장음표시 사용
71쪽
PERSPECTIVAE PANS PNIM DIS IX. 63
nebuloso in hyeme, qui a longe videtur Sed non de Prope,
et tamen aer Vaporosus uni sormis est in densitate et raritate. Sed a distantia magna Videtur propter hoc qUOdPOtOSt terminare speciem Visus et ei resistere; et sic fit Visibile, quod non potest facere de prope propter sortitudinem speciei visus. Nec est deceptio Vi SUS, quia Rerille vaporosus habet rationem Objecti, quae ratio Consistit secundum Avicennam in hoC quod potest visum terminare. Similiter dico hic, quod aer, vel sphaera ignis, Vel Coeliam, de prope et a longe est Similis raritatis quantum ad sensum :sed tamen habet aliquid densitatis de sua natura, Ct haec densitas potest speciem Visus in magna distantia terminare quod non potest facere in parva, et ideo bene videbitur a longinquo, Sed non de prope. Ouod ergo dicit Allia gen, quod visibile habet eX cedere densitatem aeris, et UOCat Aorem PerSpiculam totum usque ad stellas, intelligendum est invisibilibus consuetis quae in debita distantia et in fortitudine Visus POSSunt Uideri. Quare vero appareat coloris Vergentis ad nigrum, scilicet coloris Caerulei, est propter hoc. quod Sicut in aqua profunda apparet Similiter ille Color propter umbras Projectas a partibuS, CX quibuS umbri S redditur obscuritas, quae est similis nigredini, Sic est in aere sive medio inter nos et coelum ultimum. Si Vero aliquod corpus Coeleste eSSet
donSum, tunc poSset dici quod illud esset visibile principale
quod Vi Sum terminaret, et totum perspicuum inter ipsum et Culum non perciperetur, nisi quia Visus percipit se non terminari, Antequam species ejus veniat ad illud densum. Et aestimatur a Sapientibus astronomis, qui theologiam ignorant, quod coelum stellatum sit ubique densum. Sed aliter aestimatur, scilicet quod illud, quod videtur superius ad quod
terminatur VisuS, sit coelum aqueum. Nam colorem habet Sicut aqua maris hic, et illud coelum videmus per medium coelorum omnium OCto quae sunt Citra. Non enim est dubium
theologis et philosophantibus secundum theologiam quin Coelum nonum sit aqueum λ; et tunc ultra illud est decimum. Sed de his alibi sermo est ProPri US.
72쪽
Sed objicitur de radio vel aere lucido cadente per fenestram quod ille est bene Visibilis, et tamen aer ille est rarUS, Ct
Spheres are described, is anything said of the aqueous nature of the nintli Sphere. Ι subjoin the diagram contained in Bacon'A commentary on Aristotie'S Secrerum Secretorum Bodleian, Tanner MSS., 116 , whicli illustrates this vlew of thecelestial spheres. It is appended to his note on ch. 67 of the Secretum Secre- ωγ m, in which he observes : Sphaera circumdans Scilicet omnia, scilicet Coelum nonum ; et eSt Coelum aqueum et empireum, ut intelligamus hos duos coelos hic ab Aristotele comprehendi Sub sphaera continente. Quia primo Metaphysicae facit mentionem de coelo decimo quod est empireum CircumdanSScilicet omnia visibilia, et haec habet duas sphaeras Scilicet coelum empireum et coelum aqueum. Hi duo coeli sunt invisibiles mortalibus et circumdant octo coelOS inferioreS et quatuor SphaeraS elementorum. Unde quatuordecim Sunt Sphaerae mundi. De istis autem decem coelis non solum theologi sed philosophi loquuntur ut antiquissimus Pythagoras et Aristoteles in secundo
73쪽
PERSPECTIVAE PARS PRIMA DIST. IX. 65
rarior quam eXtra Casum lucis, quia tu X rarefacit aerem ut generat calorem I calor enim non generatur ni Si CX raresaC-tione. Et hic aliqui conati Sunt oStendere, quod densitas non exigitur in corporibus luminosis, unde aestimant Stellas non CSSe donSas, sicut nec Orbes. Sed propter nimium fulgorem lucis dicunt quod visus non poteSt e OS penetrare, Sed TCVOrberatur aut deficit ex nimietate splendoris. EXemplum autem
de radio cadente per fenestram sol Uitur evidenter, ut Superi u Stactum est. Nam non est de se ViSibile nec Visum terminat, sed den Sum Circumstans terminat Vi Sum, et non radius: Si enim non esset densum ultra illum non Videretur, sicut nec
