장음표시 사용
131쪽
L1BERII l. CAPUT XU. M Postea tamen potior methodus praeoccupandi detrimenta te=tii stadii, est irrumatio, nequaquam infantis, aut catelli, qui insuffcienter sugunt, sed puelii quae pluries fellaverit, & valide sugendo aperiat, atque distendat cana. Ies 'laetiferos, ut praeter lac, quod ipsa attrahit , ex quo summum levamen procedit, continuum etiam lactis fluxum promoveat , mammasque emolliat . Olim hac methodo utebantur mulieres , quae hodie tamen de pxopria venustate solicitae magis factae, potius incommoda in hoc morbo obvia pati , &periculo occursare , quam huic methodo obsequi malunt. Ipsae enim contrariam methodum sequuntur: ubi lac assiurgat , magnae em-brocationes instituuntur, atque mammae circumvestiuntur , gossypio , linteoque quadruplicato cooperiuntur , idemque adversus tumefactas axillas , aut collum peragitur, & puerpera tali statu perstat, donec lac evanuerit, atque ita omni via occlusa lactis exitui per papillas , opus hujusmodi lae calefacere appellant. Videbimus infra sequenti libro, de morbis mammarum locuturi , pravas consecutiones, quae ab hac praxi aerivant , tum relate ad glandulas seirrhosas , quas hic affectus relinquit, cum ad mammarum indurationem. Diximus superius, febrim lacteam frequenter aliis duabus admodum periculosis febribus consociari. Prior, minusque periculosa febris continua est duplo-tertiana , quae producitur Ob congestionem pravorum qiborum , ab inconcinno regimine in intestinis collectorum. Hae materiae a copioso potu dilutae , & a febri lactea solutae, in sanguinem transeunt , atque febrim continuam
recrudescentem producunt, Plus minusve Vehementem Iuxta quantitatem , dc qualitatem congestionis.
Hac febris, ut reliquae febres ejusdem speciei, pertractari debet , prout si tus puerperae sinit, videlicet semel, vel bis vena, lochiorum ergo , ex pede
erit incidenda ; mane autem propinanda videntur apoZemata consecta ex borragine , cichorio, cum pauco sale de duobus, in quibus ebullierit interdum drachma folliculorum , aut rhabarbari, ut primae viae evacuentur . Praescribuntur etiam surgationes, si ipsas morbi gradus exigat; ceteroquin aegra simplici jure alitur, ptisanam affatim propinando, de clismata injiciendo. Tandem febri imminuta , ad corticis usum erit confugiendum. Altera febris inflammatoria est, peracuta, seu, ut melius dicam, ardens,
tibi caput assicitur , & aegra in soporem, delirium, aut eoma vigil incidit. Obstetrices , quae detrimentum conspiciunt , & causam suspicantur , statim febrim hujusmodi malignam eme pronuntiant ; praesertim cum non desit de- Ieteriae indolis aspectus, statim assirmant, febrim ab uteri statu minime derivare , qui mollis , indolensque a pressione etiam apparet. Sed revera mo hiis circa collum , & orificium uteri sedem habet, quia hujusmodi partes in laborioso partu , aut sub obstetricis contrectatione multum pastae 'sunt . De hoc quisque facile certior fit , modo pubim paulisper premat, ex quo statim aegra , quamvis stupefacta , peculiaribus querimoniis excitabitur. Demum cadaverum sectiones omne jam dubium abstulerunt. Cum hic morbus celeriter progrediatur , in remediorum administratione erit festinandum ; idcirco duobus primis diebus bis, terve vena erit secanda ἔsedes morbi sectionem ex brachio postulat, quod secatur utique , modo linchia non amplius fluant; sed si ipsa adhuc erumpant , ex pede vena erit in cidenda ; insuper aegra purgari oportet ope apoZematum , sed interdum etiam
Agra tunc temporis simplici jure pullorum alitur , plura lavacra injiciun-aurue de Morbis Malierum . P. II. II 3 tur,
132쪽
TRACTAT Us DE MORBIs MULIERUM.tur, largus potus exhibetur, fomentationes, aut cataplasmata hypogastrio a plicantur; tandem in vaginam injectiones impelluntur, ex lacte, & decocti ne bis malvae consectar ; sed raro haec remedia Optatum effectum praestant: cum collum, atque orificium uteri partes nervosae , de sensibiles admodum sint inflammatio in gangraenam statim convertitur , & aegra septimo , aut Oct vo die , & citius quandoque e vivis tollitur.
