Galeni librorum septima classis : curativum methodum tum diffuse tum breviter descriptam, victus rationem in morbis acutis, singulorum morborum facile paranda remedia, privatam quorundam morborum curationem, chirurgie constitutionem, fracturarum ac l

발행: 1576년

분량: 669페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

211쪽

AD GLAUCO. LIB. II.

Asuppurationem perducere volueris, cataplasma ex larina triticea, quae in oleo atque aqua ebullie rit, apponendum.Et,siquando scarificare Oportuerit,neque hoc verendum est. Si Uero eas,quae ex fluxionibus fiunt,inflammationes scarificaueris,magnum asterA malum, ac per initia praesertim. Nam, quaecunque ex ipsis longioris temporis existentes, post totius corporis euacuationem,atque aliam opportunam curationem, quasdam durities atque nigrities in membris habent derclictas, his iunguinem auferre nihil absurdum cst: neque enim amplius hae inflammationes existimandae sunt,sicuti neq3 erysis petas,quod iam liuidum est. Etenim hoc per initia quidem infrigidanduest,tunc praesertim, cum sine manifesta occasione factum fuerit:quando vero iam illi deerit feruor, di scarificare conuenit, atque emplastrum ex larina hordeacea calida, ec ceratum,qaliud aliquod medicamen ex dissoluentibus,apponendum. Non tamen ex vena in talibus sanguinem mittere necesse est, sed ventrem tantummodo expurgare sum cit: dandum autem medicamen, quod bilem flauam educat. Si vero passio parua fuerit,neq; hoc facere est necessarium, sed lassicit clystere acri uti. Quae vero ex ulceribus fiunt erysipelata, & quaecunque adeo manifestas causas habent. 61 statim volueris cataplasma apponere ex farina hordeacea, praesertim si antea scarificaueris,nihil nocebis. Inflammationibus Uero,quae cum erysipelate coniunctae sunt, erysipelatis cum inflamma 'B tione iunctis, mista,quantum fieri potest,curatio est adhibenda, semper que illi, quod magis superat, relis rendum . Et eorum quoque, quae Bubones, ct Phymata, re Phyegethia a Graecis dicuntur, similem iis, quae in aliis partibus similes accidunt dispolitiones, curationem oportet adhibere, Praeterquam in partibus, quae acriora medicamenta in eisdem astectibus possunt tolerare, quemadmodum laxiores partes, quas adenas Vocant. Herpetas autem, quantum ad totius corporis euacuasionem attinet, Ut erysipelata, curare Oportet: quantum vero ad patientem particulam, non

omnibus similis curatio adhibetur . Nam . qui exedentes sunt, refrigerari quidem desiderant simi liter aliis herpetibus erysipelatis: non tamen ea ferunt medicamenta, quae praeter id, quod refri gerant,etiam humecare natura apta sunt,sed sola admittunt refrigerantia,quae etiam maxime POL 1unt exiccare.Non igitur vel lactucam, vel polygonum,neque ex stagnis lentem, aut palustrem lotum, luet anthylion,Vel psylion,vel portulacam,vel serin, vel semperuitiam, vel tale aliquid, quod refrigerare posse atque humectare, apponere oportet, quae erysipelatibus erant oppotuna: neque unquam spongiae fidas frigida aqua perfusae: neque solano,quamuis refrigerandi atq; Una eXiccan di vim habet, ted mediocrem. Cum igitur maiorem, quam solano adisit, expetunt siccitatem, super imponcre ipsis oportet ab initio quidem ex vite capreolos, folia rubi, rubi canini, & arno C glossi. Post haec vero lens adiungenda, si oporteat, Θί aliquando mel ,-farina hordeacea, re, quod antea scripsimus ad inflammationes, quae ex fluxione eueniunt, cataplasma, dempta ab eo 1em peruiua Ip sa vero loca exulcerata inun8e medicamentis, quae ad herpetas in libris, qui Pharmaceu lici dicuntur, scripta sunt: multa vero huiusmodi apud omnes inueniuntur, plurima q3 eX his ad fguram paruorum circulorum formantur. Et, ubi uti volueris, ex pasta liquefacere oportet: q, si passum non affuerit, vino tenui ct albo 8c subadstringente, quale est Falernum, & Massi Iioticum, , Sabinum, re Adrianum, θ Arsyinum, utendum est: cauendum tamen, ne ob antiquitatem,aliquam contraxerit in gusta acritudinem. Elisi posca aquosa loco horum aliquado usus fueris, nil deterius feceris. Iam vero in longum tempus protrastis Ulceribus, neque passo circuli Parui sunt diluendi,neque posca adhuc aquosa sit: oc vina, quae sunt adstringentia, sufficienter con Ueniunt, praecipue quidem nigra: ct ,si ea non affuerint, alba. Medicamina autem in hoc tempore

ipsis praecipue sunt accommodata, Sc quod Polyidae vocatur, di Pasionis, & Musae, & Andronis,

re quaecunque alia his similia sunt. Herpetas vero, qui summa tantummodo exulcerant, nisi diu perdurauerint,nullo horum inungere oportet, 'comburunt enim fortiter, F & vehementer eXiccant verum istis sufficiunt,quaecunque vim glaucii habent,medicamenta. Diluere autem maXime D quidem aquarquὀd si nil profecerit,etiam acetum adiungere oportet: quod si etiam solani succo intinxeris,aut arnoglois, plus etiam proficies. Summatim vero haec te cognoscere Oportet, quod Cinne Ulcus, siue sponte, iIue maccidenti,siue ex vulnere factum fuerit, exiccari desiderat, medicamento ut inquilli Hippocrates non aspero , hoc est, non mordente , neque Vehementer tritante, praeterquam ubi malignum & cum putrilagine fuerit: talia enim acriora expetunt medica

mina , re quae ignis vires habent, quale est misy, & chascitis, & arsenicum, di calx,& sandaracha:

etenim non aliter, quam ignis, adurunt medicamenta huiuscemodi: saepius vero , ubi ista cesse rint, ipsum ignem adhibemus. Quapropter&ijs, qui Carbones appellantur, super ipsam cru-ham, ubi praecipue particula putrefit, huiuscemodi medicamentorum natura est conueniens.

Non tamen loca circumiacentia tangere eXpedit, ne te ipsum lateas ea e ulcerans,quae minime eXPedit, sed antedictis circulis paruis utendum est, qualis est, qui Andronius nominatur. Si quandovcro rubor inualuerit & multa phlogωlis, medicamentum passo diluendum, Vel arnoglossi sucoco . Si vero magnus sit tumor, vino quidem acerbo in principio, postmodum vero & aceto. Cataplasma etiam exorobi farina & oxymelite confectum apponendum: atque ante haec statim ab initio tantum sanguinis auferendum , quantum sussicit, nisi aliud prohibuerit. Hae quidem sunt passionum per genera curationes: quae pro naturae instrumentorum Patientium Varietate

mutantur.

num, & Massilioticum se rint alterius generis,sorsan

loco ipsorum legendum est Tyburtinu &

eri um deside

codic. antiquid gr cis legitur, ρα i. sunt. n. sortia.

Lib de Vlceri

bus no longe a principio.