aer lucidus e Xtra Videtur, ni Si per densitatem coeli alicujus terminetur. Accedit tamen ad majorem Sensibilitatem aer in fenestra, quia Coarctatur in figura determinata propter partes seneStrae, et terram ad quam Cadit. Non est ergo visibile nisi secundario et non primo, nec est Vi Sibile de quo loquimur
hoc quod scilicet potest de se debita distantia Visum terminare. Et sicut hujus eXempli intellectu jam falsitas evacuatur, sic oportet de illo quod confirmant per jam dictum eXemplum de
corporibus luminosis. Nam postquam antecedens falSum CSt, non oportet quod credatur consequentiae. Superius y vero in mathematicis declaratum est quod orbes non sunt lucidi, sed stella sola propter suam dera Sitatem, ut dicit Averroes, sicut ibi notatum est. Et licet nimius fulgor confundat Ui Sum, ut patet aspiciendo ad Solem in Sua puritate, tamen hoc none Xcludit densitatem solis, quia densitas est causa illuminationis, ut dicit Averroes, atque luna et stellae fixae cum aspiciuntur non confundunt Visum CX nimio splendore. Ergo visus penetrabit eas, nisi OSSet densitaS Corporum. EX hoc autem capitulo patet bene Con Sideranti, quod oportet Visum fieri per suam speciem factam ad visibile. Nam Si perSpicuum unum continuatum in superflua distantia terminat Visum, et non terminat propter densitatem debitam, quae secundum Se Sit Sensibilis in omni distantia, Sed propter
debilitatem speciei visus, quae deficit ad nimiam distantiam,
Metaphysicorum in translatione Boethii ; et Messolana astronomicus in libro de causis orbis et commentator Ptolemaei super Almagesti.' Vol. i. P. 128.
74쪽
66 OPERIS MAJORIS PARS OUINTA.
oportet quod visus fiat extramittendo speciem id est, faciendo SPeciem a Se Propter actum videndi λ. CAPITULUM II. De raritate medii. Sextum quod ad Uisum requiritur est raritas medii. Nam si densum ponatur inter Visum et ViSibile, non potest species pertransire hinc inde, et sic abscindetur Uisus de necessitate. Sed aliqui, multa bene intelligenteS in Scientia Perspectivae. objiciunt de flamma interposita inter Visum et visibile impediente visionem ; et flamma, Ut di Cunt, est CorpUS rariS-Simum, propter quod Allia gen dicit libro tertio quod flammae raritas egreditur temperamentum. Ergo rarum magis impedit quam densum. Hic autem est magnus error nam oportet de necessitate quod flamma sit densior aere, quia Aristoteles dicit secundo de Generatione quod flamma est sumus terrestris ardens; et ideo egressus raritatis a temperamento potest intelligi. Vel per declinationem ad eXtremum deficiens, vel ad CX tremum Superabundans, quia tomperamentum est medium δutriusque, sicut largitas inter prodigalitatem et avaritiam. Et ideo sicut avaritia egreditur temperamentum largitatis per desectum ejus. sic flamma egreditur temperamentum raritatis deficiendo ab ea, non excellendo. Et hoc intendit Allia gen ;nam sic se eX ponit in sequentibus. Si vero objiciatur de lynce, qui Videt per medium parietem, ut Boetius ' tertio de Consolatione imponit Aristoteli, dicemus, etSi hoc sit Verum de Visu lyncis, tamen non de Visu humano de quo datur scientia Perspectivae. De illo enim est hic sermo.
It must be owned that in this lanciful conception os lines of force proceed-ing Dom the eye to the objeci, in addition to the lineS of force proce eding Domthe object to the eye, Bacon Shows himself inferior to his teacher, Athagen ;whose demonstration lib. v. cap. v. θ 23 that any Such Viow was ' superfluus et otiosus ' ought to have been ConClusi Ve. 3 This reseretice to Aristotie's Erases without mention of the treati se is significant as Showing how samiliar it had atready beeome among StudentS.It illustrates also the dominant tendency of Bacon A method ; that os illustratingone Science by another. δ De Consolatione, lib. iii. Prosa viii.