De lacte alio revoluto , aut alio retardato I. Deseriptio. FRequenter mulieribus adhuc in puerperio eveniunt grandiores in variis
partibus infartus , quandoque in partu ipso , quandoque serius a partu. Hi infartus plerunque Cedematosi sunt , sed huiusmodi Cedemata majorem plerunque resistentiam habent , quam Obvia Cedemata , dc magis dolorosa sunt ; dolent praeseitim maxime , quando phlegmonosa fiunt , quod inte dum contingit. Hi infartus , cujusque indolis sint, per resolutionem plerunque di spantur , omnino quandoque , non vero semper , cum interdum plures glandulas relinquant , modo laxas , saepe tamen resistentes , & scirrhosas ; quandoque etiam hujusmodi phlegmonosi infartus in suppurationem vergunt , de absces ius efformant. Hi insertus plerunque partes externas assiciunt , nempe crura , femora , brachia, scapulas, collum &c. interdum, sed raro, partes internas infestant , nempe glandulas mesenterii , thymum , aut pulmones ipsos , ut teterrimos morbos inducant, qui ad hunc tractatum minime pertinent. Hi infartus minime sensibiles sunt , ut illi externarum partium, sed contingunt & ipsi atque plures observationes hoc satis evicerunt. Certum est hujusmodi phenomena a laete devoluto, aut in aliqua parte r tardato procedere. Olim raro ipsa contingebant , ut pene Auctores negligerent; hodie obvia magis faeta sunt, ob rationes infra enunciandas , non ita tamen , ut obstetrices credunt; nam cum aegrae ipsas consulant, nullus est a partu morbus , qui a lacte devoluto , aut retardato non derivet.
Mne lac, quod in mammas irrumpit , illo excepto , quod per papillas extillat, a glandulis mamillaribus ad axillares , & ex his in sanguianem transire debet. Quare in puerperis , quae lacte exuberant, multum lactis in sanguinam devolvi debet , quamvis ejusdem aliqua portio per papillas es- fugiat; insuper, ceteris paribus, maxima lactis copia in axillas transducetur in illis, quae lac calefaciunt, aut eiusdem exitum undique impediunt. Hoc lac nequaquam sanguini remiscetur , quia sanguis spissius nimis est , uti ipsum Iaz ; cum lympha tamen facilius conjungitur , quia ipsa pro sua IN quiditate lac solvit; sed lacticinosa fit, ac proinde densior. Cum lactis copia in sanguinem transiens, modica sit, vel lac modice densum appareat, lympha, quae ipso oneratur , quamvis aliquantulum condense
133쪽
LIEER III. CAPUT XVI. II etur , propriam circulationem tandem servabit , non modo in exilioribus lymphaticis venis , verum in cellulis glandularum conglobatarum , quas transabit , & in utroque casu ab hac admixtione nullum incommodum erit su
' Attamen si lac in sanguinem transiens , copiosum nimis , aut spissium fuerit , in utroque casu Iympha ipso onusta , cum conglobatas glandulas transabire haud possit, in earum cavitate detenta , glandulas tumefaciet , de insertus Cedematosos in iis partibus excitabit. Ex iis consequitur quod etiam observationes confirmant , insertus Iacteos magis obvios esse debere in mulieribus locupletibus quam in pauperibus , quia illae uberius vescuntur, & lac crassium nimis , spissumque conficiunt. A tamen haec phenomena in illis potissimum frequentiora sunt , quae lac calefaciunt, impediuntque ejusdem exitum: qua de causa lactis insertus hodie frequens morbus evasit .
Plerunque hujusmodi infartus Cedematosii sunt , quia nisi lymphae circulus intercipitur, dum glandulae segniter obstruuntui ; phlegmonosi tamen crebro evadunt, si subito glandulae in tu mescant, ut circumposita vasa sanguinea com-Primant , cruorisque circulum retardent. Stasis haec laifticinosa utriusque speciei, duplici de causa plerunque externis partibus obvenit, quae lentiorem , atque dissiciliorem reddit lymphae cursum rprima , quia lympha in has glandulas irrumpens, a partibus externis Corporis ducitur , frigori expositis , quod eam inspissat; secundo , quia haec lympha iuglandulas jam frigefactas transducitur ; contra illa, quae in internas partes influit, a calidis partibus secedit de in calidas glandulas irruit, quibus de causis, quamvis lacte onusta, melius suam flitiditatem servat . Idcirco enim laetis in fartus crebrius , crura , femora, brachia, scapulas , collum, & aures aggreditur ; raro vero me senterium, thymum , pulmonem infestat, quamvis tamen non semper excipiantur.
