장음표시 사용
161쪽
tem blasphemia non remittetur. Et quicumque dixerit verbum contra Filium hominis , remittetur ei r qui autem blasphemaverit in Spiritum sanctum, 'non habebit remissionem in aetemum, 'neque in hoc saeculo, neque in futuro, hsed reus erit aeterni delicti. Quoniam dicebant. stio Uess m non Spiritum immundum habet. Aut ' faci-
zais a te arborem bonam, & fructum ejus bo
num: aut facite arborem ma Iam, & Iructum ejus malum. Si quidem ex fructuaribor Cognoscitur. Progenies Viperarum,
quomodo potestis bona loqui, cum sitis malit Ex abundantia enim cordis os i quitur. Bonus homo de bono thesauro Irofert bona: Sr malus homo de malo theis auro profert mala. Dico autem vobis, quoniam omne verbum otiosum, quod locuti fuerint homines, reddent rationem de eo in die judicit. ' Ex verbis enim tuis justificaberis, & ex verbis tuis condemnaberis.
tia aut Urmi- stare, aut aliquo quod excuset. Malia r. Ab exponunt: Pecca.
tum hoc instar morbi insanabiaia disculter Oadmodum Moremittetur, quia nimirum direcison gnat visitus sincti gratiam, qua ad paeis nitentiam or peccatorum remi nem pervenἰH nequit. Frant in Lacati Sic Mat h. IP. 23. divites sanari impossibile dicitur,id est disciis. V. infra c. D 7.' Facite arborem bonam &c. Arbor hac est Christus, ut intelligunt Hilar. Cb0st'. o Theophrt. q. d. Christa: Cis aliter de me; aliter de operibis meis judicatisἶ quomodo opera mea bona sint, s ego peccator sum ' Ex verbis tuis &c. Sensivi est: Ex verbis tuis, non mimu quam ex utribu , ' a agnoscisis o pronunciaberis θ ex stim condemnaberis.
162쪽
Signum datur Iona Prophetae cte. Io9
x. Iudaeis de caelo signum petenissus, non nisi de terra, Iona vid. PropheIa senum datur. a. Ninivitae se regina Austrisurgent in judicio contra Iudaeos incredulos. Matth. I 2.38auc. II. 6.8c 29. 3. Mentis oculus depravatus, tenebrisque obsitus acyiones quoque hominum depravat. Hinc Phariscorum malitia se peccata. Luc. II. 33. q. Semel a daemonio Iiberatus, eidem rursu ianuam aperiens, longe gravius laborat quam lator arat prius. quod Iudaeis accidit. Matth. Ia. 63. Luc. II. 24. Annus Clitistib aedicationis
a . A Lii tentantes, ' signum de Caelo quaerebant ab eo. Tunc responderunt ei quidam de Scribis & Pharisaeis, dicentes . Magister, volumus a te signum videre. R Turbis autem concurrentibus coepit dicere . Generatio haec, generatio nequam est: f&J respondens ait illis Generatio mala & adultera signum ouaerit : & signum non dabitur ei, nisi ' signum sonae Prophetae. φNam sicut fuit Ionas signum Ninivitis r ita erit & Filius hominis generationi isti. ' Sicut .enim fuit Ionas in ventre ceti tribus diebus, & tribus noctibus; sic erit Filius hominis in corde terrae tribus diebus, a & tribus noctibus. Viri Ninivitae surgent in judicio cum generatione ista, & condemnabunt eam, quia Poenitentiam egerunt in prae-U a Gica signum
de caelo &c. q. d. miraculo de caelo editate in μsam ostende, ut
nuis, igne, sumti l buccina causti approbatur; ut lIUue, qui solem flare fecit, o My.
