장음표시 사용
31쪽
23tundos , tenueS, ac duoS cubitos longos, folia Ocymi, paulo majora, et magiS acuminata, Serrataque, BOSculos coccineos, in stellarum manipulOS quosdam CompOSitos. Dulcis est, ut indicat nomen, acrisque, et calida temperie; quo fit, ut mista Costoli et Tutiaoston flatum egregie dissipet , atque discutiat.
CAPUT XLIII. De NEXOLPAE radice.
Radici insistit surculosae, unde prodeunt CauleS teretes, lignosi, referti olivae foliis , sed minoribus , et fructu ciceribus simili. Sunt, qui vocent Herbam hanc Tlanoqui ulli. Drachinae unius pondere pituitam purgare dicitur : expertum nempe medicamentum , et perquam Salubre. Acris est, Odoraque, quarto Ordine calida, et guttur urens.
Alia quaedam est Sedi species, soliis ad radicem crassis, et modicis, caule, et floribus ceteris Sedi differentiis similibus , radice Vero crassa , atque capillata. Frigida est, et adstringens, devoraturque adverSUS dySenterias.
32쪽
Arbor magna est, Mali Medicae, sed veluti contortis foliis, floribus e candido in luteum vergentibus, modicisque, fructu Unedoni persimili colore, magnitudine, et forma, duruci, eodemque modo admisso in cibos. Provenit siuauhchinanci.
CAPUT XLVI. De NINUO MINUIra, seu mortuorum Herba.
Frutex est quatuor dodrantes longus , stipitibus tenuibus, et virentibus, ac sudi similibuS , foliis Serratis, tenuibus , et longis floribus Iris. Epilepticis affectibus , cordique auxiliatur, frigidaque, et sicca natura praedituS est.
De NA ATL , seu quaternis ulnis. Volubilis est folia ferens ulmea, CyaneoS, ac cymbalis similes flores, radices tenueS, et SurculOSaS , longaSque et sese Arboribus convolventeS. SUCCUS CauliS eXpreSSUS vo mitiones ciet, ac ventriS fluxum , duarum unciarum paene mensura, nec tamen Sine anXietatibus. Quamobrem non propinatur debilibus ; exhiberi tamen potest his , qui febrem patiuntur, si vires conStent: tunc enim humores Omnes di-
33쪽
citur vacuare. Provenit in calidis regionibus
De NE TYHOILIZPATLI, Seu Limae medicament0 , aut menstrui muliebris. Herbula est caules proserens tenueS, teretes, et rubrOS, fores eXileS, et rubeScenteS, modiCOS, ac cymbala res, soli a Bliti, sed minora. Jus decocti menSeS eVocat: amara e St, et calentiS naturae.
Herba est radices surculosas fundens , et eX eis Catiles virentes, ornatoS foliiS rariS, Oblongis , acuminatis , inferne squallidis , et Superne viridibuS, Serratisque , et colore Salviae prope similibus, odoreque , adeo ut Salviae Sylvestris species possit reputari.
De NEI LATILPATLI, seu ignea medicina. Radice firmatur fibrata , ex qua profert stipites VirenteS, geniculatos per intervalla , laeveS, tereteS, ac tenues, et in eis soli a Myrthi, minora , et rariora , floreS CandenteS. exileS ac longos . Amara est , calidaque , et Sicca Ordine ter-
34쪽
tio. Jus decocti ejuS 'unt propinari his, qui male valent eo quod rem habuerint cum recenter eniXa , febricitantesque contabescunt. Nascitur in temperatis siuauhtotolani , editis, atque humidis locis.
CAPUT LI. De NErOLGATANALIZPATII, Seu medicina X nae cordis.
Radices fundit capillis similes, unde prodeunt pediculi
interne canaliculati, eXtra Vero dorSo angulOSO , octo circiter longi uncias, e quorum Singulis unicum prodit folium pingue , ac viren S, Mali Medicae paene figura , nullis interventis: caule caret, florem tamen fert in mediis foliis obto tundum , et ex albo pus purascentem , unde nomen. Sapore et odore caret inSigni , frigefacitque, et glutinosa constat natura. Folia reSoluta ex aqua conSuevere territjS propinari. Nascitur Hoeit talpae.
Herbula est caules proferens Geni Stae similes , e fibra ta radice , et in eis solia Origani , majora tamen , sed quandoque intersertis aliis longe minoribus. Radix est ca lens , et lubrica , et nonnihil laneinanS guttur. Semen retentum pellit. Provenitque siuauhquechullae.
35쪽
De TepuetcuhιEensti Radici insistit rotundae , et CraSSae , Candentiqlle , unde profert caules tenueS, et geniculatos, et in eis folia Urticae, Crenata, VitigineiS quada latenus Similia, et forem, ut aiunt, nullum. Pulvis radiciS medetur tumoribus praeter naturam , ulceribu Sque Gallica lue infectis, et quibusvis doloribus. Primo dulcedinem quamdam praeseseri , sed paulo post urit guttur. DiverSiS itaque constat partibus. Nascitur Teptizouhillae Miste ae SuperioriS.
Herba est folia ferens Amygdali, sed minora, et permultis distincta interventis versuS latera procedentibus adorSo, ac flores, ut aiunt, pallenteS. Haec permista lotbbuax , de qua Sumus locuti suo in loco , medetur hydropi, aut cuivis alii tumori , per Se vero octo drachmarum pondere morbo Gallica egregie vacuatis humoribus per inferna , et urina evocata. Ad Stringens est, frigidaque, et Sic-Ca temperie, aut calori S moderati. Nascitur in jugis Tepe-xicensibiis Mistecae inferioris.