Theoriam hujus asseclas perscrutantes reri possent, causam ejusdem generalem esse ; idcirco universas glandulas conglobatas assicere debere, & universum corpus labefactare. Sed facile constat, hanc generalem causam pro circumstantiarum varietate, modo hasce , modo illas glandulas assicere, quia hic glandulae magis , quam illic constipatae , frigefactae , aut compressae sunt , quaedam vero ictibus labefactatae , alio modo deturpatae, ut facilius infartum subeant . Hujusmodi exempla haud rara sunt ; anne frigus in omnes corporis partes agitλNihilominus rheuma universale non producit, & aliqua localis causa , saepe ignorata , actionem certam partem versus speciatim dirigit. III. D tomata. 1. IN lactis insartu Cedema aegrotatilis partis fortius, densiusque est ceteris L obviis Cedematibus, simpliciter lymphaticis, quia humor lacticinosus subsidens, lympha spissior est , ac proinde vasa melius implet, minusque emollit. a. Hoz Cedema vulgari Cedemate magis dolet , quia pars , cum tensa magi , minusque emollita sit, nervi facilius debent distendi , atque distrahi, intensioremque sensum parere .
I. Tensio, resistentia, atque dolor saeviores fieri debent in lacteis infartibus, quando indema phlegmo rosum evadit, quia tunc vasa turgidiora tant , nervi magis tensi, atque distractioni obnoxii.
134쪽
rio TRACTAT Us DE MORBIs MULIERUM. q. Frequenter evenit, ut Iumpha lactea , quae cedematosos insertus producit, cum ubertim collecta sit, sanguisque, qui phlegmonosos facit, retardatus, obvium cursum recuperent. Ex una enim parte calor , qui in aegrotante parte excitatur, hosce humores commovet, dc copiosus potus ipsos solvit; ex altera, remedia , quae parti applicantur , canales emolliunt, & permeabiles reddunt , ut sensim propriam circulationem adquirant stagnantes latices , de omnis evanescat infartus. 1. Quando resolutio rerfecte absolvitur, nihil superest in affecta parte ;frequenter tamen nodi supersunt, qui ipsae glandulae sunt , adhuc aliqua ratione tumentes; interdum etiam hujusmodi glandulae , quamvis turgidae, mol- Ies tamen apparent, ut perfecta resolutio expectanda videatur; quandoque tandem durae, & scirrhosae fiunt, ac tunc resolutio longa, dissicilis, & incerta plerunque evadit. In hoc postremo casu morbus facile recrudescit , praesestim ab aeris mutatione. 6. At si lympha lactea in cedemate simplici, vel sanguis in ci demate phl gmonoso segniteri resolvantur , hi humores prout calori partis , dc fibrarum oscillationibus sunjiciuntur , naturam mutabunt , & in pus convertentur , prinsertim sanguis , qui magis dispositus est, abscessiumque e rinabit, qui ulcera producet, curatu dissicillima, de quibus alibi loquemur . 7. Glandulae conglobatae eae sunt, quae frequentius in farciuntur , quia maj rem copiam lymphae lacteae refrigeratae recipiunt ; nihilo tamen minus , &in reliquis partibus lac deponi potest , quia nulla est pars corporis, conglobatis glandulis, etsi exilissimis, destituta; infartus tamen proportionales sunt magnitudini, de numero harum glandularum.