adultera, id est, sturia, ct det innos is M. ,
' Signum Ionae. Ckrsus non de caelo, sed ex isa terra,vid. ex Limbo ct sepulchro, Resurrectionis'va signum dat, nempe miraculum postremum cor omnium maximum. Hi de estiam siv. c. 27. ct in c. 8=. Disiligod by Cooste
163쪽
dicatione Ionae. Et ecce plus quam Ionas, hic. Regina Austri surget in judicio cum
generatione ista , & condemnabit eam: quia venit a finibus terrae audire sapientiam Salomonis, de ecce plus quam Salomon hic. e' Nemo lucernam accendit,& in a Pondito ponit, neque sub modio, sed stipra candelabrum, ut qui ingrediuntur lumen Vide aut Lucerna corporis tui est oculus tuus. Si oculus tuus fuerit simplex, totum corpus tuum lucidum erit: si autem nequam fuerit, etiam corpus tuum tenebrosum erit.Vide ergo ne lumen,quod in te est,tenebrae sint. ' Si ergo corpuS tuta. totum lucidum fuerit,non habens aliquam partem tenebrarum, erit lucidum totum,& sicut lucerna fulgoris illuminabit te. . . Cum autem immundus spiritus exierit qab homine, ambulat per loca arida, quin rens requiem Sc non invenit. Tunc dicit: Revertar in domum meam, unde eXiVi. Et πη tu,sed oculim mentu vestre invidia, fassu; avaritia, asesque vitiis quas tenebris obscuratis o absconditis. Quod si hunc oculum haberetis,mplicem ct purum, essent ct ψιicia AEtq e opera vestra pura ac lucida. Ita. hanc locum exponulli Theophylactas, lautus, alij e Interpretes. Nota miles de lucerna sententias tertio a Christo prolatas; i. addisicipulos in monis λιβιι b. I. I . Ercap. 6. v. 2Σ. Rursuin post parabolam de seminante Marc. 4. 1 l. ct Luc. 8. I 6. 3. Eundem dixit contra calumniatores Osigna quarentes. quod hic plus --s refert. Videsupra cap. 9. Crins cap. 63 circa finem capitis. Si ergo corpus tuum &c. Si primam nobili sima pars corporis, via. aevius ruinsuerit luci in i fiet ut per eum totum corpus illustretur. Ita Toletin. Forte ramen pro νειε legendum es υμα, id est oculus, ut idem auitor opinatur in Luc. II. annot. 8 r. Cum autem immundus spiritus &c. Sensus est Quod accidit homini ex quasti. ntns immundus siemel ejectas est,ut in eundem ob ignaviam pluribus βc3s comitibia rever
lucernam accendit Sec. Haec contra Phari-saos dicta. q. d. o Pharisaei, mens vobis is scientiae lumeudatum est, non
sed ut per illa tpraluceatis , ac monstretis opera
mea non est Beeleebub, sed Diritus saucti
νο id nequaisquam facere Dissiligod by Cooste
164쪽
Varii erga Christum, hominum assectas. m
Et veniens invenit eam vacantem , 'scopis mundatam, dc ornatam. Τunc vadit, de assumit septem alios spiritus secum nequiores se, & intrantes habitant ibi: & fiunt novissima hominis illius pejora prioribus. Sic erit & generationi huic pessimae mundatam de
ritui immundo nulla placet mundities. Hac igitur verba propria daemoni non accommodanda : sed militudo ab hominibus sumpta est, quos nitor 2 ornatud hospitii delectat. Sensu ergo est . Invenit hominem in eo flatu,ut diabolo rursius commoda possit esse ac delectabilis domus quemadmodum hominibus f let es hospitium nitidum atque ornatum. Ita enim ex adverse daemoni siola immunditiesplacet deformitas pulchra est nihil ei bene olet pratis faetorem ac sordes. Unde eνersium est quidquid assectionum est. cogitationumve piarum; sta se hunt aconita pro floribus, ct levo aulaea siverbia omni que impuritatis. Hac enim ornamenta sunt domus illius quae diabolo placeat. Ita Francisas Luca Annus Christi
x. Dum Pharisei Christum cu&mniantetr mulier de
plebe eum beatum praedicat. LuC. II. ΣT. a. Coζnati velut mente alienatum capere se odire tentant. Marc. 3. M. Hujus porro ignara consili, Mater ejus sanctisma, unico ejus fruendi amore accensa, rudes inter cognato reperitur. Matth. I a. 46. Marc. 3. 3I. LUc. 8. H.
3. Christus cognationem spiritualem carnali praefert, cunctosque ditanae voluntati subditos , sibi I trnm
ac parentum loco esse profitetur. T. Matth. Itaq8. Marc. 3. 33. Luc. 8. 2I.
I φ Actum est autem, cum haec diceretGeX- tollens Vocem quaedam mulier de luxba dixit illi: Beatus venter, qui te portaVit; &V 3 ubera
intersierere si irros o maledicta scribarum ac demum .. 33 .re umeremm ιt immitto intextκ Graeco. Vide Francistam Lucam ct alios, qui Buangelistarum texIum. Annus Christi, Praedicationis
cap. ut prac ianti varia ho minum erga .
ta a. Marcum cap. 3. v. 2I. incipere narrationem de cognatorum consilio capiendi Chri- um; mox per priorem narratio- ita ordinam transi.
