장음표시 사용
471쪽
calet, quam Gamroni. Ad thermarum usum duce M gnifico Dn. L 'cochthone bis profectos, aestuosissimi turbines pomeridiani pedem reducere coegerunt, nondum bi
Die vigesimo secundo appetens aurora spectandum nobis in cFli plaga austro- orientali objecit cometam, sed qui praevia solas luce moY intercidit. Jumentorum conditio invitos nos per diem hic retinuit, qua reacta movimus Isinum; inde Die decimo: tertio ante diluculum egrae Gamronum matutina octava feliciter advehimur. Domesticos reVi' simus exceptis, quos mors sustulerat) pro loci genio bene Valentes, id est, vivos, sed aurae injuriis & sudore attri-t0S, pallentes Jc cum cadaverosis vestibus, succubituros tandem coeli ardori, nisi vergentem Syrium aura mitior brevi subsecutura fuisset.
Rudera Diluvii Mosaici in Persia
estigiis Diluvii universialis, ab antiquissimo Scripto- ropa. re nobis relati, adeo abundat Orbis noster, ut vix Regio sit, quae historiae, quam brevis, tam perpleXae ct infidelium obtrectationibus obnoxiae, veritatem Vindieare non valeat, ct tacente etiam Mose, decumanam demonstrare ab inundatione calamitatem. Quid enim momtium tristis illa ac desolata facies aliud, quarti mundi metamorphosin exprimit y atqui ut haec in aprico; ita eX abditis terrarum, diluvii testes toto die prodeunt: puta res peregrinae, procul a genitali patria inventae, locis quo illi deferri, vel in iis abscondi non poterant, nisi per mi versalis: cum summis ima verrentis cataclysmi Violentiam.
472쪽
418 Amoenitatum exoticarum Si Fabirem Columnam, cap. za. Obs. Alax. ab Alex. Gen. Dier. L. s. c. 9.) Ludovicum Moscardo L. z. Mufei c. m. Illustrem dc incomparabilis eruditionis Batavum, Nicol. Titsum, n opere de navibus fabricandis atque innumeros Museorum S subterraneae historiae Scriptores evolvimus, naves, naViUm fragmenta, anchoras, elephantorum dentes rectius cornua dicimus beluarum, quas nuspiam Europa genui capita, offa ac sceleta, tum Ostreas& varias marini generis testas, eX terrae latebris, procul a mari & natali solo in Europae regionibus passim inventa & e Ta esse discimus. In patria mea Lippid piscator non ita pridem e Visurgi extrahebat dentem elephant, num stupendae magnitudinis, quem ille tripodem suum Unicornu nominans, in partes divisit S in aulis ac pharmacopoliis magno pretio vendidit. Li adia, memini, in effossione arenarum ad propugnaculi basim locandam, inventum fuisse rostrum serratum praegrande piscis marini. Sed pergo in Orientem, ut Relationis scopum affe- qua
Persia, si Armeniam Sc confinia eius complector, prima ct praecipua cataclysmi sedes est, dc patria illa prisco rum mortalium, quos Divina providentia communi toti Orbi inundatione suffocare decreverat. In illa igitur, siti iam terrarum, adesse vestigia diluvii hujus, non inju'ria conjicimus. Ex quibus, quae peregrinanti ultro se Ob'jecerunt, pauca & cursim hic attingam. Gratus Lectori sim, si inter illa enumeravero sanctissimum praesidium humanae conse vationis, Arcam Noae; sed quam mihi videre, nec a diluvio ulli mortalium contigit. Armeni eam in cacumine excelsissimi montis Mois, Persis hi Νubi id est, mons Noae, dicti, duodecim paras angis ab urbe Em τδon quo loco prima descendentis Noaemans increditiir
473쪽
Fasciculas II. et incorruptam eXtare constanter tradunt, & ipsi credunt Matthan medant. Traditionem olim firmavit Facobus olyidam monachus Armenus, qui ascensionem frustra diu molitus, intentionis suae praemium reportaverat aVulsiam ab Arca ligni harticulam, ab Angelo, ut jactitaverat, sibi datam; ex qua cruX fabricata primum reservata dicitur in tennylo fama chiae, deinde in Archiepiscopali coenobio Ets mion, nunc ubi lateat, nesciunt. Ad eXplorandam rei veritatem missi a Persarum Rege Abasib Magno, retulerunt: Incassum se labora se; obstitisse nitentibus abru-ltas crepidines, lacunas dumis cautibusque infestas, moles nivium innumeras di cultates alias, quas superare humanis Oiribus nemo mortalium post. Verum, suspectae fidei est omnis illa Sc tantopere jactata traditio de loco; qui nec auctoritate constat alicujus antiqui Scriptoris, nec a S. S. vllibi definitur. Moyses demissionem
docet factam esse, non in montem, sed in montes Ararat, i. e. in montes inundationum, prout genius vocis sonat: quales Vero non intelliguntur, nec praesto sunt alii, quam montes Tauri; qui, cum late per Asiam discurrant, continuis ramis hinc ad promontorium Indiae Comeron, illinc ad ipsum montem Maum & Gangis principium eX- tensi, in incerto manet, quousque tam longis tempest
tibus Jactata navis, abrepta fuerit, aut qua jugi parte substiterit. Probabile tamen est, non longe a patria No chum subsedisse; si quidem per montes Ararat, illae jugi partes, quae Armeniam subeant, potissimum intelligendae sunt, quod impense docet Cl. Otrohocs Orig. Hung. Lib. 2. c. 13. g. 66. in eXplicatione vocis Ararat. Cesiat igitur demonstratio sanctissimi ruderis, quicquid loquatur Stratisius, homo plebejus, in Hodceporico, quod eX ejus narratione eXcepit, partim etiam hinc inde consarcinavit myropola quidam Amstelodamenssis; eo liberalius fabul tus, quod sub alieno nomine.