β. I V. Diagnois. T Acti, insertus in partibus externis oculis se offert ; est tamen a rheumat i distinguendus, cui valde congruit, ab ipso vero differt in his: r. Quod
inflammatorius haud est, vel raro, aut parum inflammatur. a. Quod minus dolet, quam rheumaticus affectus. Tandem quod partum subsequitur , ob Iac nondum evacuatum ; non vero ob varias, & diversas causas , quae rheuma 1aciunt. Ceterum error parvi momenti foret; nam remedia , quae lacteo in- fartui conveniunt, rheumati idonea , vel saltem innocua evaderent,
Dissicilius est cognoscere lacteum insertum partium internarum ; nihilo tamen secius, si partum, aut suppressionem lactis subsequatur , e si ipse citra causam manifestam suboriatur, praeter fixum dolorem in aliqua parte interna , qui functiones hujus partis labefacit, suspicari licebit , lac detentum esse, si potissiimum glandulae doleant; ergo exhiberi possunt remedia gener' Ita , in lactis depositu enuncianda , eoque magis, cum mitiora sint , χει i-tra noxam , etiamsi deciperemur , adhiberentur. Tandem certo cognoscitur species externi lactis insertus , nempe , si in dema , phlegmone , suppurationem , aut abscessum vergat , tum causa morbi, cum unica sit, negligentia scilicet evacuandi lacu. V. Proguo'. i. T Actis in artus , sive melius dicant, depositio in aliquibus corporis προ ι tibus , raro periculum minantur , quia lymolia lactea , quae ipsum producit , raro in suppurationem , aut gangraesa am desinit; sed diutinus , curat
135쪽
L i 2 E R III. C A P U T X U I IlIque dissicillimus affectus est, quia excretoria glandularum laete turgentium , per quae resolutio fieri debet, haud facile recluduntur . 2. Insertus laetis phlegmonotas , Celematoso periculosior est , quia sanguis in phlegmone remoratus, majorem dolorem parit , quam in Cedemate , febrim inducit , dc suppurationem , aut gangraenam intentat. 3. Omnium periculosissimus est lietis in fartus suppuratus, quia natum ulcus, spumosum evadit, dissiculter detergitur, atque cicatrizatur, nisi omnis lactea Iym. ha evacuata fuerit, eoque affluere impedita. . Lactis in fartus in partibus internis sero resolvuntur , quia necdum to pica resolventia applicari possunt; hoc tamen parvi penditur , quia lympha lactea ob circumstantium partium calorem tantam fluiditatem servat, ut omnem
I. V I. Curatio. UT lactis insertui medeamur, perfecta resolutio erit fovenda, tres sequentes indicationes absolvendo .
I. Altera harum indicationum absolvitur , largum propinando infusum capillaris , chamaemeli , aut decoctum radicis arunamis , aut chinae dulcis ; plures propinando cyathos thei, aut vulnerariae ; quotidie mane jejuno stomacho cyathum ptisanae sudoriferae simplicis , aut purgativae exhibendo .
ex pede institutam postulant, lophiorum conditioni, tensioni, dolori , atquephlogosi in fartus proportionatam ; deinceps apoZema quotidie mane erit e hibendum , cum cichorio silvestri, chaere phyllo, dc nasturtio aquatico confectum , cui additur drachma , vel cum semiss) salis de duobus . Praeterea pu gabitur aegra quarta quoque die , cum potione circumstantiis accommoda , vel clismata ex decoctione matricariae , artemisiae , paucove lenitivo , aut catholico parato.
glandulae emolliantur. Hujusmodi sunt cataplasmata de mica panis ; & lacte oryZar excoctae cum pauco melle; lintea lixivio nitri imbuta , crebroque renovata.
da sequentibus auxiliis. Hujusmodi sunt lintea , aqua vitae camphoratae imbu ta , juscula vinosa, emplastrum cicutae &c. sed quod magis emcax evadit , crebra circa partem affectam confricatio , quae oscillationes excitando , resolutionem magnopere promovebit.
promovenda, cataplasmata applicando ex Caepis liliorum , pulpa malvae, aut branca:-urcinae, cum theriaca parata , super telam extensa. Usu venit etiam emplastrum diacbylum cum gummi , dc putrefacta jam materie , inciditur ab scessus in parte inagis declivi, ulcusque vulgari methodo pertractatur , quam explicabimus infra , cum De Abscessu Mammarum l. q. c. q. locuturi erim .
xius quam emolliantur, magis indurescant, cum id esset continens Carisa cruci
136쪽
ciatuum in parte affecta; ideo resolutio erit ineunda , applicatione emplastri compositi ex partibus aequalibus emplastri de-Vigo, & emplastri de mucilaginibus; tum interno usu martialium, dc mercurialium non purgantium , lacattenuantium; verum etiam emmenagogorum , si aegra mensibus deficiat. Tandem postremum erit auxilium, aquas thermales propinare , re balnea , aut embrocationes subministrare.
