장음표시 사용
41쪽
PERSPECTIVAE PANS PRIMA DIS . V.
Uando non Ueniunt species a duobus oculis ad unum locum in norUO communi, Videtur una res duae. Et hoc patet, quia situs naturalis oculorum mutatur, Ut si Supponatur digitus alteri oculo aut obliquetur aliqualiter a loco Suo, tunc SPCci CS ambae non Veniunt ad unum locum in nerUo communi, et tunc Videtur una res duae; sicut acCidit de lusco, qui non habet Si tum Consimilem oculorum respectu nervi Communis, et ideo SUOrtam oculorum species, nisi diligenter Caveat et rectificet situm eorum, Venient ad loca di Uerga in nerUo Communi, et ideo ei saepius apparet unum duo. Sed naturaliter oculi bene Compositi et sani habent situm Consimilem respectu nerVicommuni S, et ideo species duae veniunt ad eundem locum in eo et fiunt una. ut sic per unam Speciem et unum sentiens fiat judicium unum de re una. Et eXperientia docet. quod quando laeditur nerUus Communis, destruitur Visio in oculiS, et non destruitur Virtus in nerUo communi, propter lROSionem OCU-lorum. Et quando curatur nerVus communis fit visio in oculis Sani S, et quando oculi Sanantur, iterum fit Visio, propter hoc quod Virtus in nervo communi fuit Salva, et non destruitur in
De ultimo sentiente. Quoniam autem Athagen dicit, quod istud ultimum sen- The aet ofitens est in anteriori parte Cerebri, Videretur SiC alicui, quod sit OSSet SensuS communiS, et imaginatio, Vel PhantaSia, qtlae the eye,
sunt in anteriori cerebro, ut prius dicitam CSt : praecipue hi thh cum ibi dictum sit. Quod non comi letur iudicium de ali uo tbe PDjnt
Sed dicendum est Quod ultimum sentiens potest esse ori o QP ψ8 VζLVς
Omnium Sen Suum, et Sic non loquitur hic de ultimo sentiente: hoc enim est sensus Communis in anteriori cerebri. Aliter est ultimum sentiens specialiter in Visu, Vel auditu, Vel odoratu, vel aliis, loquendo de uno sensu particulari, et Sic ultimum sentiens est nerUus communi S in ViSu respectu dUorum oculorum, qui Sunt in Strumenta, quae primo immutantur a visibili
42쪽
sicut carunculae similes summitatibus mamillarum; nam illa Sunt instrumenta quaci primo immutantur ab odore, et nerUUS ad quem continuantur apud anterius Cerebri est radicate et fontale instrumentum olfaciendi. Quod autem dicit hic ulti-m Um Sentiens esse in anteriori parte cerebri, dicendum quod non sumitur hoc anterius cerebri pro Cellula prima Cerebri, Sed locus propinquus ei, scilicet in foramine Cranii, ubi est concurSus nerUOrum ; quia enim est anto Corebrum et Propo. Vocat Uranterius Cerebri. Similiter est de instrumento olfactus ; nam oritur CX medio anterioris Cerebri, et eYtenditur inter duas Summitates Uberum prope Cerebrum, et Propinqui HS quam norUUS Ut Sualis, quia maXime necessarium est animali ut per Odorem consortetur cerebrum. Et praecipue in homine, quia habet majuS Cerebrum respectu sui corpori S quam aliud animal.
ut dicit Aristoteles in libro de Animalibus. Et sic patet quod non solum oculi judicant de visibili, sed incipitur judicium in eis, et completur per ultimum Sention S,
quod est Virtus visiva sontalis in nervo communi. Et similiter patet quod oculi sentiunt, et non Solum nerUuS CommianiS. Sed quoniam oculi ordinantur ad virtutem radicalem et ab illa suunt Virtutes ad oculos, et continuatur Virtus SensitiVa per totum nemum a nemo Communi ad oculos, ut dicit Athagen ideo una est operatio visiva, et judicium quod perficitur per oculos et nervum Communem. Et licet dicat, quod oculus eStinstrumentum ultimi sentientis, et medium inter ipsum et Visibile, tamen oculus necessario habet judicium et virtutem videndi, licet incompletum. Nam angUlUS, Per qUem I Ciquantitas Cognoscitur glacialem non eXcedit, atque ordinatio rei visae secundum esse suum fit in superficie glacialis, per quam ordinationem res distincte cognoscitur, et hoc eSt quod statim declaraturi.
