장음표시 사용
461쪽
Boch uno excessimus Augusti decimo sexto, qui erat Veneris post meridiem. Comes fuit agasonum turba, quae butyrum, farinam, praecoces uvas &juglandes vehebat , Gamronum destinata. Pernoctavimus in ascensu saxoso ad saltum sontis, sub praerupta rupe; ex qua subin de audivimus lapidum cadentium tumultus, Deile horrorem silenti nocte incussuros, nisi constitisset sociis, id
evenire discursu tigridum, quas odor jumentorum Alb
Die decimo septimo ob impedimenta serius egressi,meridiavimus in fastigio montis Bonis; in quo Smnum sub Sabino alta capiens, aegre incalui, quamvis gemino tectus gaus ape; tantus umbrae algor erat, cum in aprico igmen arderent solares radii. Post meridiem descensum m qntis remensi sumus, usque qd vallem editam S hi salina quam multo vespere assecuti, Ribstitimus in alta ripa numinis, declive sa*etum ingenti strepitu decurrentis. Noctem sub dio suaviter tepente, varie fefellit nequam colluvies agasonum: pars nimirum excurrebat in in prios ad suffurandum mala granata dc quicquid praecocium obVeniret; pars otiosa remanens sermones misiuebat obscoenissimos dc a Christiano homine detestalidos. Quos ego maledictos cum appellarem, & in nostr te Republica igpe expiandos; unus agasonum responφt: Vobis mi r Chri
sti is, si in Provinci in nostr m jus foret, brevi ligna
Die decimo octavo solus praegressias sum in I lem b Lubi si as, in ea praestolatus comit tum, tardit S insequentem. Haec me vallis ut inaccessu rectea erat re dc amabili possitu, ita nunc etiam satiavit fructibus, ou6sοδ ficubus Iegebam spolite nascentibus. Post 1meridiem montanae abrae longum precati vale, nos demisimus in ςZmpos planos aestuosissimosque, cadente sole asseeuti pygum Suabs, muἡ tum in excutiendis palmesis assiduum,
462쪽
ornitatum exoti carum iri quo culmicum innora & mordax turba nobis multas se cem vit molestias, & sessis totam insomnem noctem praestitit.
Duabus hinc parastangis abesse dicebantur Serga a dictae, ad quas progredi constitueram ; sed negabant palmiuolae, tanti eas haberi, ut invisantur, cum longe sint sanibres & celebriores, quas visurus sim in devio, ultra
Die decimo nono, longe ante diluculum, viam ingressi sumus flexuosam,& aliam,quam in accessu. Haec diu de- lirabat secundum amnem supra nominatum Rudchoneb*Mur, quem saepe vadaVimus; nam per terrae superficiem vago raptu fluebat, nullo littore restrictus. Pag0s minores praetergressi sumus Talai suun , Bemade uun dc
Ruffiir, & palmeta pauca in deserto obvia; eXactnue
dimidia supra geminam paras anga, obtinuimus stationem Pesper dictam, in loco salso & valde sterili. Hanc constituebat aqua pluvialis, stagnans inter rupes m scas, salebr0 fas & squalidi aspectus; ipsa aqua, sole tosta, saporem referebat subamarum, colorem fuliginosum S ingratum:
quale tamen asininum nectar avide etiam bibebant homines. Hinc, via & comitatu rel1ctis, cum duobus ductoribus ad Thermas laevam versiis deflecto,sed quod semitam
frequenS petra interciperet, modo ex austro in orientem, modo ex eodem cardine in occidentem divagatus; donec
absolutis milliariis duobus cum dimidio, vel quod eodem recidit, paras angis tribus, multa me noY sisteret in littore cujusdam aquae dictae, cuius conditionem in tenebris non observavi. Die vigesimo primo ante diluculum excitatus, per pi nitiem sterilem dc saxosam duas circiteρ paras angas Venor ad famosum palmetum, cui praeterlabens flumen nomen tribuebare Telemu. Dextram hodie perpetuo clausit m0o
463쪽