36쪽
De NAHO PUZ Tepexicensi. Herba est radici inSistens SurculoSae, unde profert caules pennatos , folia Serrata , longa, et anguSta, et inseriae subalbida , ac florem parVum, et candentem. InSipida est, frigidaque , sicca, et adstringenti temperie ordine fere tertio. Curat dysenterias. NaScitur juxta fluvios Tepexit enses Mistecae inferioris.
De N AH PATLI Acatlanensi Radicem profert craSSae Balatae Similem , ramOS, ac solia exilia, et candentes floreS. RadiX reSinosa eSt, amara , calidaque , et Sicca gradu tertio, ac riS , et guttur exurens. Eadem tu Sa, epotaqUe eX aqua Semunciae pondere Scabiei, quam Vocant Hispanicam , medetur. Nascitur in calidis Aoatianensibus Misi eoae inserioris.
Radicibus insistit surculosis , unde profert caules dodrantem plus minuS longoS, et in eiS folia Ocymi, serrata , sed in longum productiora , floreS pallenteS , et mo-
37쪽
dicos. Radix eSt nonnihil acris, et tertio calefaciens ordine, exsiccanSque. Eadem draClimae unius pondere devorata ex aqua , quatuor continuis diebus matutino morbum Gallicum pellit ad exteriora, curatque. Nascitur in frigidis quibusque locis Tilancensibus.
De rogPOLIMVILIZPATLI Tilaticensi , seu medicina amissi cordis. Genus videtur Solani cum ob foliorum formam , tum etiam ob fructum VesiciS quibuSdam incluSum , ac refertum semine. Radix eSt Surcul OSa , tenera, et SUCCO mananS, nonnihil amara, et calidae Ordine Secundo temperiei. Ajunt Indi Medici utilem esse duarum drachmarum pondere devoratam adverSuS Syn COpim a calore ortam vehementi, quae accidere plerumque Solet in febribus, unde nomen. Nascitur Tilanci frigidis quibuSque locis.
CAPUT LIX. DE NACAZPIPILLOLI , SEu muraenula.
Herba est Amaque negliensis radicibus insistens sibratis, unde profert cauleS teretes , et purpureos , luteOSque , et oblongos flores, folia Cenanan Quauhnahuacensis , subalbida inferne, et Superne Virore eXSaturato tincta, non USque adeo nervoSa, aut firma , et folia Raphani resipientia. Frigida, et huiDida temperie constat, et oculis confert Ajunt alii vomitum ciere, sed deinde sedandum esse, firmandumque
38쪽
Radicibus innititur Surculosis , unde profert Caules volubiles , et in eis folia cordis figura, magna, et impense acuminata , et nerviS diScurrentibu S Secundum longitudinem insignia, stores vero, ut ferunt , ItbOS, et OblongoS. Radix, ac solia acri Sapore conStant, et odoro , calidaque, et Sicca ordine fere tertio natura, et Subtilibus partibus. Ridi culum est, quod Indi Medici tradunt de hac Planta, foliis scilicet aut illitis, aut devoratis curari hecticam febrem, nisi maciem intelligant a crassis obStruentibus humoribus prove nientem. Nascitur in calidis , planisque locis.
Radicem agit longam , surculosamque , et cortice tectam rubescenti , unde mittit caules tenues , ornatos Mali Medicae per longa intervalla soliis, Sed amplioribus, et brevioribus , ac floribus candentibUS , magniSque. Radix est amara , nonnihil acriS , et urens guttur. Jus decocti ejus infusum colicos, et iliacoS doloreS Sedat; calida enim est, et sicca ordine tertio natura. Provenit in calidis locis, seu planis, Seu campeStribuS.
39쪽
ΕΤ TOTIUS NOVI ORBIS MEDICO PRIMARIO, AUCTORE.
De OLOLIU VI, seu Planta orbicularium foliorum. 'Lo1 1υε Qui , quam Coaxibuiti, seu Herbam serpentis alii vocant , volubilis Planta est , caules fundens e radicibus si-bris similibus teretes , Virides, tenueSque , e quibus prodeunt lolia viridia, tenuia , cordis fgura, flores albi , et longiusculi, Semen rotundum, Simile coriano, unde nomen. Calida quarto ordine Planta est, luem Gallicam curat, do lores e frigore ortos Sedat , flatum , ac praeter naturam tumores discutit ; pulvis resinae mi Stus pellit friguS , luxatisque , aut fractis ossibus , et lumbis foeminarum laxis
40쪽
aucto robore mirum auXiliatur in modum. Seminis tantum usus est in Medicina, quod tritum, ae devoratum, illitumque capiti , et fronti cum lacte , et Chilli fertur morbis
oculorum mederi, devoratum vero venerem eXcitat. Id acri eSt Sapore , et temperie , velut et Planta ejus, impense calida. Indorum Sacrifici, cum videri volebant versari cum Superi S , ac re SponSa accipere ab ei S, ea VeScebantur Planta, ut desiperent, milleque phantaSmata , et daemonum obversantium effigies circumspectarent; qua in re Solano manico Dioscoridis similis fortassis alicui videri possit. Nascitur in locis campestribu S calidarum regionum.
De og0LTIC urente, Seu Planta obrutundi fructus. Folia obrotunda producit OLOLTIC urens quam alii TD-300mocili vocant, OcyminiS Similia , Sed minora , et in summo capitula condylis obrotundiS aemula, unde fortassis nomen , depilia, et candentia. Acris est Valde , Uren Sque, unde distinctionis gratia fecimus illi cognomen. Ajunt pruriginem oculorum illitam solvere, et dolori dentium mederi. Radices sunt fibris simileS, cauleS purpurei, et tereteS, ac sesqui dodrantem longi; flores, capitulave tandem dehiscunt , abeuntque in pappos. Odora eSt guStu , calida or-