En vobis remediat in laetis ins artus commendata. Non omnia sunt exhiabenda ; plerique lactis infartus pauca eorum postulant ; quinimo mitiora sunt eligenda; meum tamen , esse censui , potiora indicare , quae in1deteriori casti essent usurpanda. In morbi pertinacia tenuem vitam prosequi oportet , pr ut febris invaluerit , nec ne .
Mola est massa informis, lurida, plerunque sphaerica , sine ossibus , fibrosa, quae in utero, simul ac conceptio , efformatur , & eadem incommoda graviditatis parit, imo saeviora ; Graeci appellarunt hanc inastam Mi λου , configurationis ergo ; Latini vero molam dixerunt. I. Dantur molae variae magnitudinis; aliae manipulum non superant ; aliae caput adaequant. Hae postremae penitus sphaericae sunt , quia ab utero circum- vestiuntur ; aliae perfecte rotundae non sunt , quamvis sphaericam figuram aliqua ratione servent, sed angulos, aut prominentias ostendunt. Dum haec massa traiis versim secatur , observatur ipsa innumeris fibris tendineis , aut membranaceis contexta , quae invicem intersecantur , dc quarum intervalla pulposa , aut spongiosa materie replentur, quae nullam speciem exhibet. Molae non unam densitatem ubique praeses erunt ; grandiores in peripheria quatuor transversos digitos crassae apparent ; reliquae multo minus . Haec
spissitudo imminuitur , & quandoque penitus deest in opposita parte , quae
mollior perstat, ut pars densior integrum circulum non perficiat. In laac parte plerunque cavitas reperitur lymphatica serositate repleta, dc a densiori membrana conflata. Magnitudo hujus cavitatis non sequitur volumen totius in lae, modo enim angustior in amplioribus, modo latior in exilioribus apparet. Saepe in hac cavitate exiguum corpus, exsiccatumque reperitur , quod magnam formicam, vel apem interdum aequat ; quandoque etiam latius , dc fili- pendulum fornici cavitatis adhaerens , ex ea parte , quae spissior est . Videbimus infra, hoc corpus esse sceleton exigui embryonis. Quod si in omnibus molis non conspiciatur, vel evanuerit diligentioribus observatoris oculis , vel fuerit ob propriam mollitiem solutum , ut in abortu duplicis mensis evenit , ubi embryo interdum destruitur, dc perperam pro falso germine habetur. Molae quandoque uteri fundo adhaerent, grandiores praesertim, ut placenta
exiles vero per uterum fluctuant.
Plerunque mola in matrice incomitata est ; observationes ca) tamen d cent, interdum cum infante seiunctim exiis ./ II. Al-
a scholiographus Halterii, de morbis internis , ad C,put Mola . Marcellus Donatus, modiς. mrabilis l. 6. c. 3Ia
137쪽
II. Altera sequitur molae species rarior , sed magis regularis: haec est mola hydatidiea , ita vocata , quia constatur ex innumeris hydatidibus , videlicet Vesieulis diaphanis, lympha liquida repletis. Hae hydatides sunt variae magni tudinis , a grano milii ad ovum columbi , & ultra; singulae pediculis instruantur, qui tamen simul juncti racemum efformant , cujus grana distincta, defiuctuantia sunt. Is PBinas observavi: priorem mul Ierculae monitrum credebant , Oc parturiens
ipsam peperisse verebatur. Eam sedulo perscrutavi , dc ex aliqua parte vulga rem molam aemulabatur ; reliquum erat ex hydatidibus conflatum . Volumen complexim harum hydati dum maximum erat, & triplum vulgaris molae aequabat. Nil proinde est mirandum, quia lympha, quae hasce hydatides replet , pondus molae valde augere debet. Altera mola , quam conspexi , descriptam
pene referebat, sed minus extendebatur.