λ With the soregoing description the words of Athagen may be compared. Spiritus visibilis emittitur ex anteriori parte cerebri, et implet duas concavitates
duorum nerVorum primorum Conjunctorum cum cerebro, et pervenit ad nervum communem et implet concavitatem GuS, et Venit ad duos nervos Secundos
opticos, et implet ipsos, et pervenit ad glacialem, et dat ei virtutem visibilem.'
43쪽
PERSPECTIVAE PAKS PRIMA: DIS P. VI.
De evacuatione ConsuSionis Videndi, habenS Capita quatuor. CAPITULUM I. In quo principaliter eXCluditur Conisi O videndi, quae Videtur oriri eX parVitate pupillae. ConSiderandum ergo est, quod, ut in superioribus Verificatum CSth, aCtio naturalis Completur Per Pyramidem, CUJUS COIauS CStin patiente, et basis QSt SuperfiCies agentis. Nam Sic Virtus Uenit a toto agente objeCto patienti, ut priuS declaratum CSt, quatenus aCtio fortis sit et Completa ; et ideo in visu sic CXigitur, ut a tota SuperfiCie agentis Veniat species. Sed licet in alteratione naturali patientium eXigatur quod Singulae Pyramides veniant ad Singulas parteS patienti S, propter hoc quod quilibet punctus patientis debet alterari, tamen in alteratione Visus principaliter non e Xigitur nisi quod una pyramis Veniat ab agente, et Conus Cadat in OCulum, quae PyramiS Cadit Perpendiculariter super oculum, ita quod omnes ejus lineae sint Perpendiculares super ipsum. Nam principaliter non requiritur, nisi quod Vi Sus percipiat distincte rem ipsam et certitudinaliter et sufficienter, et hoc fieri poteSt per unam pyramidem in qua sint tot lineae quot sunt partes Vel puncta in Corpore Vi So, Super QUAS SPeci CS Singulae Veniant a singulis partibusu Sque ad anterius glaCiale in quo est virtus visiva. Et illae lineae terminabuntur ad Singulas partes glaciali S, ut ordinentur species partium rei Visae in Superficies membri sentientis sicut sunt partes in re ipsa ordinatae, quatenus distinctum fiat judicium de singulis partibus et non Confusum. Et sunt istae
lineae perpendiculares super OCulum ut fortiorOS SPOCies Ueniant, quatenus posset sortiter et Potenter ac sufficienter Videre, et judicare de re ipsa Secundum eSSO Suum. Nam ΟCulus aut non
face nee latone heconsidereii , CL vol. i. P. II 9.
44쪽
36 OPERIS MAJORIS PARS OUINTA.
judicat, aut male per solas lineas non perpendiculareS Propter debilitatem speciei venientis per illas, quamvis tamen illae
Con Currentes Cum perpendicularibus abundantius operentur ad
Cognitionem visibilis, ut inferius patebit. De perpendicularitate Vero linearum et specierum, quare eXigantur ad bonitatemaCtioniS, satis habitum est in superioribus de multitudine SPeCierum These may Sed nunc Verificandum est, quod in superficie glacialis, licet thfoues, iii6 Sit modica, PoteSt fieri distinctio visibilis cujuscunque per
Pupi in ordinationem specierum venientium ab eis, quoniam SPCCiCS numberg. rex. quantacunqUC Sit, PoteSt in minimo spatio ordinate collo Cari, quia tot sunt partes minimi corporis, quot sunt maXimi, quia omne corpus est divisibile in infinitum, et omne quantum,
sicut Clamat tota philosophia. Et Aristoteles probat SeXto Physicorum', quod non sit divisio quanti ad indivisibilia; nec componitur quantum eX indivisibilibus, et ideo tot sunt partes in grano milii, sicut in diametro mundi, quod patet in figura. Si fiat triangulus Vel pyramis magnae basis a b c, et Subtendatur cono ejus linea brevissima e d, Constat autem quod a quodlibet puncto lineae a b potest duci linea in c, quiah a Puncto in punctum P OSSumus lineam rectam
potest duci linea in c, et ab aliis ejus punctis potest, et ab omnibus ejus partibus, quia
lineae infinitae possunt ad unum Punctum torminari. HOC Satis notum est. Si ergo omnes V istae lineae pertingunt ad c, tunC pertran Seunt 'se' per puncta d e lineae; cum ergo non ConmCUrrant ante c, transibunt per diversa puncta in d e linea, quia Si per idem punctum omneS Vel aliquae transirent, fieret ConcurSUS Ante c, Sed positum est quod non . Si enim fieret concurStas omnium Vel aliquarum in aliquo puncto ae e lineae, proculdubio tunC post ConcurSum Separarentur ab invicem in infinitum, et non unquam concurrerent in c, ut Patet ad
Sensum in hac pyramide breviori s r h. Quoniam ergo
αίρετα. Cf. Metaph. xii. 8, ῆ 9 μεγεθος δ' εξ αδιαιρετων συγκεῖσθαι πιυς δυνατον;
45쪽
SpecieS partium rei visae quantaecunque possunt ordinari in Superficie glacialis propter divisibilitatem quantitatis quae Vadit in infinitum, et quae ponit tot partes in parvo Corpore quot in magno, non ACCidit confusio quando species magna Venit ad ParVam superficiem glacialis.