474쪽
inoesi,ciuia Regnum ex Caspio mari intrantibus ruderum exhibeasii. tores occurrunt montes Caucasii. ita vocamus partem
Tauri versus Iberiam) inmus p enim circa Caspii littora eos rimatus sum, rupes offendi plurimas, eX meris conchis ac cochleis marinis plerumque minutissimis con-' cretas, & in solidissimam lapidis substantiam compactas: qualem etiam in ipsis fastigiis, quae nubes altitudine superant, cum stupore observavimus. Atque hola ego diluvii testes appello omni dubitatione maiores; cum illa con--chyliorum moles nuspiam nasci, vel in petrae substantiam condensari commodius, quam sub ipso mari potuit. Similem substantiam referunt saxa plurima, ex quibus in eodem tractu templa dc monumenta sepulchralia extructa sunt; quorum fodinas passim in collibus & ante montium radices invenimus. Addo me conchas reperisse in tabulis saxeis, quibus campos natura struXerat circa urbem Bahu, tum in loco ignivomo vicinae insula: Ohesra, dc passim alibi. In collibus & agris editioribus ejusdem pr0Vinciae non raro contigit, Valvas concharum me inveni Gse, etiam maiusculas; sed quas ego instiper habui, cum in
Italia aliisque Europae regionibus aeque repertas noverim, procul amari. Quomodo autem crustata haec marium soboles,in tanta copia, montium fastigia occupaverit, & in massam petrosam condensata sit, quaestio est momentos a. Ad quam in proclivi est respondere, si, cum pace melius sentientium, supponere liceat: .. i) EX Gorei, Burnetii, dc aliorum emunctioris iudicii sententia: Terram hanc ante diluvium, nullis mon tium jugis interceptam, instar crustae incubuisse mariSabysso, eandemque obvolvisse, pariter atque ovi testa albumen complectitur; prout idem videtur congruere menti S. Scripturae, quae Genes. 7, o. abyssum appellat
475쪽
cant' Tebbm Rabbah, quasi infinitae molis aquam non
conspicuam, subter terram. IJ Αd tantam aquarum copiam, quae in diluvio quindecim ulnarum altitudine culmina montium superaverat, non suffecisse aquam in regione aeris hospitantem, supra coelestem sana ratio ignorat) nili rupta Orbis testa, soluti claustro liquores abso pserint crustosias moles & fragmenta terrae. Quo ipso imasi immis miXta ac conversa sunt, partes aliae ad barathrum demissee, aliae in situm planum collocatae ac reductae sunt, aliae denique in vastam summorum montium altitudinem
protusae ; ex quo foeda & alia haec Orsi inducta est facies, de qua loquitur Apostolus et Petr. 3, 6 3 Conchyliorum plerasque species non vi Vere, vel escam quaerere in mari, fluctuando, more piscium, sed fiXum amare locum, cui agglutinatae immorantur,& genus suum multiplicant: quemadmodum apparet hi navibus, quarum stiperficiem mari incumbentem crustata haec colluvies tam copiosa occupat, ut scabritie inducta vellificationem retardet, nisi se reis scalpris abradatur. Vidi in insula Onrussi quae est prope Bataviam) in subverssis ad reparandum navibus, crustas pollicaris crassiti ei adnatas saltem intra triennium. Terrae igitur fornici, dum ante diluvium abysib incumberet, omnem adhaesisse conchyliorum multitudinem Scin ea sede genus suum multiplicasse,unde faburra concharum, continua accessitine aucta, in immensam tandem e creVerit molem, quae cumlimo,vel quicquid cavitates Scinterstitia replebat, a salino spiritu indurata in petrae substantiam conVersa est. Ex quibus suppositis resultat: In vastatione orbis per diluvium', fragmenta terrae Quaedam imum su1nmum Vel quocunque situ conversale ineata esse, quae passim nunc c0nspicuam referunt faciem , laalem eX conchiS concre
476쪽