212쪽

DE ARTE CURATIVA

mutantur. Quatuor vero sunt ab his indicationes, ab eorum temperatura, a sormatione, a situ, atq; E . a virtute. A J cmperatura quidem , si non nulla quidem ex iplis natura sicciora sunt, non nulla autem humidiora: quaedam trigidiora,quaedam calidiora existunt: Et secundum coniugationem humidiora ac calidiora,vel humidiora di frigidiora vel licciora dc calidiora,vel sicciora, atque frigidiora aut ex toto temperata. Oportet qῖ in curationibus intentionem haberi ad membri naturam: haec enim,quo usq; inirigidandum auteXiccandum sit,docet. Nam, si carnosae partes inflammati nem patiuntur, paulum eXiccandae fiunt Uenosae quoque, quavis sint carnosis sicciores, non tamenta ipsae multum exiccari deiiderant. Sed,quaecunque natura arteriosae sunt, magis venosis sunt exiccandae,atque his ampliUS neruosae,ec multo magis his chartilaginosae Sc osseae: nam prius, quam ad propriam naturam particula redeat, non dum curationi impolitum este finem arbi randum . Ad sicciorem vel ὀ temperaturam reducunt, quae natura sicciora sunt: ct ad frigidiorem, quae frigi diora : di secundum alias qualitates eodem modo: ad mediocrem vero referunt,quae sunt in singulis mediocria. Sic quidem paritum Iemperaturae passionum Variant curationes: At Formatio nes hoc modo: nam quaedam ex ipsis intus habent spactolitates, quaedam extrinsecus , quaedam virinque, qt aedam neutra parte . Velut eX simplicibus arteriae ac venae ec nerui, quae quidcm sunt in artubus seu membriS extremiS,dua graece colla dicuntur,intus: qus vero intra peritonsum, virin Fque. N erui autem, qui in membris eXtremis sunt, neutra parte: qui Vero intra peritonarum, ex altera parte. Visceribus autem fere Omnibus .intrinsecus atque extrinsecus sunt magnae spactolitates. Ac praeterea caro ipsa, pulmonis quidem, spongiosa: contra vero renum, denitissima: Sc post hanc, hepatis caro: splenis Vero caro, quanto densior est carne pulmonis, tanto hepatis carne rarior. in omnibus igitur his, quae neutra ex parte habent cautiates, quae superfluum fluxum excipiant , fortit cr exiccare Opor tet, quam uis non tuerint natura iicciores, sicuti nerui, dc praecipue illi, qui sunt in membris extremis. Sed, quae intus ec extra aliquid inflammationis possunt relaxa re,non multu huiuscemodi fortiter exiccantibus egent,si praesertim laxam carne habuerint, quem admodum pulmo. At ex Positu indicatio,iaeq3 ipsa negligenda est nam, per quae euacuare Opor leat,atq3 quomodo,ipsa praecipue dem Ostrat. Fluentium igitur adhuc humorum, Antispassis, id est retractio, lic.n. HippocratcSl nominat: eorum autem, qui iam membrum obsedertint, Parocheteu sis i.deriuatio, medela est. V trunqῖ autem euacuationis genUs per communes venas seri praecipit. Veluti in locis muliebribus retrahes, ii cas, quae in cubito sunt, secueris Uenas, aut iuxta mammas cucurbitas apposueris, Vci manu S concalefeceris , oc isticueris atque alligaueris : Deritiabis au-lcm, si eas, quae in poplitibus, aut talis sunt, Venas diuiseris,dic cucurbitas coxis applicueris, ct crv. Gracalefeceris, ac peri tacueris,atque alligaueriS. Et, si quidem in parte dextra locorum muliebrium passio fucrit, a dextra manu ,aut crure detraxeriS sanguinem: i i vero in finiitra, a membris, quae it pnt Vict. li edircictio sunt. Quod enim ab ipso Hippocrate i Cacixin, dicitur, hoc ipsum est, secundum re ctitudinem. Interiores autem Venas incidere Oportet: lice enim viciniores magi,que e direcito sunt patientibus membris. Nam, ii splene inflammationem patiente, sanguinem Viscuacuare, in teriores in manu sinistra venas secato: ec si hepate, cadem ratione in dextra: Siquid vero ex superioribus inflammationem habuerit, Ueluti in his allecitibus, quos Graeci synanchas Sc ophthalmias vocant, ec quicunque atri capiti aduenerint, eas, quae extrinsecus sunt,atque edire ' o. Patientibus vero membris extremis, a coniugibUS euacitatio facienda est, siue retrahere velis,siue derivare, prς- terquam Ubi passeio sit inueterata: tum enim a membro ipso patiente detrahimus. Sic igitur in synanchicis eas, quae su b lingua sunt,Uenas incidimus, quando iam totum corpus vacuum se nobis. obtulerit, passio Uero fit diuturna. Sic Sc hepati ec spleni cucurbitulas applicamus . Sic ec aliud quodlibet patiens membrum scarificamus, ii non amplius humores influant tunc enim magis 8 Geta trita ueris, ac malum duplicaueris sed quando iam totum corpus expurgatum fuerit, neque iam aliquid influit, aliquid vero, quod pridem influxerat, in membro contineatur.Et quidem laboran-Η

tibus gibbis hepatis partibus, quod per urinam trahere oporteat: concauis autem per eXcretiO- nem inscriorem situs ipse visceris indicat:atque etiam thoracem dc pulmonem per tusses expurgare: ventriculum autem dc stomachum per Uomitus: intestina autem per inferiores excretiones: quemadmodum ec splenem dc renes per urinas: locos autem muliebres per menstrua: cerebrum autem atque cius membranas per palatum, Δί gargareonem,ec nares, ec aures. Sed,quὀd ec ijs,qus in superficie sunt , partibus talia medicamenta apponereoporteat, qualibus eget passio: iis Vero, quae in profundo sunt, ec quas per multa interposita debent corum Virtutes attingere: non qua lia nunc sin i, sed qualia futura sint, ex ii tu membrorum agnoscimus. Quare, siue medicamentum cst ex iis, quae extrinsecus apponuntur: siue ex iis, quae comeduntur, aut bibuntur : non praesens, vis conlideranda est, sed qualem obtinebit,qn ad membrum afledium peruenerit.Ob haec igi-

tur, quaecunque in pulmonis inflammationibuSeXtrinsecus thoraci applicantur medicamenta,val

de fortiora atque acriora natura sunt, quam si ipsa visceri patienti apponerentur: quod enim permultorum corporum media ipsi membro patienti est occursurum, omnino exolvitur, Zc viribus descit, si ab initio fuerit imbecille.Tan tu igitur aduentitii roboris adiungere oportet, quantum intransitu amittitur, Vt,quod relinquitur,squale remaneat et,quod tactu iuuat. Ob id igitur in thora

213쪽

AD GLAUC. LIB. II.

. cis inflammationibus, quae in parte summa consistunt, ea, quae solum clarare possunt, sussiciunt:

