장음표시 사용
51쪽
utimur, referre oportet. De sporadicis ibidem subdit: tauum vero omnis generis morbi fiant eorim tempore, palam est victas singulos singulis causas esse . Noverat certe magnus se. nex sporadicos morbos ita populariter quandoque grassari, ut aegrotorum multitudine ipsos epidemicos aequarent; unde, ne posteri Medici in iisdem assequendis in errorem inciderent, haud supervacaneum existimavit aliud di agnosticum, quo inter sese sporadici ab epidemicis discriminantur . signum apponere , nimirum, quod omnis generis morbi sunt eodem tempore . ut ab epidemicis discernet et , pro quibus ait : uando ab uno morbo multi homines corripiuntur eodem tempore . De eudemicis tandem atque eonstitutionatibus faJ
scripsi: Morbi autem populares iras hi sunt : ac viris quidem hi morbi s popularcs nimirum J vernaculi sunt : praeterquam s quis omnibus communis ex temporum mutatione ingruat . Igitur ex Hippocratis doctrina popularis grassatio omnibus quatuor morborum generibus ita communis est, ut ab eadem , minime dignosci poterunt morbi cujusnam sint generis. Unicuique morborum Generi suos es proprius atque indivi duus charaeIers suaque causa . g. 2 o. Cuique appositorum morborum Generi suam Π socrates peculiarem, it lique propriam causam attribuit. De morborum causis quid cm in genere ipse bd haec sancivit rSubiiciam mox se illud, quod non aliunde tinquam veri.
mile sit morbos evinire , quam inde , si is aer J aut
plus , aut minus . aut cumulatior , aut morbidis sordilus inquinatior tu eorpus se ingerat . Unde eruitur acrem omnium generum morborum generalem ex Hippocratis mente constituere causain. scd diversimode pro ut diversae sunt
52쪽
jun htiones aperte docent . Specificas vero cujusque morbor . in generis causas haud praetermisit s de quidem dc γ demicis fa J sic loquutus est : Vtium unius morbi popularas grassario cons ιt, manfestum es diaetam non esse culpabilem . sed quem trahimus spiritum , sue aerem In camo is a palamqne est insuper eum ipsum spiritum sive aerem
morbosam aliquam exhalationem habere. Huius morbos exhalationis vocabulo, scuti morbidarum sordiuis hic paulo supra J & morbidae excretionis O S. I s. J Hippocratem mi asinata sive seminia contagiosa significare , quae modo ex criptis illico adiicit vcrba , clare testantur: Eo itaque, sub
dit, tempore homines in hunc modum commonefacere oportet, Drmιrum, ut diaetas non permutent , quia morbi causa nouexistunt . . . Providendum vero ut quampaucissimus aeriσrn fluxus in corpus ingrediatur , o ut sue irae qtiam Ier grinissimus exsat: regionum etiam locos , in quibus morbus eo istit, quantum ejus feri potest, perretitare oportet. Quo monitu prophylacticum epidemicorum morborum praesidium satis per speetivit sibi fuisselaeclaravit, morbidae, nimirum, ex cretionis fugam. Qui vero factum sit . ut Hippocrates de epide Icts morbis generalem non conscripserit tractationem, Galenus bd hanc protulit rationem: Nullum autem, inquiens , e Git/Wrem de pes e s Hippocrates J confecit librum, quoniam ex epi Omras unum ege illam per libros epidemurtim demonstravit. HiP-pocrate S itaque epidemicorum morborum causam aeri haud qua-rςnus ua natura pestifero . maligno, putrido , sed quatenus .moroivis fordibur . morbosaque exBalatione, miasmatibu1 ni mirum contagiosis inquinato , accentuit . Et ipse Galenus et sensibilibus quatuor aeris qualitatibus, tanquam effacientibus omnium morborum causis, totus fuerit involutus, tamen de Atheniensisium peste Thucydidis aetate Vulgata
non ambigit asserere sed quod forte per continuum ex PD
53쪽
thiota quaedam putredinis fluxere contagra . his, quorum eo Fora erant ad patiendum parata . febrium eausa futura i &paulo supra faJ scribit : Psilenti morbo laborant um eon- mersatio periculosa . ne inde contagium contrahatur . quem admodum ex scabie se lippitudine. In re tam evidenti piget plura congerere . Cuicunque systemati addicti assentiri debent uni fraca rio expcrientia duce asserenti foJ : For