165쪽
t i a Varii erga Chrisum, hominum assec . ubera, quae suxisti, At ille dixit: Quinimmb
beati, qui audiunt verbum Dei, &custodiunt illud. h Et ' cum audi flent sui, ' exierunt te- χnere eum . dicebant enim . Quoniam in furorem versus est. ' Adhuc eo loquente ad turbas, ecce mater ejus, Sc ' fratres stabant foris, quaerentes loqui ei ' & non poterant adire eum prae turba '& foris stantes miserunt ad eum vocantes eum, de sedebat Circa eum turba: Sc dicunt ei: Ecce mater tua & fratres 3 tui foris stant quaerentes te. At ipse respondens dicenti sibi, ait: Quae est mater mea, dc qui sunt fratres mei 3 Et extendens manum in discipulos suos, V dccircumspiciens eos, qui in circuitu ejus sedebant, ' dixit : Ecce mater mea, re fratres mei. ' Quacumque enim fecerit voluntatem Patris mei , qui in caesis est; ipse meus frater, & soror, de materest. ut nimirum tam illi,quam sibi ac familia confialerent. Exierunt, e Naaareth scilicet in Capharnaum circiter milliaribus distans. Quoniam in surorem versus est. Η -Dicebant eum extra mentem iam exijsse. sive vere hoc dixerint, iresse,ut Christum , ne a Phariuu ta malevolsopprimeretur,educerent. Potest oesic exponi: dicebant enim non fi coguati sed alij CD.-yο infensi, eum in furorem versum esse.' Fratres. Sic vocantur cognati θ co brini cyristi, vid. mi Cleoba fratris x Ioseph. Ili exierunt Nazaretho cum s. Virgine, qua non erat conscia consil3 eorum capiendi Christum. Ita sarrad. Cornelius a Lapide. θ alij. ' Quicumque enim fecerit &c. s. Lacas iaciti Mater mea, & fiatres mei hi unt,qui verbum Dei audiunt, & faciunt. In qua verba sic ait sanctus Hieronymin: Isti sunt mater mea, ait Dominus, qui me quotidie in credentium animis gen rant. Isti sunt fratres mei,qui faciunt opera Patris mei &c.
Iulio. Cum audissent. Cum nimirum cogna
θ t, eum populi turbam ac disicia
trahere , docere nova, edere pro dejs plena miracula, atque id. circo Phariseis ac princi'bus exosum csse, inierunt hoc consilium capieni ct cuin Rodiendi IESUM,
166쪽
1. Vt semen partim in viam publicam, petram, se Gyst. ad marestini: panim in solum fertile incidit: ita Dei ver Capharnaum,
bum in varias hominum mentes disseminatur. mense Iulio. a. Cur Christus in parabolis locutusfuerit Iudaeis; o- solis vero aperte ac palam exposuerit arcana calesia. Nota hic referr33- Declaratio parabola seminantis. parabolas Euan. Matth. I 3. I. Marc. q. I. Luc. 8. q.
gelicas octo, quibus doctrina cea
s 'TN illo die exiens IESUS de . domo, sede- P, seiquem 1 bat secus mare. Et congregatae sunt ad 'eum φ de civitatibus 'turbae multae, ira Vx his destitas
in naviculam ascendens sederet et & Omnis tur item Eec turba stabat in littore:&' locutus est eis mul- D. incrementumia in parabolis, dicens : .Exijt qui seminat se- O propagaris. A Die talis minare. Et dum seminat, quaedam cecideis Cum enim Pa runt ' secus viam, & venerunt volucres cre- βωθη-μ-li, & comederunt ea. Alia autem ceciderunt h.
in petrosa, ubi non habebant terram mul- z.. n
tam: Se continuo eXorta sunt, quia non ba tium animos ita hebant altitudinem terraeo Sole autem Orto fluerent ι Chria aestuaverunt: & quia non habebant radicem, sin hunc morem aruerunt. Alia autem ceciderunt in spinas r sequm totiespari
Sc creverunt spinae, & suffocaverunt ea. Alia η1qti tu, autem ceciderunt in terram bonam & da m' μηδεμ-hant fructum, aliud 'centesimum, aliud sexagesimum, aliud trigesimum. ς Haec dicens cla bis turuis θmabat : Qui habet aures audiendi, audiat. Phariseos sapiti
Et ambiguus fuit uissus atque Obscuris:tum quia 'fi indigni errat eas intest ere a tum quia qgarebant eum c pere in sermone, accusare, ct occidere, ' De domo .i. de hostilio Capharnia.' Secus viam. S. Lucas dicit: Aliud cecidit secus viam,& conculcatum est2' Centesimum. Terra pinguis, fi bene colatur, ex uno grano IOD. prostri P ηβ, ut apud Liuphoenices iit. Puniηs lib. s. cap. q. hist. natura
167쪽
Gesta ad mare Galilaeae, mense Iulio.