int secus autem, sicuti in membrana succingente, acriora sunt necessaria . Et de splene etiam, atque hepate,omnibus hi viseeribus intra peritonaeum ratio eadem. Saepius enim ex medicamen iis impositis ulceratur cutis,quamuis durior minus q3 ad patiendum habilis,quam viscera.Er,si ipsis visceribus medicamenta applicare possemus, quibus subinde indigent, tanto molliora esse oporteret, quanto oc ipserum natura iacilior assici.Et quidem omnia,quae comedere vel bibere iubent, medicamenta viscerum passionibus opitulantia,haec multo acriora ac potentiora viribus esse con-Menit prae iis, quibus indigent membra morbis affecta: exceptis illis, quae di ventriculo & stoma cho auxiliantur, haec enim sola talia exhibentur, qualia a passionibus exiguntuq: reliqua vero ominnia acriora, ac Viribus potentiora sunt, ea que praesertim, quae vel renum vel pulmonis occasione dantur. Considera itaque, quot numero partes pertransire oporteat id medicamen , quod ad η monem sit peruenturum: primum quidem os, & fauces, ct stomachum: deinde oc ventriculum Ipsum, quaedam ex tenuioribus intestinis: deinde eas, quae sunt in mesenterio, venas: deinde eas,quae in cauis partibus hepatis: ex quibus ad eas, quae in gibbis sunt, transumptum, hinc ad coincauam peruenit venam: post quam ad cor: dc deinceps hoc modo ad pulmonem. N eque negaret B possumus, quin in singulis partibus his, quibusdam admisceatur humoribus, ac quandam transmutationem, atque alterationem pro natura visceris capiat: quare, quod de eius virtute relinqui tur, minus omnino est atque imbecillius,quam ut membrum afleci um iuuare posmit. Quae igitur a situ partium indicatio sumitur,tantum curationem euariat: Quae vero a Virtute, quantum nunc dicturus sum. Quoniam ex partibus corporis nonnullae ab influentibus virtutibus gubernantur: quaedam vero a propriis atque natiuis: atque ex his ipsis quaedam tibi duntaxat, quaedam etiam aliis, fons Sc origo sunt quarundam virtutum: Zc aliae quidem opus habent peculiare, aliae autem comm une: permutare opus est curationis formam pro ratione earum, quas diximus, differentia rum.Nam pleraq3 ex remediis,morbum quidem finiunt,sed nativas membroru virtutes offenduli quae quidem ostensio ad totum corpus perunci: Quod dupliciter fit, quatenus aut viscus illud alicuius virtutis est origo omnibus partibus communicatae, aut ipsius opus toti corpori utile est. Hepar enim, cor,cerebrum, di testes, communia uniuerso corpori principia sunt virtutum: ven triculo autem, atque Iocis muliebribus propriae insunt virtutes nulli talteri parti communes: opus 'tamen ventriculi quidem toti corpori confert, locorum muliebrium autem nequaquam. NOcer autem saepius passionis curatio membri patientis virtuti . Quae enim immoderate laxant, seluunt robur, quare &membri virtutem: quae autem supra modum refrigerant, natiuum calorem ex tinguunt, qui fortassis ut non nulli arbitrantur philosephi ac medici summi substantia virtutum existit: &,si non hoc, saltem primum re maxime necessarium ipsarum instrumentum . Iam vero qualitates quaedam extraneae virtutes dissoluere possunt. Nihil igitur horum in curationibus Praeterire oportet, ne nosmetipsos lateamus, in eum incidentes sermonem, Morbus quidem cu- 'ratus est, homo autem obiit: quod a quam plurimis quotidie factitari videmus , qui irrationalem experientiam colunt,atque haeresim methodicam,omnia artis bona destruente,quae rationes quandam dogmaticas quidem, sed multis erroribus plenas, consediatur. In indicatione autem, quae habetur ex virtute partium, quispiam etiam reponeret 8c Facilitatem oc Dissicultatem ad sentim . - . dum. Nam,quae facile sentiunt,acria medicamenta non tolerant,sicuti neque etiam humores . Na, ue/ 'cum acris humor in ventriculi ore continetur, saepius syncopa corripiuntur. Quod si mediocris risit affectus, anxietatem θc nauseam habent: oc non nunquam humorem, quo infestantur, euo munt: non nunquam vela frustra agitantur:hoc que in illis asseelibus accidit,in quibus in ore ventriculi vitiatus humor imbibitur . Eodem pariter modo, cum ad oculos huiusmodi defluxerit humor, maximum affert dolorem :&pustulas ulcerosas, quae dissiculter curationem recipiunt, excitat. Sic quoque rursus oculi ipsi ob eam, quam habent ad sentiendum facilitatem, tolerare non D possunt acrium medicamentorum viciniam,quemadmodum neque etiam ventriculi os: quin immo nec aliquod extrinsecus aggravans hae particulae tolerant, re minus ventriculo Oculus, utpote qui non nunquam etiam ab iis, quae inunguntur, grauatur. At, quae dissicilem sensum habent, haec cataplasmata grauia sustinent, oc medicamenta mordacia. Siqui9 igitur velit ex facilitate sentiendi indicationem illis quatuor, quas antea memorauimus, quintam annumerare: Uel in ea com Prehendere, quae ex virtute sumitur: nihil, quantum ad redie medicandum, differt. Has igitur . omnes indicationes in memoria habere oportet in quacunque particula morbo aliq uo affecta:nanaec ipsius Temperatura, & Formatio, di S itus, & Virtus, singulas, quae in nobis fiunt, operationes commutant, communi intentione seruata: hanc enim ex morbo semper assumendam esse docuimus. Qui igitur secundum solam Sc simplicem intemperiem morbi sunt, per contrarias qualitates curantur: Calida quidem intemperies per refrigerantia, siue primo, siue ex accidenti refrigerent: frigida vero per calefacientia: sic sicca per humectantia: humida autem per exiccantia, curantur. De eo vero, quod primo calefacit,aut ex accidenti, plene Ut nosti diximus in eo traetam,quem de S implicium medicamentorum potestate compositimus: V bi id, quod primo refrigerat,quandoque ex accidenti caleficere Ostendimus, quemadmodum aquae se idae infusionem, i

214쪽

ubi calaris riaturalis secerit reuocationem: Sc qUOd calefacit,refrigerare, cum rarefaciendo corpus E caliditatem fecit evaporare . Qitae igitur siccundum solas asiluas qualitates corporis sunt alterationcs, eret sola, quae' lefacientibus, refrigerantibus, hUmectantibus, atque exiccantibus potesta te adhibetur,ad naturalem habitum restituuntur, neque sensibili egent evacuatione Qtiae verdob materiae influxtim,si quidem bene temperata sint, solam euacuationem desiderant: si vero intem

perata, evacuationem,atque Una per coUtrariaS qualitates cxpetunt alterationem,Veluti quae rheu

malicae dicuntur disposi tiones. De quibus Vt nosti unum a nobis volumen est editum, in quo hoc statim ab initio ollcnsum est quod ea, quae totum corpus alit,facultate debilitata,huiusmodi fiunt dispolitioncs, cum aceruata superfluitas ad partes praecipue defluat imbecilles. Si enim per rhcumaticam dispositionem sanguis,qui in huiusmodi partes fluat,aliquam habeat cacochymian,

. . milia Oritur dispolitio: quod forte rarissime euenit. Sanguis enim sine pituita, aut flava vel atra hi te, fluens,tenuis scmper mihi consistentiae apparui LEX alia autem quapiani causa si pars intumeat, considerandum est, an huiusmodi astectus lit phlegmone, an scirrhus, an ordema, Phlegmonen ideli inflammationem nominantibus nobis omnem calidam ac veluti flammeam dispositionem: cuius differentias paulo ante diximus. Tempus itaque est, ut de Oedemate breuiter subiiciamus, ut 'memincris corum, quae latius de hoc nos dicere audiuisti. F

De Oedemate. CAP. P.

Edema igitur Uocamus tumorem mollem, doloris expertem,quem ex pituitosa substantia

spiritu vaporoso fieri constat, qualis in cadaueribus euenit: on nunquam etiam in pedibus atrribus corum, qui aqua intercute, di phthisii,-alio malo habitu Graeci cachexian vocant laborant. Verum tale cedema in periculosis illis dispositionibus accidens est, nulla propria praecipua que curatione indigenS: sola enim fristio ex Oxyrhodino, aut non nunquam cx sale &olco,vel etiam ex sale iniectio oxyrhodino,sistit ipsum,altaque huiusmodi multa. Cum vero propter pituitam pari influxam huiusmodi fit affectus, spongia in aqua, quae parum aceti habuerit, infusa passionem aliquando sedat: quae si non quieuerit, plus aceti miscendum est lit tamen moderata ipsius tcmperatura,vt posistit ipsam quispiam bibere. Quae autem ex ea plus aquae cotinet,in principio adhibenda cst, maxime in mollibus corporibus: quae vero hac fortior fuerit in robustis di duram habentibus pellem, S quae ad primam spongiae appositionem non iuuantur. Oportet autem spongiam omnino nouam esse,q uaesit non affuerit, saltem exqui iste abluatur ex aphronitro&ni tro,& cx ca, quae conia sita fie, id est lixivium distillatum,a Graecis nominatur. Quod si ex his cede- Gma non quiescat,aluminis parum imponendum est, spongaeque omnino noua applicetur. Si Uero in aliquo ex membris extremis tale fuerit Cedema, incipiendo ligatura in imis partibus finire oportet in altioribus, iniectionem ec compressionem dc uniuersiam distributioncm faciendo, velut infractionibus. Curationis enim intentio in huiusmodi affectibus milia est, una quidem ut corum substantiae aliquid dissoluatur: alia Vero, ut aliquid congregetur ac restringatur. Si igitur per ea, quae dicta sunt,non sedetur,tunc aliquid fortiorum medicamentorum, quod temperaturam mista habeat, ex dictis viribus adij ciendum est. Ego in diuturno Cedemate,ubi prius particulam oleo il-Ieuissem,deinde spongiam ex lixivio apposuissem,atque vehementius strinxissem,assedium perserite curatum vidi,non amplius Uidelicet hac curandi regula habente mistam virium intentionem, sed ad discuticndum.incidendum declinante: id quod in omnibus fere diuturnis asse stibus pro hatum haberi non ignoramus. Postquam vero satis ad te de oedematis scripsimus, descirrhosis deinceps tumoribus dicendum est.