male febris pestilentis es esse febrem per se includentem se-
mnaria contagionIs lethatis ι propter quam causam quae evenenis fiunt febres, Iethales quidem sunt, sed non pesιθη- res , quonIam contagiosae non sunt: carent enim eo , quod formale es, ct per se ratio pestilentiae . Cons. g. I . O Is, g. χχ. Datur itaque Genus morborum epidemicorum, quorum proprius & peculiaris character , quo ab aliis morborum generibus longe distat atque discriminatur , id quidem eii , ipsi inesse s g. xo. J miasmata sive seminia contagiosa , quibus f g. 24. & Is. J ex suo natali solo . sive domicilio in regiones adhuc longinquas hominum commercio propagatur , & per totum terrarum orbem disseminari potis est . g. 22. Vitanda es improba siren desidia . 8e disquirendum . num Hippocratica morborum omnium partitio observationibus ac experientiae conveniat , quidque reliquis tritus ipsorum generibus commune ι M quid peculiare atque Iroprium unicuique insit , quo caeteri carent: res quidem ardua , scd quae genuinam morborum Pathologiam in rectam viam fortasse ducere Valeat. g. 23. Adeamus magni senis Coi librum de acre, aquisse locis . Inveniemus hunc Medicinae fundatorem, peragratis non paucis Asia atque Europae regionibus , multorum populorum morbos vernaculos sive endem cos descripsisse , &prae caeteris incolarum ciri a Phasim . fluvium omnium stagnantissimum, atque paludem Marotidim. Eudemicos hos morbos
populariter grassari, acutissimis subribus, phagaedenis, pullulis
o Ibid. cap. Il. p. 3 . B. De Morb. contag. lib. II. cap. III. p. 36. A.
54쪽
Iis nocturnis , suppurationibus, alvi profluusis, dysenteriis . perpetuo colore icterico . aliisque id genus symptomatibus
stipati observavit , ipsorum efficientes Causas ab aeris . temrae , atque aquarum vitiis promanare affirmans , & quidem cuique locorum propriis , atque peculiaribus : unde illos morbos regioni peculiares is patrios , simulque vernaculos
asseruit: temporum tempestatumque vel magnas mutationes diversos afferentes morbos enarrare haud omisi a aestus vehementes, hyemes fortes, multas pluvias, rursumque diutinas siccitates , Ventos plurimos, aliaque variis locis incum-hentia morborum discrimina adnotavit: At vero in tota en-demicorum morborum inter se dissimilium , adhuc ex locis palustribus magnisque aestubus procedentium . pertractatione ne verbum quidem unum interposuit , quo argui posset aliquem enimιcum morbum, tam Asiae . quam Europae incolis proprium . contagione unquam fuisse munitum, vel extra proprios lares propagatum . Unde conjectari licet peragratas ab Hippocrate Asiae , Europaeque regiones naiasismata , sive contagiosa morborum seminia minime fovis se , neque eructasse ; quum magnus Senex alioqui solertinsimus . si adfuerint , innuere non praetermisisset . Galenus, ut g. I . notavimus, morbos definivit endemicos, qui singulis habitationibus veluti cognaIi incolas nullo non tempore
nus commune multis. quod in regione superυenit acceditque, endemumque vel endemium appellitatur , quasi patrium arxeris aut vernaculum is . Non est cur mihi denegetur fides. Dum re; ipsa quotannis etiamnum loquatur . Ab anno reis
paratae salutis r 61. ad III 3. Francavillensibus medicinam feci . Horum urbs , jam anno III 8. diri praelii inter HAspanos Germanosque theatrum, aquilonari AElnae basi posita, nimiis aquis irrigua , montibus, qui binis tantum angusti Dque hiatibus, quemdam ventorum perflatum admittentibus , intersecantur, undique circumvallata . depressiore pinguim-
co Cl. vll Comment. I. in lib. Hipp. de rati vict. in morb. t. text.
