장음표시 사용
131쪽
Gesta Ierosolyimis , mente Mart so in
3 calumnia de sabbato refellitur.
tem respondit eis: ' Pater meus usque modSOperatur, & ego operor. Propterea ergo magis quaerebant eum Iudaei interficere r quia non solum solvebat fabbatum, sed & patrem suum dicebat Deum, aequalem se faciens Deo. Respondit IESUS, dc dixit eis r Amen , a mea dico vobis: Non potest Filius a se facere quid- . quam, nisi quod viderit Patrem facientem. quaecumque enim ille fecerit, haec de Filius umiliter facit. Pater enim diligit Filium, de
qualem esse, ope- omnia demonstrat et,quae ipse facit: dc ' maj rando scilicet una rahis demonstrabit ei opera, ut vos miremini. Sicut enim Pater sulcitat mortuos, dia Vivificat: sic & Filius , quos vult, Vivificat. -- sque enim Pater judicat quemquam: sed omne judicium dedit Filio, ut omnes honorificent Filium, sicut honorificant Patrem. Qui non honorificat Filium, non honorifieat Patrem, qui misit illum. Amen , amen dico vobis, quia est actio Patruct raui verbum meum audit, Sc credit ei, qui mi-Fih ci sit me, habet vitam aeternam, dc ' in judi- Misis , Cium non venit, sed transijt a morte in viis his demonstra- tam Amen, amen dico Vobis, quia venit ho- bit. i. Patermis ra, Ac nunc est, ' quando mortui audient vo-jora opera, b cem Filij Dei e dc qui audierint, virent. Sicut qua magis testem enim Pater habet vitam in semetipso: sc de turdiuiuam po- clit & Filio habere vitam iri semetipso o Apore tram,dem testatem
per Filium coram vobM ct omnibus Jectanda edet. Tali opus est mortuos e monumeηtis eos Drare,ac vita restituere, ut mox sequitur.' In judicium non venit .i. Iu ultima die non Abibit damnatioris judicium. Ita exponit S. Augustin.' Quando mortui Are. De Iaseam ad vitavi revocando potisini vi bis serui vili ldetur. Francis vi Iucas, Tolet vi 2 at . I. Pater
stendit Christia se sabbatum non
violare , si ueDeo Patri 'o ἀ- cum Patre a muri principio, ν
omnia etiam a bata, opera ea Lm . mun lum gubernando, conservando, sanando. Eadem enim
132쪽
calumnia de sabbato refellitur.
Gesta Ierosolymis mense Martio in Paschare.
est. Iudiciu enim ab homine. Ia jsinius.
testatem dedit ei judicium facere, a quia Fi
lius hominis est. Nolite mirari hoc, quia ' venit hora, in qua omnes, qui in monumentis sunt, audient vocem Filij Dei. dc procedent qui bona fecerunt, in resurrectionem vitae: qui vero mala egerunt, in resurrectionem ju
dicij. Non possiim ego a meipso facere quidquam. Sicut audio, judico: dc judicium meum Vη '
iuitum eli: quia non quaero Voluntatem mcam,
A seu voluntatem ejus, qui misit me. ' bi ego te' exerceri nisi testimonium perhibeo de meipso, testimonium meum non est verum. Alius est, qui testimonium, perhibet de me e & scio quia verum est testimonium, quod perhibet de me. . Vos misistis ad Ioannem e & testimonium per- ς ας hibuit veritati Ego autem non ab homine te
stimonium accipio: ' sed haec dico, ut Vos salvi zbst , ii.
sitis. Ille erat lucerna ardens, & lucens. VOS ' Si ego i autem voluistis ad horam exultare in luce ejus stimoniu &c. Ego autem habeo testimonium majus Ioanne. Si ego ut ho opera enim, quae dedit mihi Pater ut per- mo te intonium nclam ea: ipsa Opera, quae ego facio, testia ροημαρ de me
monium perhibent de me , quia Pater mi fit qmdume & qm misit me Pater, ipse testimo- ί:uQ 3 mum dicto non adverinsatur quod Christus dicis Ioan. S. v. I . Si ego testimonium perhibeo de meipse. Iverum est testimonium meum. Ibi enim loquitur ut Deus,his ut homo. Nota his sub- di quaruον lsimonia,quibin Christus se Messiam probat primum scilicet Ioannis saptista, ldeinde tribus alijs majoribus testimoniis quam Ioannisiverum vid. qua faciebat, Patris, ct 1
Sed haec dico &c. Set in hujas loci est: Ioannis ustimonium non ob id vobis proseis sto, quo quantam ad mepertinet, ego opus habeam commendari Ioannis tesimonio , c momni humano testimonio superior m sed ideo,ut vos,qui ob infirmitatem vestram Ioanni qmagis,quam mihi attendistissalvistis. Ita Iansienius o Toletus. Nota hIc agi de testim gulo Christi praesentis,quo ait Christus, Dantum ad se pertinebat,si non indiguisse: Apostoli Iper ρ ps ejus in calum ascensem telimonium de eo reddiderunt. I
133쪽
Gesta Ierosolymis mense M irtio in Paschale.