Hujusmodi materies animadversionem haud reticendam suppeditat , circa segnitiem , qua in Arte Medica nova inventa disperguntur. Paulus Portat a Chirurgus Parisiensis, qui ann. 168O. inter vivos erat , molam hydatidicam observavit; descriptio ejusdem, & figura persectae observationis ingenium ata tulit ; nihilominus tamen hydatides non recognovit , quamvis multo antea pluribus descriptas. III. Tertia molae species insuper observatur , a praecedentibus distinguenda. Haec mola plerunque ovum pulli adaequat , vel manipulum haud superat. Cum reliquis quoad substantiam convenit , sed durior , compactiorque est , nulla cavitate continetur , rotundam figuram aemulatur , angulis tamen , ut prima species , acutioribus etiam instruitur.
IV. Nihil mirari oportet, si fabulas aniles praedicaverint, fortas e ob conia figurationem molarum primae , & tertiae speciei , quae obstetricum , aut muliercularum imaginationem excitarunt. Si ipsis credendum esset , O interdum mulieres peperissent animalia mortua , nempe talpas, testudines , aut viventia quadrupedia cum unguibus arcuatis , eX quibus haec monstra is pias appellarunt; simulque molas , quae s er cubiculum volitantes, mulierculae molas volatiles dixerunt.
Non defuere Medici, qui ipsis fidem dederunt , ac inscienter publici juris fecerunt. Deinceps his sutilibus rebus ineptiora addiderunt circa generationem in Iarum; miror prosecto, Medicos tunc temporis magni nominis deceptos esse co).Μoleste fero tanta ingen a ... in tam leves , ne dicam ineptas, sententias incidisse . Hasce opiniones ostendendo , aut refutando tempus non tero, veritas sum cit
ad larvas, fabulasque hujusmodi retundendas. II. Causae moM primae speciei. V Eros militer veteres Medici abhorruerint molas incidere, nam brevissima
indago earum indolem dc formam declarasset. Reperitur in mola , quando recluditur, cavitas sphaerica , & membranacea; haec cavitas ab amnio , de chorio troducitur, ubi embryo locari solet. Hac cavitas lympha viscida r pletur , quae est serum lymphaticum amnii inspissatum. In hac cavitate suspem
a) Pra*is de Partubus . Obserm. O. ch) Facile crederem, molae nomine abutendo, Auctores molis plures monstruosas conceptiones designasse , quod convenit cum molis viventibus, quae indicia palpitationis, vel re mirationis, &com
motionis praebuerunt. Sed hanc excusat onem etiam admittendo , notantur tamen credulitate , dum narrant, molas deambulasse, aut volitasse , inter quos est notatu dignus Cornelius Gemina , de divinas naturae caracterinmis l. I. c. s. Levinus Lemnius, de oecutiis natura miraculis , t. Thomas Partholinus , Act. Hinnientium Volum. I. Ob. 26. p. 36, Ore. Cicero, de Nasura moram l. I. 2I.
138쪽
rx TRACTAT Us DE MORBIs MULIERUM.ftim observatur corpus diversae magnitudinis , & fgurae , quod embryo erat a nunc siccatum, per pediculum membranae, sive fornici hujus cavitatis nectitur ubi mola densior est. Hic pediculus funiculus umbilicatis erat, in plaeentam
En igitur vobis solutum aenigma. Mola vera Conceptio est, in qua I. embryo periit, de cum funiculo exsiccatus fuit ; a. cavitas amnii in eodem statu perstitit, quo erat, tempore necati embryonis ; I. serositas lymphatica hujus cavitatis inspissata est ; q. tandem placenta adeo increbuit, ut haud amplius internosceretur . Si quatuor hujusmodi facta explicaverimus, natura , dc causae molarum patebunt; quod aggredimur.
I. Embryo primo, secundo, aut tertio graviditatis mense leve corpusculum est, perquam minimis impressionibus subjectum, ut mirari haud oporteat, si
quis pereat. Levis enim infartus, exiguusque placentae tumor fumcit, ut communicatio placentae cum embryone intercipiatur ; exigua obstructio funiculi umbilicatis ; salsedo lymphae amnii : tandem aliqua in corpusculo animalis perturbatio, totidem esse possimi causae Iacturae embryonis , dc cum neque circulus, neque nutritio in ipso perficiatur, in illa cavitate natans compingi, atque exsiccari necessiario debet. Idem evenit de funiculo umbilicati dempta nutritione . II. Duae membranae, quae embryonem complectuntur , chorion nempe , &ai nios, nutriuntur ab affluente sanguine arteriae umbilicatis ; sed haec arteria a morte foetus , Circulo jam intercepto, cruorem amplius non suppeditat ; ergo membranae amplius dilatari impotes erunt, dc in eodem statu manebunt. III. Lympha in ea cavitate contenta, haud renovari, aut augeri poterit ,
quia arteria umbilicatis huic usui dicata , sanguinem necdum suppeditare v Iet; ergo persistentia, loci calore tenuiori parte dissipata , magis inspissabitur.