In quo eUacuatur Confusio secunda Propter ConCursum radiorum declinantium cum perpendicularibus. Caeterum oportet quod eXCludatur alia confusio quae PoteSt Thdfingi aliunde. Nam a Qualibet parte rei visae eXeunt species OhjkqVς
infinitae, ut in legibus multiplicationis habitum est. Ergo neutralipediunc ad quamlibet partem glacialis Uenit SpecieS a tota re, et Singulae Pyramides, quarum coni Sunt in quolibet puncto force of oculi et corneae et foraminis uUeae, et basi S omnium CSi res visa. Et ideo quilibet punctus Corneae et foraminiS UUORO habebit species omnium partium Confusas in se; quare fiet judi Cium Confusum. Nec dicendum est, quod quilibet punctus oculi est divisibilis in infinitum, ut cadamus in Cavillationem Priorem. Quoniam nos hic accipimus punctum pupillae Vel partem pro minimo sensibili in diVisione partium pupillae, qua divisione hic utimur in distinctione partium membri sentientis secundum divisionem partium rei Vi Sae. Et Propterea eXClusa hac CaUillatione possumus dicere, quod licet Veraciter ad omnem punctum Oculi et Corneae Veniat conus unius Pyramidis a tota re, et quod species omnium partium sint ibi miXtae, tamen ad unum punctum Oculi Uel Corneae et foraminis UUeae non Uenit species perpendiculariter nisi ab uno puncto rei Visae, quamvis ad eundem Phinctiam Veniant species infinitae declinantes ad angulos inaequales. Et ideo Cum corpuS Oculi sit densius aere, Oportet Secundum leges
in speciebus, J. The reading of O., legibuS, iS better. Cf. VOl. i. p. III.
46쪽
38 OPERIS MAJORIS PARS OUIN M.
fractionis superius determinatas quod omnes lineae declinanteS frangantur in superficie Corneae. Et quia caSus ad angulos inaequales debilitat speciem, et similiter fractio, et perpendi Cularis incessus est fortis, ideo species perpendicularisOCCultat Omnes declinantes, sicut lux major et fortior OCCultat multas debiles luces, ut lux solis luces stellarum infinitas occultat, unde ad b punctum Venit perpendicularis ab ipso c, et ad idem b venit a b non perpendiculariS, Cum
non Cadat ad centrum oculi, et ideo occultatur Species ipsius a, quamVi Sa puncto b posSit species ipsius a Venire ad glacialem per lineam b d fractam ; et ideo penes perpendiculareSest judicium. Et quia specieS Per
pendiculares sunt distinctae et ordinatae in superficie Visus, ideo accidit distinctio R. Pyramis ergo perpendiculariter Veniens facit Visum adeo fortem, ut per ejus sortitudinem OcCultentur formae declinantes, et nihilominus distinctum ut eXcludat Confusionem quae accidere Videtur ex radiis declinantibus
infinitis qui occupant quodlibet punctum pupillae. Et haec
pyramis dicitur pyramis visualis et radiosa, per quam fit visus principaliter. Somebow- Hoc dico, quia radii eXeuntes a puncto rei a quo Venits helioti SPOCi CS Perpendicularis ad punctum oculi, licet non cadant in may t ke ilium punctum directe, sed ad alia puncta, tamen POSSunt ab viqion. AliiS PUn Cti S in quae cadunt pertingere, per fractionem in tunicis oculi, ad eundem locum glacialis et nervi communis ad quem SpecieS perpendicularis super oculum Venit ab eodem punctorei, a quo veniunt illae declinantes : ut sic abundantius fiat visio cujuslibet partis rei visae, cum Videatur per radi OS SUOS rectos et fractos. Sed de hoc fiet mentio in his quae defractione dicentur. Atque propterea diXi fieri visum princi-
illae, J. y The figure is omitted in J ' The reading in o. is accidit distinctio, ut por ejus fortitudinem occultentur
formae declinantes. Pyramis ejus perpendiculariter veniens facit adeo vi Sum fortem et nihilominus distinctum ut excludat con Sionem,' &C.