8 o Calumnia de sabbato refellitur. nium perhibuit de me neque Vocem eius Umquam audistis, neque speciem ejus vidistis:
dc verbum ejus non habetis in vobiS manensequia quem misit ille, huic vos non creditis. Scrutamini Scripturas, quia vos putatis in ipsis vitam aeternam habere: & illae sint, quae testimonium perhibent de me: dc non vultis Venire ad me, ut vitam habeatis. Claritatem ab homini-bUS non accipio. Sed cognovi vos, quia dilectionem Dei non habetis in vobis. Ego Veni in nomine Patris mei, & non accipitis me : ' si alius venerit in nomine suo , illum accipietis. ω erit ipse Ami- Quomodo vos potestis credere, qui gloriam ab christim,quem pro invicem accipitis; & gloriam, quae a solo De Mep ψ recipimi est , non quaeritis' Nolite putare quia ego accu'Issiaiahm ς' m saturus vos apud Patrem: est qui accusset VOS M oyses, in quo vos speratis. Si enim crederetis s. Hierou ruit, bloyi , crederetis forsitan & mih 1. de me entiri Chrysostomus 2 ille ' scripsit: Si autem illius litteris non credi in alii passim. tis: quomodo verbis meis credetis'
' Scripsit, passim vid. in Pentateucho. Respexit autem potissmum ad istum Dellteronomi, Iocum cap. I 8. v. I 8. Prophetam suscitabo eis de medio fratrum suorum Ece. qui expendendus ct conserendus est cum illa Genes 49. v. IO. Non auferetur sceptrum de Iuda &c.
dicationi a. r. itinere Galliaam versus , discipulos fumelicos, G ita in reditu spiris in sabbato origentes Pharisaei frivole carpunt. 2. Christus malevolos con utra; sussique defendit.
Matth. II. I. Marc. Σ. 23. Luc. 6. I. Si alius venerit dec. Id est, si venerit Pseu opropheta, rei Pseudochri-Du Tulis maxi
in Galilaeam sub initum Maij, circa
ET fastum est iterum φ in Sabbaia
to secundo, primo, cum transiret percundo, primo. idest sabbato optici, sive bis primo, aut bis solemni, hoc est die septimo bebdomada concurrento cum alio die festo. Ita Franc. Lucas. Aut potius sui Corn. a Lapide) sabbatum primo primum dicebatur id quod in festa paschalia incidebat secundo primum vero, quod in ρμ αβ l entecostes, q- 6. Maj celebrabatur,circa quod tempus bacgesta punt. Ita illa.
134쪽
Gesta in reditu in Galilaeain sub initium Maij, circa Pentecosten, ut infra. 1. Reg
per sata, b discipuli ejus esurientes . coeperunt progredi, & vellere spicas, ς & manducabant confricantes manibus. . Phari itet autem videntes, dixerunt ei: ' Ecce discipuli tui faciunt quod non licet facere sabbatis. At ille dixit eis : b Numquam legistis quid fecerit DaVid, quando Eeee dis necessitatem habuit , & esurijt ipse , dc cipuli tui dec. qui cum eo erant' quomodo introivit in Lucas ait, eti.im domum Dei, ' sub Abiathar principe sa- discipula hoc ψ-cerdotum , & panes propositionis man- βm pus ducavit , quos non licebat manducare , QSSld Dci- nisi facerdotibus, & dedit eis qui cum eo l. lV0 n norant ρ Aut non legistis In lege, quia tispchrissis reis 1abbatis 1 acerdotes in templo ' Sabba - ρο ct sub dim- tum violant, de sine crimine sunt ' Dico pulorum nomina autem vobis, quia templo major est hic. respondit. Si autem sciretis, quid est ' Misericor- ' Sub'Adiam volo , de non sacrificium e numa brathar. Conti. quam condemnassetis innocentes. b Et di ei ηρ p προσcebat eis : Sabbatum propter hominQm qvi Erat patὸν factum est, & non homo propter sabba 'biathar: dicitistum. Itaque Dominus est Filius hominis, tamen sub Abiais
etiam sabbati. . thar contigisse, Dia hic patris sienis munia frequenter obibat eratque patri brevi morituro in pontificata successurus. 2. Liquet ex Scriptura tam patrem quam filium fuisse binomium, o utrum bis nunc rocari Abiathar,nunc Achimelech, ut patet et. Reg. 8. a T. ct alibi. Sabbatum violant,si. materialiter tantum. Viide O sine crimine sent.' Misericordiam volo. Videsvracgr. 41.