75쪽
PERSPECTIVAE PARS PRIMA: DIST. IX. 67
Sed si vacuum y poneremus inter Coelum et terram, nOC Noesset densum nec rarum. Et tamen aeStimaVit DemocritUS .h oculum in terra posse videre formicam in coelo, ut Aristoteles and be Ven. dicit secundo de Anima. Atque vacuum non habet aliquam naturam, unde impediat Speciem, nec unde reSi Stat Speciei, quia nulla natura est ibi, ut Aristoteles dicit quarto Physicorum. Ergo species pertransirit a Coelo ad oculum, et Sic Videremus stellas sine raro et denso. Dicendum est autem hic, quod non videremus aliquod, si Vacuum esset. Sed hoc non esset Propter aliquam naturam impedientem speciem, et resistentem ei, Sed Propter desectum naturae convenientis multiplicationi Speciei ; species enim est res naturalis, et ideo indiget medio
naturali, sed in Vacuo nulla natura est. Nam Vacuum recte imaginatum est sola quantitas mathematica eXtensa secundum
trinam dimensionem, Stans per se sine calido et frigido, molli et duro, raro et denso, et sine omni passione naturali occupans locum, ut posuerunt philosophi ante Aristotelem tam infra
Septimum Uero quod eX igitur ad visum est tempus sensibile. SeVenibNam Aristoteles dicit libro de Memoria et Remini SCentia, quod Propaila
Omnis intellectus noster est cum Continuo et tempore : multo ii nostin hi
ergo magis sensus'. Nam Operatio intellectus est spiritualis, timρ. et operatio sensus est corporalis. Caeterum si repente ante
oculos res deseratur, non videtur distincte et persecte, et ideo ad sufficientem Visum eX igitur tempus sensibile, in quo fiat judicium visus. Unde Ptolemaeus secundo Opticorum dicit, quod reS quae pertranseunt pyramidem Vi Sualem aestimantur Velociter moveri, sicut sunt faVillae ignis et res transeuntes perforamina et angusta loca, ad quae penetrat Ui SuS. Quia enim in ParUo tempore pertranseUnt Pyramidem, ae Stimantur ferri Velociter. Sed non est ita.
οφθησεται. Cf. NasHr. Ausculi. lib. iv. cap. 6 9. Sese at So De Multi . Speciem ni, i V. Cap. I. The reference to DemocrituS immediately precedes the passage quot ed. ' sensu, J. O. haS SENSUS.
76쪽
CAPITULUM III t. Quod species visus et visibilis fiat in tempore. Sed hic oritur dubitatio ma Xima Circa Speciem UiSUS et visibilis, an fiant subito et in instanti, an fiant in tempore; et si in tempore, an in tempore sensibili et perceptibili, vel non ηλ Nititur autem Athindus ostendere in libro suo de Aspectibus, quod radius pertranseat in instanti omnino indivisibili, et affert rationem satis Curialem et probabilem, cum dicit: Si in tempore aliquo species, ut luX Solis quando Oritur, fiat in prima parte aeris, tunc si illud tempus duplicaretur in Secunda parte aequali, et in tertia triplicaretur, et Sic quando Veniret ad occidens, fieret unum tempus multipleX in magna proportione ad primum tempuS ; et quamviSprimum esset insensibile, istud tamen tempuS totum propter sui magnitudinem quasi incomparabilem respectu Primi temporis erit sensibile. Et Aristoteles dicit secundo de Anima, quod licet in parva distantia posset sensum nostrum latero lucis multiplicatio, non tamen in tanta quae est inter OrienS et occidens β. Ergo si in tempore fieret aliquo, hoc esSet perceptibile sensu ; sed non percipimus. Ergo non fiet in tempore
sed subito. Et Aristoteles dicit libro de Sensu et Sensato quod de lumine alia ratio fi est quam de aliis sensibilibus, et de
λ This subject is also discussed in De Mult. Dec. iv. cap. 3. The PreSentchapter and that whicli follows are specialty interesting AS Showing the independent mannor in whicli Bacon critici Zed his authorities, Aristolle included, while allowing due weight to their objections. He dissenis from theconclusion of Aristolle and Alkindi that the propagation os light was instantaneouS. He adoptS the conclusion of Athagen, while explaining that some of Athagen's reasons for it were fallaci ous. Baeon'S own reaSOning On the Subjectis remari able as an anticipation of the discovery made by Roemer in 1675.' In Combacti's odition we find the words Quae licet in tractatu de speciebus habet ad plenum determinari hic tamen tangenda est et exponenda, ut Suffcit huic loco. ' This, like other Similar passages, was probably inSerted in Someversion of the Perspectiva subsequent to that of Is67. ' De Anima, ii. cap. 7, k 3 ἐν μιικρῶν μὲν γαρ διαστοματι λαθοι αμ, απ' ανατολῆς