Xquisitus' scirrhus est tumor praeter naturam sensu priuatus durus que: non exquisitus vero Hnon omnino insensibilis est,difficulter tamen omnino sentit. Scirrhus igitur insensibilis cura 'tionem non rccipit qui Vero difficulter sentit, non in curabilis quidem est, non tamen facilem cura tionem admittit. Fit autem ex humore lento θί crasso, qui partibus, quae indurantur, tenaciter infigitur. Interdum itaqUe statim a principio congregatur paulatim δέ augetur: crebrius vero medicorum imperitia paratur,cum Vehementer eryli pelata θc inflammationes astringunt 8c infrigidant

Siciliis iditur medicamenta Vehemcnter ditsolutiva induratis corporibus adhibuerit, quae manifeiam iacian

1 iam iaciant scirrhi diminutionem, breui tempore sperabit perfectam curationem,non Uere,igno rans, quo d reliduum passionis hoc curationis modo in curabile redditur: tenuiori enim ex eo disso luto humore, residuum exiccatum lapidis duritiem assequitur. Non igitur curandae sunt partes induratae mcdicamento immodice siccante, sed eo , quod calorem habeat tepidum, humiditatem vero nec multam, nec Omnino minimam: AUOd cnim superfluum humorem habet, nihil omni no dissoluit: quod vero minimum,plus, quam Oportet,exiccat.Oportet igitur induratum corpus,

a medi camento, quod auxilio suturum sit, is mile quid pati iis, quae sub Sole funduntur: vocantur autem Mala sitica id est mollificantia, huiusmodi medicam eta: de quibus amplius diximus in quinto tractatu libri,qui de simplicium medicamentorum viribus inscribitur.Et exempla eorum dicta sunta

215쪽

AD GLAUCO. LIB. II.

c. II

A sunt, simplicia quidem, medullae omnes atque adipes. Ex medullis primas partes obtinet ceruina, e se deinde vitulina: ex adipibus autem adeps anseris in volucrum genere: leonis vero in pedestrium, caeteris praestat. At vero, qui ex gallina sumitur, anserinum, Zc qui ex pardo, leoninum sequitur, ac deinde ursinus,atque taurinus. At, qui ex capris accipitur,& crassior 8c siccior prsdictis est,eo: adhuc magis,qui ab hirco capitur: at, iam dictum est, Q huiusmodi astectus medicamentis vehementer siccantibus non indiget.De differentia verὀ,quae ex eorum tenuitate crassitudine q3 oritur, 'indicative quidem dictum est, manifeste vero nequaquam adhuc: iccirco in memoriam tibi reuocanda sunt, quae inuicem commentabamur, quando Cercyllii puerulum curabam,cui ex erysipe late nimis infrigidato atque astricto tumor scirrhosus in toto femore relinquebatur . Existimaui .mus enim medicamenta, quae ipsum curare deberent, tenuia esse oportere: quare femur oleo per fundebam in profundam pelvim posito puero,quae multum sabini olei continebat, eo, cl, omnium tenuissimum ipsum esse sciebam: a baliaco vero abstinebam , nisi in longo interuallo dierum totius corporis curandi gratia. Postquam vero partem fovimus, medicamenta ex praedii iis medullis 8c adipibus consecta adhibuimus,miscendo non nunquam bdellium scyllaicum,mastiche aegyptiam, atque ammoniacum thymiama Vocatum, quod pingue o non vetustum esset: similiter ocB chalbanen.Et poli,quam per haec praeparatum fuerat, soluens ammoniacum pinguissimu in acer rimo aceto,circumliniui totum femur circum circa: deinde per aliquot dies rursus opopanace pinguissimum miscui aceto acerrimo, Sc huius videlicet exoluens id, quod recens erat: alioquin pingue non permaneret, quemadmodum nec bdellium,nec ammoniacum,neque etiam chalbane: ius ii q3 puerum alteri cruri innixum saltare, ut plus cibi ad illud ferretur. Postea, ubi repulsus erat iam scirrhosus tumor, timens, ne citis rei iduum maneret, Omnia e cotrario facere aggressus sum, femur CX al1 quo medicamento eorum, quae pice constant, perungens. Manifeste itaque clarebat, quod eκ aceto linimenta egrcgie tumorem comminuerant, laxatiua autem molliorem reddiderant, mino rem autem nequaquam:viciisim tamen eis utendo, adhibito conuenienti moderamine, puerulum curaui,sic,Ut, ii altero duntaxat medicamelorum genere quis curatiouem attentasset, nihil ad scirrhi solutionem profectillati. In tendonibus voco autem sic musculesum aponeuroscis, id est enerva tiones) ex praedicitorum medicamentorum usu manifestissima auxilia videri licet: siquis recte via tur curatione ex pyrite lapide. Oportet autem eum, cum igne excanduerit, acerrimo aceto asper gere, ac deinde super lapidem mouere partem assectam , Ut a vapore sursum lato scirrhus dissolua tur. M ultae enim partes iam plane curuatae conuolutae que hoc curationis modo membrum dimo C uendo, perfecte satiatae sunt, ut serer magicum opus videretur . At oportet praeparare mollificando partem scirrhosam medicamentis, de quibus supra diVicinus. Quin etiam in hac ipsis, quae fit per Pyritem lapidem, curatione, abunde multum oleum fabirium calidum prius persundendum est, aut aliquod aliud, quod extenuandi vim habeat. Nec minii proderit anethi comam decoquere, praesertim cum viride fuerit atque recens. Quod si pyritem habere non possis,molari utendum est: vocant autem iic lapidem,ex quo molae parantur, quae frumentum molunt.

De Scirrho Lienis se Iecoris.

CAP. F.

SPlenem induratum non solum desoris fortibus medicamentis curare conuenis, sed etiam per sortissimas potiones nam eas sine molestia tolerat. Ex quorum numero primas partes libi ven dicant cortices radicum capparis, S scolopendi ii,& myricae tum radix tum gcrmina, omnibus huiuscemodi in aceto vel oxymelite coctis. At sepe numero, cum tangitur splen, renitens Vide tur : non tamen scirrhosus, sed flatuosus potius est tumor . In quo oportet, ubi prius locum absinthio perfuderis, medicamen emplasticum mistas vires continens superponere , quale est, quod ex sulfure atque alumine constat: sunt profecto multa huiuscemodi in medicamentorum tractati Dbus descripta: non simpliciter autem mistorum medicamcntorum viribus attendendum est, sed quantum misceatur. Cum itaque splen flatuoso tumore assicitur, Θ magis cedemate: si multum aluminis adhibueris, nihil nocebis: in scirrlaosis autem tumoribus vim dissolutivam superare con-Uenit: parum autem eius, quod strringendi vim habet, admiscendum est. Cum igitur de numero simplicium Sc sponte nascentium medicamentorum flos salis talis sit natura praeditus, sanat splenes induratos, si extrinsecus ipsis in vesica apponatur . S cirrhum autem hepatis ab initio quidem sanauimus saepius ubi vero ad plures dies sorte foret extensus, neque ipse potui sanare, neque alium vidi, qui posset. Omnibus igitur,qui ita affecti sunt,ex necessitate subsequitur aqua intercus: pereunt autem quam plurimi in tempore longo: quosdam vero noui etiam breui pereuntes, quibus aluus multa de aciebat. Liquet igitur, ψ ijssusscienter angustata erat ora Ua rum, per quae trans mittitur cibus ex simis hepatis partibus in devexas, adeo quod, si qui ex eis sanati sunt, ea, quam antea diximus in musculosarum partium scirrhis, curationis ratio saluauit neque enim perfert hoc membrum fortia medicamenta, Vesuti splen . Augere autem oportet ea, quae ratione inflamma tionis ipsi apponuntur, mistura emollientium: crant autem illa ex absinthii coma, ec exprcssione myrobalant,oc utraque nardo indica q3 ac celtica adhuc aut Sc croco ec oenanthe,8c mastiche chia, Unguentis,quae ex spica nardi conficiuntur:adhuc autem dc mastichino,& melino, ec cenanthi-

216쪽

DE ARTE CURATIVA

no. His igitur ammoniacum thymiama, & bdellium, ec quas diSimus medullae ,-adipes misti, Eec quae incidere possunt, tactum in hepate scirrhum sanare poterunt, ii etiam ratio' conuenicias vitactus adhibeatur una cum medicamentis, quae in potU sumuntur ad aperiendum ablici gendum claeum, qui in viscere continetur, humorem. S Unt Vero haec Omnia etiam eos, qui in renibus continetu raapides comminuere a Psa,de quorum materia multi medici conscripserunt. Admiscere autem oportet di ex iis, quae Vrinam mouere Polliunt aliquid. Plurima vero est etiam istorum materia, quae a multis quidem scripta est,atque a nobis comprehensa in eo, quem de medicamentis scripsit mus, tractasV. Iare nunc etiam,quae dicta sunt, tibi sussiciant.