Guitata' Alterum speistavi prope urbem Syamachiam, in basi montis, qui ab antiquae arcis ruderibus, in sui fastigio conspicuis, appessatur UI' MIeb Gul laan, i. e. rx rosarum. Mons solitarius, praeceps & tornatilis figurae est, a monte vicino sepulturis Sanctorum, quos ja, Aitant, conspicuo) angustis raucibus & praelabente rivulo divisus. Allapsu hujus rivi, ab imbribus saepe exundantis, suffossa basis, cespites suos dimiserat, ut nudum ad aliquot orgyiarum altitudinem appareret latus, & in eo tutius montis constructiue, ex crustis diversae materiae in ser mam hemisphaeriorum invicem complectentibus. Si quo secure licet concludere: montem totum,sive ad mini
477쪽
mum, hane ejus partem pedetetium & per accumulatio
nem factam esse; non a Ventis, qui saltem tumulos coamnant ex levi pulvere & arenis, sed a fluctibus violentissimis, qui pro ratione ventorum, quibus modo ab hac, modo ab illa parte propelluntur, diversi generis, ponderis Scoloris materiem eX fundo erutam aggregare potis me rint; ut ad levem remoram tumulus, ex tumulo collis ex colle mons eYcelsus enatus sit, ad cujus fastigium vix sp tio dimidiae horae enitimur. Quales Vero undas, neque tam altas, neque tam violentas unquam mundus sublunaris expertus fuit, quam in diluvio Mosaico. Adjecta figura refert cum situ urbis 8amachiae, ipsius montis partem abruptam, circulis conspicuam, quorum imus sistit limum fuscum, alter terram atram, tertiuS argillam, quartUS arenam albidam, quintus limum, sextus massam coagmentatam ex conchis marinis, septimus erram limosam, OA vus congeriem calculosam, quam sequitur terra cespite
pbducta, ne congestus ultra appareat. ' Cum in provincia iter ad urbem Laar prosecustius, ex pago Bennaru ex ruderibus accumbentis jugi cla-r0)-Syerint, pro mulis inde petendis,Saulis avia deflecterem, mire me cepit campi, &in eo montium positus perquam rariis, & vere a vastatore diluvio productus; siquidem campus, undique jugo montium cinctus, solum exhibebat in aqtiae planitiem expansim, li--stim, sale scatens, herbis praeter earduos nudum, ex quo sparsim prominebant montes solitarii, non surge tes in acclive, sed illico in praeceps elati, quemadmodum rupes & montes insulares ex superficie maris: qualem non poterant, nisi in cataclysmi tumultu situm acquisivisse, dum limosae faeees hic inter aggeres retentae Sarefactae,
infidunda salsugine vallem xepleverant, ut mersis radici- Iii F bus,
478쪽
434 Amoenitatum exoticarum bus, sola nunc promineant fastigia. Inter illos montes unus maXime mem abilis me stitit equitantem dc longa sui contemplatione diu retinuit. Reserebat enim latus unum, insignitum notis & vestigiis clarissimis, ex quibus iudicarem, partem ei continuam abruptam esse , quae tamen nullibi comparebat; cum, si lapsta avulsa futuet, necessarib prostrata iaceret ad radicem. Erat lateris facies plana & in perpendi culum surrecta, materia eius durior, congeneris & mediae inter petram & argillam substantiae, color, praeter strias, ex fusco pallens in cinereum. Ego admiratione diu suspensus, tandem partem desideratam, longius hinc remotam, videre me videor; ix advectus,eX figura, magnitudine, striarum ductibus, lacunis, situ
in diametrum opposito, atque notis omnibus ad assem respondentibus edoceor, opinione me minime deceptum. Hujus autem, partis abruptum latus haud erat erectum in
inperpendiculum, sed situ nonnihil acclive; ex quo liquido constabat, molem hanc, subsidente ejus kndo, eMactam
ac declinatam esse, cum altera immota substiterit. Intervallum, equo 'ectus, non metitus sum; mille circiter passuum esse conjicio; conjicio etiam abruptae partis declivitatem a perpendiculo decem graduum: secundum re gulas igitur Trigonometricas habebimus profunditatem a superficie terrae ad usque decessionis angulum, circiter stoo passuum, quam totam cataclysinus luto repleverat.