77쪽
PERSPECTIVAE PARS PRIMA DIST. IX. 69
aliis docet quod multiplicationes eorum sunt in tempore. Ergo multiplicatio lucis est in instanti Et omnes auctores istud dicunt praeter Allia gen qui conatur Athagen hoc destruere in secundo libro arguens sic λ; Accipiatur Titi' si
ultimum instans in quo lux est in termino a quo et primum in Oct m5V m quo est in termino ad quem. Cum ergo inStantia Sunt diUCrSR. ground s. Sicut nititur per eXPerimentum probare, erit inter illa tempUS medium ; et dicit quod omnis alteratio est in tempore, Sed medium et oculus alterantur per speciem. Sed hae rationes ipsius Allia gen non habent aliquam emcaciam, quia alibi solvitur prima. Non enim oportet dare semper ultimum instans eXistantiae rei in termino a quo, sicut universaliter accidit in generatione rerum permanentium, sed oportet dare primum instans termini ad quem, sicut docet Aristoteles octavo Physicorum. Unde cum Socrates de non albo fit albus, non potest dici nunc Ultimo est non albus, sumendo nunc pro inStanti, Sed nunc primo est albus: nam non albuSest in toto tempore mensurante alterationem, et fit albus in
fine illius temporis, scilicet in instanti quod est terminu S ejUS, ut Aristoteles docet, et est certum, licet sit nimis dissicile ad intelligendum nisi optime e X planetur ; sed alias requiritur hoc
Secunda ratio ejus nihil valet ; nam omnes Contraritim Sentientes negant lucis multiplicationem esse alterationem Successi Uam et temporalem. Potest tamen sumi argumentum insolubile Pro OPinione Bel ter
Allia gen eX eis quae dicit in septimo. Nam ibi docet, quod '
ab eodem termino radius perpendicularis fit citius ad terminum gi ven. spatii quam non perpendicularis. Sed citius et tardius non sunt nisi in tempore, ut Aristoteles dicit quarto Physicorum et seXto. Et istud demonstratur sine contradictione possibili. Nam nulla Virtus finita agit in instanti, ut Aristoteles dicit seXto Physicorum '; et probat hoc, quia tunc major
i Athagen, lib. ii. prop II. Cf. lib. Vii. Prop. 8.
78쪽
virtus ageret in minori quam sit instans, quod est impossibile. Sed Virtus oculi, et suae Speciei, et cujuslibet rei Creatae est finita. Ergo nulla potest agere in instanti. Et in octavo Physicorum in fine ultimi, quod virtus finita et infinita non possunt agere in aequali et eadem duratione, quoniam tun C possent habere operationes aequales, et sic ipsae sibi inUicem aequarentur. Sed proprium est Virtutis infinitae agere in instanti. Ergo virtus finita non potest in eo aliquid facere, quapropter in tempore. Item Sicut se habet instans ad tempus, Sic punctu S ad lineam. Ergo permutati Ue, sicut se habet instans ad punctum, Sic tempus ad lineam : Sed pertransitus puncti est in instanti. Ergo omnis lineae pertransitus est in tempore. Ergo Species pertransiens Spatium lineare quantumcunque parUum pertran Sibit in tempore. Item Prius et posterius in spatio sunt causa prioris et posterioris in translatione facta Super spatium et induratione, ut Aristoteles dicit quarto Physicorum. Ergo Cum spatium per quod fertur Species habet prius et PoSterius, oportet quod translatio facta habeat prius et posterius in se et sua duratione : sed prius et posterius in duratione non est nisi in tempore, quoniam in instanti esse non potest. Et si dicatur quod hoc est verum de illis quae habent esse corporale
in medio, non de his quae habent esse spirituale, ut hic fingitur jam patet per praedicta quod hoc nihil est. Et iterum si
dicatur hoc esse Uerum de his quae commetiuntur Se PartibuSSpatii, quod non est species, ut fingitur, adhuc nihil est, quia illud secundum non dicitur nisi propter eSse Spirituale. Cum ergo species rei Corporalis habeat Uerum esse corporale in medio, et sit Vera res corporalis, ut PriUS OSten Stim CSt, oportot de necessitate quod sit dimensio nata, et ideo dimensionibus medii coaptatR. Caeterum si in instanti eodem fieret per totum medium, tunc esset in termino a quo, et in medio spatii, et in termino
ad quem, scilicet simul et semel. Sed hoc est multipliciter impossibile. Nam primo sequitur eX hoc, quod res Creata esset simul et semel in pluribus locis, et qua ratione in pluribus, etiam in infinitis, sicut prius habitum est in capitulo de materia. Ergo haberet potentiam infinitam et esset Deus,
79쪽
PERSPECTIVAE PARS PRIMA : DIST. IX.