55쪽
moque solo jacet. Eius pIebs rei olitoriae, lino, cannaboque
maccrandis parandisque eli addicta . aestivo maxime & autumnali tempore Atmosphaera olida , crassia , saepius caliginosa , & non semel parvistimarum cinericci coloris mulcerularum examinibus obstita, ipsi incumbit, praecipue circa loca, ubi illae merces expurgantur , ac extrahuntur . Quo vis itaque anno nunc Ocyus, modo tardius per aestatem atque autumnum febris endemica ejusdem aggrcditur incolas . &quidem nunc intermittens . jam remittens , aliquando continua ἔ nunc mitis , modo malignis stipata symptomatibus, pro ut anni tempestatisque scri conditio , populumque iis laboribus deditum prae caeteris discruciat . Quicquid per id temporis in me virium diligentiaeque suit , eo semper summopere impendi , ut detegerem an enimica hujusmodi febris aliquod foveret contagionis miasma , de quo mihi
Cavendum estet . At per undecim annorum Curriculum, accuratissima adhibita pcrpensatione . compertum habui end micas illas febres, etsi quovis anno diversos iniissent laedendi mores, nunquam tamen vel in ipsa civitate, vel in ejus vicinia aliquod sparsisse contagium . Tres enim epide mici morbi , quibus per id temporis operam medicam praestiti, febris nimirum petechialis contagiosa , Variolae . hasque sequuta puerorum S enteria . qui contagio vulgati sunt , haud eodem loci nati, sed aliunde illic commercio fuerunt asportati. g. 2 . Quorsum haec tam altis petita principiis' En ratio. Praefulgens Germanicae Medicinae sydus L. B. Van- vieten in Commentario Aphorismi a Boerhaavio sic cxarati: Tamen vix nisi contagio humano , quod miram, morbos excitare, haec sa) loquitur : .. Illud incognitum . is toties inexplicabile in aere haerens, quod vel mi elae vel simula ratione nostrae maehinae
nocet, per contagium in humano corpore ex hac causa natum
videtur se quamlatissime di ndere . An ergo omnes morbi epidemici sunt contagiosi, & ex contagio ab homine ad dominem delato nascuntur y Vix videtur hoc de omnibus morbis
56쪽
bia epidemicis statui posse . Sum duplicer tertianae . quae, protractιs paroxysmis. aemulantur febres continuas, autumnaiali tempore grassantur, licet numerosi decumbant his febribus. non potui observare quod contagium spargerent tales aegri Nam dum ad alia loca transferebantur tales aegri, via ab his febribus convalescentes , non inficiebant alios homines. In mitioribus morbis epidemicis, tertianis vernis, verbi gratia , nemo de contagio cogitat , is nutae adhibentur eaut
Iae . Imo febres tales epidemicae, pessimis symptomatibus stipatae . quae non levem malignitatis suspicionem dabant , non fuerunt contagioste . Dum anno hujus saeculi quinquagessimo sexto , Targion. ToZZetti de l' insalubrita delP aria della
Ualdini evole tom. I. pag. m. m. II 3. ob noXia paludum csfluvia, pessimae febres epidemicae grassarentur, quae s iis magnam hominum stragem edebant, erumpentibus exanthematibus , perechiis , maculis gangraenoses latis valde in corporis per heria , parotidibus , ali que malis s Iomatiabus , pernie osam suam indolem testabantur fatis, tamen nouerant contagioste. Nam in salubri aere degentes , Leet in domos suas recepi ent homines epidemicis his febribus δε- cumb ntes , tamen non inficiebantur: Dum in ptiriori aere .eIIam montano , viventes ad vallena morbosam hanc defendebant , operam suam locaturi pro messe ali que laboribus . pus; me aegrotabant satis cito . is ad suos reversi non spargebant contagium. Adeo autem morbosa erat aeris in valle ιndoles , ut es iam illi , quι non laborabant morbo epidem i-CO , naturali calore deperdito , or facie hippocratica referis rent cadav/ra ambulantia . Ergo communis causa in aereh.ercns potest epidemicos , o quidem mali morit , morbos producere, qui plures quidem assiciunt eodem tempore , nee tamen ex uno homine in alium transeunt communicato conintagio . me dum considerabant quidam , venerunt in hane opinionem morbos epidemicos, imo pestem ipsam , vel nunquam , vel quam rarissime per contagium propagari , sed tantum pendere a quadam noxia aeris qualitate . Multis se satis speciosis argumenris hoc probare conatur Plague no
57쪽
contagious distase pag. 13. cte. O per totum anonymas
auctor. cte. Hactenus Smieten.