135쪽
si Manus arida in Iauento e fari
T. Docet non violari sabbatum benefactis. a. Igitur in sabbato manum aridam, vivam vagida risque praesar. η3. Pharisaei in necem Domini constrant. q. Ipse interim omnibus benefacit, hostium cedens furori , utpote contentionis osor, ubique placidus ac benignus. Matth. 2. 9. Marc. 3. I. LUC. 6. 6.
. Actum est autem & ' in alio sabbato, TIn alio ΙΤ ut intraret in synagogam. & doceret.
sabbato. Hoc est Et erat ibi homo, & manus ejus dextra erat arida. Observabant autem Scribae, ScPharisaei, si in sabbato curaret: ut in Vc Dirent unde accusarent eum. Ipse vero sciebat cogitationes eorum. Et interrogabant eum, dicentes: Si licet sabbatis curare' ut accusarent eum. φ Et ait homini, qui habebat manum aridam: Surge, Sc sta in medium. Et
surgens stetit. Ait autem ad illos IESUS: In terrogo vos, si licet sabbatis benefacere, an male' animam salvam facere, an perdere sth At illi tacebant. Ipse autem dixit illis rQuis erit ex vobis homo, qui habeat ovem unam, & si ceciderit haec sabbatis in foveam, 'Cum ira, nonne tenebit, & levabit eam p Quanto ma-cotristatus &c. qis melior est homo ovep Itaque licet sabbatis 'si di benefacere. h Et circumspiciens eos ' Cum C sto inse-- r
tiam ceteras ue passiones o Hyctin qui fiunt in alijs hominibus sed omnim domitas,o Mationi subditas. a. Ira in hominibus nascitur ex amore fui; in Christo vero nascebatur ex amore Dei, cujus Ufensam siumme detestabatur. 3. Erat in Christo ira tela ct comiseratio ne condIta. scut enim peccatis irascebatur, ita hominibus peccantibus condolebat, ut patet his ex Gr. id est, condolens caecitati cordis eorum. Denique quidquid in ira θ affectibus humani vitiosium ac turbulentum est , a Christo longissime absuit. Neque hac ira rationi obtemperansit Uuetudini adissabatur. Vidc D. nom. qu. I i. art. 2.sabbato proxime sequenti praecedens sabbatu,quo de more Christus
ingressivi est in aliquam synagogam Galilaea. . Animam salvam facere
&c. .r. vitam alicujus co 'sem re, an occide
re. videlicet non ser vando , cum
136쪽
Manus arida curata. st Annus Christi ra , eontristatus super caecitate cordis P β ς xya eorum, dicit homini: Extende manum Gesta in Galia
tuam Et extendit: & restituta est sani- ' 'φ' 3 tati sicut altera. ς Ipsi autem repleti sunt 'i'
insipientia, & colloquebantur ad invicem, quidnam facerent IESU. h Exeuntes autem Pharisei, statim cum Herodianis consilium faciebant adversus e9m, quomodo eum perderent. IE S U S autem sciens, , cum discipulis sitis secessit ad mare: dc . Ad mare. 4 multa turba a Galilaea & Iudaea secuta est puta ad locaeu,&ab Ierosolymis,&ab Idumea,& trans mari Gallica Iordanem. & qui circa Tyrum N Sidonem, vicina. multitudo magna, audiente S quae facie- ibat, venerunt ad eum. Et dixit discipulis, suis, ut navicula sibi deserviret propter: Surbam, ne comprimerent eum. multos enim curabat, ita ut irruerent in eum, ut illum tangerent quotquot habebant plagas. a Et curavit eos omnes, & praecepit eis, ne manifestum eum facerent. ' in ' Ut adimis. adimpleretur quod dictum est per Isaiam pleretue &α, ' ' Prophetam, dicentem : Ecce puer meus, Hoc est, ita sa- quem elegi; dilectius meus, in quo bend est ut a complacuit animae meae. Ponam spiritum impl-mnem meum super eum, & judicium gentibus mnuntiabit. Non contendet, neque clama- '' ibit, neque audiet aliquis in plateis Vocem .. , ' a 'aesus arundinem quassatam non con benefaceret,
fringet, & linum fumigans non eXtin- dum mundi Ilo-R guet, nam ct strepiatum lugeret, completum est vaticinium. Francisius Lucas.' Arundinem quassatam &c. Nota hk geminum proverbium idem significans, scilicet Chrsum infirmos infide non contenriose oppressurum, sid pua mansuetiusmepotius magis roboraturum. n. Hilarius O Hieron . Disiligoo by oste
137쪽
M o. Donec ejiciat ad viis ctoriam judi-
84 ra. Apsolorum elec)ἰαguet, ' donec ejiciat ad victoriam iudicium j Sein nomine ejus gentes sperabunt. b Et spiritus
immundi cum illum videbant, procidebant ei:& clamabant, dicentes: Tu es Filius Dei. Et vehementer comminabatur eis, ne manifestarentillumacium .i. donec esserat judicium , sim legis Euangelica pradicationem eougur, ut victoria potia 'ur ac toto orbe dominetur. Franc. Lucra. Nota, duas ob causas hanc de Christo prophetiam a Matthao proferri; r. ad ostendendam Christin humilitatem, qua ubique opera sua admiranda celari voluit uti hoc capite o hominibus o demonibus mandat. a. Ad pro bandam ejusdem mansiuetudinem,qui cum P seu cantendere noluerit, quin portia indi Pationi eorum cedens ad mare Galila a recesserit. Annus Christi
Gesta in monte Galilaeae sub medium Maij. o Lapide.