De 'Tumore Fiat nos. C A P. c.

T Em pus ' enim iam est transgredi ad alterum genus tumoris, cui materia generationis est: spiis A. tritus flatuosus. Vocatur autem non solum flatuosus, sed etiam flatus, huiuscemodi spiritus,

crassus ac vapoi osus 1liens, non secundum substantiam anhercus neque tenuis.Cogita vero eius naturam e circlinstante nos aere, in memoriam reuocans , qualis in austrinis constitutionibus ,

qualis ue in aquilonaribus fiat ei cnim qui in aui tralibus,assimilatur flatuosus: alteri vero, qui in aquilonaribus,is, qui in nobis sim naturam est, spiritus, Adiuuat autem, ne huiuscemodi spiritus dis fiet, etiam densitas corporum. Quare huiusmodi astectus curatio Unam communem que habebit Fintcntionem ad claxanda ea, quae attricta sunt, corpora, atque ad crastas spiritus extenuandos. Na, si subtiliori substantia sum cicia ter calefeceris, id quidem, quod densatum cIt, rarefacies: quod Uero crassius est enectum, extenuabis. Patiensium autem particularum natura conuenientem auXi

liorum materiam indicabit, ac in ipsa maioris minor que rationem . Nam spiritus lite crassus ecvaporosus non nunquam sub membranis, quae integunt Ofla, comprehenditur: non nunquam Uero jub peritonaeo: aliquando intra intellina Vci Uentrem: comprehenditur Uero aliquando ec intra membranas, quae musculos complectuntur,qUemadmodum dc a membranosis tendonibus: comprehenditur etiam ab iis, quae ratione cognoscuntur, spat asin musculis atquc aliis partibus corporis, quorum locorum naturam in administrationibus anatomicis didicisti. Ita igitur ipse musculus inflatur, atque in ventris Vel intestinorum corpore flatuosus includitur spiritus: δc cum sussicienter frigidus fuerit, tunc maximum dolorem eXcitat. Communis autem curatio omnibus quem admodum diximus per. subtiliorem substantiam: quae que,quando passioni dolor adiunctus sit, talem habeat naturam, Ut dolorem queat sedare. Secundum Uero patientium partium differentiam, materia curationsi commutatur. 5 augetur,atque obtunditur vis. Cum igitur ex tali spiritu dolor interuenerit in ventre inferiore, subtile Olcum cum medicamentis, quae in ipso ebullierint, per G A thclysterem iniiciens, statim dolorem sedabis. Qtrae Uero debent ebullire in oleo medicamenta cum

subtili substantia calefacientia,fint cyminum, ec id quod apud nos es ec magis quam ipsum, id qdathiopicum nominatur: dic apη, dic secti apii semen, ec marathri, ec sinonis,ancti q3, atq; libystici, reses leos,ec clauci, ec spondylii . Et,si coniceiura comprchenderis frigidam esse dolentium partium dispositionem, rutam, oc marathrum, Oc grana lauri intus dccoques: miscebi que asphalium, ipsum q; oleum laurinum, di siqua alia similem naturam habent. Qtiod li inflammationem huius

modi doloribus adiunctam putaueriS,auferes ea, quae admodum acria sunt, ec quae vehementius calefacient ad ea autem, quae in hoc mediocrcm naturam gerunt, quae q3 Uim elaxandi habent, transii- his. In oleo itaque ad ebulliendum pones ancilium Sc non rutam: etiam admiscebis adipem anse rinum vel gallinaceum: sed hiac quidem , Ubi vehementiores dolores infestant. Mediocres vero ctiam cxtrinseca concalefactione iuuantur, ea Praecipue, quae ex mihjs fit nam corum lcuitas do lentibus commodissima est . Si haec non affli erant, Vel cX sale calefacito, vel ex lini semine crudo, vel quocunque alio modo. Cucurbita etiam magna cum multa flamma absque curis scarificatione, saepius statim dolorem amovit Oportes autem cana Vmbilicum comprehedere. Qti odii etiam post haec dolores permanserint, medicamentis ex Opio Vti non dubitabis, quale est Philonis Tarsei, Hsis omnibus medicis notum quamuis scieriSaliquam noxam ex huiusmodi medicamentis, membris patientibus necessario affuturam. S ed certe ei, quod magis urget, obsistendo, hominem, qui in nimio dolore syncopa corripitur, parua cum noxa saluare cliges: nam Oc sequentibus deinceps diebus noxam membro ex medicamento contractam emendare licebit. Vocantur igitur huiusmodi medicamenta, Anodyna, id est indolentia, quoniam dolorem sedant: Oc dolorem quidem sedant, non tamen dispositiones penitus sanant, sed vim sentiendi obtorpescere faciunt. Vti au tem oportet Philonis modicamento, omnibus que ex opio confectis, non statim, sed post tempus compositionis annuum, aut Omnino semestre. Maxime vero atque citissime ex potu horum me dicamentorum laborantes dolore liberantur, ubi intestina gracilia patiuntur : sicuti ex iis , quae sedi imponuntur , crassorum intestinorum passiones praesentaneum habent remedium. Non modica autem sit virtutis distributio oc ex ebibitis, cum in seriora assiciuntur: atque ex iis,quae sedi imponuntur, cum superiora fuerint assecta. Quae quidem in carnosis sit partibus spiritus flatuosi ag gregatio, non nunquam Omnino Uacat dolore, ac longiori tempore durat, ac tum praecipue, cum tuerint articulationi vicina : hic enim sunt musculi magis neruosi ac densi, atque in media sui parte

i nolibres ac rariores. Tales vero V t nosti passioncs sanaui medicamentis ex pice, resina, terebinthina,

217쪽

AD GLAUCONEM LIB. II.

binitima,& adipe leonino atq3 taurino. Conuenit autem ipsis ec quod eX sorde balnei, de calce fit, ex sycomoro,ec ut summatim dicam ea, quae insigniter subrili conltant substantia, quibus ea, quae molliendi vim habent ad ni centur. De Obsee ibus. CAP. 7. FNimuero,cum de his satisdietum, iam tβSest,Vt transeamus ad apostematum .i.abscesssuum tractationem lic autem nominant eas dispositioneS,in quibtis inuicem distant, quae prius se cotingeban corpora. Spatium igitur Vacuum in medio fieri oportet. quod aliquam substatiam spirituosam vel humidiam aut mittam ex Vtrisq3 comprehendat.Transmutantur autem in abiccstum inlia mationes quaedam , atq3 ex inflammationibus erysipelat Sparticipantibus, di ex erylii clatibus inflammationis participantibu6 non pauca, Sine lis S Uero etiam abiceituum dispositio costitit ex multitudine quorundam humorum,a Ut spirituum Vaporosiorum, siue in ipsis attentibus partibus ita rei di οἶ-generentur,ii Ue ex alus confluan ea ratione,qua fiunt 1lla, quae Aposcemata id est decubitus vocantur. Nominans Verd sic huiusmodi dispotitiones,cum qui prius unum membrum in sestat humores, eo relicto ad ali crum transeunt. Quocunque Vero modo fiat abscessitis,id spatium quod abscedentes interiacet partes, humiditatibus,quae ipsum faciunt,repletur: qtiae, ubi aliquando perdu-