IV. Quoad placentam , ipsa magnopere inzrescit, quia utero adhaeret, a quo per appendices venosas, & vasa germicularia omnem sanguinem & lac recipiunt , foetui dicatum . Hi duo humores per integram placentae substantiam distribuuntur, ope propaginum ipsius arteriae umbilicatis, quae diametrum, dc usus sibi proprios adhuc servant; ergo placenta adhuc nutritur, imo eo magis quam in graviditate , ut spissitor, Iatiorque evadat , vix pro placenta recognoscenda.
Id tamen placentae tantummodo convenit , quae utero adhaereat. Cavitatis ex- thiasionem investigando , quae fςtum Complectebatur , non abs re videtur molas secundo, aut tertio mense graviditatis produci. Tunc vero placentae nexus
adhuc debiles sunt; quare frequenter placenta tunc ab utero distrahitur , si mulier gravida succutiatur . Decidens vero ipsa in uteri cavum , non amplius crescit, sed per aliquod tempus conservatur. Haec molae species exigua eslh λ- ,
Iet, a reliquis tamen non absimilis, nisi quod cum exigua sit, molae speciem lnon omnino ostendit. 1Pro reliquis vero placentis adhuc matrici adhaerentibus , aut nondum suc- cussionibus obnoxiis inhaerentes perstant, atque increscunt. Earum nexus in diem validiores fiunt, prout volumen increscit, & hinc nata mola valide utero adhaeret, non modo ad finem usque gestationis, sed ultra etiam ; nam observationes prostant mulierum, quae quindecim menses, duos , aut quatuor annos , vel per integrum vitae cursum molam gestarunt. Merito ducitur, hujusmodi molas amplissimas evadere , a placenta omnino cooperiri , minusque naturalem placentae formam ostendere .
139쪽
LIggR III. CAPUT XVII. III. De eausis motae secundae speciei . Molae huius speciei per placentam e rinantur, quae conversa est in inini. meras vesiculas lympha repletas , sive hydatides simul pediculis junctas,
informi mallae adhaerentes , quae reliquum placentae videtur. Fufe locuti sumus de hydati libus in Tractatu de Tu nuribus l. 3. c. a. ubi naturam , & formationem hyotidum explicavimus. Quare , ne crambem recoquamus, Lectorem ad hu)usmodi opus mittimus . Sufficit animadvertere , in molis hydatidicis, quas perserutavi is substantiatriquandam spongiosam dari, quae placentam ad amussim aemulabatur , & a qua hydatides pendebant. Frustra membranarum chorii , & amnii vestigia perquisivi; sed cum hae membranae exiles admodum fuerint, tempore destructi foetus, ideoque haud possibile fuit , aliquid recognoscere. Non auderem fateri , molam hydatidicam diti utero necti. Portionem sal tem spectatam piarentae, in mola hujus speciei superstitem, non adeo grandiorem detexi, ut molae pondus propria adhaesione diutius sustinere valeret. D nec vero utero adhaereat, hydatides crescere facile poterunt; nam semel disrupto nexu, cum nulla amplius adsit communio vasorum uteri cum placenta, neque hydatides nasci,'neque crescere poterunt. IV. Causae molae tertiae speciei. IN hac molae specie neutiquam cunctabimur ; certum enim est , hujusmodi molas frustula placentae esse praecedentium conceptionum, quae in utero re licta , sine adhaesione fluctuantia servata sunt, quin ipsa suspicionem ingerant, inim neque menses, neque conceptionem impediant. Ruyschius plures hujusmodi sab observavit, quas in suis operibus descripsit. I. V. D tomata . I. Iolae duarum primarum specierum verae conceptiones sunt , saltem ad 1' I secundum, vel tertium usque mensem , ideoque obvia phenomena juncta habent graviditatis, inappetentiam, palpitationem, vomitum , dcc. Quare non decipiuntur mulieres , quae primo concepisse credunt. a. Hujusmodi suspicio tamen quarto mense evanescit, quia infans tunc aliquam Commotionem