praestus Musin, pene ad ipsas thermas comes nobis adfuturus. Vigor solis, saltem ante horam orti, iussit nos in horto subssistere. Et sane merebatur moram gratiosus loci situs, inter duos hic confluentes rivos dulces, limpidisse simos, Unum maiorem modo nominatum, qui palmetum a monte dividebat, alterum, qui idem claudebat in transversum. Montis incumbentis & rupium circumsitarum facies erat ubique candidissima & aspectu perquam Venusta, quorum radiX abrupta passim umbrosias exhibebat latebras, praeterfluentis undae allapsu mire algentes & gratissas. Hortus ipse curiosum laudabat possessorem, qui eum ante annos viginti selectissimis palmarum speciebus, hinc inde laboriose conquisitis, conseverat, eundem nonnisi aestivis merassibus inhabitans. Brevi post: meridiem, exantiata unius horae procella ardentissima, secus praedicti montis rivique tractum equitavimus, primo in orientem, moX Vertente monte in meridiem, denique eodem duce in austro occidentem; superatis tandem parasian-gis tribus, innubi sudo perusti ac squalidi intravimus p gum Churchu, disperssis aediculis spatiosum. Diversabantur homines non in aedificiis suis, sed sub umbraculis frondeis, quae, pro magi S temperato spiritu captando, in collium pinximorum fastigiis locaverant,ibidem intra standis dactylis inferne deserendis occupatissimi. Aqua pOtabilis, quae circa pagum eX luto rubente parcissima pro- pullulat, suthur redolebat aeque ac sapiebat foetidum ac putens, passim nitentem in superficie cuticulam praeferens. Palmicolarum laboribus diutule conspectis, discepsimus cum crepusculo in auidium, & utcunque in occidentem , & per planitiem sterilem, collibus hic illic exsu gentibus sinterruptam dc laxosam, partim etiam, nisi men0x fefellit, paludosiam, unam vecti paralangam cum dimidia, ante noctem mediam devenimus ad diu des1de-
464쪽
Amoenitatim Axoticarum Fascisurus II.
Aab germ Gurchu, sive Thermas Churchuenses, praefato, tan quam vel magis vicino, vel illustriori, ita dictas, sitas in deserto, viis Regiis & hominum frequentatione remoto. Earum pxiures sunt ac potiores, quae ex singulari casu vocantur
e Aqua, palstorum interem rix. Huius origo est inter
duos parvoS montes, quorum remotior miXtam o sabulo petrisque molem inconditam exhibet,omnis herbae exsortem; proximus vix passus decem dissitus radicem praefert abruptam ex argilla petricosa, reliquam partem sabulosam, arbusculis rarioribus consitam. Solum aequale, sabulosum ac sterile est, circa thermas eX petra molli a
gillosa quasi arte stratum ac planum. Ipse fons mimo
patet spatio, ora clausiis in trigonum Vergente, cujus ma-xtritum latus longitudinem habet passulam saltem trium ;profunditas est tetrapedalis ; fundus sabuloso-lapideus; ebullitio vivo, non tumultuaria, vel in a; aqua ob motum apparet turbida,hausta cristallo quovis limpidior est; sap.r est salsissimus instar urinae vel lixivit. Unicum fons habet effuxum, qui admisso liquore alius sonticuli, decem inde passibi is scaturientis, amnem constitaei trium passuum latitudinis i& unius spithamae profunditatis, tractu fluentem lento & parum spectabili,donec citra mediam paralangam absorbeatur in paludoso quodam fruticeto, cujus stagnantes aquas mei ductores appellabantTherma' sive paludes,asininas. Attentionem meretur,qubdin fon te subinde cum undis propullulet materia favilli similis, natans, te vissima & candidissima,ad tactum unguinosa, saporis fere expers; qualis stiam thbermis Sergas innatare dicitur. Ego collectam eius copiam reportabam in ampulla bene obturata, ut domi chymice examinarem, sed
qui me expectabatu labores , hujus me operis fecerunt negli-
466쪽
negligentem. Haec fontis fuligo in decursu confluens, Ramas pariebat ingentes, molles, mucosias, flori lactis ue iustissimi ssimiles, quae littori ubique adhaerebant, alicubi totum operiebant alveolum. Jucundum erat spectare in illarum superficie colores diversissimos, i pro diverso, sive loco, quo restitabant, sive gradu sulphuris putrescentis, varie ludentes. Nam quae in proximo tractu ad centum fere passus stagnabant, colorem prae ceteris referebant album & murinum; ad totidem circiter passus,album, flavum, viridem S ex luteo phoeniceum; ulterius, ubi aqua algescebat,suscum & nigricantem. Fundus alveoli crasso muco obductus est, littorumque sinus nonnulli crustulas salis exhibent. Odorem thermae spargunt perquam sulphureum & Retentem , praesentibus tamen haud gra-Viorem, quam inde remotis dimidium milliare; unde per invium desertum accedentibus nobis pro duce fuit.