B rauerint,multiformes habent alterationes. Nam Sc lapidibus, arenis, di retiis, S lignis atq; carbo nibus, ct limo, ex zrdici et balnei, feci,&amurcs,&multis aliis talibus similia in abicessibus corpo i , ra contineri Caepenumero inUenitantur. Qui igitur per summa sub cute consistunt, facile dignoici possunt,ncq eit eorum sanatio dissiciliS: nam ex tactUS proprietate facillime discernuntur. Curan tur vero ex extrinsecus adhibitiS medicamentiS, iis, quae bibuntur,non indigentes,veluti qti 1 in profundo,atq31n visceribus praesertim,si unt. Indignotionibus igitur, cum suppurantur, cedunt digitis 'prementibus non resiliciates, quemadmodum membra inflammata: dignotionem igitur praebent manifeItam . At proprietas cessitonis alia est in tenuibus humoribus, alia in cras lis, quemadmodum di in tenacibus atq3 mucolis humoribus.Saepius Uero nobis sub Jcitur cum tentione spirituo is pars aliqua abscedens quae ubi secta fuerit, inuenitur sanguis concretus, adeo ut, qui bis aut ter huiusmodi viderit dispoistibnem, si solei s di memor fuerit, comprehensum in huiusmodi tumorio hus I anguinem ita concretum agnoscere poterit, cum in memoriam ex collatione reuocauerit te1 sionis ac cessionis proprietatem.At forsan praestat non proprietatem sed quantitatem tenssionis accessionis nominare. Curatio autem earum, quae in superficie cutis abscedunt,inflammationum,fit incipiente quidem adhuc abscessu per ea, quae dolorem sedant atq; claxant: procedente Ucio ten 'C pore ad ea, quae concoquendi ac suppurandi Vim habere proprie dicuntur, transire oportet. De his autem dieium est,sicuti de pluribus aliis, in quinto de medicamentorum simplicium potestate tractatu. Statim igitur aqua abundanti perfundere atq; fouere oportet :& oleo calido partem in flammatam conspergere:ati ex farina triticea, quae in aqua atq3 oleo moderate ebullierit, cataplassema imponere, nam hoc citius ad suppurationem perducit,quam id, quod ex pane conficitur. illud enim maxime distatuendi vim haber, Ut cui adsim sales atque fermentum , optimcq3 coelum lit:

haec vero omnia desunt triticeae farinae. Et, cuna suppurari incipientem inflammationem curaturus, suppurationem prohibere posse speraueris, tunc plurimum panem ebullire permittas, Oleo scilicet ac acqua subiges: sit autem aquae ad Oleum multiplex proportio.Plus autem,quam hoc, suppurationem prohibet hordeacea farina simili modo praeparata. Quae vero in tali curatione iniunditur aqua, habeat althaeae radices intus decodias. Si vero per summa cutis in parte inflammata tensio valida fuerit, multis scarificationibus incidere oportet in superficie,ac postmodum ex farina hordeacea elixata, ut diXimus, cataplasma apponerc. Tentaui autem saepius multas in supersi cie valdeq; tenues scarificationes: contrario autem his modo alias profundiores magnas: S tertias, quae medium tenebant in longitudine ac profunditate. Quae igitur in superficie sebant,debile au-Dxilium asterebant: Qtiae vero longae erant atq3 profundae , plurimum quidem sanguinis exhaurie

hant , adco ut scre animi desectum asterrent: rursus Uero ipsae propriam curationem, veluti Vulnera , eXigebant: Quae autem earum ambarum medium tenebant, senapcr inuciat ab inconuenienti

hus dic tis esse remotas atq3 ideo eas in usu censui prsserendas. in quibus igitur di culter ad suppurationem peruenis,neq3 facile discuti tumor poteti, ibi humores esse compactos crastiores ac tena ctores eii existimandum.In his vero dispositionibus tantum conuenit ea, quae fit per protundiores i. scarificationes,curatio. Conuenit' etiam id, quod ex caricis constat in aqua decoctis, cataplasma. Eitae , . ,' Oportet autem non ipsaSasi umere caricas, sed aquam, in qua ebullientes sunt liquefactae . Expe dii vero oc caricas pingues esse oc dulces, ut earum humor non dissimilis melli videatur: &, ii eas assumens decoxeris Usque ad plurimum temporta,reddetur aqua melli tenui substantia simillima. Huic igitur aliquando hordeaceam farinam iniicere oportet, aliquando panem Syncomistum, sic autem nominant eum, qui medius est inter exquilite purum di furfuraccum: vocant autem non nulli eundem panem A utopyron, quoniam in puro farinam, non qualis natura est, talem ad conficiendum panem assumunt, sed prius purgantes furfur excernunt: contra autem in furfura ceo prius adimunt eam farinae partem, quae purissima est: panis autem,qui autopyros appellatur, qualem habet ex natura farinam triticum, talem etiam seruat. Oportet autem triticum ipsum,ex Septima Classis. oo oo OOO quo

218쪽

AR TE C V R ATIVA

quo farina sumitur,csse cxijs, quae genciosa dicuntur: quaedam enim cX1psis multum fursutis con EIment,quae ignobilia nominant quaedam Uerollisginem, qUX Vt dixi genero a vocant. Nequaquam igitur oportet furfuraceum esse frumcntum, ex quo Vtilem ad cataplasma farinam accipi

mussed, quemadmodum dictum cli,multam habere siliginem: quὀd si ignobilis tritici farinam aD

sum pleris,crali sorem furfuris partem oportet eXccrnere,atq3 ita panem medium conficere.Ex hoc Igitur panc partem mediam ac teneram ad cataplasmata commiscebis, quando polciaria medium farinae laord caccc 5 triticeae volueris facere cataplasma. Nam farina triticea maxime ad suppurationem Ualci, hordeacea Ucro plurimum resoluit hic Vero, quem diximus, panis mediam naturam seria ar,sicuti ec citis farina inter nuper dictas ta inas triticeas est media. Ad hoc igitur respiciens cum decocitione caricarum misce, quod tibi convcniel Hi US vidctur, siue ex panibus liue cx farinis. Si vero stamor resoluatur, minus tamen, quam oporteret, simul coquere oportet cum caricis hystbpum vel origanum . Si quando vehementius tumorem exiccare Uolueris, falcS decoctioni ad rictas,dein

de hoc modo infunde farinam hordeaccam. Eximatur autem Zc hinc, quicquid sursui accum est: ec poli quam plurimum cbullierit,appone cataplasma. In tumoribus quidem,qui dissiculter resoluunt Ur,x crendum csi,ne corum reliquiae,ScirrhodeS. i. durae,relinquantur. Quare in singulis sola lionibus attendere oportet,ad quid trans inuictur omniS, cuius curatio suscipitur, tumor nam ea cu FTatio, q uae fortiter exiccantibus agitur: rc liquias duras operatur. Hoc vero in singulis solutionibus animad Ucrtes, ii partem patientem tetigerIS, dc, quod nunc apparet,illi, quod prius videbatur,coni- tuleris. Si igitur unqua tale suspicatus fueris,decoque in aqua cucumeris agrestis radice,aut bry niae,aut assari, saepius quidem per se solas,non nunquam caricas pingues adiiciens: dein dc aquae fa- Tinam admisce,commisccns aliquid adipis,anserini praecipue vel gallinacei quὀd si hi nonamve Iint, suillum adiunges. ad iccs quoq; earum, quas uti per dixitDUS,herbarum, atq3 praeterea alii, sq, si poli moderatam dccoetionem cum pane atq, adipe conterantur, huiusmodi rumores resoluunt . Fortior autem hisce omnibus esit draconiij radix: dc ,siquata do ea Uti Volueris,cum sit iis, quas nuper diximus, ni ulto subtilior atq; ad resolucridum potentior,Omnino adipem commisce. Ni is enim humectaucris atq; mollieris induratos tumorcs, sed fortibus medicamentis resoluere tantum studue ris,in primis quidem diebus eos insigniter decrescere facies,sed pariter id, quod relinquitur indura his hoc .cro induratum dissiculter resoluetur. Melius igitur,sicut diximus,ut sortiter resoluentibus medicamentis commisceamus mollientia, VerenteS, ne tumores inscirrhos quortini curationem in praecedentibus audiuitii conuertantur. Rursus igitur ad suppuratos tumores accedamus,

i uos ubi posse resoluere desperaueris, ex farina triticea Vtere cataplasmatibus, nam ad celeritatem Gsuppurationis plurimum conferunt. Dcinde aperiens,ii Videris ea,quae circa sectionem sunt, libe

ra omnino ab inflammatione, medicamentis, quae emplastica dicuntur, Utere. Sit autem eorum Uis ad exiccandum habilis careant cliam morsu, Ut neq3 adstringentia medicamenta habeant admisia.