T. Post noctem in oratione traductam , ex omnib- discipulis convocatis , duodecim eligit Apostolos- quibus potestatem facit praedicandi, morbos cur an indi is e. Matth. 3. I. Marc. 3. 3. Luc. 6. 2.2. ΛΕgros quoslibet omnium regionum , tactu sanat.
T r Idens autem IESUS turbas in illis et
' In mon- V diebus, exijt ' in montem orare, retem. Asi qm p ' era; pernoctans in oratione Dei. Et cum dies ut in ' factus esset, vocavit discipulos suos: 'di Cum Hiris 'δε,- , accesserunt ad eum discipuli ejus ς 3e Procardia. Bisa elegit duodecim eX ipsis,' ut mitteret eos praedis iis o A- dicare. Et dedit illis potestatem curandi infir-drichomim. hunc mita diversumstatuunt, quem montem Christin vacant, tribus tantum milliaribtu Capham distantem. Hic,cum esset excelsius θ amaenus, ct calasti philosophia conveniens, a Christo orationis causa frequentatus fuit:in eoque etiamnum lapis ostenditur, in quo Christus pradiacans sidit, uti loca. in quibus Apostoli sedisse memorantur,vrscribit Adrichomius. Sicut ergo Capharnaum uνbs Christi; ita hic mons Caphamao viciniuim Christi dictusfuit. Idem sentit Visc. Regius lib. q. cq. Φ
138쪽
32. Apostolorum electis.ss flosus Christ.
raedicationis Gesta in monte Galilaeae sub
medium Maij. A Lapide. Iacobues
mitates, & ejiciendi daemonia: ς quos & Apostolos nominavit l, Simonem, quem cognomi navit Petrum, Sc Andream fratrem ejus, b d Iacobum Zebedaei, 3t Ioannem fratrem Ιa- Cobi, 3ζ imposuit eis nomi na Boanerges, quod est filij tonitrui, ' Philippum de Bartholomaeum, Matthaeum Sc Thomam, . Iacobum Alphaei scilicet Alphaei, dc Simonem b Cananaeum, ς qui vo- situm. Alphyus Catur Zelotes, & Iudam Iacobi, dc Iudam hic alio nomine
Iscariotem, qui fuit proditor. Et descendens siqvh Τ τες cum illis stetit in loco campestri, gi turba . discipulorum ejus, Sc multitudo copiosa pie' ch οηL Dextri
his ab omni Iudaea, dc Ierusalem, dc mariti- De hoc eodemma, dc Tyri, de Sidonis, qui venerant ut au- . videsupra HK dirent eum , dc fanarentur a languoribus suis. Geneat. Et qui vexabantur a spiritibus immundis, cuia ' Iudam Iarabantur. Et omnis turba quaerebat eum tange ςObi ilicostare et quia virtus de illo exibat, & sanabat omnes. 'nomiam Dige
putat S. Πieronymus. Vocatur enim a Mati o ct Marco Thaddaia is ubi Graeca ct Draιegunt: Lebbaeus cognominatus Thaddaeus. Nota hie uise inter Apostolos tria fratrum paria, vid. Petrum ct Andream , Iacobum Majorem ct Ioannem Jacobum Minorem indamque Thaddaum. Vide utpupra , tabulam Getieal. sub finem . Prooemi,
CAPUT X L V I II. Annus Christi
Pars prima sermonis Domini, iraedicationis a. Octo continens beatitudines, quasi totidem formulis, Gζst. in monte in quibus vera sta est se citas, tutaque in calum Mii 'via , quam vulgus hominum ignorat. Matth. F. 2. Luc. 6. 2 o.