ait: Illis autem qui foris sunt, id est,incredulis, qui sunt extra
ἔψParaboti seminantis. b Et cum esset ' singularis, interrogaverunt eum hi qui cum eo erant duodecim, quae esset haec parabola: s&J aquare in parabolis loqueris eis i Qui respondens ait illis : Quia vobis datum est nosse mysteria regni caelorum t ' illis autem non est datum. Qui enim habet, dabitur ei, & abundabit.: qui autem non habet, ' & quod habet, auferetur ab eo. Ideo in parabolis loquor eis : quia videntes non vident, & audientes non audiunt, neque intelligurri. Et adimpletur in cis prophetia Isaiae, dicenti se Auditu audietis
sileni ct Eccle- am. Beda. - ' Et quod habet, auseretur. Iudais enim incredulis ct superbis a blata est vel renuis de Deo cognitio ct sensus: imo privati sunt Ecclesa , regno, pontificatu, templo, sacrificio , patria; Apostoli vero bonis aucti. Hilar. Hieron. Eut m. S. Irenam soli comparat Cisistum,qui lippientibus ac malignis reproborum oculis, ta crede re nolentibus tandem fidei lamen austri s credentibus vero ac sequentibiu se discipulis majus semper is plenius lumen infundit. Vide erenai lib. 6. cap. 63. θ his infra.' Quia videntes non vident. Marcus dicit: Ut videntes videant, & non viis deant audietes audiant,& no intelligant. nequando convertantur ,& dimittantur eis peccata. Similiter S. Lucas usius est particulasnali, sc. Ut videntes &c. quassiversum habent siensium. Vtrumque autem a Christo vitum est. Et Matthaeus quidem exisplicat culpam anter cedentem Iudaeorum, ob quam Iactum est quod aiunt Marcus ct Lucas. Iudaei enim videntes ct audientes externis siensibus , mente ct corde cre iere noluerunt Christum esse Messiam. Propter hanc culpam eorum inexcusabilem Iocutus est eis in parabolis obscuris,ut non videant seque intelligant divina Mysteria, atque excreentur. Illud Mattheus, hoc Mausu ct Lucas retulerunt. Tota e s Christi sententia est hac: Ideo in parabolis loquor eis, ut videntes non videant oc. quia videntes non vi dent, ct oculos mentissponte sua claudunt. . Hinc sequitur particulam , Ut . non eventum tantinn, verum 9 causam signiscare. Christus enim responset disicipulis de causa interrogantibus: q. d. virales maneant, qualis sunt, ct ese assect ant. Nam iusto Dei iudicio sermones suos statui reproborum auditorum accomodavit, ut qui veritatem nude propositam nolunt intelligere, eam obscure atque in parabolis propositam audirent, nec possent intelligere, Quae est iustiss-ma poena repolientium veritatem. Ita Franc. Lucas , Toletus 9 al3 secuti S. Augusti s b. qu. in Matthaeum, S. HieronImum in Iss. 6. o Albea tum Magnum.
168쪽
dcc. dc coninveriantur Prari dicitur Iudaeorum,
I. Paraboti feminaniss. iis Annus Christi
debitis , S: non videbiti'. ' Incrassatum Gesta ad mare est enim cor populi hujus et 8c auribus monsteraviter audierunt, Sc oculos suos clau- ''o' the , I. serunt: ' nequando videant oculis , M tum. q.d. sagi-
auribus audiant, Ne corde intelligant, &-Obrutum, ex- convertantur , & senem eos. Vestri au- ceratum O a tem boati oculi quia vident, dc aUres Ue
strae quia audiunt. Amen quippe dico VΟ-bis , quia multi prophetae fc justi cupie
runt videre quae videtis, δέ non Viderunt : de audire quae auditis, dc non audierunt. ν Et ait illis : Nescitis parabolam hanc λ dg quomodo omnes parabo- tvi pervis 3 las cognoscetis 'Vos ergo audite para- cia , in quibus holam seminantis. ς Semen est verbum perseverabunt Dei. η Omnis qui audit verbum regni,& UIM β ηδε
non intelligit, ' venit malus,&rapit quod ' 'νης seminatum est in corde ejus: ' hic est, qui
secus viam 1eminatu S est. Qui autem fur vertentur. Inteis
per petrosa seminatus est, hic est, qHi Ver rim cut ait T . tam audit, de continuo cum gaudio aC- Ierus) ct Iutiis, X cipit is omnibus aliust er datur rexilium Fuscires. quo reliscere valeant; tamen negatari, quo de facto
se convertant. Recte ergo dicitur: Loquor iitis in parabolis,m non intestigant, ct ut non conis , vertantur atque sanentur.q. diceret Christus . Nola ob maxima estrum peccata ct increduis litatem inexcusabilem aperire eis parabolas,ηec dare eis majuι lumen : tis quidem hacteisOnus quo abhndanter potuissent convertis et oluissent;nolo dare hoc , quo de facto convcrran. rvr. Sic Tolet. in Luc. 8. annot. 23. atqae ita hunc locum de obstinatame O impaenite ria reproborum exponunt S. Hieronymus, ct S. Bassus in Isaia 6. Iansentas ct alij. Venit malus. S. Lucas habet: Uenit diabolus. & tollit verbum de corde eorum, ne credentes salvi fiant.' Hic est, qui secus viam seminatus est. Id est,qiu significatur per terram putari secus viam. Seminari quippe dicitur O siemen quod Iacitur, re ager in quemvacitur. Namosata iηde dicκntur agri ipsi, qui seruntur. Ergo qui audit verbum Dei, ct non flu- det intelligere sed tantum auribus percipit, secus viam seminatus dicitur ; non quidem ut O semen,sed ut ager ct terra, qua secus viam dura est, pratereuntiam calcata vestigi t. Eo iam modo sequentes versus expone. Ita Haldonat.
