장음표시 사용
41쪽
dine prope quarto, Siccaque. Nascitur in calidis Xantet elo Tacapi hilae , et Ocoituri.
CAPUT III. De OL0LTIC Secunda.
Herba est radicem fibratam landens, extra luteam, et intus candentem, cauleS quatuor proliXOS Spithamas, laeves, teretes, hirsutos, Subalbidos , et nulliS interceptos geniculis, folia parva, Leguminis, hirsuta, et Subalbescentia , et in summis caulibus fructum longiuSculum, ac digitum crasSum, pilosum , et cinereum , floSculiS Circumdatum cyaneis. Radix est salivosae , frigidaeque naturae , et Saporis nonnihil amari. Pulvis inspersus ulceribus inveteratis dicitur esse illorum praeclarum medicamentum. Nascitur apud uuauhna-huacenses campestribus , ac planis locis.
De oasInc Xantetelai. Radici lignosae insistit, unde oriuntur caules binos dodrantes longi , purpureique , sed punctis candentibus distincti , et solia Chamaedryos. Calida, et Sicca natura Conin Stat , non sine quadam adstringentia, ideoque dysentericos
42쪽
De OLO CHITL, seu fore simili Moetio. Herba est duas spithamas longa, et fibrata radice, unde profert caules virides, et tenueS, et in eis solia rara, longa, amplaque , et majora Mali Medicae foliis , magis qlle acuminata, et in Summa parte caulium fructum Spini-ierum , dactylo, glandive, aut spicae MayZii Similem, ex albo pallescentem, et Odorum, Unde nomen , quem altera parte amplectitur solium unum in SeSe velut convolutum, et plicatum. Frigida constat natura, et nullo, quod perce perim , insigni sapore. Provenit in locis calidis , humentibus tamen , et aqUOSiS.
Radici insistit surculosae , unde oriuntur CauleS purpuraScenteS, geniculatique per intervalla, et in eis folia Ocymi, Sed virore diluto tincta , minime Serrata, interventisque nullis distincta , et sores in summis caulibus terni, orbiculareS , purpurei, coccinei ve , et interdum etiam CandeSCentes, Elati qua dantentis similes, unde nomen. FloriS eSt prae- CipUUS USUS, ut qui grato con Stet aSpectu, Sed odore nullo. Radix sicca , frigidaque praedita est natura ; quamobrem
43쪽
in laevorem redacta , inspersaque medetur ulceribus , et tumores praeter naturam repellit.
CAPUT VII. De OLO CHIra tertia.
Herba est sex Spithamas longa, caulem angulosum fundens , folia Acanthae , Serrata , ae univerSum Stipantia caulem , flores vero modicos, et purpureOS, micanteS a me dio stipite ad usque summum. Nullum tamen ejus Herbae usum accepi , et ideo delineandam non curavi. Provenit Teletooqui circa loca plana , atque Campestria.
De OLOPATLI Arbore, seu Eloti medicina. Arbor est magna, cujus radicis corteX, qui acris est, et quarto ordine calefacit , atque exSiccat, adstringitque, epotus duarum drachmarum mensura eX aqua, additis quatuor granis Cacaoati, ventriculum frigida distemperie languentem calefacit, ac roborat.
Herbula est hispida, et parva , radicem Coccineam fundens, et cubitalem, opertam velut lenticulis concoloribus,
44쪽
CraSSrii Scillam , et franciScanorum cingulorum nodos imitantem , Spicam V e Maygii, unde nomen; Marrubii folia, Ocymive, Serrata. Radi Κ devorata Semunciae pondere eΚ aqua, aut alio stillatitio liquore eidem rei congruenti foecunditatem conciliat , ac abigit Sterilitatem. Sumenda vero eadem repetita men Sura quiter , quinquie Sue , aut pluries, si ita videatur eX pedire. ESi autem trigida, et Sicca natura.
De OLOXINGTL , seu Herba Elati. Frutex est parvus, folia Ocymi, modica, et longiuscula ferens, et floreS circa Summum SpicatOS , et purpureOS, Unde generatur Semen. Oculorum morbis cum Chioallati opitulatur. Nascitur in vallibus Juetatillanicis.
De GUA HOL0TL , seu Arbore Eloti. Haec est Arbor illa vasta, quam Huilini vocant Guazumum. Folia sunt Mori , subalbida, hirsutaque , sed parte praecipue inferna mollia, ac serrata, fructus Oblongus, Spinifer erinaceorum modo, eduli S, glandium craSSasum , ac brevium forma, et magnitudine , et flos parvia S, candenS. Fructus, Stipitumque cortex frigida sunt, et glutinosa , ae Plagas recentes , ac vetuStas egregie conglutinant. NaScitur
45쪽
in calidis, qualis est Tauhtepec , ubi eam Arborem curavimus depingendam.
De s I UMLOTIc , seu Ligno terete. Herba est quatuor dodrantes longa , radici surculosae insistens, interne palleScenti , eXtrinseCUS Vero rubeae, unde profert caules purpureos, folia Ocymi, Serrata , et floreS, Un referunt, parVOS , et candenteS. I USSi ajunt conser re radicem commanSam ter die, Succumque devoratum. Nascitur in calidis collibus agri Tlachmalacacensis.