47쪽
Paliter per pyramidem radiosam : quoniam enim haec sola Pyramis eSt perpendiculariS super oculum, et cadit in foramen UVeae, et directe opponitur centro oculi, ideo facit visionem bonam et principalem ; et tamen nihilominus POSSunt species Venire eXtra istam pyramidem ad oculum, quae Cadent non Perpendiculariter super corneam, et frangentur omnes, Ut Si Cfat vi Sus per eas; sed debilis fiet, quia non perpendiculariter UiSa non manifeste apparent oculo. Et ideo possumus hic Considerare duas pyramides ; scilicet principalem, quae Cadit in foramen uVeae, Vel unam majorem, CompoSitam OX hac et CX SpeciebuS Venientibus ex utraque parte foraminis Super Corneam ; quae tota sic aggregata non dicitur pyrami S UiSualis, nec Pyrami S radiosa, cum tamen oculuS per eam Uident, Sed
aliquod principaliter et manifeste, ut omne illud quod cadit infra pyramidem visibilem, et alia oblique et debiliter, scilic t quae eXtra illam cadunt. Unde res poteSt eSSO ita magna, quod aliquod ejus cadet in pyramidem Visualem, et bene Videbitur, et alia a lateribus cadent eXtra pyramidem SVPer oculum, et male videbuntur. Uel poteSt Contingere, quod Una res mediocris cadat in pyramidem Vi Sualem, et aliae reSdi Versae Videbuntur a lateribus. Vel potest esse, quod PliareSreS ParVae cadent in pyramide visibili. et a latere similiter cadent aliae. Sed semper videbitur principaliter et manifeste quod cadit in pyramide visibili, et nihil aliud. MaXime Vero et in fine certitudinis videbitur illud, ad quod terminatura Xis pyramidis visualis. Nam ille est perpendicularis Super omneS tunicaS et humores, et transit per omnia centra ; et ideo SpecieS QVae Venit super eum est fortissima et pleniSSima, et sacit certificationem. Sed de hoc inferius fiet Sermo.
In quo evacuatur Constasio tertia Propter miXtionem Specierum in HerC.
Sed adhuc non modica dubitatio est, Circa eUacuationem tertiae Confusionis, quae k habet ad purum discuti in tractatu
Τ From quae to the end of the following sentence is omitted from J. S texi,
48쪽
de generatione et multiplicatione et Corruptione et actione Spe Ciertim, Sine QUO tractatu non potest sciri perSpectiva. Sed tamen debet hic haec dubitatio propter necessitatem visionis aliquo modo brevius eXponi, ne nimiam turbationem ingerat in modo Videndi. Nam secundum Veritatem Species colorum miscentur in omni puncto medii; quoniam eX coloribus e X tremiS fit medius, et ex duobus ejusdem naturae Specificae fit una. Contraria enim scilicet eXtrema, dicit Aristoteles indecimo Metaphysicae λ, medium faciunt, ut album et nigrUID ; et duae albedines Concurrunt in unum, quando sunt in eodem subjecto ; non enim in eodem loco et subjOCto POSSunt numerari, sed fit una. Sed sicut est de coloribus, sic de speciebu Scolorum, nam SPecies est ejusdem naturae cujus est agen Seam. et ideo de genere Colorum OSt Species Colorum, qUoni Amspecies albedinis non potest esse in substantia nec in alio Praedicamento, qUam in qualitate, nec potest esse in aliquo genere Vel specie SpecialiSsima alia quam in albedine, non enim est nigredo Vel viriditas, nec aliqua alia. Ergo relinquitur quod species albedinis, quae est ejus similitudo, erit individuum in specie albedinis praedicamentali. Quapropter sicut albedo cum nigredine miscetur in eodem subjecto, Sic species albedinis cum specie nigredinis. Et Si hoc, ergo Species mixta Venit ab omni puncto aeris ad oculum perpendiculariter, et tota pyramis radiosa erit mi ta a loco mi Xtionis in aere,
Et multitudo philosophantium vult in hac parte illud impedire, et dicunt quod species habent esse Spirituale in medio
et in sensu, et imponunt hoc Aristoteles et Averro es in libro de Anima secundo. Et quia esse habent Spirituale et non materiale, ideo non servant leges formarum materialium, et propter hoc non mi Scentur, quia propter OSSO materiale miscentur formae materiales. Et ideo ponunt, quod diversae species lucis in medio et lumina infinita numerantur in eodem puncto aeri S Acand inserted in a foot-noto. It Ahould be restored to the texi however, aSit is mund in the Hari. MSS. and in Combacti's edition. Cf. De Imltiplicatione Specierum, Pari III, cap. 3. Apparently the reserenoe is to Metaphs. lib. ix. 7, where proos is gi Venthat intermediate degrees must be of the Same γενος as the CXtΓQmOS.