PIUel aequalis Deo. Secundo arguitur eX hoc, quod dum reSest in termino a quo, quieScit Omnino, nec aliquo modo tranSmutatur ; et quando eSt in termino ad quem, facta est jam transmutatio, et inter hos terminos fit transmutatio. Ergo simul et semel quiescerent species ante tran Stationem, et finiretur transmutatio, et transmutaretur actualiter per totum spatium. Ergo simul transmutaretur et non tranSmutaretur, quae Sunt contradictoria, ut arguit Aristoteles ad impossibile in alio casu seXto PhySi Corum.
Ratio autem ultima ad hoc eSt, scilicet quod poStquam Time luci S multiplicatio non dependet ab aliquo motu alio, ponamus 'ergo coelum quieScero et motum non CSSO, nam stante coelo thoughbene potest fieri lucis multiplicatio, et fiet in sine mUndi, Si gbnge exti Coelum stabit sicut creditur. Si ergo lucis multiplicatio est 'PPrecia e in instanti, et non in tempore, erit in Stans Sine tempore; quia tempus non eSi sine motu. Sed impossibile est instans esse Sino tempore, Sicut nec punctum sine linea. Relinquitur ergo quod luX multiplicatur in tempore, et omnes species rei visibili Set Visus similiter. Sed tarneu non in tempore sensibili et
perceptibili a visu, sed in Sensibili, quia quilibet eX peritur quod ipse non percipit tempus in quo fit luκ ab oriente in
De solutione objectorum contra Verit At CS.
Ad hoc autem quod allegat Jacobus Alliindi, dicendum eSt, Athindiquod sicut primum tempus est insensibile, sic duplum ejus et A i'
triplum, et millesimum : unde totum tempus est in Sensibile, answere ilicet habeat partes multas quae omneS Compositae ad inVicem faciunt totum insensibile, tantae enim Velocitatis est hic motus Speciei, quod potest fieri in tempore insensibili in spatio maXimo. Quod vero AriStoteles dicit, Verum est se Cundum intellectum ejus, nam ipse arguit ibi contra Empedoclem, qui posuit lucem esSe Corpus et defluXum corpori S , Sicut aqua defluit a fonte ; et non est possibile quod Corpus mutaret locum Secundum se totum ab Oriente in occiden S, quin Perciperetur propter magnitudinem distantiae. Sed species
80쪽
non CSt CorpUS, nequo mutatur Secundum se totam ab uno
loco in alium, sed illa quae in prima parte aeris fit non
Separatur ab illa, cum sorma non potest separari a materia in qua eSt, nisi Sit anima, sed facit sibi simile in secundam partem, et sic ultra. Et ideo non est motus localis, sed est generatio J multiplicata per di Uersas partes medii; nec est corpuS quod ibi generatur, Sed forma Corporalis non habens tamen dimensiones per se, sed fit sub dimensionibus aeris: atque non fit per defluXum a Corpore luminoso, Sed per educationem de potentia materiae aeris, ut superius dictum ηCSi quando tractabatur de generatione specierum. Et si adhuc diligentius quaeratur, quare non Pei Cipimus hanc generationem
lucis fieri successive in partibus aeris, dici potest, quod luX in
Rere non eSi objectum, sed species habens esse debile et quasi insensibile Secundum se, et suum subjectum inter oriens et occidens est insensibile, scilicet ipse aer, et propter hoc Sera SVS non potest hujusmodi generationem successi Uam Porcipere.
Ad illud autem quod dicit Aristoteles aliam rationem esse de luce et in aliis ; dicendum est quod hic decipiuntur multi: nam verum est quod dicit, sed haec alia ratio non est intelligenda ut ius fiat in instanti et caetera in tempore, immo intelligendum est quod licet luX habeat successionem in suo
transitu, non tamen habet tantam sicut sonus et odor, de quibus loquitur ibi. Nam sonus habet motum egressionis partium rei percussae a situ Suo naturali, et motum tremori SCOn Soquentis, et motum rarefactioni S in Omnem partem, sicut dictum est prius, et patet eX secundo de Anima ; et hi sunt tres motus locales partium aeri S, Sicut rei PerCUSSAO, quorum nulluSaccidit propter multiplicationem lucis. Nam licet ad hoc
quod tu X faciat Calorem, oporteat aerem rarefiori, tamen propter sui ipsius multiplicationem non oportet, quoniam in coelestibus multiplicatur tu X, ubi non est possibilis rarefactio nec caloris generatio. Quoniam ergo non CSt Successio a parte lucis praeter ipsam successionem in multiplicatione, sed in multiplicatione soni tripleX successio temporalis Cui accidit.