis factae, ut ore eum adversus Variolas Antidotum indagarent , simul & ad summos Europae Principes porrectae preces . ut leges interponerent, quibus insitiva Variolarum ρrρου- laxis longe lateque promoveretur, meridiana luce clarius manifestant, quid de nostra proposita Variolarum Extinctione Europae Medici hucusque intellexerint. Quid ' Hominum clades infriae Sc Hungaria anno I 13. d) , Maginae anno 17 8. e , Messanae anno I7 3. a peste bubonica. ut reliquas Praetereamus 1 a contagiosis vero morbis , ut unum
hic apponatur exemplum, praetermissis aliis innumeris, Plν-muthi annis II 29. II 33. 17 34. I 737. I AO. 17 a. I 743. 7 φ. II 6. O immaniter peractae . perspicue docent praesidium nostruin proph=lacticum nondum apposite fuisse usurpatum , nec unquam Europae totius Medici physicam illius rationem , qua fulcitur , satis perspectam , atque demonstratam habuisse. Nostri igitur instituti cardo circa proprium Variolarum Somicilium, atque Aetatem, qua in Europam irrepserunt, totus vertitur: quae hactenus a nemine, quantum scimus, inventa sunt. g. ys. Sophos interim nostrorum temporum humanitatis Protectores. qui almam Europam hominibus exhaustam comoplorant, animum quaeso in haec intendant, atque justa per- Pendant lance, num inter varias, quas enumerant. ejus de- Populationi 1 causas, patratae a Variolis contagiosisque morbis per tot saecula mortalium strages reliquis omnibus principatum praeripiant. Literatissimus quidem ac philosophicis disciplinis apprime excultus, recens Siciliae ornamentum, Ioan. Augustinus de Cosmi, Scholaram Normalium nuper institutarum ,
88쪽
Regi, jussit, in toto Regno jam Moderator, in suo perquam absoluto opusculo sum, indubitaro asserit, auctam Civitatis
Catanensis multitudinem insitivae Variolarum Prophylaxi maxima ex parte deberi. Quid non igitur Cunctis Europae Nationibus erit praestitura , ad hominum comparandam frequentiam , hujus Pettis, reliquorumque contagiosorum morborum omnimoda Extineris p g.s6. Enimvero, consecto per Dominum de tu Condamine η adhuc mitiori calculo ex necrologicis Observationibus quadraginta annorum , Lutetiae Parasorum . octingenta hominum millia comprehendentis o, mille quadringenta quadraginta ipsorum quovis anno Variolis extinguntur ι & in omni Gaiatia, sexdecim centies centena mortalium millia enutriente G, intra annum ultra viginti octo eorumdem millia variolosa occumbunt peste . Londini e post admissam & excultam Uariolarum insitionem, Per notata quadraginta duorum a norum necrologia, hominum sexaginta quinque millia & se. ptuaginta duo Variolis naturalibus perierunt . Ex Dominori Voliaire anno II 23. Lutetiae Parisiorum viginti incois Iarum millia Variolis sunt occisa. Si itaque stemus citati dela Gndamine calculo , demusque universam Europam hodienum intra fisos vastissimos confincs hominum millies mille millia & quindecim centies centena millia solummodo conistinere; patet apud Europaeas Nationes quovis anno his cenis tum saltem hominum millia, quorum maximam partem, imo totam, infantes atque pueri humani generis propagationi deis stinati constituunt, trucidari. Igitur intra brcvissimam quinis quaginta annorum hominis aetatem Variolae apud Europam decies centies centena puerorum millia e medio tollunt. Οe caecatos ab hac Peste, decurtatos, aurium Sc oculorum per-
89쪽
68petuis fistulis mulctatos . puellas deturpata quae non ad menses duos, uti Iephtis Atia, sed per totam vitam virginitatem suam. non sine societatis perturbatione, plorare coguntur, praetereo: tantummodo cordatos Viros obtestor, adeant generationis calculum, ab uno conjugio intra taculum unum promanantis, per Cl. de Mauperta s, in quadam ex suis philosophicis epistolis, quarum copia mihi nunc praesto non est, initum: quo, aucta ratione a binis ad bis centum hominum millia, quotannis apud Europam Variolis peremtorum, hisque additis nascendis ex peremtis. & qui ab illis nati sui Dsent, computent innumeras millies mille millium perditorum myriades: tum adjiciant, si fas erit, calculum centenarum millium mortalium, qui intra Europam unius anni curriculo Mom
illis . Purpura, Iuliaribus. Petechiis . Dysenteria , Angina , aliisque contagiosis febribus praecoci pereunt fato , &ubi, quot intra taculum ex his reliquis generari potuerint,
resciverint , pensitent num horum omnium mortuorum at que non natorum numerus qualemcumque imaginationis vim exsuperet.