49쪽
PERSPECTIVAE PANS PNIMA: DIST. VI.
Idistinguuntur, ac species coloris et omnes hujusmodi species reriam, et Propter hoc Visus potest distincte videre res. Hic error est gravis Valde: nam multa continet falsa et absurda, et Oritur eX hoc, quod creditur quod oporteat ponere distinctionem ViSUS, quam non aestimant fieri nisi species sint omnino distinctae in aere. Primo ergo Salvabo distinctionem Vi SUS, ut Videatur quod non est necesse Sic errare. Deinde QUACUAbo faciliuS errorem, et eXPOnam auctoreS qui Videntur OSSO con trarii. Dico ergo, quod species habent esse materiale et naturale in The solu- medio et in sensu : et quod Vera mi Xtione miscentur species contrariae, Ut Species albi et nigri et mediorum colorum, et ponderanee
quod una sit species duarum albedintam et duarum ill Cium, et ove Sic de caeteris speciebus ejusdem speciei praedicamentalis, Oblique ζet a loco mi Xtionis Veniet Species mi Xta ad Oculum, et tota Pyramis mi Xta erit. Sed species unius Visibilis habet princi- Palem et primam multiplicationem, caeterae autem habent accidentalem. Principalis autem multiplicatio seu prima est
recta, fracta, et refleXa, et Venit ab agente, ut Superius Verificatum est. Accidentalis vero seu secundaria non Venit ab
agente, Sed a Specie principali; Sicut est de luce, quae Uenit ad angulos domus a radio solis cadente per fenestram; et hae Cest ita debilis ut non habeat comparationem ad principalem, nec ducit oculum in rem a qua Venit multiplicatio. Unde homo in angulo domus habens speciem secundariam lucis solari S in oculo non Videt solem sed radium Cadentem Per fenestram. Si Vero ponat oculum ad radium principalem bene videbit Solem. Dico ergo quod sicut radius Perpendicularis Occultat omnes declinantes qui cum eo terminantur ; sic radius PrincipaliS occultat Omnes radios accidentales. Unde in dPun Cto est Vera mi Xtio albedinis, nigredinis, et rubedinis, et ab Co Vonit specieS mixta usque ad oculum super lineam Sed
in linea d e non est principalis multiplicatio nisi ab ipso bviSibili, non ab a neque c, sed accidentalis et Secundaria; quia non venit multiplicatio similis a et c ni Si a speciebuS eorum non ab ipsis. Sed principalis multiplicatio Occultat omneSacCidentaleS, sicut perpendicularis occultat omnes declinantes ei conterminales. Et Sic tota Pyramis est mi Xta ubique, Sed
50쪽
nulla mi Xtio secundum multiplicationem principalem Venit ad oculum. Et istud confirmatur per hoc, quod quando Colores diversi habent eandem multiplicationem princi- Palem, tunc apparet oculo colorini Xtus ; ut quando Vitrum Vel Crystallus, Vel aliud corpus perSpictatam Coloratum opponitur Uisui, et aliud Corpus densum retro illud perspicuum sit in directo illius et Visus, tunc Species utriusque corpori S vadit in visum in eodem loco secundum multiplicationem principalem, et ideo mi X tu S color RPParet. Et ideo per oppositum Color SimpleX apparebit, quando UnUS color multiplicat se secundum lineam principalem; et alius accidentaliter, licet in eodem loco.. Si ergo philosophantes istam Visus distinctionem AdUerterent, niln UAmPonerent Spe Cie S non misceri in medio, quia propter distin C-tionem UiSUS, quam nesciunt salvare, Cadunt in illum Orrorem. Et si dicatur, quod sicut species illae miscentur principali mi Xtione in quolibet puncto aeris, sic in oculo; ergo tunc erit Consu Sio Plena, quia Vera et principalis erit ibi mi Xtio; dicendum eSt, quod vera et principalis potest esse miXtio in quolibet punCto oculi; sed una Sola SpecieS in uno puncto Orit Perpendicularis, quae cadit in Centrum oculi, et omnes aliae Orunt declinantes, ut sunt a n, cs, et ideo occultabuntur, et non fiet judicium de eis, sed de perpendiculari quae est δε es, et per eam de re ipsa quae est by.
y The figure in J. is incorrectly drawn ; and further. as no referen e is madeto it in the texi, the reasoning is made difficult to solio .