169쪽
Ii s I. Parabola se nantis.cipit illud o non habet autem in se radiacem, sed ' est temporalis. Facta autem tribulatione & persecutione propter Ver-hum , continuo scandaliratur. Qui autem seminatus est in spinis, hic est, qui ver hum audit, v 8c aerumnae a & licitudo sae- cassu explicari. culi istius de fallacia divitiarum, cir-
tempore ten rationis rec dunt.
ca reliqua concupiscentiae introeuntes.sumcant verbum, & fine fructu emcitur. a Qui verb in terram honam seminatus est, hic est, ' qui audit verbum Wia corde hono Ac Optimo, '& intelligit, 3c fructum a Sert in patientia, ' & facit a liud quidem centesmum , aliud autem sexagesimum , aliud veri, trigesimum. ς' Nemo autem lucernam accendens operit eam vase, aut subtus lectum ponit: sed supra candelabrum ponit, ut intrantes videant lamen. Non est enim occulintum , quod non manifestetur: nec abscon ditum, quod non cognoscatur, re in pa-nenda est. Q - Iam veniat. v Si quis habet aures audien-re videte . . di, audiat. Et dicebat illis r Videte quid
ηυ ' N M audiatis s&J E quomodo audiatis. In qua ia ἰώl' ,ῖ mensura mensi fueritis, remetietur vobis,
tempore ea in &iacm proferatis is large mιimbus distensitu: nam in qua mensura mensi fueritis Iemetietur vobis. Dissiligod by Cooste
170쪽
1. Parabola feminantis. xi ' Qui enim habet, dabitur Pra & adiicietur vobis. Qui enim habet, da- illi :& qui non - bitur illi r 8c qui non habet, etiam quod habet, etiam habet, auferetur ab eo. quod harit
eit: Quicumque non habet,etiam quod putat se habere,auferetur ab illo. Nota,tanc proverbialem siententiam quater ὰ Christosuisse provinciatam; vid. primum apud Matthaeum hoc capite, ut seupra. a. post hujus parabola exposivionem , ut pra- senti Ioco a Marco ct Luca refertur. 3. in parabola de decem minis, ut infra c. I 4s. q. in parabola de talentis , in cap. Iro. Pore t autem universe ' commode explicari: Qui baisbet Id quod debet habere,dabitur ei amplius,ita ut etiam abundet rct qui non habet id quod debet habere; etiam quodlabet ut rubere νidetur, ab eo auferetura sic explicata haesentia deservit o huic proposito, is omnibus ali s locis, quibus a Domino reperitur. In regno enim calorum aliquousque etiam impletur quod vulgὸ dici solet, ut multum habenti malis tum detur at um habenti non solum nihil detur sedet iam ab eo tostatur quod habet. Nam qui dona divina,que ei offferuntur,vere habet, videlicet recte eu utendo HGque distensanis do;ei amplius a Deo dabitur qui vero ea que debet habere, is qua divinitia ei offeruntum dona non habet, non habet autem is qui otiosum thesaurum apud se servat) tollatur ab eo etiam quod videbatur habere. Hoc sensia exponunt hinc locum S. Chryso tomus, taVeronymus, ct his sere urbis Ianfenius, ct Talatus in Luc. 8. ct alii. Vide ivra cap. I I.