g. 7. Hoc quidem pacto claram ipsi habebunt largifluam mortium originem , unde in Britannia infinita illa hominum mutiιIudo, quam vel admirans Cajus Julius Caesar a adnotavit, nunc dierum summopere desideretur; unde princeps Olim provinciarum pulcherrima sacraque Roma , quae sub Claudio Nerone octogies centies centena millia in .colarum numerabat, hodie vix centum & octoginta millia foveat. Hostilia equidem civiliaque bella vetustis illis tem Poribus posteriorum frequentiora Be cladibus infestiora fuere: haec autem virorum robur infirmabant, quod salva puerorum caterva quantocyus Reipublicae restituebat . Pestis ipsa bubonica, post longa temporum intervalla recurrens, se
racissima hominum germina vel senescere linquebat: ubi vero Variolae reliquique contagiosi morbi in Europam irrepserunt , cunctas ipsius regiones perpetuo circumvolitantes, indefessa
90쪽
eruentaque sua falce humanae generationis propagines maxima ex parte obtruncarunt , etiamnum obtruncant , inque posterum, nisi extinguantur, Obtruncare non desinent.
I. S8. Ratione . praecepta. leges, quas humanissimi viri expostulant ad humani generis frequentiam apud Nos asse quendam, si non prorsus irritas, summopere saltem infirmas
judicari debent, tot innumerabilium praecocium mortium ma nente vigenteque causa . Quod si nostrum prophylae ι cum praesidium ad hos omnes epidemicos morbos extinguendos aptum, firmum atque inconcussium reperierint, eosdem Oramub obtestamurque nostros apud Europae Principes ut juvent
labores, conatusque sublevent , quo &, quod diligunt, genus humanum a tot infaustis malis illaesum servare, & , quam Perardenter amant, Europam, brevissimo temporis cursu, suis oculi 3 , uti candide opto , vegetam, pulchriorem robusti
g. sy. Quod reliquum est hoc in opere praeter certain rum observationum collationes sive analogias. & conelusi nes seu corollaria, eX nuda , haud vero hypothetica, rat rum factorum contemplatione vel sponte profluentia , alque inventum Uariolarum Dimicilium , inque Europam primam earumdem detectam Incursionem , nil , quod hactenus vulgatum non sit , reperietur . Si quod autem eκ demon stratis rationabilius emerget Frincipium , quo novissimis diebus morborum omnium Pathologia facilius fortasse nucleari poruerit , id quidem haud nostro nimium infirmo ingeniolo , sed collectarum observationum atque factorum firmo simplicique nexui tribuendum erit . Quae verophoenomena certis observationibus explicari nequiverint, problemata constitvcnt fulicioribus ingeniis evolvenda. Inde est, ut vetustiorum s mul atque recentiorum indubias observati nes iisdem verbis , ac in suis extant codicibus, maxima eXParte excripturi erimus; tum ut suam cuique laudem poste-Fitas rependat, tum quia praesens Institutum non contractae elocutionis. qua nos caeteroquin destituimur, ostentationem. sed videmicorum morborum in Europa Extinctionem oppe- Iitur . Tantum vero abest , ut hoc opus numeris omnibus