- JT' T ipse elevatis oculis in discipulos
nem hunc habuit Christus coram maxima populi Montis huius planitie. Dixit autem partim ad discipulos, ei in propria ρ partim adpo puli turbam,omnibus communia. Est igitur hic simo totius vita Chrisiana regula, atqβο
139쪽
Annus Christi fg sermo Domis; in mense.
Praedi QRΤε eebat eos , dicens Beati pauperes spiritu 1 Gesta in monte quoniam ipsorum est regnum caelorum. Beati a Galilaeae mς ς mites: quoniam ipsi possidebunt terram. ' Bea- 3'i' ii qui lugent: quoniam ipsi consolabuntur.' Beati qui ' Beati qui esuriunt & sitiunt justitiam: qum 4 lugent. S. Lucas niam Ipsi saturabuntur. Beati misericordes: sicit: Beati qui quoniam ipsi misericordiam consequenturi nunc nςxi Beati mundo corde quoniam ipsi Deum VH 6
tiunt justitiam. tur propter justitiam et quoniam ipsorum est Lucas fi liciter regnum caelorum. ' Beati estis, cum male dicit i Beati qui dixerint vobis, Sc persecuti vos fuerint, Sexune esuritis: dixerint omne malum adversum Vos, me quia situ b, tientes, propter me r s&J e cum vos oderint homines, & cum separaverint vos, &expr eum milEdi bt Verint, & elecerint nomen vestrum tam sint &e. Hae m lum, propter Filium hominis. Gauis . Olfimum dicta de te in illa die, dc exultate :' quoniam meriasiunt ad Apso- ces vestra Copiosa est in cassis. sic enim perbi, qui mitte- secuti sunt prophetas, qui fuerunt ante VOS. itur ad praui Verumtamen vae vobis divitibus et quia ha . . . - tis consolationem Vestram. Vae vobis, qui sa-- in turat1 estis c quia esurietis. vae vobis , qui ri Mobia Maiiis detis nunc quia lugebitis & flebitis. Vae cum dumisiana, ad benedixerint vobis homines o secundum haec γpatriam ducunt; enim faciebant Pseudoprophetis patres e
temIratus, Christo cumi ac castina amesentit tu, quamvis dimit amatoriis. tagidem parado Int.
140쪽
Pars secunda sermonis Domini. a. Discipulos suos vult esse quasi terra salem, aemun- lucem ι qui terrenorum hominum insipidos mores sapientia δεί condiant, quique ignorantia se peceatorum tenebras doctrina sua fulgore dissipent
a. Scribarum justitiam corrigit Christus, ac Decalogum perfecte exponit , tantum externa flagitia, sed anoni quoque depramatos motus , ct ca pictates vetat. Matth. D IJ.set Annus Domin
Acta in mon e Galilaeae mense Maj a
x ' ΚΤ os estis set terrae. Quod si sal eva- vos est v nuerit, in quo sitietur ad nihilum sit terrae. Sal
alet ultra, nisi ut mittatur foras, &concuI- φη m s otia Cetur ab hominibus. Vos estis lux mundi. Non /ρ ε om potest civitas abstondi sapra montem posita: neque accendunt lucernam, &ponunt eam cui ait Pliniustsib modio, sed sit per candelabrum, ut luceat adurens o sic omnibus, qui in domo sim t. Sic luceat IuX cans, consumens Vestra coram hominibus , ut videant opera ct purificans. Vestra bona, & glorificent patrem vestrum, .' In. quo qui in caelis est. Nolite putare, quoniam veni siliqturi 3π- solvere legem, aut prophetas r non veni solve- h V. re, sed adimplere. Amen quippe dico VObi , initiata radonec transeat caelum & terra, jota unum, Mq. d. non est aut unus apex non praeteribit a Iege, donec unde alteriniis omnia fiant. Qui ergo solverit unum de is restitui pose mandatis istis minimis, de docuerit sic homi- vi deperdis. Anes, minimus vocabitur in regno caelorum: L ρ equi autem fecerit, & docuerit, hic magnus a Vocabitur in regno caelorum. Dico enim v
' Qui ergo siletetit &e. i. Qui violaveris verminimum Decalogi mandatum,mir min erit .ν. non buriit lacum in regno caloruivel cui S.ChrUd minimus .i. ἔα erit Neque