Aquar internus usus quantum valeat, a nemine eXplora'
tum dicitur Usus omnis externus est, dum solo insessu& lotione affectus curat gramissimos, si ab egressu corpus illico cooperiatur, ne ubere promanans sudor debito citius intermittat. Pr*sentes thermae quamvis calore ce
dant Sinauensibus, statim describendis virtute tamen &praesentissima auxiliandi efficacia eas plurimum antecellunt. Servus meus cum ante biennium aquae Ginauensis usum frustra tentasset, h1c biduum commoratus, ab inlanabili cruris ulcere restitutus fuerat. . Ego meo metcorpore praesentissimam virtutem expertus sum; nam in
Bochonensi cisterna contractam ex frigida lassitudinem &rigorem tendinum in cruribus, hic feliciter deposui, postquam una nocte tribus vicibus me immerseram. In sessum non fert nis brevissimum summum haud ultra quinque temporis minuta; non quod calore aestuet intolerabbli, sed quod penetrantissimi polleat virtute sulphuris subtilissimi,quod fortassis humani corporis humores nimium
467쪽
tundendo, spiritus vitales dissipat. Ego nunquam egressisus sum, quin sudore pene diffuXerim,&eX breviori mora me corpore animoque alacriorem, longiori vertiginosum ac languidiorem subsenserim. Rustici id me pridie monebant, ne balneo usurus, diu immorarer, quia ut aegros brevi insessu sanet, ita longiori sanos repente eXanimet; quod praeter alios primus inventor, OVium pastor, suo in thermis fato expertus fuerit; ex quo etiam funestum eis nomen impositum sit. Die vigesimo primo hinc cum aurora moVentes, semihorulae progressu assequimur thermas Churchii alteras, in specie Aubi bas vel sylvestri lingua aabi badaa dictas, sive a catharris,
quos tollant, sive a ventis ibi aestuantibus nomen sortitae sint, Utrumque enim VOX Oc3 insinuat. IIae, unda
praediviti gratoque tumultu, saliebant in solo plano, sabuloso, ubique aerili, juxta viam quandam Gamronensem, satis tritam. Si tum commendabat vicinus 3 quadraginta passibus mons brevis, struptus, sterilis, S hoc ipso insolens, quod solitarius ex spatiosa & inoffensa planitie comsurgeret Cisternae fgura rotunda est, diametro patens decempedali, profunditate ad umbilicum dc aXillas usque; littus purum est ac sabulosum; fundus saXosus. Aqua apparet nigra, quamvis revera sit limpidissima; sapor us salsissimus est, nequaquam sulphureus; odor foetoris eXpers, Vel nullus; caliditas corpori pergrata, tepiditatem non multum eXcedens; ad quam explorandam diu immoratus fui cum voluptate. Effuxusubex est post viginti passus in duo divulsus crura, singula quinque passus lata, quae per sabulosam tellurem purissima protendebant ad praenominatas paludes
i. e. sontes asininos ab agasonibus nuncupatas; ad qua hinc
468쪽
414 Amoenitatum exotycarum hinc horuta intervallo dissitas, via ad dextram reli sta, contendimus. Campus ejus est amplissimus, siclopeti ictu latior, in longitudinem, quam vix Visu assequebar, productus, Tamarisco frutiee, mirh hic luxuriante, nemorOsus, aquis partim ebullientibus, partim aliunde affluentibus uliginosus & pene inaccessus. Tegir plerumque ut, ginem cespitum fallax superficies, & fruticibus innascentibus soliditatem mentiens, incautos seducit in eXitium. Hoc ego,ductores tardigrados praegressus,tantum non e pertus fui: cum enim ad liquoris explorandam conditionem cito cursu inveherem, rumpente superficie, partim&subsidente, asinus in lutosam uliginem tergotenUS . demergebatur, multamque facessebat dissicultatem opitulatoribus, antequam eXtraheretur; nam nec his firma erat
statio, nec jumento alia, quam in sarmentorum fascibus, qui solutis successive cruripus supponebantur. Aqua ejus eX terrae genio rubicunda est ac lutulenta, sale sus hvreque infecta, odorem eYhalans sulphureum foetidissimum. Vta solido margini adflueret, inservire dicebatur abluendis assinis& camelis scabiosis, qui inde persanarentur; un'
Omnis biduo nobis suppeditata potabilis saporem evhibuit sulphureum & putentem,ex cujus tamen largo potu nulla nobis ventris distensio vel dissicultas alia suborta est. Festinantes domum, per desertum montosum & sterile