g. Is . Nemo hunc nostrum improbabit laborem verbi ep demici etymologian in scenam reducendi, si recte animadverterit dormitantes quandoque Medicinae Coryphoeos ipsam in hominum perniciem penitus evertisse . Quid y Epidemicine morbi, praetermissa ipsorum genuina definitione a rei medicae Proceribus g. 14.. constructa, ac eorumdem g. IO. XI. Proprietatibus , non omnes sunt contagiosi 2 Satisne erit duplicibus tertianis autumnalibus , mitioribus morbis Vernalibus . pessimis & mali moris Tozαetranae Saltis morin bosae febribus, & iis , quas innumera apud Europam morbida paludosaque loca quotannis per aestatem eructant , magnam hominum fragem edere. vel populariter grassari , quoad epidemicoram morborum classem evehantur , contempta Hippocratis observatione, qua fg. I9. instruimur quodcunque morborum genus, ipsum etiam sporadieam . vel saepius . vel aliquando populariιer grassari y EXanthematane , petC-chiae, maculae gangraenosae, parotides, aliaque mala symptomata, absentibus contagiosis I. 2 o. miasmatibus , epidemicum per se constituere valent 8 Id negat Hippocratis g. 23. doctrina . Si morbi a Sallistento g. x . enumerati inter epidemicos recensendi essent. epitheton enrimicum c ro medico exulet necesse est. Tunc vero quo spectabunt Illustris hujus auctoris binae illae definitiones: ,, Luando a mombi perpetuo in quodam loco grasiantur , tunc vocanIur morbi redemti, Isse inquilini t Ee: b) , , Si ex loci natura o Istumorbi oriantur, illorum causa perennis manet, semperque arisunt, ct dicuntur endemiit s autem quodam remore tantam regionem pervadant, vocantur epidemiei . , , Morbosae valtis se-bres quodamne rempore illum pervadunt locum , quo Vocentur epidemicae an vero quotannis ibi grassantur, ex ejusdem Dei natura is situ oriuntur , illarumque causa perennis ruis
manet, semperque sic adest, ut dici debeant endemicae I Sub-
58쪽
versa equidem generi ea morborum omnium divisione a magno Hippocrate g. 18. firmissime posita , confusaque
. verborum etymologia , mirari haud debemus opinosissimam anonymi propositionem , morbos . nimirum, epidemicos , imo sem ipsam vel nunquam, vel quam rara me per contagium propagari, sed tantum pendere a quadam noxia aeris quatita te . Quandoque paradoxi studium tantam peperit Idaearum Perturbationem, ut etiam. ipsis observationibus denegata fuerit fides. I. 26. Datur itaque g. 13. 24. morborum Genus en-demicum , ex locorum natura & situ procedens , omnibus commune, & populariter, ut epidemicum, gramans . multosque Perimens, & quidem intra suum tantummodo domicilium ;ubi quotannis dum viget ejus causa perennis , serocit , ea
mitescente mitescit: unde ab epidemico, extra suum natale solum transvecto, & quodam tantum rempore regionem perva dente , dissert. Summa vero Europae totius endemicorum mor.
borum ab epidemicis differentia, illa quidem est, nulla ipsos possidere contagiosa mi asmata , de ultra suos lares non age re , quam differentiam suboluit Cel. Fcrnelius , ubi scripsit a): A me putrida consitusto si a terrenis exhalationibus profecta est, etiam circumjecto aeri permixta pestilentiae causa tatui non potest , quam ne epidemicum quidem morbum , ut supra dicebam, sed dumtaxat cndemium possit
cere: ,, utpote . nimirum , quod terrenae Europae exhalationes contagiosa morborum semini a nulla habeant. g. 27. Sumptui ne pareas, sapienter cuidam amico scribebat M. T. Cicero , uua in re , qua ad valesudinem oporsit. Agitur hic de totius Europae ad excidium usque pertur bata valetudine in primigenium natur e statum restituenda . Taedio itaque nemo assiciatur, si circa universalia noster ulterius producatur sermo . Inquirendum . num adest Genus morborum constitutionale ab aliis generibus diversum . ,.