ostendere deberet, nulla vero gaudet mola ; nihilo tamen minus interdum feminae fctum gestare stibi blandiuntur , sed immobilitas molae subinde omne dubium eliminat. I, Juxta illud tempus , mola plerunque ab utero distrahitur , dc sine augmento ibi stabulat, cum exigua tamen sit , nam si grandior fuerit , diutius utero nectitur, re admodum insuper crescit. /q. Exiguae molae per uterum fluctuantes, quasi lapides, in latus decumbentis feminae decidunt; non ita tamen ampliores molae faciunt, quae pro diuturniori cohaesione pendulae perstant. y. Exilioribus molis ab utero semel distractis, vasa lactea , Mini endices occluduntur , & catamenta periodice restituuntur ; litic men hon evenit , quando grandiores molae adhaerent , quae omnem sanguinem Quin lacte resor bent, impediuntque menstruationem. 6. In
140쪽
TRAcTAT Us DE MOR 1 Is ΜULIEHI M. 6. In exiguis molis conceptio fieri potest, quia menses regulariter apparenta.
imo observationes nonnullae habentur mulierum, quae mOIam gerentes conceperunt; molae tamen, quae mensibus ossiciunt, conceptionem etiam intercipiunt
7. Molat hydatidicae cavitatem uteri replent, & cizra grave incommodum , ventris , & pondus abdominis augent. 8. Quo ad exiguas molas tertiae speciei attinet, ipsae neque tumorem , neque pondus augent. Sollicitae feminae aliquid in corpore tactuare persentiunt, pleraque tamen hoc ignorant, nisi molas expellant VI. Diunof
ΙPs, difficilis est, de fusiorem declarationem postulat .
I. In molis primae speciei, quando ipsae grandiores sunt, cum graviditate , aut hydrope , vel scirrho , aut steatomate uteri confundi possint; sed in do parum attendamus, facile distinguuntur. I. In graviditate enim infantis motus Z quarto at decimum usque mensem percipitur; nullqs tamen in molis. In graviditate, nisi media hypogastrii regio intumescit, ubi infans Iongitudinaliter locatur; in molis vero, quae sphaericae sunt , undique aequabiliterventer intumescit.
In graviditate, abdomen umbilicum versus elevatur, ubi caput infantis perstat; in mola, quae sphaerica est, nulla appared acuminata prominentia. a. In hydrope uteri, cum primum infestat, mulieres incommoda graviditatis non patiuntur, inordinatum nempe appetitum, cordis palpitationem, vomitum , M. quae initio molae observantur. In hydrope uteri , aequabiliter tenditur venter; in mola vero magis superius, quam inferius. In hydrope uteri, ex uno latere pulsando , ad alterum oppositum motus ,& pulsus transfertur , quod Graeci .eum,qυαδει appellarunt; nihil tamen in m la persentitur.3. In scirrho, dum ipse produeitur, incommoda graviditatis aegrae non perferunt ; utique tamen in mola. Scirrhus postulat multum temporis, ut grandior fiat I mola a quinto , vel sexto. mense maximum volumen adipiscitur. Scirrhus offert tumorem iri qualem, Sc resistentem p mola vero tumorem mollem , dc aequalem. q. Tandem uteri steatomati incommoda graviditatis minime iraeeunt; molam vero jugiter ipsa praeveniunt .. Steatoma lente progreditur; mola vero celeriter.
Animadvertendum tamen est, pluries Medicos sumpsisse steatomata , aut polypos uteri , pediculo exili a conatibus disrupto instructos, pro veris molis; quod ansam praebuit opinioni, filias, aut viduas molas peperisse citra viri conjun tionem. Observationes non desunt, quibus hypothesis fulciatur. Exiguae molae primae speciei parum ita incommodae sunt, ut vix persentiantur , aut perscrutari mereantur. Sola signa , quae aliquam suspicionem inserunt, sunt potadus in regione hypogastrica, praevia gestationis indicta , quae , nullo seCuto abortu , evanuerunt .. Interdum etiam , suinpserunt a 1 prin molis sanguinis