Vario flexu vagamur circiter in austro'occidentem, dum emensis duo milliaria objiceretur rupes insolentis figurae,eXcelsa, arcta, praerupta, longa, utraque facie muri speciem gerens, F loris substantiae, Rinnumeris excavata zuniculis, in quibus nidificab ni turtures. Hiatum ejustrynsgressos excepit vasta planities, ad Sinum maris usineXtensia, a deXtra Vero procurrens ad montem Ginas, va
praerios eiusdem colles hinc paras angam disitos. Magis nunc in austrum nectentibus, a medio milliari, vadandum
469쪽
occurrit memoratum flumen Rudehoneb Sy-r, 8c ulterius eodem tractu milliarium provectis, patuit Sergu pagus, palmetis agrisque dives, quem intraVimus, cuticulam curaturi siticulosam &squalidam, eX innubi Saestuoso sudo. Incolae h1c genio suo vacabant largiter, quod excussis Jam arboribus, saltem ultimam & otiosam tractandis dactylis
commodarent manum. His cum laute convivari proponentibus, rusticus eX thermis Ginauensibus reduX na xat, adesse cum brevi comitatu Prothalassiam meum. Quo audito, morae impatiens eodem me confero,semitam duarum paras angarum vel amplius in fabuleto plano ait sterili emensus ante mediam noctem. Verum, advectus non sine perturbatione video, pertaesum loci dominum eodem
vespere disces1sse; relista, ad ostium diversorii, nota suae praesentiae, hoc loci elogio: Infernum qui negas, hic ad sto ante ejus praefurisium, cor expertus, s ne dubio respisces. Imbrand Lycophthon. Ne adfuisse frustra videar, brevem hic dabo fontis typographiam: Aabigerm Ginὰu,
sive Ginauenses thermae, mi valle angusta, sabulosa ac sterili ebulliunt; nomen sortitae a vicino monte, qui inde mille quingentis exsurgit passibus, vasto, omnium circa Sinum Persicum excelssislsimo, ac a multis milliaribus spectabili, passim etiam circa fonticulos quos plures fundit in ascensu & unum in ipso fastigio arboretis tuguriisque consiIto. Multae in media circiter valle nascuntur scaturigineS; inter eas unus fons praegrandis, qui vim ferventis aquae eructat impetuoso tumultu, &-balneum, sive praedictas thermas, constituit. EffuXus, ceteros absorbens senticulos, veruis radicem praedicti montis rapitur; tanta liquoris mole, quanta a mille passuum decursu molendinae agitandae redundat. Hoc loco pars aquae,in depres
siorem vallem delabentis, in fundo lapidescit: Credo la-
470쪽
4a6 Ammittatum exotisarum minas inferiores nam hac forma concrescit) paulatim rursus dissolvi, dum in superficie superiori novae coagulantur, alioqui tractu temporis valde protuberaturae. Ne iis, qui lotum accedunt, hospitandi occasio deficeret, pietas Gamronensium Benjan'rum duplici aream Xenodochio, & uno fornicato, quod imbrem reciperet, aquilegio decoravit. Xenodochiorum primum & balneo proximum pro liberiori spiritu parietibus undique Vacat, solis fultum ligneis columellis. Alterum inde remotius, muris clauditur, machina instrusum in camini speciem, per quam ventus desuper impellatur. Verum haec au- inductio meliori consilio quam successu instituta est; nam venti hin per aestatem alii non spirant, quam aestuosi, quales vero diffusi Sc in aperto, magis sunt tolerabiles, quam si coarctati in unum conclave irruant. Aquilegii aedificium augustum est,eX laterculis longe a fontibus ne salsugine inficeretur) exsi ructum, altoque fornice contectum, figurae orbicularis, quatuor orgyias in terram de missurri, tantum aquae pluVialis condens, quantum per brumam influit; sed tarantulis variisque insectis,quae per ostia illabuntur, foedae ac fastidiota. Thermae adversus solis ardorem lapideo arcu, columniS niXO, Coopertae,
saxeisque pro descensu gradibus jnstructae fuerant; sed
omnis haec machina dudum dilapsa thermas saxis obruit, nihilominus ad humeros usque profundas. lasessus per molestus est, tum propter aquae eructantis impetum, tum propter ejus calorem ingentem, & pene intolerabilem; addo fundi asperitatem ex prolapsis ruderibus, ad quae crura facile ostendimus. Odorem thermae spargunt sulphureum, haud Valdu intensium, quamvis omnem vallis auram imbuat; ipsa aqua est clarissima, sapore sal prodens copiosissimum. Usum praebent salte es eXternum, insessione,quam ardor longam non patitur, morbos quan