rationes Iemorum, inquit Hippocrates bb potissimum pariunt
59쪽
morbos , ct in temporibus magnae mutationes aut frigoris, aut caloris. θ atia pro ratione eodem modo : Et alibi a scriptit e Mutationes maxime pariunt morbos o praesertim . maximae, o in temporibus magnae mutationes, o in aliis. Apud Sennertum legimus haec ι : ., Annotavit Forestus tib. VI. obf. 3. anno I 18 o. sex septimanarum spatio tussim &catarrhum quemdam epidem tum universam plane Europam pervasisse , iIa ut intcgrae familiae eo malo corriperentur uerantum vero abfuit , ut id malum lethale esset o pestilens.
tit etiam vix millesimus eo interierit. se Forcsti monumentorum copia nobis deest, quo hujus mali toti Europae communis causam , a Sennerto transmissam, considerare potuissemus. Verbum attamen epidemicum nobis haud satis est, ut creda.
mus id morbi genus fuisse contagiosum . quod epitheton epi-demiam . hic abusive usurpatum , necessario g. I . in denotat. Qui equidem .sex septimanarum spatio. universam Europam contagio, hominum commercio communicando, . I s. pervadcre potuissici. ut ut potentia, portento simili, sese disseminandi fuisset praeditum Τ Qui tam cito ac repente suam amisissct grassandi saevitiem y Malumus itaque ex magnauci repentina temporum mutatione, quae maximam orbis terrarum partem lapissime percurrit , ortum suum habuisse ι quaeque in meliorem statum mutata, morbum, quem produxerat, brevi extinxit. Clarisi. Ramazminus de anno I7o9. e haec praefatur : se Lubes in praegressae hyemis algidam ct ni. Cosam tempestatem, quae frigoris vehementia atque asperatate non solum Italiam , verum universam Europam tanta hominum , ut omnium cujusque generis viventrum strage male mulctarit , philosophica se medica indagine inquirere , quod si tam portentosi frigoris veram ct germanam causam in apricum eruere non dabitnr Crc. Dein subdit tauam infesta, quam pernicialis humano Generi fuerit hνemalis haee constitutio , Gr quaenam morborum genera invexerit , nemo
60쪽
s qui ignoret. Frequenti ma fuere in hae eiυitate Mutinensi ) , ut de atiis taceam, funera, ac nulla pene domus et isa es , quae pullam vestem non induerit . Primo quidem teneros infanter , decrepitos fenes, is robustores viros , nec solum minutam plebem , sed non paucos quoque ex strocerum ordinibus hyberni frigoris violentia in obitinae censum δε- duxit . Tusses, destillationes , pleuritides , peripneumoniae. dyspnoeae, se morbi id genus dominatum obtinuere . Rationi autem consonum fuit, ut hujusmodi assiectas populariter gransarentur . Sicuti enim austrina tem pestas capiti infensa est , ita aquilonaris spiritalibus organis est maxime infesta . Possumus equidem adsititiis comis adversus aeris injurias ealis variam munire, ac bene ela dati se palliolati corporis extima a frigoris rabie is morsu possumus tutare s at quomodo visceribus in pectoris cavea contexuis ab aere rigidiori
prospici potest , si ab indesinenti is reciproeante aeris inspirasu θ expiratu vitam precariam habemus P Non es ergo quod miramur, si biee hyems, glaciali aura per ostium patensrhoracis penetralia subeunte , tam diram hominum , ct cujusque gcneris animantium cladem ediderit, , . Probe hic notandum venit accuratum Medicum Ramazetinum hisce mortiferis morbis, & quidem populariter grassatis, a magna temporum mutatione, sive ab aeris glaciali constitutione progeniris , epidemiei nomen haud indidisse. Pergamus vero. Dubι- rabat , inquit Uan-Sωieten, Reaumur. an non catarrhippidemici, quales eirca Mim anni 1731. O primis mensibus 273 3. per totam Europam grassabantur, producti fuerint ab aere insectis repleto potius , quam a nebulis frequentibus . uum enim aer prae primis in pulmones agat , hoc videbatur ver mile . Sed hyemalis tempestas insectorum propagationi minus favere videtur, is dum Reaumur recenset obse vata D. Cossigny eirea thermometri altitudinem facta , norat . quod ex ejus literis, versus suem Decembras I 732.
scriptis, dissic rit, similem morbum in insula Bourbon, quae in Africa sita es, grassari eodem tempore imo constitit