sed ea potius, quae linc doloris scias u resoluunt, vel parum aliquid adstringentis habcant. Ego ve ro saepius in huiusmodi usus sum medicamento,ex fermento & ostreis combustis coni celo. Si vero pars aliqua scelioni circunstans inflamata fuerit,eo, quod ex chalcite constat,ustis sum,oleo liquefaciens: 8c, ubi paulatim refrigeratum fuerat, in mortario temperans Sc molliens manibus,atque vi num infundens, 't nosti. Ad multa Vero utile est hoc medicamentum, quemadmodum in libris de COm positione pharmacorum diximus. Faciemus etiam alios si Deus voluerit) de Passionibus, quae singulis partibus accidunt, in quibus omnium medicamcntorum, quibus uti consuevi, diligenter Vires explicarc tentabo,atque eorum Usum Opportunum exponere. Sed tu iam in hisce me

dicamentis, de quibus in hoc libro memini, habuisti a in canica Oc mensuras 8c inae parandi modum. V hi vero plus opportuno cutis colliquata fuerit in suppurationibus, adeo Ut panno lacero 1imilis emciatur, non facile subiectis cor poribus agglutinatur,Vt necesse sit eum,qui πιπλατος, id est per latitudinem, nominatur, curationis modum adhibere. H

CV mucro amplius agglutinandi cutem subicetis corporibus creuerit dissicultas, huiusmodiane 'tum Sinum appcllant. Deinceps tibi in memoriam reuocabo huius quoque curationis modum, quem vidisti me saepius in plui ibus adhibere. V bi talis dispositio confiitit, satius est filiu- Iam direetc pcriora tam vel ex aere Vel ex cornu factam habere paratam: quod si haec non fuerit,Undex sis inii rumcntis, quae Pyulca id est puris attractiva, dicuntur, quod foramen latissimum habeat:

S eius, quod a nobis compositum est ex charta coinbusta medicam cratum, tu saepe vidisti me cxiguam portionem multo oleo rosaceo permiscere. ac per id inlitrumentum puris attradituum in iiDiuis ini j cere, deinde filis euullis orificium claudere . laecunque vero emplastica inaedicamenta Cleo ros acco liquefacientcs iniicimus, hoc initrumentum non permeant. In his Vero oportet Uetiecam suillam accipientes,sillulam dire 'tum foramen habentem apponere. Esse vero acriora medicamenta liquefacta, quaimila, qus Emmota,id est linamentaria,dicuntur,esi necetiarium qUalia sunt apud omnes usitata, colore viridi inlignia: haec enim oportet non pauco oleo rosiaceo liquefacere, ut in sinuan iriij ci possint. Dissoluitur autem e notorum vis in huiusmodi mulionibus.

igitur

219쪽

A Igitur Emplastica omnino medicamenta, quale est Macherionis, S Epigoni, 8 quod Isis cognominatur, ubi ad em motortim Vsum deducuntur, cerati indigent admisitone, haec. n. adfiniis utilia suntiqua enim ratione eis ceratum admiscetur,eadem etiam sunt ad sinus utilia. Miscentur autem,qin Qires mordaces habent,si per sola liquescerent,non admisto ipsis cerato sed, i quidem oleum Yofaceum plurimum fuerit, quod Vero in ipso liquescit, medicamentum paucum, non amplius acritudinem seruant. Vbi Vero sinus mediocriter carne oppletus fuerit, tunc agglutinantia me dicament apponere oportet, Veluti si recenii sanguinolento vulneri medereris. Multa vero tali sunt natura praedita, alia quidem, quae eX asphalso constant, vocant autem huiusmodi, nescio quomodo, emplastra Barbara : alia Vero, quae Cirrha id est fulua,vel Phaea id est fusca,a colore di . cuntur, ex lithargyro di aerugine aeris decocta plurimum, sic enim aerugo fulvum colorem acci pit: si Vero paucum ebulliat,facit emplastra,quae Melina id est lutea,dicuntur. Te vero non latet, quod omnia metallica medicamenta subtiliores partes habent, di vim exiccandi maiorem,ubi mulium ebullierint. His Uero medicamentis fulvis, Vbi statim reponuntur, quaedam extrinsecus sit. pereminentia fusca concrescit, sub qua pars medicamenti profundior plus,quam ab initio fulua videtur. Atque idcirco non nulli huiusmodi emplastra vocant Dichri ima,id est bicolora, quidam veB io Dipros pa id est bifacia. Quanto Vero subtiliora fuerint ac maiorem exiccandi vim habuerint, tanto plus an sinum operabuntur: nam ad eius profundum oportet transmitti vim, sis intentio. nem propositam assequi Velimus. Quae UerQ recentia di sanguinea vulnera agglutinant, quanquam his minus exiccant, labra Vulnerum, si breuia extiterint ac minime profunda, agglutinant: atque ob hoc facile accito, quod oportet, emciun s. Si vero in profundum vulnus protendatur,oc suturis & fibulis solemus in unum cogere. Sinus itaque omnes non simplices sunt diuisiones, sed frequenter in ipsis modo Una pars, modo alia eXcoriata est, q uod neq; te oportet latere . Cum igitur ad locum superiorem sinus extenditur, facile per os humor vitiatus ichor graece dictus elahitur. Si vero vergit ad ima, cum intus retineatur, partem aliquam continuam erodit. in his qui dem' sinibus, nisi prius ad effluxum seceris se trionem, nihil proficies, neque cum carnem generare, neque cum agglutinare volueris. In alijs Vero non opus est sectione, si modo conuenientem figuram in parte patiente seruaueris: ex qua figura potes aliquando sinum ad partem superio

rem vergentem, facere ad inferiorem declinare: ac contra, vergentem ad ima, conuertere ad sup

aeiora. V idisti me igitur sinum in brachio existentem cuius os erat prope cubitum, figura in superiora tendente sanasse sine alia facia ex aduerso sectione: Zc in coxa similiter figura sinus ad im C vergente, cum sinus Versus genu quidem terminaret, litus erὀ os media coxae regione superius, sine ulla ex aduerso diuisione Vidisti factam esse curationem, subiiciente me popliti ceruical molle ut inferiorem situm haberet inguen,quam genu. Suffecit autem in hoc sinu oc alijs isto maiori

Acibidem.e hus solum melicratum' immissum, aptum ad conglutinandum omnes eius partes profundiorei . Quidam autem lixivium iniecerunt, se ipsos coarguentes in iis, quae prius ad carnem sinui induocendam medicamenta apposuerunt: neque enim caro noua priori adnasci potest, cum sordicies circumsedit . Quo modo igitur susticienter carne innata sinui, conglutinatiuum adhibent medi. eamentum , siquidem veluti satis sordidum existentem lixivio abstergere tentant, cum pura caro neque acrius melicratum toleret c In hoc igitur satis est,si hoc tale immittatur, quale quispiam cum voluptate potaret. Et post melicratum solitus sum deinceps, antequam medicamentum conglutinatiuum imponam,aliquando Vino solo,aliquando Vino mulso,sinum abluere. Nam ad abster gendum ait ad expurgandum circunstantes humores Vitiatos melicratum est melius: sed d conglutinandum vinum est melius Sc efficacius:lit aut inter dulce Sc adstringens medium. Et quidem