g. VI. Circa Sinum Persicum, in edito matuor vel quinqueor iarum campo, mille aliquot passibus: a littore, quod Instilae Ormus proXime opponitur, conchas inveni ostrea rum margaritiferarum ingenti copia per arenam disper
sas, sed dissolutas in bracteas & pulverem. Nisi enim libmo involutae-cum eo a salino iritu Gohgonicum V0 cat Paracelsus induratae ac petrosae factae sint, antiqui
479쪽
Fascipulus utati ac soli non resistunt, quin dis luantur. Hae conchae, si ab undis delatae sunt, nonnisi in Diluvio eo deferri potuerunt; Sed quas ego tamen pro diluvii reliquiis venditare non audeo, cum fortassis olim in captura unionum, circa Ormussium instituta, transferri illuc potuerint. Asusic rursus non concipio, cur tam longe a littores Plura
Sabii,sive Christiani S. Johannis Baptistae,
circa Tigridem & fines Persiae.
Religionis Christianae per universi im orbem, JuXta
Paul. ad Rom. 1O, 19. dispersa universitas, classibus quas theologi sectas vocant) pluribus in Oriente disesidet: quaeipta, vel ab auctore suo, vel ab asseclarum patria appellationem sortitae sunt. Earum hodie praecipuae sunt Li) Religiosica regione dicta, in qua maXime viget; divisia etiam per reliquas ditiones TurcicaS. Patriarchas colit quatuor: videlicet Constantinopolitanum, Alexandrinum, sed qui hodie Athairi, in AEgypto, residet) Hierosolymitanum S Antiochenum. Cui ad Unguem concordat Ruthenica, quae olim paruit Patriarchae Constantinopolitano ; anno vero is 88 proprium constituit in metropoli Moscoa: turpe ducens subesse ei, qui a Turco jussa capesseret. a Georgiana a Georgio equi te, quem colunt, nuncupata; aqub Sipsa regio, olim Cobchis &Iberia dicta, nomen Gurgesaan, sive Georgiae, adepta est. A Graeca vix differt, nisi ritibus quibusdam& asseclarum stupenda ignorantia ac doctrinae profan
tione. Respicit Episcopum Tenis ensem Armeno, seculo pos: Christum quarto nata, dc appellatiQnem nacta I ii a
480쪽
rum eductis, per diversas Persiae Provincias dispersa est. Patriarchae paret residenti in illustri coenobio Usmiasin, prope lybem isaan. Dco bitica,quae natales duxit seculo se to, a Jacobo quodam Syro, Severi Antiocheni dc Dioscori discipulo. Cui respondet Alexandrina, Vive Coptarum & Ηabesinorum. Thomimco,sive S. Th mae Apostoli in I silabarid. Cujus assectae non a Thomaquodam Syro, horhine estoriano S Patriarchae Babylonici apostolo, uti emissarii Romanae Sedis illis objiciunt, sed ab ipsb Christi discipuli, sese conversos esse, inde a
multis seculis,&ante emissariorum adventum, constanter professi sunt. Saltem Patrisrcham vel ex Θria advocare sibi, vel residentem in Mesosotamiae urbe Moy ul, caput suum venerari solent. Paucos excipio, qui ab Emissariis persuasi,Majestatem SedisRomanae venerantur, alii retentis Ecclesiae suae ritibus, alii relictis: quod idem de ceteris sectis observavimus. 6 Sabiitica, sive Religno Syohanniis Baptistae, prout a sui Cultoribus appellatur. Merito haec postremo loco a nobis reponitur, velut Christiano nomine vix digna religio, & classem constituens honaeque numerosam atque ceterae. Plura dantur in Ecclesia Orientali schismata ; sed quorum cum asseclis multum conversari mihi datum non est. Qux de hac postrema auditu accepi, passim ab ipsis cultoribus,passim a R. R. Patribus Europaeis, qui in urbe Bora Sabiis cohabitarunt,sideliter impertiam ; prius de nomine & origine pauca dicturus in genere.
Nomen Sabun, unde hi sic genti impositum sit, nemo, quod scio, determinavit: Miletur autem, Vel si ab Hebraeo nomine proprio ου an Seba; sive illo CUJ filio ; a quo Jemanitae etiam Sabaei dicti sunt,