Radici insistit haec Herba eXtrinsecus rubeae , interne vero candenti, et forma raphaninae simili, unde profert caules cinereos, utrinque Stipatos foliis Ocymi, binis, sed minime serrati S, et angustioribus, floreS Vero candentes, exilesque. Vis est frigida, Siccaque , et adStringens, atque ita mederi dicitur oris ulceribus , aliasve Corporis parteS infestantibus , praecipue Si habeant a calore ortum. Nascitur in collibus calidis imitetocti
46쪽
De OCELO CHITL , seu Flore Tigridis. Radice firmatur porraeea, ex aqua fundit folia Gladioli, nerveis discursibus denSiS Secundum longitudinem procedentibus , florem rubrum , magnum , terniS conStantem 1 liis , sed circa medium pallentem, albumque , et tigrinae pellis more maculatum , unde nomen. Additur in Corollas, floridosque manipuloS ob floris praestantiam. Frigefacit radix , ac febrem exstinguit unciae uniuS pondere ex aqua de-VOrata , et punctiS adverSatur, quae ardentes iebres Sequi solent. Edulis etiam est , frigentisque , nec omnino injucundi nutrimenti, lubrica , et pectori conferens. Nascitur clementi caelo, quale sortitur urbs JHexicana, hortensibus praecipue , humidiSque , et cultis locis. Sunt, qui dicant devoratam efficere foecunditatem.
OCELOXΟcHITL altera, quam alii, quoniam parva Herba est, I lalaceloxochiti vocant, alii vero Cocoixili , seu L n Turturis a floris similitudine, Herbula est dodrantalis, foliis Alsines , longiusculis, et angustis, floribuS orbicularibus , in ambitu pallentibus , et purpurascentibus in medio,
47쪽
et radicibus libris similibus. AcriS est, et amara , Calidaque, et Sicca ordine tertio. Jus decocti soliorum medetur tussi, soli a vero ipsa tu Sa , atque imposita dolores dentium placant. Nascitur in temperatis, et calidis regionibus juxta montoSa loca , incultaque pasSim.
R dicem fibratam fundit ocELOXoCHITL tertia, quam alii T 0lchisaht ac, seu exhilarantem c0r vocant, et eX ea caules stipatos per intervalla foliis Lini , quaternis, quinisve, longis , et angu Stis, et in Summo BOSculos purpureos, et Obrotundos. Moerorem cordiS, maXime a pharmaco, dicitur radix removere semunciae pondere ex aqua bis die devorata, aut per Se , aut cum Nextamalli. NaScitur Tlab naloi, fri
De OCELOGUAHUITL, Seu Tigridis Arbore. Arbor est folia ferens oblonga, Stipites extra nigricantes, ac candidos flores. Lignum cortice nudatum, et reda ctum in laevorem , illitumque ex aqua medetur ulceribUS, etsi videatur ad temperiem spectare. Nascitur in calidis collibus M analansibuS.
48쪽
De OZO TONATE , Seu Tornati Simiae. Genus est Solani, acinos fundens ciceribus majores, et minores ponticiS nucibuS, primo Virides, ac tandem rubeos; volubilis Planta est , et folia ceteris Solani generibus similia. Fructus eSt acidus, frigidus, siccusque. Mistus is Chi praegratum condimentum , atque nutrimentum praeStat.
De OzUNA CHIra, seu Flore Simiae.
Radice firmatur magna, lacte manante , admodumque glutinoSa, e qua fundit quadratos caules, folia origani, floresque Subalbidos, et modicos. Radix est frigida, atque humenS , et medetur praeter naturam tumoribus. Nascitur injugis regionum calidarum Tullietapani.
Volubilis est folia proferens ampla, floreS magnOS, candidos , atque purpurascentes. Nihil de ea insigne accepi. Nascitur Ocuilae.
49쪽
Radide firmatur fibrata, candidaque, Unde profert solia parva, serraia , origano similia , minorave , et aspera, caules tenueS , et scabros, modicOS, et Caeruleos flores. Ra- dix est amara , et tertio gradu CalefacienS , et exsiccans. Propinatur ex aqua GlycyrrhiZae adverSUS pectoris dolorem, aut jus decocti ejus, additis aliquando radicibus Tenextiacot quae eumdem praestant HSum. Provenit Ocuiluci
De OZTOAT COPH , Seu Oxtoae fructu. OZTΟAYXOCOUΗ , quam alii GF0tomati vocant, Arbuscula est folia ferens Limonis, flores in corymbis luteos, fructum racematim dependentem, Coccineum, nOStris cerasis majusculiS parem , aut prunis damascenis Vocatis similem, sed binis magna ex parte nucleis Viridibus, Sapore reliqui fructus, aut dulciore, et gratiore. CorteX hujus Arboris medetur dysenteriis.
De ogro jugosVIL Tacasichtiensi, seu Herba Phaseoloi m r. Radice frmatur prolixa, unde edit volubiles caules, folia Phaseoli, terna, cujus Videtur Species, Siliquas quoque,
50쪽
Arbor est foliis Unedonis , verum latioribus, et subalbidioribus, floribusque circa ultimos ramoS spicatis, et luteis , rotundis, et exilibus, de qua nullum usum comperi.
De OTONXIHVIT L , seu Herba Otomitarum. Frutex est SeX Spithamas longus , folia multa Leguminis ferens, squallentia, et hirsuta, flores albos in purpureum colorem VergenteS, exileSque, SiliquaS teretes, et longiusculaS , ubi Semen continetur , Caules purpureoS , et hispidos, ac radices librarum instar pallentes. Folia bilina vacuant per Superna pugilli menSura Contu Sa, reSoluta eX aqua, atque devorata ; quo remedio valde adjuti sunt Indi gras Santibus exanthematis , quae ipsi Cocoliatii vocant. Radix dulcis quadan tenus est, et calore modico, Sed odore gravi. Provenit Ocuilae.
De OmCICUILTLAC TL , seu virga ossis lateralis. Radici insistit magnae , et SurculOSae , eX qua mittit