poli medicamenti agglutinantis appositionem spongi/ noua ex mulso vel vino circumiiciatur quam mollissima:ati alligatio quidem incipiat a fundo sinus,finiat autem ad os.Sed di linteorum D circumuolutiones fundii linus sine dolore constringant paulatim vero laxentur usq; ad os sinus: re hoc ipsum habeat laxam pharmaci alligationem,emplatiro,quod circum apponitur, ita cum forsi cibus discisso, ut ex ore sinus humores vitiati, si qui excernantur, possint effluere, paruo aliquo alio ipsi imposito emplastro Vsq3 ad solutionem quam tcrtia quaq; die faciens, auferes hoc ipsum, quod veluti suprapositum circumiacet, id, quod per totum sinum circumiectum est medicamen tum relinquens. Indicium autem tibi sit, nunquid pars sinus profunda sit bene conglutinata, humor emanans si multus aut paucus, decoctus aut crudus: adhuc autem si neque in ipso sinu dolor sentiatur, neq; tumor appareat, sed totus locus depressus siccus atq; expers doloris existat. Si autem*pus bene cocium in Ore Videris paucum, adhuc magis bona tibi sit spes dc sinus conglutinatione : imponensqῖ rursus spongiam, δc denuo alligans, ut diximus, secunda quaq; die vel ter tia solve,permutans semper, quod ori sinus superstat,linteum eodem emplastro perunctum, quod totum os in circuitu comprehendet, Oportet autem non esse admodum impressum, sed ita, ut omnis humor vitiatus ex sinu per ipsum possit eu cuari. In prima igitur resecunda die si ali

quis humor tenuis a tinu excernitur, noli omnino de conglutinatione desperare. Saepius enim circumiecti membro patienti vis medicamenti vehementer exprimit ex ipsa cute οἱ carne subie Oia tenuem humiditatem, quando ita affectum fuerit corpus aegroti, aut ex naturali temperatur3,

Septima Classas. o oo oo oo ii aut

220쪽

DE ARTE CURATIVA

aut ex malo victu, qua hunaiditate eXpi est a spatia mediocriter exiccata conglutinantur. In tertio au Etem quarto ab initio die sit ictior crudus x ore se ostenderit,tunc scito 11num non esse conglutinar um Sit autem prae omnibus id, quod patienti membro circumiicitur, medicamentum vehemen- .ier quidem exiccans,neq3 mordenS Veio,ne in cndens, Vctuti est nOitrum, quod cirrhum. i. futiuum scu gilvum vocatur,sine cera coniecitum eX metallicis medicamentis elixatis Sc oleo cicino,&aceto,quod vulnera sanguinolenta conglutinat,ac sine molestia sinus exiccat . Vidisti vero di ipso sanatas fistulas aliquando, in quibus angusto longoq3 existente foramine, cum non dum intus callu, laalaerent, sed sordiciem solum,immisi primum lixivium:deinde tamdiu intus permanere permisi, donec speraui totam sordiciem penitus excidisse: postmodum medicamentum apposui ..Sic vel θει eos, qui sub cute sunt sola sinus,in quibus non dum carnem generari oporteat, quiq3 inscite a quihusdam curati erant,simul atq; curandos suscepi,hoc medicamento conglutinaui, cum tam e prius lixivio abluissem : quoniam, qui Ulcera curant, nullo ex iis, quae expurgandi Vim habent, Utuntur mcdicamento. Vbi verὀ, qui ad abscessum perueniunt,tumores tarde secti fuerint, aut ob medicantium imperitiam aut eorum, quibus medela adhibetur,timiditatem, qui secari non patiuntur, sed pestant,ut longiori tempore cutis a pure rodatur: contingit saepius Universam cutim a pure circa abscessum aggregato sum cienter extenuari instar τοῦ ρακὰς id est lacers vestis,undeWilli nomen FRhacti des .i. lacerosa, a medicis inditum puto . Est itaq; huiusmodi cutis conglutinari contumax, praecipue liquis secundum substantiam liccum medicamentum imponat ex his enim magis fit lacciae vesti similis δc sicca cutis, instar pcllium detritarum . Visum est igitur mihi opportunum, si ciuis ad eius conglutinationem Utatur medicamento, subitantia quidem humido, potentia autem ii cco. Dic tum autem in libris de medicamentis,qudd potentia sicca medicamenta dici s lenta medicis, quae eXiccandi vim habent. Optimum autem ex omnibus medicamentis, quae substantiam quidem humidam habent,vim autem exiccandi,cli id,quod a me compositum est ex lithargyro e adipc suillo antiquo ec chalcite,quibus additum fit oleum vetustissimum. Nam vim eius esse essi caciorem sum G pertus ad huiusmodi dispolitionei,cum neq; admodum durum fuerit, neq; eXqui 1 te non inficicias. Sed, 8 si tale conficiatur, ec vulnerum sanguine manantium conglutinatiuum. et it ec omnia etiam ulcera ad cicatricem perducit,si di oleo antiquo,remittatur, ec cum vino me diocris aetatis commisceatur,deinde in circuitu eiusmodi dispositionibus apponatur: quas saepius fine ulla molestia cogi utinauit. Confert autem,ut diximus,in lacerosis cutibus non parum oc mel, ii usque ad emplastri consistentiam elixetur. Eius vero elixationis mediocritas vix recte perficitur,niis inspiciatur . Oportet enim ipsum neq; adeo esse durum, ut difficulter labatur: neq; ita humi Gdum, Ut circumfluat: nam, quod durum est,ad eandena peruenit cum duri emplastris absurdita . tem: humidum verὀveluti superiectum calido corpori, undique circumfluit, di siccum linteum. dei elinquit, quod non modo nihil iuuat, sed etiam non nunquam obest cuti, quae debet conglutinati alui mediocriter elixetur,hoc quidem optimum est medicamentum in huiusmodi sinibus. Sed. quoniam elirationis eius mediocritas non facile potest coniecturalittingi, rectius mihi visum est. ei myrrham sub tilissime tritam aspcrgere,aut aloen,vel thus, aut aliquod ex hi , vel Omnia simul, rum praecipue, cum linteo inunctum humidius apparet. Oportet autem aspergere ista per cri-hrum,quod sublime supra mel teneatur: sufficit autem semel aut bis illud agitare, ut mediocriter. excidant. Non nunquam Uero dc, dum elixatur, adiicio melli aliquid exantcdictis medicamen iis, quando praesertim sinus maior fuerit atq; profundior. Vsus sum aliquando di tenui centaureo, quod mirum est ad huiusmodi medicamentum. Post ipsum vero Θc symphy tum utile est,& deinde ircosillyrice radix, postea farina exorobis. Neq; obscurum est, quin Sc contundi oporteat, reper cribrum subtile transmitti,ac potimodum conteri talia omnia: melli autem commisceantur e rem pore, quando debet ab igne amoueri, tantum nobis super terentibus, donec melli decocto Optime Uniantur . Melius autem fuerit, si cacabum ab igne amouentes, haec omnia admiscea rimus, ec deinde diligenter agitemus,donec mel adeo tepidum reddatur , ut corpori, cui curatio ad thibeatur, possit imponi.

De Gangraena . ' C AP. y. .

Consequens est,ut deinceps dicamus de inflammationibus, quae gangraenae fiunt. Nominant

autem V t nosti Gangraenas,' eas, quae ex magnitudine inflammationiς non dum factae sunt, i si ea adhuc fiunt, mortificationes. Nam,cum omnino membrum effectum est emortuum,ut punis k 'i ψ' ,'' 'etum vel sectum vel adustum non sentiat, quae patitur, statim recidere oportet, qua sanam partem vicinam attingit. Sed, quod ita a medium est, denigratur: quod vero in medio est constitutum , ita Ut tendat ad mortiscationem,Gangraena nominatur. Curatur autem euacuantibus nobis quaml illamus plurimum sanguinis, qui in membro patiente compactus est, cuius causa fiunt morti'ncationes, Ob id, quod arteriae ex angustia loci nequcunt se attollere: reliquo autem transpiratio' .cS exhiboetibus. Aut igitur cutem uniuersam multis sectionibus profundis secare oportet Unaci lim sci tecta substantia: aut plurimis scarificationibus profundis incidere . Sanguinem Vero maPH epei mittens, imponere debes ex medicamentis aliquod ad putrescentia Utilibus: cuiusmO-

ι sum, quae cX oxymelite di farina orobi vel lolii conficiuntur: ii veror talia non assint, labarumiarinam

SEARCH

MENU NAVIGATION